Moskwa na katastrofje wina

wutora, 13. meje 2025 spisane wot:

Montreal (dpa/SN). Organizacije UNO za mjezynarodne ciwilne powětrownistwo ICAO je sej wěsta, zo je Ruska před jědnaće lětami ciwilne lětadło Malaysia Air­lines MH17 z 298 pasažěrami nad wuchodnej Ukrainu wottřěliła. Gremij wotpowědowaše skóržbje Nižozemskeje a Awstralskeje, kotrež žadatej sej wotškódnjenje přiwuznych znjezboženych krajanow. Boeing bě 17. julija 2014 po puću z Amsterdama do Kuala Lumpur, jako ju raketa trjechi. Nichtó katastrofu njepřežiwi. Ruska zamołwitosć wotpokazuje.

Kritizuja Němsku migracije dla

Berlin (dpa/SN). Pomocny skutk UNO na dobro ćěkancow razniše pomjezne kontrole Němskeje kritizuje. UNHCR „starosći so najnowšeho rozsuda němskeho knježerstwa dla, wšitke próstwy wo azyl při mjezach kraja wotpokazać“, rjekny zastupnica UNHCR w Němskej Katharina Thote. Knježerstwo CDU/CSU a SPD chce njeregularnu migraciju wobmjezować. Za to bě nutřkowny minister Alexander Dobrindt (CSU) pomjezne kontrole přiwótřił.

Erdogan: PKK wobkedźbować

Po połdralětnej jatbje je 21lětny Israelčan Edan Alexander (srjedźa naprawo) wčera wječor zaso swoju mać wobjimać móhł. Do toho bě Hamas zastajenca pušćiła. 21lětneho dowjezechu po prěnim zetkanju ze swójbnymi do chorownje. Terorisća běchu młodeho muža w oktobru 2023 na israelskim wojerskim zepěranišću w Gazaskim pasmje zawlekli. Foto: dpa/Anadolu

Měrowa misija UNO w srjedźišću

wutora, 13. meje 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zakitowanski minister Boris Pistorius je do zahajenja mjezynarodneje fachoweje konferency nastupajo přichod měrowych jednotkow UNO dalšu podpěru Němskeje přilubił. „Smy rozsudźeni, měrowu misiju UNO po wšěm swěće zesylnić. Němska so dale na zasadźenju módrych nahłownikow wobdźěli“, politikar SPD rjekny.

Na přeprošenje Němskeje zeńdu so dźensa a jutře zastupnicy wjace hač 130 krajow, zo bychu konkretne přinoški přilubili a měrowej misiji UNO tak kruty zakład dali. Na konferencu wočakowachu w běhu dnja tež generalneho sekretara UNO Antónia Guterresa. Tuchwilu słuži nimale 70 000 wojakow z 120 krajow w jědnaće měrowych misijach UNO.

Trump přijědźe do Istanbula

wutora, 13. meje 2025 spisane wot:
Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump wo tym rozmysluje, so na zetkanju ukrainskeho prezidenta Wolodymyra Zelenskeho a ruskeho prezidenta Wladimira Putina zajutřišim, štwórtk, w Turkowskej wobdźělić. „Mam telko terminow. Rozmysluju pak wo tym, sej tam dolećeć“, rjekny Trump do wotlěta na wjacore dny trajacu jězbu po krajach Bliskeho wuchoda. Putin bě sam namjetował, direktne měrowe jednanja z Ukrainu štwórtk w Istanbulu zahajić. Njeje pak wuraznje rjekł, hač tam wosobinsce přijědźe. Trump je optimistiski, zo změje zetkanje dobre wuslědki. „Tohodla sym jara na tym wobstał, zo so tute zetkanje wotměje.“ Zelenskemu je wón pječa rjekł: „Dźiće prosće na tutu rozmołwu!“

Ruska ultimatum wotpokazuje

wutora, 13. meje 2025 spisane wot:

Moskwa (dpa/SN). Ruska je w zwisku ze žadanjemi za přiměrom w Ukrainje zwjazane hroženja wjacorych krajow ze sankcijemi jako ultimatum wotpokazała. „Tajka rěč ultimatow je za Rusku njeakceptabelna, to prosće njeńdźe“, zdźěli rěčnik Krjemla Dmitrij Pjeskow po informacijach ruskich powěsćernjow. Hač je Ruska k přiměrej zwólniwa, wón njerjekny.

Wjacore zapadne kraje chcedźa so zhromadnje z Pólskej přichodny tydźeń zetkać a wo dalšim postupowanju wuradźować. W srjedźišću steji přiměr jako zakład měrowych jednanjow mjez Ukrainu a Ruskej. Zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) bě Ruskej z dalšimi sankcijemi hrozył, jeli Ruska přiměrej njepřizwoli. Němski wonkowny minister Johann Wadephul (CDU) w tym zwisku připowědźi, zo chcyła Němska Ukrainje rakety typa Taurus přewostajić.

Minjene dny běchu spekulacije wo móžnym zetkanju ukrainskeho prezidenta Wolodymyra Zelenskeho a ruskeho prezidenta Wladimira Putina zajutřišim w Istanbulu nastali.

CDU pola Lěwicy pragmatiska

wutora, 13. meje 2025 spisane wot:

Debata w rjadach unije wo wobchadźenju z opoziciju na lěwej kromje

Berlin (dpa/SN). W diskusiji w rjadach CDU/CSU nastupajo dalše wobchadźenje z Lěwicu warnuje městopředsydka Karin Prien před dogmatizmom. „Tutón čas žada sej wot wšitkich demokratiskich mocow wjace tolerancy a mjenje dogmatizma“, rjekny Prien časopisej Stern. Unija CDU/CSU měła „pragmatisce wotwažować“ a při tym tež na „stabilitu demokratiskich institucijow“ dźiwać.

Lěwica a AfD tworitej fundamentalny přećiwk k uniji, stej pak tež dospołnje rozdźělnej. „AfD je strona prawicarskeho ekstremizma, wona wohroža našu liberalnu demokratiju“, rjekny nowa zwjazkowa ministerka za kubłanje. Lěwica tole pak nječini.

Pomoc měli přiwzać

wutora, 13. meje 2025 spisane wot:

Kóžda wosada w serbskim pastoralnym rumje ma samostatna wostać, je biskop Drježdźansko-Mišnjanskeho biskopstwa Heinrich Timmerevers wčera wobkrućił. To je dobra powěsć, wšako je to esencielne za zdźerženje serbskich nabožnych tradicijow w jednotliwych wosadach. Kóžda wosada wšako ma swoje tradicije, wobrjady atd., štož měło so w přichodźe zachować. Derje je, zo je wón jónkrótnosć kóždeje serbskeje wosady spóznał.

Nimo toho chce biskop kooperaciju mjez wosadami wutworić. Koncept serbskeho pastoralneho zwjazka, hdźež so ­zarjadniske nadawki za wšitke serbske wosady wobdźěłuja, je dobra podpěra ­duchownym, kotřiž maja potom zaso wjace chwile za dušepastyrske nadawki. Duchowni měli tuž pomoc přiwzać, wšako je to wolóženje. Tuchwilu maja fararjo přiběracych zarjadniskich nadawkow dla wjele dźěła a mjenje chwile za naležnosće wěriwych we wosadźe. Marta Měrćinkec

Wěstotu polěpšili

wutora, 13. meje 2025 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Něhdźe pjeć lět ­po zadobyću do historiskeho Zeleneho wjelba su nětko nowe wěstotne naprawy w Drježdźanskej statnej zběrce wuměłskich twórbow zarjadowane. Zamołwity za to je sydom wosobow sylny team, ­kotryž podawki w muzeju wobkedźbuje a hódnoći. Centrala je stajnje wobsa­dźena, tak zo móža w padźe nadpada abo zadobyća spěšnje reagować a policiju w běhu sekundow alarměrować.

Polacy blokuja přechod mjezy

wutora, 13. meje 2025 spisane wot:

Waršawa (dpa/SN). Pólscy transportni předewzaćeljo blokuja ukrainski pomjezny přechod Dorohus. „Mjeza je zawrjena“, piše organizator Rafał Mekler internetnje. Předewzaćeljo žadaja sej wobmjezowanje tunjeje konkurency z Ukrainy, kotraž je po jich měnjenju hłownje za woteběrace wobroty branše zamołwita.

Do toho bě wobwodne sudnistwo w Lublinje wukaz regionalneho zarjadnistwa zběhnyło, kiž chcyše protestnu akciju zakazać. Po informacijach organizatorow smě wotnětka hodźinsce jedne nakładne awto mjezu přeprěčić. Wojerske jězdźidła, humanitarne transporty, busy, čerstwe žiwidła a transporty zwěrjatow su wuwzate.

Pólske wozydłownistwa běchu hižo kónc lěta 2023 wjacore pomjezne přechody do susodneho kraja blokowali. Do wudyrjenja ruskeje wójny přećiwo Ukrainje transportowaše kraj najwjetši dźěl swojich tworow přez morjo. Nětko transportuja wšitko z nakładnymi awtami. W praksy pak přijědźe wulki dźěl ukrainskich awtow prózdnych do Pólskeje, zo bychu tam transportne nadawki přewzali. To kóncuje pólskim předewzaćelam eksistencu.

To a tamne (13.05.25)

wutora, 13. meje 2025 spisane wot:

Samlutki do lěsneje kupjele doběžała je třilětna holčka w Gmündenje nad Mohanom w delnjej Frankskej. Sobudźěłaćerjej dźěćo napadny. Po informacijach policije je holca dwaj kilometraj daloko nóžkowała a přez wotewrjene wrota do kupjele přišła, kotraž njebě za nowu sezonu ani hišće wotewrjena. Krótko po policiji je tež mać dźěsća dojěła, zo by holčku nje­zranjenu zaso sobu domoj wzała.

Wjace wopytowarjow hač wobydlerjow zličili su w Italskej: Tam je loni na wšěch 60 milionow hosći turistiske zajimawostki kraja wopytało. To je wjace hač ma kraj wobydlerjow. Na čole steji Kolosej w Romje z nimale 15 milionami wopytowarjemi. Sćěhujetej galerija mólbow Uficije w Florencu a antikske město Pompeji, kotrež bu něhdy z woporom wudyrjeneho wulkana. Turisća su statnej kasy 382 milionow eurow wobradźili.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND