Nětko nutřkownje měrniša

srjeda, 01. februara 2017 spisane wot:

Wosebity koncert na spočatku lěta z Heidemarju Wiesnerec

Kóždolětnje wjedźe z Barta pochadźaca, w Berlinje bydlaca a po cyłej Němskej kaž tež we wukraju skutkowaca 48lětna pianistka Heidemarja Wiesnerec rjad „Wosebity koncert na spočatku lěta“ dale. Koncerty běchu tónraz w Berlinje, Choćebuzu, Budyšinje, we Wojerecach a w Lipsku. Chrysta Meškankowa je so z wuměłču rozmołwjała.

Dopominam so derje na swoje prěnje zetkanje z Wami. Běšće tehdy studentka na wysokej šuli za hudźbu „Felix Mendelssohn-Bartholdy“ w Lipsku. Za tónle drje prěni wustup w Budyšinje w koncerće młodych talentow 1989 běše so Jan Pawoł Nagel zasadźił. Někotre lěta pozdźišo sće swój rjad nowolětnych koncertow we Łužicy zahajiła. Što wjedźe Was stajnje znowa na koncertowanje do domizny?

Wot spočatka lěta wjedźe nowozałožena powšitkownowužitna towaršnosć Čornochołmčanski Krabatowy młyn. Jako jeje jednaćel skutkuje wot dźensnišeho dotalny předsyda tamnišeho towarstwa Tobias Čižik.

Čorny Chołmc (SN/CoR). Swójski běrow nowy jednaćel na terenje Krabatoweho młyna hišće nima. „Tam, hdźež moje dźěłowe městno přichodnje budźe, je hišće běrow za dźěło z dźěćimi a młodźinu“, praji Tobias Čižik Serbskim Nowinam. Po wotewrjenju Brězanoweho doma w na­lěću pak je přeměstnjenje planowane.

Kak són swět změni

srjeda, 01. februara 2017 spisane wot:
Sony su błudnički, so praji. Gertrud Wincarjowa pak njeje so w sonach zabłudźiła, jako wuwi wiziju Krabatoweho młyna za Čorny Chołmc, załoži 8. měrca 2005 wotpowědne towarstwo a zdoby sej z nawodu Radebergskeho piwoweho dźiwadła Peterom Siebecke praweho partnera za Krabatowy festiwal. Jeje són poda prawy směr do přichoda: Lětuše 6. Kra­batowe swjedźenske hry běchu nablaku wupředate. 40 000 ludźi je Krabatowy młyn loni wopytało, a Gertrud Wincarjowu je sakski ministerski prezident Stanisław Tilich (CDU) loni ze Zwjazkowym zasłužbowym rjadom wuznamjenił. Ze sona je wuspěšne předewzaće na dobro regiona a serbstwa nastało. Dwanaće lět po załoženju su projekt nětko na profesionalnu runinu stajili a dotalny předsyda towarstwa Tobias Čižik skutkuje nětko jako jednaćel. Njech so són dale zwoprawdźa! Cordula Ratajczakowa

Julius E. Wjelan

srjeda, 01. februara 2017 spisane wot:
Narodny prócowar, Maćicar, spisowaćel a grafikar Julius Eduard Wjelan narodźi so 1. februara 1817 swójbje Slepjanskeho fararja Jana Wjelana. Na Budyskim gymnaziju spřećeli so z Janom Arnoštom Smolerjom. Kaž tón studowaše wón we Wrócławju teologiju, sta so 1841 z čłonom tamnišeho Akademiskeho towarstwa za łužiske stawizny a rěče a běše po Smolerju starši jeho serbskeje sekcije. Wot 1852 fararješe J. E. Wjelan zasłužbnje hač do swojeje smjerće 7. apryla 1892 w Slepom. Njehladajo­ na přesćěhowanja je wón serbstwo w Mužakowskej holi přećiwo zasakłej germanizaciji stata zmužiće zaki­tował. W časopisu „Łužičan“ wozjewi swój kritiski spis „Tyranstwo 19. stotka w Delnych Łužicach“ a do Serbskich Nowin bě tójšto přinoškow „Z hole“ spisał. Nadarjeny grafikar je barbojte wobrazy wo serbskej narodnej drasće za Smole­rjowe „Pěsnički“ rysował. Za Tydźenske a Serbske Nowiny bě Wjelan prěni grafikar, kiž zhotowi 32 satiriskich wobrazow za serial „Knjez Wjesela na swojim kuble“ a za SN wignety za cyklus „Hans Depla a Mots Tunka“. Manfred Laduš

Něhdźe 150 wopytowarjow je minjeny pjatk w Radworskej wjacezaměrowej hali „Slavija“ hornjoserbsku premjeru lětušeho ptačokwasneho programa Serbskeho ludoweho ansambla dožiwiło. Spěwarjo, rejwarjo a orchestrownicy pod nawodom Andreasa Pabsta móžachu publikum z lóštnym a temperamentnym programom přeswědčić. Foto: SN/Maćij Bulank

Hłosy ze zašłosće warnuja

póndźela, 30. januara 2017 spisane wot:

Prěnje čitanje k wopominanju woporow nacijow wulki wothłós žnjał

Budyšin (SN/CoR). Njewočakowano wulki bě wothłós na prěnje čitanje składnostnje dnja wopominanja woporow nacionalsocializma pjatk w Budyskim Serbskim domje. Na połojcu pomjeńšena žurla bě z wjace hač sto přitomnymi, mjez nimi tež zapósłanc Sakskeho krajneho sejma Hajko Kozel (Lěwica), přepjelnjena. „Smy žiwi w času, w kotrymž so mysle prawicarskeho populizma rozšěrjeja. Ćim wažniše je, woporam nacijow­ hłós dawać“, witaše iniciatorkaorganizatorka wječora, sobudźěłaćerka Serbskeho instituta dr. Annalena Schmidt, publikum. „Njebudźemy prawicarskim populistam polo přewostajić“, praješe Budyski wyši měšćanosta Alexander Ahrens (njestronjan), a předsyda Domowiny Dawid Statnik skedźbni w swojich postrownych słowach na aktualne podawki w sprjewinym měsće: „Mje nastróža, zo bywaja ludźo, kotřiž so za druhich zasadźeja, zjawnje wohro­žene.“

Čitajće w nowym rozhledźe (27.01.17)

pjatk, 27. januara 2017 spisane wot:

Za zašłe wudaće Rozhlada běch so z kanadiskim politologu Martinom Normandom wo aktiwnym poskićowanju posłužbow w mjeńšinowych rěčach rozmołwjała. Je to jedna z naprawow, kotruž tež Walizojo­ wužiwaja, zo bychu nałožowanje walizišćiny spěchowali. Wo prócowanjach we Waliziskej rozprawja w februarskim čisle Jan Budar, kiž poby loni z dalšimi Serbami pola tamnišeje mjeńšiny.

Jara snadnje zastupjena je w serbskim wuměłstwje filmowa sparta. Serbski filmowc a sobuzałožer Serbskeje dźěłoweje skupiny za film a telewiziju 1971, kiž jako wudawaćel tež mjezynarodnje skutko­waše, je Alfred Krawc. Z nim je so Jurij Łušćanski­ rozmołwjał.

Serbske dźiwadło by hinaše było, nje­by-li so Beno Šram stał z dźiwadźelnikom a režiserom. Směrodajnje je wón němske a serbske dźiwadło w Budyšinje wobwliwował. Na loni zemrěteho wurjadneho hrajerja spomina Michał Lorenc.

Prěnje zarjadowanje tohole lěta w Budyskej Smolerjec kniharni bě wčera delnjoserbske čitanje z dr. Frycom Libom. Do toho su so čłonojo towarstwa Pře­ćeljo Smolerjec kniharnje na hłownej zhromadźiznje na lětuše předewzaća dojednali.

Budyšin (SN/CoR). Schorjeneho předsydu Kita Lorenca zastupowaca městopředsydka dr. Ruth Thiemannowa njepředstaji sobustawam wčera jenož dobru bilancu dźěławosće, ale tež nowe ideje. Tak chcedźa přichodnje šule ze serbskimi knihami spěchować. Kak ma to konkretnje wupadać, njeje hišće cyle jasne. Wěste pak je, zo wěnuja zjawny čitanski wječor towarstwa lětsa temje spisowaćel w cuzbje a Smolerjowy dźeń Jurjej Chěžce (1917–1944). Wuprawa ma tuž čłonow a dalšich zajimcow 17. junija do wot­nožki Praskeho Bedřicha Smetanoweho muzeja, do hajnkownje w Jabkenicach, wjesć, hdźež bě rodźeny Hórčan jako student chwilu přebywał a basnił.

600 filmow zapodatych

pjatk, 27. januara 2017 spisane wot:

Großhennersdorf (SN/CoR). Hač do poslednjeho termina wotedaća 15. januara je dohromady 600 přinoškow w kategorijach hrajny, dokumentarny a krótkofilm za Nysowy filmowy festiwal zapodatych – telko kaž hišće ženje, zarjadowarjo zdźěleja. Mjez přinoškami su nimo produkcijow z Němskeje, Pólskeje a Čěskeje a wšelakorych wysokich šulow za film tež koprodukcije tudyšich filmowcow z partnerami zdalenych krajow, kaž su to Georgiska, Moldawska, Kazachstan, Syriska, USA, Chile, Južna Koreja, Myanmar, Pakistan, Indiska, Awstralska a Ferejske kupy. Filmy za program chcedźa hač do srjedź měrca wuzwolić. Přiwzate přinoški wubědźuja so wo wosom mytow a 10 000 eurow.

14. nysowy filmowy festiwal wotměje so wot 9. do 14. meje w třikrajowym róžku Němskeje, Pólskeje a Čěskeje. K wjerškam słuša nimo něhdźe 120 filmowych předstajenjow mjez druhim zahajenski koncert ze šwicarskim gitaristom Attilu Vuralom 9. meje w Žitawskim Gerharta Hauptmannowym dźiwadle.

Serbske dźěćace dźiwadło Budyskeho NSLDź hru „Zrudny princ“ Ingridy Hustetoweje tuchwilu pilnje zwučuje. Premjera inscenacije, kotruž je John Petrick do hornjoserbšćiny přełožił, budźe srjedu, 1. małeho róžka, w 14 hodź. w Dźiwadle na hodźe. Dalše předstajenje­ je tydźeń pozdźišo, 8. februara, w 10 hodź. na samsnym městnje. Foto: Simone Martwitz

nowostki LND