Minister Wadephul do Kijewa dojěł

póndźela, 30. junija 2025 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). Zwjazkowy minister za wonkowne naležnosće Johann Wade­phul je Ukrainje najebać trajace masiwne nalěty Ruskeje dołhodobnu wojersku pomoc Němskeje přilubił. „Swoboda a přichod Ukrainy stej najwažnišej nadawkaj našeje wonkowneje a wěstotneje politiki“, rjekny politikar CDU na swojim prěnim wopyće w Kijewje. Stejimy „nje­powalnje poboku Ukrainy, zo móhła so wona dale wuspěšnje zakitować – z modernym powětrowym škitom kaž tež z humanitarnej a hospodarskej pomocu“.

Ukraina je aktualnje w cyle ćežkim połoženju, Wadephul hišće na dwórnišću rjekny. Ruski prezident Wladimir Putin tuchwilne wusměrjenje mjezynarodneje politiki na Bliski wuchod wužiwa, zo by ze swojej wójnu přećiwo Ukrainje pokročował. „Tole njesměmy jemu dowolić, stejimy poboku Ukrainy.“

Minister bě dźensa rano z ćahom do ukrainskeje stolicy Kijewa dojěł. Jeho přewodźeja zastupnicy brónjenskeje industrije. Planowane su rozmołwy ze zamołwitymi ukrainskeho hospodarstwa.

Merz wobzamknjenje zakituje

póndźela, 30. junija 2025 spisane wot:

Koalicija chce dawk za milinu jenož za industriju a ratarstwo znižić

Berlin (dpa/SN). W zwisku ze zniženjom dawka za milinu, kotryž běše kabinet srjedź měsaca schwalił, je zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) we wideju na socialnej platformje instagram na kritiku reagował a wobzamknjenje zakitował. Hladajo na nowe zadołženje, kotrež wšak ma přichodna generacija zapłaćić, njeje prosće wjace móžno było, wón wuzběhny.

Unija a SPD běštej so w koaliciskim ­zrěčenju na to dojednałoj, zo chcetej dawk za milinu za wšitkich – potajkim tež za priwatnych přetrjebarjow – na minimalnu europsku měru znižić. Tute do­jednanje pak koalicija nětko njedodźerži, hdyž zniži dawk jenož za hospodarskej sektoraj industriju a ratarstwo. Hižo w swojim předstajenju hospodarskeho plana w Zwjazkowym sejmje běše financny minister Lars Klingbeil (SPD) na to skedźbnił, zo płaći za wšitke koaliciske dojednanja wuměnjenje, zo su zapła­ćomne.

Serbja puć pokazuja

póndźela, 30. junija 2025 spisane wot:
Ličby su dźensniši dźeń wuraz wěsteho kulta pohódnoćenja wažnosće. Tuž móhli so dokładni statistikarjo z tym zaběrać, zo je lětsa jedyn dźeń tróšku mjenje a druhi dźeń wjac ludźi na mjezynarodny folklorny festiwal přichwatało hač před lětomaj. Wažniše je, zo zetkawaš w delnjołužiskej Hochozy tež wjele Serbow z Hornjeje Łužicy a w Chrósćicach tak a tak wšěch, z kotrymiž sy dawno zaso jónu bjesadować chcył. Tež zazběh w Budyšinje běše radźeny a znamjo, zo je Serbstwo w měsće tola bóle připóznate, hač sej druhdy mysliš. Festiwal je a wostawa tajke něšto kaž serbski zjězd a zdobom zjawny dopokaz toho, zo Serbja něšto zamóža, štož zdawa so w politice tuchwilu dale a ćešo być: Swěru k domiznje z wotewrjenosću cyłemu swětej napřećo zwjazować. Snadź budźemy tola jónu z nošerjom noweho trenda we Łužicy. To njeby jenož kulturnje, ale tež hospodarsce spomóžne było. W tutym zmysle přejemy sej wjele tajkich wjerškow w přichodźe! Marcel Brauman

Hač do ranja spěwali a hejsowali

póndźela, 30. junija 2025 spisane wot:
Hdyž rěka na Zahrodnikec-Grutkec a na Wjeselic statokomaj w Chró­sćicach zaso, zo je festiwalny special, to so črjódy ludźi na puć nastaja, zo bychu sej horce rytmy naposkali. Highlight bě lětsa bjezdwěla wustup serbskeje skupiny Jankahanka na Zahrodnikec-Grutkec statoku. Ale tež Bubliczki z Pólskeje a Popserbja z Łužicy na samsnym dworje publikum zahorichu. Na Wjeselic statoku dachu sej wopytowarjo hudźbu skupinow Šwintuchi, Rada ­synergica a Kula Bula lubić. Hač do swětłeho ranja Serbowki a Serbja po tym hišće na wjesnej dróze hudźachu a k tomu spěwachu. Foto: Maćij Bulank

Tradicije skrućeja identitu

póndźela, 30. junija 2025 spisane wot:

Budyšin (SN/bn). Zjawny kulturny forum zahaji tradicionalnje třeći dźeń festiwala. Format ma předewšěm wobdźělenym wuměłskim cyłkam zmóžnić, so „mjez sobu lěpje zeznać a kóždy wot kóždeho wuknyć“, kaž jednaćelka Domowiny Judit Šołćina podšmórny. Hinak hač hewak njewotmě so forum w Chróšćanskej wjacezaměrowej hali „Jednota“, ale w Budyskej Röhrscheidtowej bašće.

To a tamne (30.06.25)

póndźela, 30. junija 2025 spisane wot:

Njewšědny nadawk mějachu wohnjowi wobornicy sobotu wječor w Böblingenje pola Stuttgarta: Na třěše nakupowanišća steješe psyk, kiž zadwělowany tam a sem běhaše. Ludźo běchu skoćo wuhladali a wobornikow wołali. Tući štyrinohača z wjerćatym rěblom wuchowachu. Horcoty dla bě psyk chětro wučerpany. Na straži jeho z wodu zastarachu, doniž sej wobsedźer psa njewotewza. Kak bě tón na třěchu přišoł, njemóžachu zwěsćić.

Kurjenje při busowych zastanišćach, w kupanišćach abo zjawnych parkach je w Francoskej wotnětka zakazane. Tež w bliskosći šulow, na zjawnych sportnišćach a w knihownjach so hižo kurić njesmě. Tole je ministerka za strowotnistwo ­Catherine Vautrin wukazała a pokutu 135 eurow připowědźiła. Francoska chce po tutym puću wosebje dźěći před škodami pasiwneho kurjenja škitać.

Přićah swójbnych zadźeržeć

pjatk, 27. junija 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy sejm je dźensa wo tym rozsudźił, zo swójbni tudy přebywacych ćěkancow hižo tohorunja do Němskeje přichadźeć njesmědźa. Tole je tuchwilu na tysac wosobow wob měsac wobmjezowane. Přichodnje smědźa swójbni ćěkancow, wosebje ze Syriskeje, jenož hišće we wuwzaćnych padach do Němskeje přińć. Nimo toho chcychu za derje integrowanych wukrajnikow móžnosć wotstronić, zo hižo po třoch lětach němske staćanstwo dóstanu.

Reichinnek so wobara

Berlin (dpa/SN). Předsydka frakcije Lěwicy w zwjazkowym sejmje Heidi Reichinnek po zwrěšćenych wólbach za kontrolny gremij tajnych słužbow njewuzamkuje, zo dalši kandidat z frakcije za zastojnstwo nastupi. Wona namołwja CDU/CSU k wotpowědnym rozmołwam. Reichinnek bě při wólbach tajneho gremija přepadnyła, runje tak kaž wobaj kandidataj AfD. Gremij dohladuje dźěło tajnych słužbow a ma přistup k tajnym a brizantnym dokumentam.

Němski wulkopósłanc skazany

Nimale wšědnje žadaja sej ludźo w Israelu, kaž w Tel Avivje, wjace angažementa knježerstwa za pušćenje zastajencow, kotrež bě islamistiska Hamas 7. oktobra 2023 zawlekła. Masiwne zasadźenje israelskeho wójska w tymle nastupanju dotal ničo wunjesło njeje. Demonstranća žadaja sej tuž kónc Gazaskeje wójny jako zakład dojednanja z Palestinjanami. Foto: dpa/Santos Moura

SPD woli nowe nawodnistwo

pjatk, 27. junija 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). SPD je dźensa tři dny trajacy zjězd w Berlinje zahajiła. Hnydom prěni dźeń stejachu nowowólby stronskeho nawodnistwa na dnjowym porjedźe. Něhdźe 600 delegatam staji so ministerka za dźěło Bärbel Bas k wólbam. Wona chce zhromadnje z dotalnym předsydu Larsom Klingbeilom stronu wotnětka nawjedować. Wobsahowje chcedźa so socialni demokraća zaso tradicionalnym jadrowym temam přiwobroćić.

Wobkedźbowarjo wočakuja pak tež rozestajenja. Tak je njedawna iniciatiwa někotrych wodźacych zastupnikow debatu wo wobchadźenju z Ruskej a z planami masiwneho wobrónjenja zbudźiła. Špatnych wólbnych wuslědkow dla knježi nimo toho njespokojnosć na bazy.

Słowakska sankcije blokuje

pjatk, 27. junija 2025 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Słowakska republika blokuje nowe sankcije EU přećiwo Ruskej. Słowakski ministerski prezident Robert Fico je na wjeršku EU w Brüsselu připowědźił, zo swój weto nałožuje, hdyž tam dźensa wo nowych chłostanskich naprawach wothłosuja. Fico žada sej wurunanje za straty, kotrež Słowakskej nastanu, hdyž EU swoje plany k dospołnemu skónčenju importa ruskeho zemskeho płuna zwoprawdźi. Słowakska dale ruski płun kupuje, dokelž je zastaranje wobydlerjow dospołnje na njón wusměrjeny.

EU chce z nowymi sankcijemi ruskemu financnemu sektorej zeškodźeć. Ruska z cyłej flotu łódźow dale zemski wolij do wšeho swěta wozy. Nimo toho chce Brüssel tomu zadźěwać, zo zničeny płunowód Nord Stream II hdy zaso wožiwja. Po tutym puću móhła Ruska zaso zemski płun předawać a z toho miliardy eurow wuzbytkować. Tole chcedźa na kóždežkuli móžne wašnje znjemóžnić.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND