Budyšin (SN/lym). Hižo pjaty raz je Serbski institut (SI) zašłej pjatk a sobotu zetkanje sorabistiskeho dorosta w Budyšinje přewjedł. Zarjadowanje organizuja stajnje kóžde druhe lěto, při tym stejitej nawjazanje nowych kontaktow a interdisciplinarna wuměna w srjedźišću. Cyłkownje 13 přednošowarjow z Němskeje, Pólskeje a samo Chile předstaji lětsa wudźěłki masterowych, doktorskich abo studentskich dźěłow. Nimo toho móžachu wobdźělnicy sobudźěłaćerjow SI ze­znać a so z nimi wo jich wědomostnym wuwiću rozmołwjeć.

Tónraz planowachu zetkanje štyrjo wot cyłkownje sydom na SI promowo­wacych dorostowych wědomostnikow. Młode mustwo chce zarjadowanje z mjenom sad (sorabistiski akademiski dorost) etablěrować. Po witanju předstaji wědomostnica SI dr. Lubina Malinkowa stawizny kaž tež dźěławosć Serbskeho in­stituta. Sćěhowaše mjezsobne zeznaće přitomnych z pomocu hrow wonka na zahrodźe instituta.

Kak wobchdźeć z AfD?

póndźela, 05. meje 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Frakcija CDU/CSU w zwjazkowym sejmje chce so po słowach jeje přichodneho předsydy Jensa Spahna wo zhromadnym wobchadźenju z AfD dorozumić. „Doporučenje, zapósłancow AfD za předsydow wuběrkow wuzwolić, z našeje strony njepodamy“, piše wón na platformje X. Minjeny čas bě so wón wospjet za to wuprajił, z AfD runje tak wobchadźeć, kaž z kóždej druhej opoziciskej stronu. Tole bě kritiku zbudźiło.

Ruska Ukrainu dale nadběhuje

Kijew (dpa/SN). Najebać prócowanja wo přiměr w Ukrainje ruske wójsko susodny kraj po informacijach z Kijewa dale ­masiwnje nadběhuje. Generalny stab ukrainskeho wójska rozprawja wo wjace hač 200 ruskich nadběhach. USA hižo dlěši čas spytaja, přiměr mjez Ruskej a Ukrainu posrědkować. Mjeztym je ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj přiměrej bjez wuměnjenjow přizwolił, kiž bě prezident USA Donald Trump namjetował. Ruska tole wotpokazuje.

Prawicar 40 procentow zdobył

Z wulkej Božej słužbu pod hołym njebjom su wčera w Hannoveru 39. Němski ewangelski cyrkwinski zjězd skónčili. Na wulkim zetkanju protestantow su dźesaćitysacy wěriwych wot minjeneje srjedy pod hesłom „Zmužići, sylni, chrobli“ pisany swjedźeń ­wěry z modlitwami, hudźbu a diskusijemi woswjećili. Přichodny zjězd wotměje so 2027 w Düsseldorfje. Foto: dpa/Thomas Lohnes

Israel zwyši ćišć na Hamas

póndźela, 05. meje 2025 spisane wot:

Tel Aviv (dpa/SN). Israel chce swoju ofensiwu w Gazaskim pasmje přećiwo islamistiskej Hamas přiwótřić. Tole su na posedźenju wěstotneho kabineta pod nawodom ministerskeho prezidenta Benjamina Netanjahuwa wobzamknyli. Zaměr je, ćišć na Hamas zwyšić a sej tak pušćenje dalšich zastajencow wunuzować. Nimo toho je kabinet plan schwalił, po kotrymž chcedźa ludźi w dospołnje zawrjenym pobrjóžnym pasmje zaso ze žiwi­dłami zastarać.

W Gazaskim pasmje knježi humanitarna katastrofa, dokelž tamnišich ludźi hižo měsacy wjace njezastaraja. Israel chce rozdźělenje žiwidłow sam kontrolować, zo njeby Hamas ničo dóstała. UNO tute postupowanje raznje kritizuje.

Swjatočnosće zahajene

póndźela, 05. meje 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). W zwjazkowej stolicy su minjeny kónc tydźenja swjatočnosće k 80. róčnicy skónčenja Druheje swětoweje wójny zahajili. Knježacy měšćanosta Kai Wegner (CDU) je w měšćanskim dźělu Tempelhof wěnc połožił. Tam bě general wehrmachty 2. meje 1945 kapitulaciju Berlina před Čerwjenej armeju podpisał.

Při Braniborskich wrotach su wustajeńcu „Skónčnje měr“ wotewrěli. Hač do 11. meje planuja něhdźe sto zarjadowanjow. Berlinski senat je rozsudźił, zo hladajo na wójnu Ruskeje přećiwo Ukrainje lětsa scyła žanych wukrajnych hosći njepřeproša, ani z Ruskeje, ani z Ukrainy abo druhich krajow bywšeho Sowjetskeho zwjazka. Nacistiska Němska bě 8. meje 1945 dospołnu kapitulaciju podpisała.

Trump Alcatraz zaso wotewrě

póndźela, 05. meje 2025 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump chce we wukraju produkowanym filmam wysoke cła napołožić. Republikan zdźěla na swojej internetnej platformje Truth Social, zo je wikowanskemu ministerstwu kazał, „hnydom započeć, wšě filmy, kiž do kraja přińdu a su we wukraju produkowane, z cłom sto procentow zwjazać“. Trump w tym zwisku skorži, zo filmowa industrija USA hinje. Druhe kraje pječa filmowcow USA wotwabja, samsny čas pak „Hollywood zniča“. To je wothłosowana akcija druhich krajow a tuž wohroženje narodneje wěstoty USA, je sej prezident wěsty.

Dalši wukaz prezidenta USA potrjechi wuwołane jastwo Alcatraz na kupje před pobrjohom Kaliforniskeje. Sobu najhórše jastwo njedaloko San Franciska je wot lěta 1963 zawrjene a dźensa turistiska atrakcija. Trump je nětko zamołwitym přikazał, Alcatraz „wutwarić a powjetšić“, zo móhli w nim najhóršich a najsurowišich złóstnikow zaměstnić. Znowa wotewrjeny Alcatraz budźe „symbol prawa, porjada a sprawnosće“, Trump rjekny.

Koaliciske zrěčenje podpisane

póndźela, 05. meje 2025 spisane wot:

Dźěłowy zakład noweho zwjazkoweho knježerstwa CDU/CSU a SPD steji

Berlin (dpa/SN). Dźesać tydźenjow po wólbach zwjazkoweho sejma su dźensa pjatu čorno-čerwjenu koaliciju w stawiznach zwjazkoweje republiki wutworili. Předsydźa CDU, CSU a SPD podpisachu w Berlinje swoje 144 stron wopřijace koaliciske zrěčenje z hesłom „Zamołwitosć za Němsku“. Bjezposrědnje do toho je SPD swój personal za nowe zwjazkowe knježerstwo předstajiła.

Hižo wčera bu znate, zo stanje so předsyda SPD Lars Klingbeil z wicekanclerom a financnym ministrom. Wón je po zwjazkowym kancleru Friedrichu Merzu (CDU) druhi najsylniši politikar noweho knježerstwa.

To a tamne (05.05.25)

póndźela, 05. meje 2025 spisane wot:

Na awtodróze A 5 rejowała je kwasna hosćina njedaloko Freiburga. Do toho běchu wjacore awta kwasneje kolony wobchad zadźerželi. Potom někotři wulězechu a na dróze rejowachu. Šoferojo za kolonu njemějachu žane zrozumjenje a wołachu policiju. Zastojnicy kwasarjow z awtodróhi přewodźachu a kontrolowachu. Nětko dyrbja z chłostanjom ličić.

Sławny popowy spěwar Dieter Bohlen wosobinsce je paduchow prosył, wjesnu taflu sydlišća Tötensen w delnjosakskim wokrjesu Harburg zaso wróćić. „Moji přećeljo, sće tole byli?“ praša so Bohlen swojich fanow na Instagramje. Wón móhł sej derje předstajić, zo je něchtó ­taflu jako fanowu trofeju so wzał. 71lětny Bohlen w Tötensenje bydli. Spěwar, producent a sudnik pola „Němska pyta za superstarom“ přilubja sprawnemu paduchej zastupny lisćik za koncert.

Poradźowar přesadźeny

pjatk, 02. meje 2025 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump je dotal najhłubšu personalnu změnu w swojim knježerstwje wukazał a narodneho wěstotneho poradźowarja Mikea Waltza wotwołał. Waltz ma přichodnje pola UNO w New Yorku jako wulkopósłanc USA skutkować. Wočiwidnje bě afera skupinskeho chata z tajnymi informacijemi USA, kotruž Waltzej wumjetuja, přičina přesadźenja.

Demonstracije měrne wostali

Berlin/Hamburg (dpa/SN. Na tradicionalnych demonstracijach lěwicarskeje a lěwicarsko-ekstremistiskeje sceny w Berlinje a Hamburgu je so wčera wjace hač 25 000 ludźi wobdźěliło. Powšitkownje je lětsa w dalokej měrje měrne wostało, zamołwići zdźěleja. Policija zdźěli, zo je so dwanaće policistow zraniło. Radikalni běchu w Berlinje praskotaki, kamjenje a bleše na zastojnikow mjetali.

AfD prawicarsko-ekstremistiska

Při tradicionalnej mejskej manifestaciji na Budyskich Žitnych wikach rěčachu wčera Uwe Garbe, předsyda DGB wokrjesneho zwjazka Budyšin, Budyski wyši měšćanosta Karsten Vogt, zapósłanča SPD w zwjazkowym sejmje Kathrin Michel a wotrjadnik w zwjazkowym předsydstwje DGB Florian Moritz (wotlěwa). Budyski wyši měšćanosta wuzběhny, zo budźe wobzamknjenje ­wosebiteho zamóženja za infrastrukturu komunam pomhać. Kathrin Michel wabješe za wjace podpěry dźěłarnistwow a zawodnych radźićelow. Uwe Garbe skedźbni na přeco hišće wobstejace mzdowe rozdźěle mjez wuchodom a zapadom. Hłowny rěčnik Florian Moritz je sej mjez druhim generelnu reformu mjezy zadołženja žadał. Foto: Carmen Schumann

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND