Jurkowa: Narok šule njespušćić!

štwórtk, 15. meje 2025 spisane wot:

Wotstronjenje 2plus za jednu rjadownju 1. lětnika Radworskeje šule a redukowanje serbšćiny na hodźinu předsydka Serbskeho šulskeho towarstwa (SŠT) Katharina Jurkowa wotpokazuje: „Njesměmy narok serbskeje šule spušćić!“

Radwor/Drježdźany/Budyšin (SN/mb). Hižo na posedźenju Rady za serbske naležnosće (SN rozprawjachu) zašłu wutoru je so wjele wobmyslenjow jewiło. Parlamentariska poradźowarka SPD chcyše wědźeć, hač tči za listami staršich, kotřiž so přewjele serbšćiny za swoje dźěći dla boja, antiserbske nastajenje. To Kerstin Wittig, referentka kultusoweho ministerstwa, wuzamkny, wšako běchu listy wěcownje sformulowane.

Podpěruje dalše brónjenje

štwórtk, 15. meje 2025 spisane wot:

Antalya (dpa/SN). Wonkowny minister Johann Wadephul je zjawnje žadanje prezidenta USA Donalda Trumpa za masiwnym zwyšenjom wudawkow za brónje w čłonskich statach NATO na pjeć procentow hospodarskeho wukona podpěrował. Kraje slěduja posudkej Trumpa, zo je to trěbne, rjekny politikar CDU na zetkanju wonkownych ministrow NATO w Turkowskej. Tuchwilny zaměr NATO stej dwaj procentaj. Jedyn procent wučinja w Němskej něhdźe 45 miliardow eurow.

Předstaji trochowanje dawkow

Berlin (dpa/SN). Kelko dawkowych dochodow móže němski stat přichodne lěta wočakować a što rěka to za etat kraja? Tute prašenje chcyše nowy financny minister a wicekancler Lars Klingbeil (SPD) dźensa wotmołwić. Zakład posudka je wuslědk dawkoweho trochowanja. Gremij fachowcow wot wutory wuradźuje a liči. Prognoza je wažny zakład planowanja zwjazkoweho etata. Z nim rozsudźa, hač dyrbja lutować abo hač maja přidatne móžnosće za inwesticije.

Margot Friedländer pochowana

Palestinjenjo čakaja w Jabalia na sewjeru Gazaskeho pasma w rozdźělerni pomocneje organizacije zadwělowani na žiwidła. ­Humanitarne połoženje je tam mjeztym katastrofalne. Israel transporty žiwidłow do pasma blokuje, zo njemóhli so wojowarjo Hamas posłužować. Tež mjezynarodnje sej wot Israela žadaja, zo njesmilnu politiku změnja. Foto: dpa/Mahmoud Issa

Merz zakaza AfD dla skeptiski

štwórtk, 15. meje 2025 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) je „jara skeptiski“ hladajo na žadanja za zakazom AfD, zo dźěła AfD „agresiwnje bojownisce“ přećiwo demokratiskemu porjadej, dyrbja najprjedy raz dopokazać. Tole je nadawk stata, předsyda CDU potwjerdźi. AfD zakazać chcyć, skutkuje jako chcył zwjazkowy sejm politiskeho konkurenta wotstronić. To znajmjeńša Merz měni. Žadanja za zakazom AfD zwuraznjachu prěnjotnje, po tym zo bě zwjazkowy zarjad za wustawoškit AfD jako dopokazane prawicarsko-ekstremistisku zastopnjował. Po skóržbje AfD su pak to mjeztym zaso cofnyli. Merz kritizowaše, zo su posudk wustawoškita jako ­tajny zastopnjowali a zo njeje jón nutřkowne ministerstwo wuhódnoćiło.

We wójsku wjace přistajenych

štwórtk, 15. meje 2025 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy zakitowanski minister Boris Pistorius potwjerdźi w zwjazkowym sejmje, zo je w koaliciskim zrěčenju wujednana dobrowólna słužba w Zwjazkowej woborje wot cyłkowneje ­situacije personala wotwisna. „Praju cyle wědomje a sprawnje, zo płaći zasada dobrowólnosće jenož tak dołho, kaž dołho w dosahacej měrje dobrowólnikow zdobudźemy“, wón podšmórny. W swojej narěči skedźbni minister na stupace ličby přistajenych w Zwjazkowej woborje. Lětsa su tam w prěnim kwartalu jeničce we ­wojerskim wobłuku porno lońšemu prěnjemu kwartalej 20 procentow wjace ludźi přistajili. „Němska dyrbi so zakitować – a to na prawniskim, wojerskim a towaršnostnym polu“, praji Pistorius.

Bamž poskićuje pomoc w krizach

štwórtk, 15. meje 2025 spisane wot:
Rom (dpa/SN). Nowy bamž Leo XIV. chce při wujednanju mjezynarodnych konfliktow pomhać. „Sym stajnje zwólniwy k tomu dopomhać, zo so njepřećelej hromadźe za blido sydnjetaj, ze sobu rěčitajBudu wšo za to činić, zo bych měr do swěta přinjesł“, posylni načolnik katolskeje cyrkwje na awdiency we Vatikanje. „Žana wójna njeje nuznje trěbna“, wobkrući Leo. Na to naspomni wón wšelake aktualne wójnske konflikty, kaž konflikty w Gazy, Ukrainje, Libanonje a Syriskej abo Tigraya a Kawkazu. To podšmórny 69lětny z citatom: „Naši susodźa maja stajnje najprjedy naši sobučłowjekojo być, nic naši njepřećeljo“. Cyłkownje pozicioněruje so bamž jasnje přećiwo wójnje, mjez druhim wuwoła wón w minjenej njedźelskej modlitwje měrowy apel „Ženje wjace wójna!“. Njedźelu swjeća na Pětrowym naměsće swjatočne kemše składnostnje zawjedźenja do zastojnstwa. Mjez hosćimi budu zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU), US-wiceprezident JD Vance kaž tež ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj.

Putin do Istanbula njepřijědźe

štwórtk, 15. meje 2025 spisane wot:

Ruska sćele delegaciju do Turkowskeje – prezident USA tohorunja wotprajił

Moskwa (dpa/SN). Ruski prezident Wladimir Putin njepřijědźe dźensa za jednanja wo skónčenju wójny w Ukrainje do Istanbula. Putin sćele město toho swojeho poradźowarja Wladimira Medinskeho jako nawodu delegacije do Turkowskeje, to Krjeml wčera wječor zdźěli. Medinski, kotryž bě něhdy kulturny minister Ruskeje a kotryž nima wulke wonkopolitiske nazhonjenja, je so hižo lěta 2022 na jednanjach wobdźělił.

Dźěl delegacije su nimo Medinskeho tež zastupowacy wonkowny minister ­Michail Galusin, general Igor Kostjukow wot ruskeho generalneho staba a zastupowacy zakitowanski minister Alexander Fomin.

Spočatnje njebě jasne, kak Ukraina na wotprajenje Putina reaguje a hač rozmołwy z ruskej delegaciju scyła budu. Do toho běchu ruske medije rozprawjeli, zo wonkowny minister Sergej Lawrow jako wusahowacy zastupnik Ruskeje tohorunja njepřijědźe.

Pozbudźowacy signal

štwórtk, 15. meje 2025 spisane wot:

Serbske naležnosće w Radworskej gmejnje běchu hižo přeco łoskoćiwe. Tole płaći ćim bóle, dokelž njejsu Serbja jenož w poměrnje wulkej gmejnje ze swojimi 24 wjesnymi dźělemi mjeńšina, ale tež w gmejnskej radźe. Stajnje zaso zdawa so, zo su Serbja najebać wšě zakonske rjadowanja w mjeńšinowych naležnosćach prošerjo, kotřiž dyrbja něšto přesadźić, štož wobydlerjow w nakromnych kónčinach gmejny njestara.

Ćim rjeńšo je, zo su so gmejnscy radźićeljo wčera wječor jednohłósnje za pokročowanje dwurěčneho kubłanskeho koncepta „2plus“ w Radworskej šuli wuprajili. To je jasny signal politikarjam, kotřiž chcedźa serbsku wučbu za jednu z dweju rjadownjow 1. lětnika šmórnyć a serbšćinu jenož hišće jako cuzu rěč wuwučować. Podawk pak tež dopokazuje, zo dyrbimy při wšěch zakonskich rjadowanjach dale wo swoje prawa wojować. Zo mamy při tym němskich sobuwobydlerjow poboku, je pozbudźowace. Marko Wjeńka

To a tamne (15.05.25)

štwórtk, 15. meje 2025 spisane wot:

Po njezbožu ćeknjeneho kolesowarja pyta policija w sewjerorynsko-westfalskim Bergheimje. Tam bě dotal njeznaty na kolesowarskej šćežce do napřećo jěduceje žony prasnył a padnył. Po tym muž zaso stany a so na swojim kolesu wotsali, bjez toho zo by so wo znjezboženu žonu starał. Tež přewodnica muža, kotraž njebě na zražce wobdźělena, so wo znjezboženu njestaraše. Policija pyta za swědkami.

Wulki traktor pokradnyli su njeznaći njedaloko delnjosakskeho Buchholza. Něhdźe 100 000 eurow drohe jězdźidło steješe na ratarskim statoku. Paduši traktor startowachu a natwarichu z drjewjanymi rjadami a paletami rampu. Po njej jědźechu z traktorom typa Deutz-Fahr na připowěšak abo nakładne awto, zo bychu jón wotwjezli. Kriminalna policija je wšelake slědy zawěsćiła.

„Ničo za Romow bjez nas“

srjeda, 14. meje 2025 spisane wot:

Najwjetša narodna mjeńšina Europy tema interskupiny EU-parlamenta

W EU-parlamenće, kotryž su woby­dlerki a wobydlerjo EU njedawno wuzwolili, njesedźi ani jedyn zastupjer Romow, hačrunjež liči mjeńšina zhromadnje ze swojimi podskupinami wjace hač šěsć milionow čłonow a je tak najwjetša mjeńšina EU. Tole jako fakt hižo mnoho wupraji, měnješe Costel Bercuş po zašłym posedźenju interfrakcionelneje dźěłoweje skupiny tradicionalne mjeńšiny, nacionalne zhromadźenstwa a krajne rěče. Jeho běchu sej čłonki a čłonojo skupiny přeprosyli, zo by wo situaciji Romow w Europje rozprawjał. Costel Bercuş je poradźowar za europske naležnosće 1991 załoženeje rumunskeje strony Romow Partida Romiloe Pro-Europa (PRPE). Tuta je wóndano zastupnistwo w Straßburgu załožiła, zo by zajimy Romow na europskej runinje dale zesylniła.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND