Dwaj ludaj, dwaj filmaj

štwórtk, 16. nowembera 2017 spisane wot:
Film „Die Slawen in Deutschland – unsere geheimnisvollen Vorfahren“ budźi měšane začuća. Derje, zo předstaja, štó je wuchodnu Němsku wobsydlił, kraj kultiwěrował a zo Serbja dźensa hišće su – stawizna pak powěda so z němskeho wida. Tak rěka cyle na spočatku, zo su „cuzy“ do kraja zapućowali. Cuzych Słowjanow zbližeja němskemu publikumej w běhu filma jako jich předchadnikow. Serbska wersija filma rěka „My – Słowjenjo w Němskej“, a w njej so słowo „cuzy“ hižo njejewi. Njejsu pak jenož rěč a tekst, ale tež sceny wuměnili. Tak rěča w hornjo- a delnjoserbskim filmje tež Werner Měškank, dr. Edmund Pjech a dr. Susanne Hozyna – w němskim nic. Eksistujetej nětko tuž dwaj filmaj w třoch rěčach wo zažnych stawiznach wuchodneje Němskeje. Haj, njeje jednore z němsko-serbskim poćahom, a kóždy dale­ swoje stawizny na swoje wašnje po­wěda. Cordula Ratajczakowa

Rjad „musica nova sorabica“ zwjazuje tradiciju z modernu

Runje tak kaž wuměłstwowu hudźbu druhich narodow wobwliwuja tež serbske hudźbutwórstwo časowe podawki a aktualnosće. Tak rozestajeja so wězo serbscy awtorojo runja druhim z přitomnostnym žiwjenjom, a to w stilu klasiskeje moderny a postmoderny. Ći jedni činja to dosć intensiwnje, tamni skerje łahodnje. Hustodosć čerpaja z kužoła, kotryž njesměł tež w Serbach zaprahnyć: z ludoweje hudźby. Njeje jenož legitimne, ale tworićelstwo spěchowace, tež serbsku ludowu tradiciju z eksperimentalnymi móžnosćemi nowych kompozitoriskich technikow kombinować a tak indiwidualnosć zaručić.

Ludowe melodije wotcuzbnjene

Musical wuspěšnu premjeru měł

srjeda, 15. nowembera 2017 spisane wot:

Wojerecy (KD/SN). Mnozy młodźi a starši wopytowarjo z regiona dožiwichu minjeny kónc tydźenja we Wojerowskej Łužiskej hali musical „Janka a zmij“, kotryž běštaj tamniša hudźbna a wuměłstwowa šula Bischof a dramaturg Olaf Winkler zhromadnje na nohi stajiłoj.

13lětna Janka (Luca-Maria Oczkowski) přežiwja ze zwadźenymaj staršimaj prózdniny pola dźěda na łužiskej wsy. Radšo hač sej zwadu staršeju naposkać wotkrywa sej wona w knize zemrěteje wowki łužiske powěsćowe figury.

Lutki, błudnički, wódny muž a připołdnica předstajichu so tuž spěwajo a rejujo we wobkuzłacych kostimach a kulisach. Na a za jewišćom skutkowachu čłonojo­ musicaloweje rjadownje a baletnych skupin towarstwa Łužiska hala. Chór Wojerowskeje zakładneje šule Při Halštrowje wustupi jako spěwace žabki­ a ryby a staraše so tak wo wjeselo.

Delnjoserbska CD

wutora, 14. nowembera 2017 spisane wot:

Choćebuz (SN/CoR). Spěchowanske towarstwo za serbsku rěč w cyrkwi je njedawno wudało dalšu delnjoserbsku CD, a to pod hesłom „Sněžynka“. Słyšeć je na njej dohromady 23 modernje aranžowanych a wot dźěći spěwanych pěsnjow na temu zyma a hody. Je to prěnja delnjoserbska hodowna cejdejka scyła.

CDji připołoženy je zešiwk z tekstami a notami, zo móhli připosłucharjo spěwy tež nawuknyć. Podpěrali su towarstwo při projekće župa Delnja Łužica, RBB, Załožba za serbski lud a Budyski Serbski muzej, kotryž je za cover wobraz Měrćina Nowaka-Njechorńskeho přewostajił.

Protyce šansu dał

wutora, 14. nowembera 2017 spisane wot:

Zo bě ze smjerću dr. Franka Stübnera a z rozpušćenjom­ jeho nakładnistwa Lusatia tež kónc Hornjołužiskeje domjaceje protyki jasny, bě zrudźacy pódlanski efekt. Tak so zdaše, zo bě lońše jubilejne wudaće jara woblubowaneje publikacije zdobom poslednje. Ćim rjeńšo je, zo je so z dr. Larsom-Arne Dannenbergom něchtó na­makał, kiž chce rjad dale wjesć – po mnohich naprašowanjach kaž tež přećach wjacorych awtorow a dalšich zajimcow. Dannenberg je renoměrowany wědomostnik kaž tež nazhonity wudawaćel na polu regionalnych publikacijow. Wón chce charakter protyki wobchować, a k tomu tež słuša, zo su serbscy awtorojo respektiwnje serbske temy dale zastupjene. To je jara chwalobne. Prěnje wudaće Hornjo­łužiskeje domjaceje protyki druheje eksistency je nimale doćišćane. Móžemy tuž wćipni być, kajka wona wupada.

Cordula Ratajczakowa

Dźěl Čěskeje króny była

wutora, 14. nowembera 2017 spisane wot:

Delnja Łužica přisłušeše w 16. lětstotku z wulkeho dźěla Čěskej krónje, a nic kurwjerchowstwu Sakskeje, kaž smy w interviewje z nawodu Choćebuskeho měšćanskeho muzeja Steffenom Krestinom we wudaću SN z 9. nowembra mylnje pisali. Prosymy wo zamołwjenje.

Redakcija SN

Škrička spěšnje přeskočiła

wutora, 14. nowembera 2017 spisane wot:

Bukecy (JKr/SN). Nazymski koncert je nimo ptačokwasneho zarjadowanja SLA kruty wobstatk kulturneho žiwjenja Bukec a wokoliny. Njezadźiwa tuž, zo bě zawčerawšim popołdnju žurla Bukečanskeje Wjesneje hospody zaso derje pjelnjena. Zo namakaš tu stajnje zaso přichileny publikum, wo tym móžachu so Smjerdźečanscy rejwarjo a rejwarki runje tak kaž hudźbnicy folklorneje skupiny Sprjewjan přeswědčić. Woni wšak su Bukečanam takrjec stari znaći, kotřiž wědźa zabawny program poskićeć – posledni raz běchu tu před pjeć lětami nazymski koncert wuhotowali.

SJ Njebjelčicy

póndźela, 13. nowembera 2017 spisane wot:
8. nowembra 1957 załožichu w Njebjel­čicach sportowu jednotu (SJ). Na před­wječoru wosadneje kermuše wuzwoli 27 přitomnych na zhromadźiznje Franca Bernarda za předsydu, Gerata Libša za jednaćela a zdobom chronikarja, Jana Libša za pokładnika a jako dalšeju čłonow předsydstwa Křesćana Korjeńka za wobłuk kopańca a Křesćana Buka za wobłuk šach. Bórze wutwori so tež sekcija ćěłozwučowanje,­ ju přewza Erich Zick­müller. Młode towarstwo chcyše sej mjeno Sokoł dać, to pak Kamjenske wo­krjesne wjednistwo wotpokaza. Znate buchu­ wosebje koparske mustwa, wěsty čas tež žónske. Sekciju kopańca přewza 1964 Manfred Zickmüller. W lěće 1968 nawjazachu Njebjelčenjo zwisk k čěskemu TJ Sokol Roztoky blisko Prahi. Wuske­ přećelstwo traje hač do našich dnjow. Puć koparjow wjedźeše wot 2. wokrjesneje klasy hač k wjacelětnej přisłušnosći we wobwodnej klasy. Třo najwuspěšniši běchu resp. su Frank Ričel (hrajer w naj­wyšej hrajnej klasy NDR za Aue a Lipsk), Jonas Krawčik (dźensa pola Budissy Budyšin) a Denny Kral (tuchwilu w Meuselwitzu, kiž hraje kaž Budissa w regionalnej lize). Mikławš Krawc

Wo knihach a kniharni (10.11.17)

pjatk, 10. nowembera 2017 spisane wot:

Hač Južna Awstralska, Texas abo Kanada – wokoło 5 000 Serbow je w 19. lětstotku do zamórskich krajow wupućowało. Što pak bě jich pohnuło łužisku domiznu ze znatymi šćežkami, swójbnymi, susodami a přećelemi wopušćić a so na nimoměry strašnu a wobćežnu jězbu do dalokeho swěta nastajić? Z čim wón wabješe, štož jim domizna skićić njemóžeše? Kak wu­padaše „nowe“ žiwjenje wupućowarjow? A namakachu w cuzbje woprawdźe, za čimž so žedźachu?

Wot nule na sto

štwórtk, 09. nowembera 2017 spisane wot:
Druhdy je to lěpšina, zo je w Serbach wšitko tróšku mjeńše a přehladniše – na přikład serbske filmowe herbstwo. Tak słuša nětko dźesać serbskich filmow k prěnim, kotrež su we wobłuku sakskeho modeloweho projekta k zachowanju awdiowizuelneho herbstwa digitalizowali. Wužadanje bě tajke wulke, zo su so za to rozsudźili, „złotu jehličku najprjedy na serbskej kupje a hakle potom w oceanje“ pytać, kaž je to sakski ministerialny dirigent Thomas Früh formulował. Zo w serbskich filmach „złoto“ tči, tež Serbam hakle pomału swita. Za­počatk 1990tych lět běchu je hišće w garaži (!) składowali, kaž bě na sympoziju Choćebuskeho­ filmoweho festiwala słyšeć. Nawoda Serbskeho kulturneho archiwa Wito Bejmak je sej nětko předewzał, serbsku filmografiju­ a serbsku filmoteku ze­stajeć – wuwiće to wot nule na sto w běhu 25 lět takrjec. Přeju k tomu wjele wu­- spěcha! Cordula Ratajczakowa

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND