W Ćisku na Jurja Brězana dopominali

póndźela, 11. julija 2016 spisane wot:

Ćišćanske kulturne towarstwo je sobotu we wobłuku swojeho zarjadowanskeho rjadu „Ćišćanske wotewrjene wokno“ před sto lětami narodźeneho a před dźesać lětami zemrěteho spisowaćela Jurja Brězana wopominało.

Ćisk (KD/SN). Iniciatorka wječora Dora Gebauerowa předstaji wopytowarjam na Ćišćanskim statoku 1916 we Worklecach jako Georga Bresana rodźeneho, kiž so pozdźišo Jurij Brězan mjenowaše. Dohromady 50 knihow je wón spisał, a wot 1976 hač do jeho smjerće lěta 2006 je so wosebje filozofisce z čłowjeskim byćom rozestajał.

Dalše saksko-pólske projekty

póndźela, 11. julija 2016 spisane wot:

Drježdźany (SN/CoR). Přewodźenski wuběrk za kooperaciski program Interreg Pólska – Sakska 2014 – 2020 je dalše projekty přizwolił, kaž sakske ministerstwo za wobswět a ratarstwo zdźěli. Dohromady chcedźa pjatnaće mjezy překročacych projektow z 21,5 milionami eurow spěchować, a to z wobłukow „zhromadne přirodne a kulturne herbstwo“, „regionalna mobilita“ a „mjezy překročace wu- a dalekubłanje“. Zapodali běchu w zhromadnym Wrócławskim sekretariaće 61 próstwow, na kotrychž wobdźěli so 173 partnerow ze Sakskeje a Pólskeje.

Załožba Wjercha Pücklerowy park Mužakow­ zwoprawdźi z pólskim partnerom předewzaće za spěchowanje europskeho kulturneho herbstwa. Tak chcedźa hłowny dźěl kupjele znowa natwarić. Za wjacore kulturne zarjadowanja, konferency a wustajeńcy dóstanu 1,2 milionaj eurow.

Nimo toho je wuběrk wobkrućił dźesać milionow eurow za tři projekty, kotrež maja wutwarej a modernizowanju wobchadneje infrastruktury słužić.

Bitwa nad Sommu

póndźela, 11. julija 2016 spisane wot:
Před sto lětami howrješe wot spočatka julija hač do srjedź nowembra na sewjeru Francoskeje nad rěku Somme surowa bitwa. 245 kilometrow dołha rěka Somme žórli so blisko Saint Quentina a zaliwa so do Ärmeloweho kanala. Sewjernje Sommy běchu stejnišća němskeho wójska, jim napřećo stejachu francoske a britiske jednotki. Rozkazowarjo armejow zwjazkarskeju krajow Entente přikazachu swojim wojakam, němsku frontu nad Sommu mócnje nadběhować, ju přełamać a tak přewrót na zapadnej fronće Prěnjeje swětoweje wójny docpěć. Hač do kónca awgusta su so Jendźelčenjo a Francozojo na 40 kilometrow dołhej fronće nadběha jenož wosom kilometrow do němskeje fronty zadobyli. 15. septembra zasadźi Entente prěni króć nad Sommu tanki w swětowej wójnje. Njehladajo­ na to zadobychu so nadběhowarjo hač do 15. nowembra jenož dwanaće kilometrow do němskeje fronty, kotraž wosta kruta. W běhu štyriapoł měsaca trajaceje­ krawneje a bjezzmysłoweje bitwy nad Sommu padny 750 000 jendźelskich a francoskich wojakow a nimale poł miliona němskich. Manfred Laduš

Z erotiku něhdy njelutowali

pjatk, 08. julija 2016 spisane wot:

Budyšin (SN/CoR). „We wobłuku Smolerjoweho lěta chcemy tež němskim zajimcam zarjadowanje poskićić. Wjeselimy so tuž, zo sće najebać kopańcu přišli“, witaše nawodnica Budyskeje Smolerjec kniharnje Annett Šołćic wčera wječor ně­hdźe dwaceći hosći. Wjetšina běchu wězo Serbja, ale tež prěni kursant dźens wječor zahajaceho so lětnjeho kursa Serbskeho instituta Charles Wukasch z Texasa tam bě.

Nowy Serbski dom

pjatk, 08. julija 2016 spisane wot:
Dźens před 60 lětami bě II. zjězd Serbow w Budyšinje, na kotrymž přepoda čłon politběrowa CK SED prof. Fred Oelßner Serbski dom na Póstowym naměsće Domowinje­. 1947 započachu dźěłowe brigady Serbskeje młodźiny rozpadanki we wójnje zničeneje Lessingoweje šule wotwožować. 24. awgusta 1947 połoži tam předsyda Maćicy Serbskeje dr. Jakub Wjacsławk zakładny kamjeń za nowy Serbski dom. Dokelž so z twarom dlěješe, přepoda předsyda Domowiny Kurt Krjeńc pozdźišo twarnišćo statej, zo by so z jeho pomocu Serbski dom dotwarił. Jeho wotewrjenje­ 8. julija 1956 bě zwjazane z wobšěrnym programom II. zjězda Serbow na pjeć městnach Budyšina a z premjeromaj SLA a Serbskeho ludoweho dźiwadła. Šěsćstow porow wuhotowaše rejwansku masowu scenu, za kotruž bě prof. Bernhard Wosiena choreografiju na serbske ludowe melodije stworił. Masowy chór zanošowaše młodźinske a narodne spěwy. Swjedźenski ćah ze 27 wobrazami předstaji tysaclětne stawizny serbskeho ludu a jeho bój přećiwo potłóčowanju. Manfred Laduš

Prěni króć dwě trawersy natwarili

štwórtk, 07. julija 2016 spisane wot:

Prjedy hač móžachu lětsa na Budyskim hrodźe scyła ze spektaklom lětnjeho dźiwa­dła NSLDź wo Olsenowej cwólbje započeć, bě wjele předdźěłow trěbnych. Lětsa su tam prěni króć dwě trawersy natwarili a to napřećo sebi, štož so wjetšinje ludźi lubi. W programowym zešiwku so dźiwadło firmam, institucijam, zarjadam a jednotliwcam za přećelnu podpěru 21. Budyskeho lětnjeho dźiwadła dźakuje. Zajimawe su tohorunja w zešiwku jako ABC napisane wudma Egona Olsena, kaž „grawoćiwi amaterojo“ a „žałostni započatkarjo“.

Du hač na hranicy swojich mocow

štwórtk, 07. julija 2016 spisane wot:

Dotal žane předstajenje Budyskeho lětnjeho dźiwadła wjedra dla njewupadnyło

Budyšin (SN/mwe). Wothłós lětušeho lětnjeho dźiwadła NSLDź, kotrež pokazuje hač do 17. julija na Budyskim hrodźe „Olsenowu cwólbu“, je zwjetša přemó­žacy. Kóžde ze 37 předstajenjow – zapřijatej stej hižo přidatnej dwě – je wupředate, a lubowarjo spektakla přijědu samo z Drježdźan do Budyšina. Za wšěch akterow, hač před abo za kulisami, je kóžde jednotliwe wulke wužadane. Hladajo na pensum tež fyziskich narokow du akterojo hač na hranicy swojich mocow. Wšako chce publikum najlěpše hrajerske wukony widźeć, a wšitko dyrbi kaž na štryčku běžeć. Pod hołym njebjom je dźě to cyle hinak hač nutřka w dźiwadle.

Projekt na Drježdźanskej TU

štwórtk, 07. julija 2016 spisane wot:

Chcedźa serbski wědomostny dorost spěchować

Drježdźany/Budyšin (SN/CoR). Spočatk julija je na Drježdźanskej techniskej uniwersiće (TU) wosebity projekt pod hesłom „SorbenWissen“ z něhdźe dźesać sobuskutkowacymi zaběžał. Projekt nawjeduje prof. dr. Christian Prunitsch z Instituta­ za slawistiku na TU. Dalšej part­neraj staj profesor za nałožowanu lingu­istiku dr. Joachim Scharloth a Serbski institut pod nawodom přechodneho direktora dr. Hauke Bartelsa. Wothladajo wot wobsaha ma so z předewzaćom w prěnim rjedźe wědomostny – a tule wosebje serbski – dorost spěchować. Wšako je wone spěchowane přez sakske ministerstwo za wědomosć a wuměłstwo wot Europskeho socialneho fondsa (ESF), kotryž je na kwalifikowanje wědomostneho dorosta wusměrjeny.

Ćah wuměłstwa do Pólskeje

srjeda, 06. julija 2016 spisane wot:

Wrócław je lětsa europska kulturna stolica. Składnostnje toho wotměje so wot 10. julija hač do decembra wosebita wuměłstwowa akcija w ćahu mjez Drježdźanami a Wrócławjom. Zwjazkowa społnomócnjena za wuměłstwo a medije Monika Grütters projekt spěchuje. Za njón su so wosebje Zhorjelscy politikarjo, zastupjerjo wobchadnych předewzaćow a kuratorojo zasadźeli.

Drježdźany (SN/CoR). W Budyšinje, Lubiju a Zhorjelcu wuměłstwowy ćah po puću ze sakskeje do delnjošleskeje stolicy po planje pozastanje. Zhromadny projekt wuměłskeju wysokeju šulow w Drježdźanach a Wrócławju stara so wo to, zo budźe jězba nětko za pasažěrow hišće za­jimawša. Dohromady 25 konkretnych projektow so zwoprawdźi – w ćahu, na stacijach kaž tež w Drježdźanach, Zhorjelcu/Zgorzelecu a Wrócławju.

Porjedźenka

srjeda, 06. julija 2016 spisane wot:
W artiklu SN ze 4. julija wo nowej knize Handrija Bjeńša je so zmylk stał. Nic Pruska, ale Rakuska a z njej zwjazana Sakska stej němsku wójnu přěhrałoj. SN

nowostki LND