Měšćanostku Grodka počesća

štwórtk, 02. oktobera 2025 spisane wot:

Gródk (dpa/SN). Měšćanostku Grodka Christine Herntier počesća lětsa z mytom za ciwilnu kuražu přećiwo antise­mitizmej, prawicarskemu radikalizmej a rasizmej. 2 000 eurow hódne myto přepodadźa jej zhromadnje z wobydlerskimaj iniciatiwomaj „Njedźěleny Grodk“ a „AG Spurensuche“, zdźěla spěchowanski kruh „Pomnik za morjenych Židow Europy“. Herntier bě přiběracy prawicarski ekstremizm w Grodku zjawnje šwikała.

Podhladnu łódź přepytowali

Kopenhagen (dpa/SN). Po wospjetnym powětrowym alarmje njeznatych trutow w Danskej dla je francoske wójsko podhladnu łódź před pobrjohom kraja kontrolowało a kapitana a dalšeho oficěra zajało. Tukaja na to, zo słuša tanker k tajnej floće Ruskeje, kiž najebać zakaz dale zemski wolij po morjach transportuje. Kapitan njebě na naprašowanje za jeho identitu a za zaměrom jězby wotmołwił. Wobdźělnicy wjerška EU w Kopenhagenje su akciju francoskeje mariny witali.

Shutdown w USA dale traje

W prawosławnej cyrkwi w měsće Arerti na sewjeru Etiopiskeje su so twarske róšty sypnyli, kotrež běchu tam k ponowjenju cyrkwje natwarjene. 30 wěriwych je při tym po prěnich informacijach žiwjenje přisadźiło. Ludźo běchu so najebać twarske dźěła w Božim domje zhromadźili. Róšty njewotpowědowachu wěstotnym předpisam. Foto: dpa/Samuel Getachew

Brónje a municiju za Hamas našli

štwórtk, 02. oktobera 2025 spisane wot:
Karlsruhe (dpa/SN). Zwjazkowe statne rěčnistwo je w Berlinje třoch pozdatnych čłonow islamistiskeje teroroweje organizacije Hamas zajeć dało. Jako tak mjenowani wukrajni operaterojo su woni w Němskej brónje a municiju za Hamas wobstarali. „Brónje mějachu Hamas za terorowe nadpady na israelske a židowske institucije słužić“, zdźěli minister za nutřkowne naležnosće Alexander Dobrindt (CSU). Policija je wjacore bydlenja přepytowała, tež w Lipsku. Při tym su wšelake brónje namakali, mjez druhim mašinsku třělbu AK-47 kaž tež wobšěrne mnóstwo pistolow a municije, zamołwići zdźěleja.

Pólska kontrole na mjezy podlěši

štwórtk, 02. oktobera 2025 spisane wot:
Waršawa (dpa/SN). Pólska nachwilne kontrole při mjezy Němskeje wospjet podlěši. Hač do 4. oktobra planowane přepruwowanja přewjedu dale hač do 4. apryla 2026, Waršawske nutřkowne ministerstwo zdźěla. Tež na wuchodźe podłu mjezy k Litawskej kontrole podlěša. „Kontrole podlěšimy, zo bychmy puć migrantow wobkedźbowali, kotryž wjedźe z baltiskich krajow přez Pólsku do zapadneje Europy“, cituja nowiny nutřkowneho ministra Marcina Kierwińskeho. Při tym měrja so tež na pašowarjow, ­kotřiž ćěkancow do zapada woža. Pólska bě pomjezne kontrole spočatk julija jako reakciju na němskej stronje kontrole zahajiła. Móžny kónc tuteje naprawy je wotwisny wot rozsudow zwjazkoweho knježerstwa, we Waršawje rěka. Při pólskej mjezy Němska ludźi hižo wot oktobra 2023 kontroluje, zo by ilegalnej migraciji zadźěwała. Na to nastachu w Pólskej samo ilegalne wobydlerske wobory.

Čołmy zadźerželi

štwórtk, 02. oktobera 2025 spisane wot:

Gaza/Tel Aviv (dpa/SN). Israelska marina je w Srjedźnym morju wjacore łódźe priwatneje floty z pomocnymi srědkami za Gazaske pasmo zadźeržała. Někotre čołmy su do israelskich přistawow pře­wodźeli. Mjez stami wobdźělnikami na wjace hač 40 motorowych čołmach a płachtakach je tež šwedska aktiwistka Greta Thunberg. Francoske wonkowne ministerstwo je Israel namołwjało, wěstotu aktiwistow zaručić a jich prawo na konsulariski škit garantować.

Turkowske knježerstwo je akciju israelskeje mariny přećiwo aktiwistam ­zasudźiło. W Italskej je mjeztym k protestam dóšło. W Romje ćehnjechu demonstranća k sydłu ministerskeje prezidentki Georgije Meloni.

USA sćelu Ukrainje daty wo Ruskej

štwórtk, 02. oktobera 2025 spisane wot:

Washington (dpa/SN). USA chcedźa Ukrainje přichodnje informacije tajnych słužbow za móžne nadpady na rusku energijowu infrastrukturu přewostajić. Tole rozprawja nowina Wall Street Journal, powołujo so na informacije derje wobhonjenych zastojnikow USA. Knježerstwo prezidenta Donalda Trumpa nimo toho planuje, Ukrainu z daloko sahacymi raketami zastarać, kotrež móhli objekty w Ruskej zničić. K tomu słušeja rakety, kiž hač do 800 kilometrow daloko leća. Doskónčnje pak wo tym pječa hišće rozsudźili njejsu. Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj bě USA stajnje ­zaso wo tajke brónje prosył. Wiceprezident J.D. Vance bě na to rjekł, zo chcyli USA próstwu Ukrainy pruwować.

Trump bě njedawno tomu přihłosował, zo tajnje słužby USA Ukrainu při akcijach přećiwo Ruskej podpěruja. Nimo toho steja USA ze zwjazkarjemi NATO w zwisku, kotrež maja Ukrainu po woli Trumpa tohorunja podpěrować.

Za žórłami horceje wody slědźić

štwórtk, 02. oktobera 2025 spisane wot:

Gubin (SN/MiR). Srjedź oktobra pojědu mjez Choćebuzom a Gubinom specielne jězdźidła, tak mjenowane Vibro-trucki, zo bychu z pomocu zwukowych žołmow do hłubiny „słuchali“. Z měrjenjom ma so zwěsćić, kelko ćopłoty pod zemju je. Zemska ćopłota je praktisce njewučerpajomna. Wona je tuž wosebje wužitne žórło energije a to njewotwisnje wot počasa, časa a wjedra. Wědomostnicy chcedźa pruwować, hač móža energiju z pomocu geotermije dobywać. Předstajomne je wužiwanje ćopłoty ze zemskeje skory we hłubokosći wjac hač 400 metrow. Branibor­- ske ministerstwo za hospodarstwo, energiju a škit klimy (MWAEK) přewostaja za tónle projekt spěchowanske srědki we wysokosći třoch milionow eurow. Zo bychu rizika za přichodne inwesticije do projektow za geotermiju pomjeńšili, je braniborski MWAEK krajnemu zarjadej za hórnistwo, geologiju a zemske pokłady (LBGR) nadawk dał, za to trěbne geologiske daty pod zemju w Delnjej Łužicy zběrać. Z nowinskeje informacije ministerstwa wuchadźa, zo chcedźa tež přichodnje do geotermiskich projektow inwestować.

To a tamne (02.10.25)

štwórtk, 02. oktobera 2025 spisane wot:

Oktoberski swjedźeń měł so podlěšić. To žada sej zwjazk hosćencarjow a hotelownikow Dehoga w Mnichowje. Hroženja z bombu dla dyrbjachu swjedźenišćo wčera wjacore hodźiny zawrěć. Hakle po 17 hodź. smědźachu hosćo zaso na areal a do piwowych stanow. Po tym pak bě wočiwidnje mjenje hosći při předawanskich budkach a na hermanku. Piwowe stany běchu derje pjelnjene. Po wobli­čenju fachowcow wunjese Oktoberski swjedźeń wšědnje 40 milionow eurow.

Sławna slědźerka wo žiwjenju šimpansow Jane Goodall z Wulkeje Britaniskeje je njeboh. Aktiwistka zemrě w starobje 91 lět w Kaliforniskej, hdźež bě z přednoškami po puću. Ze swojimi lětdźesatki trajacymi slědźenjemi je wona směrodajne dopóznaća zdobyła, mjez druhim, zo su šimpansy njewšědnje inteligentne.

Čakaja na wotmołwu Hamas

srjeda, 01. oktobera 2025 spisane wot:

Tel Aviv (dpa/SN). Ćišć na islamistisku organizaciju Palestinjanow Hamas dale přiběra. Wona dyrbi na Gazaski měrowy plan prezidenta USA Donalda Trumpa wotmołwić. Trump je Hamas „tři abo štyri dny“ časa přizwolił. Hamas zdźěla, zo plan dokładnje pruwuje. Mjezynarodnje su kraje pozitiwnje na předewzaće reagowali. 20 dypkow wopřijacy plan wobsahuje pušćenje wšitkich 48 zastajencow z rukow Hamas. Za to pušći Israel sta Palestinjanow z jastwa.

Truty lěpje wotwobarać

Kopenhagen (dpa/SN). Statni a knježerstwowi šefojo čłonskich krajow EU wuradźowachu dźensa w Kopenhagenje wo zhromadnych napinanjach za lěpše zakitowanje a wottrašenje. Pozadk su ranjenja powětroweho ruma přez ruske wojerske lětadła a truty. Wuradźowali su wosebje wo tym, kajke wojerske kmanosće přichodnje trjebaja a što maja kraje přinošować. Tež kredit 140 miliardow eurow na dobro Ukrainy z ruskimi pjenjezami su wobrěčeli.

Porjedźernje dale a dróše

Ćežke zemjerženje na Philippinach je sej znajmjeńša 69 smjertnych woporow žadało. Pomocnicy z toho wuchadźeja, zo namakaja pod rozwalinami hišće dalše wopory. Foto pokazuje sypnjeny kompleks twarjenjow w měsće Bogo na philippinskej kupje Cebu. Zemjerženje sylnosće 6,9 bě kónčinu wčera wječor střasło. Foto: dpa/Eloisa Lopez

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND

Nowe poskitki knihow LND namakaće w lětušim wudaću Nowinkarja!

Nowinkar 2025