Drježdźany (dpa/SN). Wjace hač 32 000 ludźi podpěruje katalog žadanjow na dobro lěpšich ramikowych wuměnjenjow w pěstowarnjach Sakskeje. Podpisma su wčera w Drježdźanach kultusowemu ministerstwu přepodali. W dokumenće žadaja sej mjez druhim lěpši personalny kluč, zawěsćenje dźěćacych přebywanišćow tež w padźe woteběracych ličbow dźěći a wjetši praktiski podźěl při wukubłanju nowych fachowcow.

Katalog žadanjow zestajał je zwjazk „Sylne pěstowarnje za sylne dźěći“, kiž je tež podpisma zezběrał. Zwjazkej přisłuša nimo nošerjow dobroćelskeho hladanja kopica organizacijow. Žadanja měrja so w prěnim rjedźe na krajne knježerstwo.

Najebać woteběrace ličby dźěći je kwalita wothladanja dźěći masiwnje woh­rožena, jeli so njeporadźi, z dosahacym financowanjom wokomikny personal dospołnje w systemje dźeržeć, žada sej zastupowaca předsydka dźěłarnistwa ­kubłanje a wotćehnjenje GEW Astrid ­Axmann. „Hobersku šansu, sakski personalny kluč lěpje wutwarić, njesměmy skomdźić. Kwalitatiwne hladanje dźěći dyrbi přiwšěm zapłaćomne wostać.“

To a tamne (14.05.24)

wutora, 14. meje 2024 spisane wot:

Cwólba dźesać lět starych paduchow zaběra tuchwilu policiju w Šwicarskej. Hólcam wumjetuja zadobywanje, policija w Schaffhausenje zdźěla. Pječa su so minjenu srjedu do domu zadobyli, w kotrymž měješe skupina hrajerjow swój domicil. Tam wšitko přeborkachu a wšelake wěcy spakosćichu. Do toho běchu wokno z plesternakom rozbili. Škoda wučinja wjacore sta eurow. Přepytowanja je statne rěčnistwo za młodźinu přewzało.

Symjo cannabisa kupiło je sej mjeztym sydom procentow ludźi w Němskej, zo by rostlinki priwatnje plahowało. To je slědźenski institut YouGov zwěsćił. 89 procentow to hišće činiło njeje. Jědnaće procentow pak to hišće planuje. Młodźi ludźi mjez 18 a 34 lětami symjo cannabisa za rostlinki najčasćišo kupuja (14 procentow). Wot 1. apryla smě kóždy doma – nic w zahrodźe – tři rostliny plahować.

Premjera pola konwertitow

póndźela, 13. meje 2024 spisane wot:

London (B/SN). Bamž Franciskus je Davida Wallera za biskopskeho ordinariusa powołał. Anglikansku liturgiju a tradicije w přezjednosći z bamžom pěstować bě hakle Benedikt XVI. dowolił. W Jendźelskej a we Walesu je nětko prěni raz biskop předstejićel personalneho ordinariata, kiž bu něhdy jako anglikanski měšnik wuswjećeny a je pozdźišo ke katolskej cyrkwi přestupił.

Šokowace ličby

Tel Aviv (B/SN). Uniwersita w Tel Avivje a organizacija Anti-Defamation League (ADL) stej rozprawu wo antisemitizmje 2023 wudałoj. Direktor ADL Jonathan Greenblatt k tomu piše: „Po grawoćiwym nadpadźe Hamas na Israel 7. oktobra 2023 je so hida kaž tsunami přećiwo židam po cyłym swěće wukidała.“ W 150stronskej rozprawje dokumentuja podawki wosebje w arabskim swěće, w Turkowskej a Iranje.

Ruske jutry

„Online first“ je strategija mnohich

póndźela, 13. meje 2024 spisane wot:

Cziksereda (SN/MG). Na swoje kóždolětne schadźowanje bě zwjazk europskich dźenikow mjeńšinowych a regionalnych rěčow (MIDAS) lětsa do Rumunskeje přeprosył. Madźarska mjeńšina wučinja tam, w regionje Harghita, na wšěch 86 procentow ludnosće. Kónčina kraja, kotraž rěka Transilwaniska, bě historisce dołho dźěl Madźarskeje, doniž so po Prěnjej swětowej wójnje Rumunskej njepřirjadowaše. Najwjetša madźarska nowina w tutej kónčinje rěka Harghita Nepe, kotraž bě zdobom hosćićelka zetkanja. Žurnalisća ze wšeje Europy so na štyri­dnjowskim zetkanju wobdźělichu. Nimo madźarskeje mjeńšiny zaběrachu so woni wosebje tež ze situaciju dźenikow po wšej Europje, kaž tež z temu fake news. Kak hodźeli so młódši čitarjo tohorunja za dźeniki wabić, tež to woni diskutowachu. Jasne wuwidźeć bě, zo sćěhuje najwjace nowinow strategiju „online first“, štož woznamjenja, zo so powěsće najprjedy digitalnje a pozdźišo w ćišćanej nowinje wozjewjeja.

Měrowe myto Nawalnyjej

póndźela, 13. meje 2024 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Znatemu politikarjej ruskeje opozicije Aleksejej Nawalnyjej su wčera, njedźelu, posthum prěnje Mjezynarodne Drježdźanske měrowe myto spožčili. Toho wudowa Julija Nawalnaja je 10 000 eurow hódne myto přijimowała. Bywši zwjazkowy prezident Joachim Gauck wopominaše skutkowanje Nawalnyja. Kritikar ruskeho prezidenta Wladimira Putina bě 16. februara w sibirskim chłostanskim lěhwje zemrěł.

Israel chce so dale wobarać

Tel Aviv (dpa/SN). Israelski statny prezident Isaac Herzog je wčera wječor na kóždolětnym wopominanskim dnju za padłych wojakow a wopory terorizma wolu Israela na samopostajowanje wobkrućił. „Dopominam nas a wšón swět na to: Tutu surowu wójnu nihdy nochcychmy“, rjekny wón na centralnym zarjadowanju w Jerusalemje. „Dołhož pak chcedźa nas njepřećeljo zničić, mjeć z rukow njepołožimy“, Herzog praji.

Iran za nowe jednanja z USA

Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier (srjedźa) je wčera Zhorjelc wopytał. Jeho přewodźeštaj sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (nalěwo) a Zhorjelski wyši měšćanosta Octavian Ursu (wobaj CDU). Steinmeier je sej w Gerharta Hauptmannowym dźiwadle inscenaciju „Přikładne žiwjenje Samuela W.“ wobhladał. Foto: dpa/pa/Paul Glaser

AfD wostanje podhladny pad

póndźela, 13. meje 2024 spisane wot:
Münster (dpa/SN). Zwjazkowy zarjad za wustawoškit je AfD po wusudźe sewjerorynsko-westfalskeho wyšeho zarjadniskeho sudnistwa z prawom jako prawicarsko-ekstremistiski podhladny pad ­zastopnjował. Sudnistwo je dźensa w Münsteru wusud prěnjeje instancy wobkrućiło. Tak smě wustawoškit tež dale srědki tajneje słužby k wobkedźbowanju strony zasadźić. Wusud njeje hišće płaćiwy. AfD ma składnosć, so w tutej naležnosći na Zwjazkowe zarjadniske sudnistwo w Lipsku wobroćić. AfD bě so tomu wobarała, zo wustawoškit wšu stronu jako ekstremistiski podhladny pad zastopnjuje, nic jenož mjeztym rozpušćene „křidło“ a młodźinsku organizaciju Młodu alternatiwu. W prěnjej instancy běchu sudnicy w Kölnje wustawoškit podpěrowali, kiž ma AfD za wustawu ranjacu.

Zakitowanski minister pušćeny

póndźela, 13. meje 2024 spisane wot:
Moskwa (dpa/SN). Ruski prezident Wladimir Putin je swojeho wuskeho sobudźěłaćerja, zakitowanskeho ministra ­Sergeja Šojguwa pušćił. Toho naslěduje dotalny zastupowacy ministerski prezident Andrej Bjeloussow, ruska powěsćernja Tass zdźěla. Oficialnu přičinu za personalnu změnu wažneho zastojnstwa njezdźělichu. Mjeztym ruske jednotki we wobłuku swojeje ofensiwy w Charkowskej kónčinje na sewjerowuchodźe Ukrainy dale postupuja. „Njepřećel ma tuchwilu taktiske wuspěchi“, ukrainski generalny stab zdźěla. Po zdobyću wjacorych wsow přez Rusku wojuja tuchwilu wo město Wowčansk, w Kijewje rěkaše.

SPD a Zeleni šwikaja plany FDP

póndźela, 13. meje 2024 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Politikarjo SPD a Zelenych wotpokazuja dale pjeć dypkow wobsahowacy plan FDP nastupajo etat 2025 a renty. Nadpady liberalneho koaliciskeho partnera na rentu su so mjeztym na „sprócniwy ritual“ wuwili, rjekny ­generalny sekretar SPD Kevin Kühnert ­nowinarjam. Płaćiwe prawidła renty wotstronić, by „milionam přistajenym skrótšenje renty wunjesło“, wón rjekny. Do toho běštaj hižo zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) a předsydka SPD Saskia Esken skrótšenja renty wotpokazałoj. Frakciski předsyda Zelenych Konstantin von Notz kritizowaše w nowinje Tagesspiegel žadanja FDP za dodźerženjom borzdźidła zadołženja. „W časach, w kotrychž agresiwna Ruska a ekstremisća ze wšěch stron našu swobodu wohrožuja, dyrbjeli my w Němskej wšitko přepruwować, tež borzdźidło zadołženja w swojej tuchwilnej formje“, wón rjekny. Hladajo na trěbne inwesticije w zwjazkowej woborje, pola policije a za wěstotu w interneće dźe wo „zasadne prašenja“. Lutowanja FDP su tuž „kontraproduktiwne“.

Wolóženja na dobro ratarjow

póndźela, 13. meje 2024 spisane wot:

Europska unija reaguje z naprawami na protesty europskich burow

Brüssel (dpa/SN). Čłonske staty Europskeje unije chcychu dźensa doskónčnje dalše wolóženja na dobro ratarjow wobzamknyć. Po wulkich a zdźěla namócnych protestach burow we wjacorych europskich krajach su so institucije EU mjez druhim na to dorozumili, ratarjam wolóžene směrnicy nastupajo škit přirody přizwolić a wšelake kontrole wotstronić. Prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen bě wotpowědne namjety předpołožiła. Parlament EU bě změny hižo před třomi tydźenjemi wotžohnował.

We wurjadnym ratarskim wuběrku běchu so čłonske kraje EU hižo minjenu srjedu za wolóženja wuprajili. Nětko dyrbja ratarscy ministrojo krajow tomu ­hišće přihłosować. Němska bě so srjedu při wothłosowanju hłosa wzdała.

nowostki LND