Z wudaća: pjatk, 17 januara 2020

Berlin (dpa/SN). Wuchodoněmscy ratarscy ministrojo žadaja sej wot zwjazkoweho knježerstwa dosahace pjenježne srědki za to, skrućić wjesne kónčiny a financować lěpši škit wobswěta a zwěriny přez ratarjow. Hdyž EU financny wobłuk noweje spěchowanskeje doby wot lěta 2021 postaji, ma wona wotpowědne ćežišća zakótwić. „K tomu słušeja inwesticije do škita wobswěta a klimy, do škita resursow, zwěrjatow, do jich derjeměća kaž tež do wuwića wjesnych kónčin“, rjekny ratarski minister Mecklenburgsko-Předpomorskeje Till Backhaus (SPD) wčera po wuradźowanju ze šefami ratarskeho wobłuka w Berlinje.

Do dźensa zahajaceho so Zeleneho tydźenja běchu­ so ministrojo z prezidentami wuchodoněmskich­ ratarskich zwjazkow w Berlinje zetkali. Ratarjo kritizuja knježerstwo, zo zakonje na dobro klimy a zwěriny­ běžnje přiwótřa.

Chětro njepřijomny podawk za bywšu pólsku premierku a za knježerstwo

Waršawa. Pólska knježaca narodnokonserwatiwna strona Prawo a sprawnosć (PiS) ma přiběracy problem ze swojej wodźacej zastupjerku. Něhdyša ministerska prezidentka a dźensniša zapósłanča PiS w Europskim parlamenće Beata Szydło steji we wizěrje medijow, štož je jej a knježacej stronje jara njepřijomne.

Přednošk Leoša Šatavy je předewšěm wujewił, zo tči wědomostne wuhódnoćenje wožiwjenja wohroženych rěčow hišće w dźěćacych črijach. Wo definicijach, što poprawom „noworěčnik“ je, kak so wot maćeršćinarja rozeznawa a hdy móžemy snano wo dospołnje nowej formje rěče rěčeć,­ kotraž njeje wjace bytostny stołp „etniskeje­ identifikacije“, fachowcy dale diskutuja. Štož pak přednošk tež pokaza: Najwažniši faktor za rewitalizaciju je entuziazm­ jednotliwcow a jich wola, sej nowu rěč přiswojić. Tajki nahon wšak njeby tež na druhim polu škodźał. Chcemy-li sej serbšćinu wobchować, dyrbimy ju dale wuwić. To njerěka, zo měli so toho „starodawneho“ wzdać. Nawopak, je bjezdwěla móžno na přikład dwojotu a małostniki dale nałožować, bjeztoho zo so hladajo na techniski (a snano tež towaršnostny) postup trěbnej modernizaciji spjećujemy. Za woboje trjebamy angažowanych en­tuziastow. Bosćan Nawka

Wobraz zaparkowaneho a z wobchadom přećeženeho Choćebuskeho nutřkowneho města ma bórze zašłosć być. Zdźěłało je město wobchadny koncept, kotryž sadźa na kolesa, bliskowobchad a na pěškow. Za nich maja nowe pasma nastać. Awto chcedźa w dalokej měrje z města won měć. Tež parkowanje w měsće chcedźa zasadnje hinak rjadować. To wšak njezbudźa wšudźe jenož wjeselo. Ludźo kritizuja, zo maja Choćebuske Stare wiki přichodnje za wobchad dospołnje zawrjene być, runje tak kaž wjacore pódlanske dróhi w susodstwje. Zo maja so parkowanišća w nutřkownym měsće zhubić, starosći wobchodnikow a strowotniske posłužby. Foto: Michael Helbig

Budyšin (MaK/SN). Na lětušu hłownu zhromadźiznu přeproša Serbski wosadny zwjazk 25. januara na Michałsku faru w Budyšinje. Hłowna zhromadźizna schwali rozprawu wo serbskim cyrkwinskim žiwjenju a financnu rozprawu za minjene lěto. Čłonojo zaběraja so tam z financnym planom a přede­wzaćemi 2020. Mjez druhim roz­jimaja na zakła­dźe­ dźěłoweje papjery wuslědki dźěłarnički wo přichodźe serbskeho ewangelskeho žiwjenja z nowembra 2019. Wulku rólu budźe tež lětsa planowany přechod w zastojnstwje Serbskeho superintendenta hrać, dokelž so Jan Malink w lěću na wuměnk poda. Zaběrać maja so z tym, štó ewangelskich Serbow w nowej krajnej synodźe Ewangelsko-lutherskeje krajneje cyrkwje Sakskeje zastupuje. Dotal je to Annemarie Simonowa z Trupina. Serbja maja wěste městno w cyrkwinskim parlamenće. Na zetkanju wočakuja čiłu diskusiju. Wšako póńdźe tež we wosadnym zwjazku přichodnje wo to, dźěło gremija zaručić. Hladajo na situaciju we wosadach budźe to wulke wužadanje.

Praha (ČŽ/K/SN). Ministerscy prezidenća krajow Visegrádskeje štyrki (V4) wotměchu wčera w Praze wjeršk. Andrej Babiš (Čěska), Mateusz Morawiecki (Pólska), Peter Pelegrini (Słowakska) a Viktor Orbán­ (Madźarska) wuradźowachu w Narodnym muzeju wo zhromadnym dźěle we wikowanju, wo přichodźe Europskeje unije, wo jeje rozšěrjenju a wo migraciji. Čěski premier Babiš na nowinarskej konferency rjekny, wšitke wobdźělene kraje měnja, zo so prašenja migracije njehodźa z kwotami rozrisać. Reforma migraciskeho systema dyrbi być wuslědk prócowanja wšěch statow zhromadźenstwa.

Po tym zo bě so kruhej premierow V4 awstriski zwjazkowy kancler Sebastian Kurz přidružił, su prašenja energetiki hłowny předmjet jednanjow byli. W tym nastupanju mjez krajemi V4 a Awstriskej njeje konsensa. Čěska, Słowakska a Madźarska spěchuja jadrowu energiju, Awstriska sadźa porno tomu na přirodne a wobnowjomne žórła. Kurz na nowinarskej konferency praji: „Awstriskej je wažne pjenjezy z europskich fondsow njewužiwać za jadrowu energiju, ale za wobnowjomne žórła.“

Tuchwilne nimale nalětnje wjedro wužiwa tule stadło dźiwich swini – cyłkownje je naš fotograf tele dny w Błótach na swojim rańšim wucho­dźowanju 19 zličił, wšitke pak njemóžeše na foće zapopadnyć. Cyle woměrje pohibowachu so wone tam po tuchwi­lu přepła­wjenych sprjewinych łukach. Při tym njemějachu ani nuzne a njeběchu ani kuska spłóšiwe. Foto: Peter Becker

Pjatk 17. do 20.1.   Swjedźenske dny składnostnje 600lětneho wobstaća bratstwa swjateho Bosćana w Chrósćicach

Sobotu 18.1. 10:00 Bajkojte zarjadowanje za dźěći pod hesłom „Wucho­wajće bajki“ w Čornochołmčanskim Kraba­towym młynje

  10:00  Dźeń wotewrjenych duri na Kulowskej Wyšej šuli „Korla Awgust Kocor“

  10:00  Wiki móžnosćow we Wojerowskej Łužiskej hali

  16:00 9. kulturna zyma w Chróšćanskej putniskej hospo­dźe: Ćeta Monika baje bajku „Rapuncl“

  20:00 Multimedialna instalacija Jana Bělka z organistom Franzom Danksagmüllerom we wobłuku Mjezynarodnych dnjow Oliviera Messiaena 2020 w Zhorjelskej cyrkwi swj. Pětra

Njedźelu 19.1. 8:30 Kemše z Božim wotkazanjom w Poršicach

  16:00 Předstajenje inscenacije „Ludźo, njedźiwajće so“ z lajskej dźiwadłowej skupinu Šunow-Konjecy w Nowosličanskej Dinarjec kulturnej bróžni

Póndźelu 20.1. 15:00 600 lět bratstwo swj. Bosćana: Hłowna zhromadźizna bratstwa na Chróšćanskej farje

Srjedu 22.1. 8:30 Dźěćacy ptači kwas Serbskeho ludoweho ansambla „Zabyty ptači kwas“ w Kamjencu

  10:30 Dźěćacy ptači kwas Serbskeho ludoweho ansambla „Zabyty ptači kwas“ w Kamjencu

njedźelu hornjoserbsce

11:00 Łužica tutón tydźeń mjez druhim z powěsćemi tydźenja

11:20 Tematiske wusyłanje „Mór a bratstwo swj. Bosćana před 600 lětami we Łužicy“

12:00 Nabožne wusyłanje

(Jan Malink)

po tym zbožopřeća

delnjoserbsce

12:30 Aktualny magacin z powěsćemi tydźenja

13:00 Premjera ptačokwasneho programa Serbskeho ludoweho ansambla

13:40 Nabožne wusyłanje

(Manfred Hermaš)

po tym gratulacije

Na ptači kwas SLA

Budyšin/Hochoza. Dźensa započina so sezona ptačich kwasow Serbskeho ludoweho ansambla. Tak zběhnje so dźensa w 19.30 hodź. prěni raz zawěšk za wječorny ptačokwasny program „Štóž so zwaži, tomu so radźi“, a to w Hochozy. Dalše předstajenja su jutře, sobotu, w 19.30 hodź. na Choćebuskim Komornym jewišću a njedźelu w 16 hodź. w Nowej Niwje. Hornjoserbska premjera budźe 25. januara w 19.30 hodź. w Radworskej „Slaviji“. Přizamknu so reje.

Wo bratstwje swj. Bosćana

Chrósćicy. Na zhromadne zarjadowanje Chróšćanskeje wosady a tamnišeje putniskeje hospody sće dźensa wječor do Chrósćic přeprošeni. Birgit Mitzscherlich přednošuje wot 19.45 hodź. na temu „600 lět bratstwo swj. Bosćana w Chróšćanskej wosadźe“. Zarjadowanje wotměje so na Chróšćanskej farje.

Pjaty počas kiwa