Župa počesći Njechorńskeho

pjatk, 06. junija 2025 spisane wot:

Budyšin (KL/SN). Čłonojo župneho předsydstwa „Jan Arnošt Smoler“ Budyšin wuradźowachu wčera wo přichodnych zarjadowanjach. Na nastork županki Lenki Thomasoweje zarjaduja 13. ju­nija wopomnjeće Měrćina Nowaka-Njechorńskeho při rowje w Hrodźišću. Dale chce župa „Jan Arnošt Smoler“ hromadźe z Domowinu přeprosyć wšitkich zajimcow składnostnje 125. posmjertnych narodnin Měrćina Nowaka-Njechorńskeho 1. julija 2025 do Serbskeho domu. Robert Lorenc ze Serbskeho instituta předstaji projekt inwentarizowanja namrěwstwa w ateljeju wuměłca. Pokazaja potom tež digitalne wodźenje po domje.

Na wuradźowanju wobdźěli so čłon župy w Zwjazkowym předsydstwje Domowiny, Jan Ryćer, zo by wužadanja a temy župneho předsydstwa zeznał.

Wot 13. do 15. junija 2025 wotměje so sympozij wo łužiskich powěsćach w Domje tysac hatow w Stróži. Towaršnosć Carl Gustav Jung a Budyska župa na njón přeprošujetej. Čłonojo dorozumichu so dale wo namjetach za Myto a čestne znamješko Domowiny, kotrež maja so do kónca junija zapodać.

Zbywacej dźělej mosta zwottorhaja

pjatk, 06. junija 2025 spisane wot:
W Drježdźanach so energisce na to hotuja, zbywacej dźělej Carolineho mosta, kiž bě so loni 11. septembra sypnył, zwottorhać. Wot wčerawšeho je Łobjo dospołnje za ­łódźe zawrjene: Tole bě hižo dlěši čas připowědźene a ze wšěmi zamołwitymi kaž tež z twarskim předewzaćom Hentschke dorěčane. Ludźo su namołwjeni, so mostej njebližić. Što to za zarjadowanja a za filmowe nocy na połobskich łukach wozna­mjenja, kotrež ludźo rady wopytuja, njeje dotal znate. Wěste porno tomu je, zo wottorhanje mosta swój čas traje. Pječa chcedźa w adwenće z tym hotowi być. Potom budźe tež kolesowarska šćežka zaso wužiwajomna. Foto: Jürgen Männel

Wosebite rentyNDR přewzać

pjatk, 06. junija 2025 spisane wot:
Podstupim (dpa/SN). Po předstawje ­Braniborskeho ministerskeho prezidenta Dietmara Woidke (SPD) měł Zwjazk financowanje wosebitych rentow za něhdyšich sobudźěłaćerjow wójska abo policije w NDR kompletnje přewzać. Tuchwilu sej wuchodne kraje a Zwjazk kóšty za wupłaćowanje dźěla. Financny ćišć wuchodoněmskich krajow tajkich wosebitych, přidatnych zastaranskich systemow dla je přewulki, praji Woidke w interviewje z nowinu Handelsblatt. „Widźu zamołwitosć jasnje w rukomaj Zwjazka“, podšmórny wón. Za čas NDR eksistowaše dohromady 27 systemow přidatneho zastaranja za jednotliwe powołanske skupiny. Wosebite renty dóstachu mjez druhim něhdyši přisłušnicy wójska abo policije, ale tež wědomostnicy, inženjerojo a lěkarjo. Po změnje přewzachu 60 procent kóštow za to wuchodoněmske kraje, 40 procentow Zwjazk. Spočatk 2021 zwyši Zwjazk swój podźěl na 50 procentow. Cyłkowna suma kóštow wšitkich wuchodoněmskich krajow wučinješe w lěće 2023 něhdźe 2,68 miliardow eurow. W koaliciskim zrěčenju dojednaštej so CDU/CSU a SPD na to, zo Zwjazk swój podźěl wo dalše dźesać procentow zwyši.

To a tamne (06.06.25)

pjatk, 06. junija 2025 spisane wot:

We woknje swojeje kupjele tčacy wostał je muž w Nürnbergu. Hornje ćěło sahaše z wokna, brjuch bě hišće w kupjeli. Wohnjowa wobora muža wuchowa. Wobornicy wokno wutwarichu a muža z runje 21 centimetrow wulkeho wokna wuswobodźichu. Muž po swojich mocach pomhaše a brjuch „do so sćahny“. Čehodla bě muž z woknom zalězć chcył, njeje znate.

Na wšěch 124,7 kilometrow wróćo storkało je elektriske nakładne awto na motorowym wubědźowanišću w Oscherslebenje w Saksko-Anhaltskej. Jězba traješe šěsć hodźin a 22 mjeńšin při spěšnosći 20 km/h. Čara wobsahowaše 476 křiwicow. Za wodźidłom sedźeše oficěr zwjazkoweje wobory Marco Hellgrewe. Dotalny rekord z lěta 2020 wučinješe 89 kilometrow. Z akciju chcychu na elektrifi­kowanje wobchada, wěstotu na dróhach a połoženje šoferow skedźbnić.

Merz do Washingtona dolećał

štwórtk, 05. junija 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) je do Washingtona dolećał. Tam wočakuje jeho dźensa popołdnju prezident USA Donald Trump na nastupny wopyt. Planowany bě zhromadny wobjed a termin z nowinarjemi. Rěčeć chcetaj wobaj wo skónčenju wójny w Ukrainje, wo reakciji NATO na wohroženja a wo zwadźe mjez USA a EU cłow dla. Merz je připowědźił, zo nochcył so Trumpej jako prošer prezentować, ale jako sebjewědomy zastupnik Europy.

Putin a bamž telefonowałoj

Moskwa (dpa/SN). Ruski prezident Wladimir Putin a bamž Leo XIV. staj so w prěnim telefonaće za pohłubšenje poćahow mjez Moskwu a Vatikanom wuprajiłoj. Putin dźakowaše so bamžej za toho prócowanja na dobro humanitarneje pomocy w Ukrainje. Leo XIV. prošeše Putina wo měrowy signal, zo móhli so rozmołwy wo skónčenju wójny wuspěšnje dale wjesć. Putin šwikaše zakaz ruskeje prawosławneje cyrkwje w Ukrainje.

Wobmjezowanja wukazane

Wohnjowi wobornicy a policisća rozhladuja so w Ulmskim měšćanskim dźělu Donaustetten w Badensko-Württembergskej. Tam bě wčera njewjedro cychnowało a tójšto škody zawostajiło. Fachowcy z toho wuchadźeja, zo bě to tornado. Sylny wichor je we wobkruhu tysac metrow wšitke domy wobškodźił a třěchi zdźěla dospołnje wotkrył. Foto: dpa/Jason Čepljakow

60 000 dalšich wojakow

štwórtk, 05. junija 2025 spisane wot:
Brüssel (dpa/SN). Zwjazkowa wobora trjeba za nowe planowanske zaměry NATO k zwyšenju zakitowanskeje hotowosće hač do 60 000 přidatnych wojakow w aktiwnym wójsku. Tole je zakitowanski minister Boris Pistorius (SPD) na zetkanju zakitowanskich ministrow NATO w Brüsselu připowědźił. Pistorius so w tym zwisku tež prašeše, hač model noweje wo­borneje winowatosće w Němskej dosaha, tute zaměry docpěć. NATO chce swoje ­wojerske kmanosće k wottrašenju a zakitowanju hladajo na wohroženje ze stron Ruskeje ekstremnje wutwarić. Generalny sekretar Mark Rutte wčera k tomu rjekny: „Trjebamy wjace resursow, wojakow a kmanosćow­, zo bychmy na kóždežkuli wohroženje přihotowani byli.“

Kraje žadaja sej zarunanje

štwórtk, 05. junija 2025 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). W diskusiji wo financowanju planowaneho paketa k wožiwjenju hospodarstwa žadaja sej zwjazkowe kraje jednohłósnje zarunanje swojich wudawkow. Tole je sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) ­jako předsyda konferency ministerskich prezidentow wospjet potwjerdźił. „16 zwjazkowych krajow, 16 jenakich měnjenjow“, rjekny Kretschmer dźensa rano w sćelaku ZDF. Ministerscy prezidenća so dźensa bjez zwjazkoweho kanclera Friedricha Merza, kotryž je w USA, na swoju prawidłownu konferencu zeńdu. Kretsch­mer kritizowaše socialne wudawki, kotrež maja kraje njesć. Diskusije wo skrótšenju wudawkow, kaž wobydlerskeho pjenjeza, „njemóžemy sej zalutować“.

USA blokuja rezoluciju UNO za Gazu

štwórtk, 05. junija 2025 spisane wot:

New York (dpa/SN). USA su rezoluciji k změrowanju Gazaskeje wójny ze swojim wetom we Wěstotnej radźe UNO zadźěwali. Amtěrowaca ameriska wulkopósłanča w UNO Dorothy Shea blokowaše po tutym puću ludoprawnisce zawja­zowace wobzamknjenje najmócnišeho gremija UNO. Wšě tamne 14 čłonskich statow rady hłosowaše za wobzamknjenje. Z wot dźesać čłonow rady zapodatym tekstom žadaja sej mjez druhim hnydomny přiměr w Gazaskim pasmje, pušćenje wšěch israelskich zastajencow z rukow Hamas kaž tež hnydomne humanitarne zastaranje wjace hač dweju milionow nuzu ćerpjacych Palestinjanow Gazaskeho pasma.

USA wopodstatnichu swoje wotpokazanje w njewšědnje raznej formje, rěčo wo „njeserioznej rezoluciji“, kotraž je w času přiběracych prašenjow wo wužitku a financowanju UNO „wohańbjaca“. Rezolucija UNO by Hamas zesylniła, Shea argumentowaše. Zastaranje ciwilneje ludnosće w Gazaskim pasmje je po informacijach pomocnych organizacijow katastrofalne.

Trump: Žadyn spěšny měr

štwórtk, 05. junija 2025 spisane wot:

Prezidentaj USA a Ruskeje znowa Ukrainy dla telefonowałoj

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump njewidźi po dalšim telefonaće z ruskim prezidentom Wladimirom Putinom žane šansy za hnydomne roz­risanje wójnskeho konflikta w Ukrainje. „Dobra to rozmołwa, ale žana rozmołwa, kotraž by hnydomny měr přinjesła“, piše Trump po telefonaće na swojej internetnej platformje Truth Social.

Rozmołwa z Putinom je hodźinu a 15 mjeńšin trała, Trump rozprawja. Při tym dźěše wo najnowše nadpady Ukrainy na wojerske lětanišća daloko w Ruskej kaž tež wo druhe wojerske akcije. Putin bě Trumpej „jara jasnje“ rjekł, zo dyrbi wón na nadpady Ukrainy reagować.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND