600 filmow zapodatych

pjatk, 27. januara 2017 spisane wot:

Großhennersdorf (SN/CoR). Hač do poslednjeho termina wotedaća 15. januara je dohromady 600 přinoškow w kategorijach hrajny, dokumentarny a krótkofilm za Nysowy filmowy festiwal zapodatych – telko kaž hišće ženje, zarjadowarjo zdźěleja. Mjez přinoškami su nimo produkcijow z Němskeje, Pólskeje a Čěskeje a wšelakorych wysokich šulow za film tež koprodukcije tudyšich filmowcow z partnerami zdalenych krajow, kaž su to Georgiska, Moldawska, Kazachstan, Syriska, USA, Chile, Južna Koreja, Myanmar, Pakistan, Indiska, Awstralska a Ferejske kupy. Filmy za program chcedźa hač do srjedź měrca wuzwolić. Přiwzate přinoški wubědźuja so wo wosom mytow a 10 000 eurow.

14. nysowy filmowy festiwal wotměje so wot 9. do 14. meje w třikrajowym róžku Němskeje, Pólskeje a Čěskeje. K wjerškam słuša nimo něhdźe 120 filmowych předstajenjow mjez druhim zahajenski koncert ze šwicarskim gitaristom Attilu Vuralom 9. meje w Žitawskim Gerharta Hauptmannowym dźiwadle.

Serbske dźěćace dźiwadło Budyskeho NSLDź hru „Zrudny princ“ Ingridy Hustetoweje tuchwilu pilnje zwučuje. Premjera inscenacije, kotruž je John Petrick do hornjoserbšćiny přełožił, budźe srjedu, 1. małeho róžka, w 14 hodź. w Dźiwadle na hodźe. Dalše předstajenje­ je tydźeń pozdźišo, 8. februara, w 10 hodź. na samsnym městnje. Foto: Simone Martwitz

Rudolf Mjeń

pjatk, 27. januara 2017 spisane wot:
28. wulkeho róžka 1767 narodźi so Rudolf Mjeń w Njeswačidle swójbje fararja Jurja Mjenja. Nan bě tam wot lěta 1750 hač do smjerće 1785 diakon a duchowny. Na njeho­ a jeho odu „Serskeje rěče zamóženje a chwalba w rěčerskim kěrlušu“ dopomina­ na Njeswačanskim starym kěrchowje­ dwurěčna wopomjatna tafla. Rudolf­ Mjeń studowaše teologiju we Wittenbergu a přisłušeše Serbskemu prědarskemu towarstwu. Po studiju bě najprjedy pomocny prědar w Budestecach a wot 1793 do 1808 farar w Kotecach. 1806 wuda wón „Rěčerski kěrluš“ nana ze swójskim němskim přebasnjenjom. Wot lěta 1808 hač do smjerće 1. januara 1841 bě duchowny a wyši farar w Lubiju. Nimo nabožnych twórbow a spěwow za serbskich wojakow pěsnješe Mjeń tež po ludowym wašnju spěwne twórby wo serbskim wjesnym žiwjenju „Chwalba burstwa“, „Žně“ a „Křćizna“. Wone buchu hakle po jeho smjerći w Budyšinje 1843 ćišćane. Dale spisa dlěši žiwjenjoběh „Z mojeho žiwjenja, wěrnosć, nic basnistwo“. Rudolf Mjeń płaći jako předchadnik Handrija Zejlerja. Manfred Laduš

Dźěćaca opera na hrajnym planje

štwórtk, 26. januara 2017 spisane wot:
Dźěćacy a młodźinski chór statneho dźiwadła Choćebuz kaž tež šulerjo třoch šulow města zwučuja tuchwilu pilnje za dźěćacu operu „Ćěkancy“ italskeho komponista Lucija Gregorettija. Póndźelu popołdnju su z nawodnicu chóra Norienne Olberg (nalěwo)­ na jewišću dźiwadła zhromadnu koncepcisku probu prěwjedli. Dźěćaca opera je jedna z wjerškow lětušeho hrajneho plana. Premjera budźe 8. apryla na Choćebuskim­ komornym jewišću. Foto: Michael Helbig

Myška zaso w mróčelach

štwórtk, 26. januara 2017 spisane wot:
Něhdźe tysac dźěći z pěstowarnjow a šulow wokoło Lubija je wčera premjeru ptačokwasneho programa SLA „Myška w mróčelach“ w tamnišej zarjadowanskej hali dožiwiło. Stawiznička z pjera Jěwy-Marje Čornakec wo myšce, kotraž přeje sej lětać móc, zawjesela po prapremjerje w lěće 2001 nětko nowu dźěćacu generaciju. Nimo dźensnišeju předstajenjow w Kamjencu pokazuja kruch hišće w Chrósćicach, Wojerecach a Budyšinje, tam 2. februara za cyłu swójbu. Foto: Marlit Mosler

Lessingowe myta 2017 w Kamjencu spožčili

Spožčenje myta – to je poprawom zwjeselace zarjadowanje. Tež na połnje wobsadźenej žurli Kamjenskeje radnicy bě nalada minjenu sobotu swjatočna-napjata, jako zetkachu so tam sakski statny sekretar Uwe Gaul, Kamjenski wyši měšćanosta Roland Dantz (njestronjan), zapósłanča Němskeho zwjazkoweho sejma Marja Michał­kowa, zapósłancaj Sakskeho krajneho sejma Alojs Mikławšk a Aline Fiedler (wšitcy CDU), přirjadnica Budyskeho krajneho rady Birgit Weber, Kamjenscy měšćanscy radźićeljo a wjacori kulturnicy, zo bychu awtorow Kurta Drawerta, Annu Kaleri a Tho­masa Freyera z Lessingowym mytom resp. ze spěchowanskim mytom počesćili. Čim bóle pak wječor postupowaše a čim wjace wo a wot lawreatow słyšach, ćim ćěmniša zdaše mi woprawdźitosć być, kotraž swětłu žurlu wobdawaše. Ćěmnotu pak su rěčnicy rozswětlili, a to w najlěpšim zmysle Lessinga.

Seismograf towaršnosće

Wuzwolene twórby lawreatow

srjeda, 25. januara 2017 spisane wot:

Anna Kaleri :

„Der Himmel ist ein Fluss. Roman.“ Graf Verlag, 2012

„Hochleben. Roman.“ Mitteldeutscher Verlag, 2006

„Es gibt diesen Mann. Prosaminiaturen.“ Luchterhand Literaturverlag, 2003

Thomas Freyer (kruchi):

„kein land. August“. Prapremjera bě 20. januara 2017 w Statnym dźiwadle Drježdźany.

„mein deutsches deutsches Land“ (2014)

„Separatisten“ (2007)

„Amoklauf mein Kinderspiel“

(2006 )

Kurt Drawert:

„Der Körper meiner Zeit. Gedicht“. Verlag C. H. Beck, 2016

„Was gewesen sein wird. Essays 2004 bis 2014“. Verlag C. H. Beck, 2015

„Spiegelland. Roman, Prosa, Material“, Luxbooks-Verlag 2015

„Ich hielt meinen Schatten für einen anderen und grüßte. Roman“, Verlag C. H. Beck 2008

Prěni raz Myto Ericha Loesta

srjeda, 25. januara 2017 spisane wot:
Lipsk (SN/CoR). Guntram Vesper je prěni lawreat Myta Ericha Loesta, kotrež bě Medijowa załožba Lipšćanskeje lutowarnje na česć 2013 zemrěteho spisowaćela z Lipska wupisała. Z 10 000 eurami dotěrowane myto chcedźa na Loestowych narodninach 24. februara w domje medijoweje załožby Mediencampus Villa Ida přepodać. Lawdaciju ma za literaturu a literariske žiwjenje zamołwity redaktor dźenika Frankfurter Allgemeine Zeitung přednjesć. „Na tysacstronskej časowej jězbje zwjazuje Guntram Vesper mikrokosmos swójbnych z historiskimi podawkami a městačko Frohburg z městnami towaršnostnych a politiskich změnow. Z jednotliwymi dóńtami w nacistiskim a NDRskim času wotkrywa wón zełžanosć diktatoriskeju režimow – bjez toho zo někoho rani, něšto rjane barbi abo zasudźa“, rěka we wopodstatnjenju jury. Z Mytom Ericha Loesta wuznamjenjeć chcedźa awtorow, kotřiž towaršnostne a politiske poměry w Němskej jenož njewopisuja, ale tež k demokratiskemu diskursej přinošuja.

„Swět so dźiwnje zaćěmnił“

póndźela, 23. januara 2017 spisane wot:

Wot lěta 1993 wuznamjenja Swobodny stat Sakska wosobiny, čejež twórby steja w duchownej tradiciji rozswětlerja Gottholda Ephraima Lessinga. Sobotu je statny sekretar Uwe Gaul w Kamjenskej radnicy z 13 000 eurami dotěrowane Lessingowe myto spisowaćelej Kurtej Drawertej přepodał. Spěchowanskej myće w hódnoće dohromady 11 000 eurow spožčichu awtoromaj Thomasej Freyerej a Annje Kaleri.

Kamjenc (SN/CoR). „Bych-li nětko naličił, kotrych kolektiwnych złóstnistwow, politiskich wupadow, hospodarskich njeskutkow abo socialnych psychozow dla bych nablaku ... wobłudnić dyrbjał, bychmy hišće hač do přichodneho spožčenja Lessingoweho myta tule sedźeli. Skrótka tuž: Swět je so dźiwnje zaćěmnił, hačrunjež zda so swětliši być dyžli hdy prjedy.“ Z krótkej, runje tak jadriwej kaž intelektualnej naročnej analyzu je lawreat Kurt Drawert k tomu namołwił, sej rozswětlerstwo a jeho ideale humaneje towaršnosće dale wuwědomjeć. „Tamna strona krasnosće je nas docpěła – kontingenca, kotraž so z kromy zbliža, tež w formje ćěkancow tohole swěta“, zwěsći dźensa w Darmstadće bydlacy awtor.

Skupina Warnoćicy

póndźela, 23. januara 2017 spisane wot:
22. januara 1947 załožichu w čěskich Warnoćicach (Varnsdorfje) skupinu Domowiny. W hotelu „Stalingrad“ na naměsće běchu so zešli w měsće dźěłacy, słu­žacy abo wuknjacy Serbja/Serbowki. Za předsydu wuzwolichu Bjarnata Rachela, Pawoł Kmjeć sta so z naměstnikom, Hana Kowcec ze zapisowarku a Monika Justec z jeje zastupjerku. Za pjeć měšćanskich dźělow wuzwolichu dowěrnikow. Pozdźišo schadźowachu so w Serbskim domje na Stalinowej. Njeboh dr. Měrćin Völkel wu­zběhny na wopomnjenskim zarjadowanju 1998: „We Varnsdorfje rozwi so zhromadne serbske kulturne, sportowe kaž tež cyrkwinske žiwjenje, ... wudawaše so časopis ‚Naš puć‘, hraješe so dźiwadło, wustupowaše měšany chór, stajachu a mjetachu meju, wubědźowachu so mustwa serbskich studentow z mustwom serbskich dźěłaćerjow w kopańcy. W katolskej cyrkwi swjećachu přez lěta serbske Bože mšě.“ Dodać chcemy, zo hrajachu serbske mustwa tež přećiwo čěskim a samo přećiwo wubrance w měsće dźěłacych Juhosłowjanow. A mějachu studentsku rejwansku kapału. Mikławš Krawc

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND