„Ja pak dóstanu jedyn eksemplar w bretonskej rěči“
Na kromje wopyta Diwan-šulerjow z bretonskich srjedźnych šulow we wobłuku wuměny z partnerskej Šulu Ćišinskeho w Pančicach-Kukowje nalěto 1997 we Łužicy je Jurij Brězan mje a kolegow-dohladowarjow na rozmołwu do Hornjeho Hajnka přeprosył.
Jako smy přišli, nawróći so wón ze swojim psom z wuchodźowanja. Wón zdawaše so mi hobersce wulki być, snano dokelž bě tak šwižny. W jeho dźěłarni rěčachmy wo imersiskej pedagogice. Wón je wobstejnosće pola nas w Bretani jara derje znał a sej přał, zo tež we Łužicy tajku syć imersiskich šulow wutworja. Wšako je so tehdy spěšnje woteběraceje ličby dźěći w serbskich pěstowarnjach dla starosćił. Wón je při tym tež naspomnił wulku stratu za Łužicu a serbstwo, zo mnozy serbscy młodostni z hospodarskich přičin domiznu wupušćeja.
Spisowaćelej cyle blisko była
Na lětnim dnju 1999 sym sej zaso raz Brězanowu knihu „Krabat oder Die Bewahrung der Welt“ do ruki wzała. Prawy lóšt k čitanju pak njemějach, a njerozsudźena połožich knihu nabok. Při tym napadny mi signatura: „Jurij Brězan 30.3.93“. Tehdy běch čitanje z Brězanom dožiwiła. Nětko chcych sej dalši eksemplar wot awtora signować dać, zo bych jón někomu dariła. Jurja Brězanowe telefonowe čisło sym chětře našła, tež zwisk je so mi poradźił. Spisowaćel mje přeprosy, zo bych k njemu do Hornjeho Hajnka přijěła.
Hdźe pak to leži? Přez Sćijecy, Chrósćicy, Worklecy a Nowu Wjesku dóstach so skónčnje do Hornjeho Hajnka. Jurij Brězan mje hižo wočakowaše, přećelnje je mi hač k płotej zahrody napřećo přišoł, pódla njeho dakl Kifko. Dźiwje mje tón witaše, hewak pak so wot swojeho knjeza njezdalowaše. Mój hosćićel chcyše wědźeć, čehodla chcych z nim runje tónle wosobinski kontakt. To bě chětře prajene. Wašnje jeho powědanja bě mje wosebje jimało, jako čitach knihu „Ohne Paß und Zoll“. Nětko chcych tule knihu dobremu přećelej k narodninam darić, wot awtora za to signowanu. A wón njeda so dwójce prosyć.
Domjaca nadoba a fota Serbowkow
Njeswačidło (ML/SN). Jako prěnje wuhladaš kołwrótaj, stary butrobas a plećeny korbik, zastupiš-li do 33. wosebiteje wustajeńcy Njeswačanskeho domizniskeho muzeja. „Pokazujemy tule wjace hač 220 eksponatow domjaceje nadoby wot lěta 1890 hač do kónca Prěnjeje swětoweje wójny 1918. Wjetšina z nich su požčonki. Mjez nimi su petrolejowe a dalše historiske lampy, kotrež je nam Zhorjelčan Dieter Brückner znowa přewostajił. Dalši dźěl eksponatow mamy ze swójskeje zběrki a zbytk z wobsydstwa Njeswačanow“, powěda nawoda muzeja Arnd Lehmann, kiž je pokazku zestajał.
Hdyž cyła wjes a wokolina dźiwadło hraje
Čorny Chołmc (SN/MiR). Přirodna kulisa we a wokoło Čornochołmčanskeho Krabatoweho młyna stanje so za dwě njedźeli wospjet z łužiskim kulturnym srjedźišćom. 22. junija budźe tam premjera lětušeje inscenacije za mjeztym 5. Krabatowe swjedźenske hry. Hač do 10. julija wočakuja tam něhdźe 9 000 hosći, mjez kotrymiž budźe tež zaso sakski ministerski prezident Stanisław Tilich (CDU).
Europscy wandrowscy zetkaja so w Miłoćicach
Sociokulturny centrum „Při Krabatowym kamjenju“ nabywa hódnotu z pomocu pućowacych rjemjeslnikow
Wot 6. junija přebywa mjeztym wjace hač dwaceći z połsta přizjewjenych wandrowskich při Miłočanskej skale. W tamnišim sociokulturnym centrumje „Při Krabatowym kamjenju“ wotměwaja woni swoje 22. kamjenjowe zetkanje. Dwě njedźeli chcedźa tam mužojo a žony dźěłać. W Hornjej Łužicy dotal jónkrótne zetkanje so z 3. hornjołužiskej akciju wuměłstwoweho busa 18. a 19. junija zakónči.
Wilhelm Szewczyk
Němsko-čěske žurnalistiske myto
Praha/Drježdźany (SN/at). Wubědźowanje wo Němsko-čěske žurnalistiske myto je wot 1. junija prěni raz wupisane. Wo tym informuja zarjadowarjo – Němsko-čěski fonds přichoda, Zwjazk čěskich žurnalistow (Syndikát novinářů) a Zwjazk žurnalistow Němskeje (DJV).
Wot 1. julija 2015 do 30. junija 2016 wozjewjene přinoški w kategorijach tekst, awdio a multimedia hodźa so hač do 31. julija zapodać. Tři fachowe juryje rozsudźa potom wo dobyćerjach, kotřiž maja so klětu w januarje wuznamjenić. Mytuja stajnje najlěpši čěski a němski přinošk w mjenowanych kategorijach. Wosebite Myto Mileny Jesenskeje spožča za němski a čěski přinošk z aktualnym poćahom, kotrejž wěnujetej so na wurjadne wašnje ciwilnej kuraži kaž tež multikulturnemu dorozumjenju a tolerancy mjez woběmaj krajomaj a jeju zhromadnemu žiwjenju w Europje.
Z Němsko-čěskim žurnalistiskim mytom chcedźa zarjadowarjo nowinarjow we woběmaj krajomaj posylnić, zo bychu bjez předsudkow a diferencowanje wo susodnym kraju rozprawjeli a tak k tomu přinošowali, zo by so dorozumjenje mjez krajomaj polěpšiło.
W mjeńšinowych rěčach wusyłać
Tinnum (SN). Přinoški w frizišćinje, danšćinje kaž tež w rěči Frizow na kupje Sylt, sölring, su wobstatk lokalneho rozhłosoweho programa Syltfunk–Sölring Radio. Program wusyłaja jako prěni koncercielny swojeho razu w Schleswigsko-Holsteinskej wot 1. junija na žołmje UKW, na frekwencomaj 88,1 MHz a 100,3 MHz. W studiju w Tinnumje je redakciski team podawk z mnohimi hosćimi swjećił.
Kaž jednaćel Syltfunka Stefan Hartmann rjekny, „je jedyn zaměr tón, ludźom hišće njeznate rěče zbližić“. To je sobudźěłaćerjam wulke wužadanje. „Mamy so njesměrnje prócować, zo bychmy wotemrěću tychle rěčow zadźěwali a jich rozšěrjenju polěkowali.“ Runje tak chcedźa so temam kulturneje mnohotnosće přiwobroćić, kotrež z rěču zwisuja.
Dotal bě Sölring Radio jenož w interneće słyšeć. Medijowy wustaw Hamburg/Schleswigsko-Holsteinska bě loni w juliju medijowej towaršnosći Syltfunk wusyłanske kapacity UKW připokazał. Program zboka mainstreama wusměrja so na wobydlerjow kaž tež na turistow.
