Drježdźany (dpa/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) ma wottwar běrokratije za přewšo wažny nadawk. Němska dyrbjała zwólniwa być, njetrjebawše běrokratiske poćežowanja spušćić, kotrež na mnohich městnach wuwiće haća. Tole zwurazni Kretschmer na wopyće twarnišća noweho zawoda koncerna połwodźakow Infineon w Drježdźanach. „Njewěm, hač so nam to w małym wobłuku poradźi abo hač trjebamy generelne rozrisanje.“
Kretschmer namjetowaše w tym zwisku moratorij, přichodne lěta žane nowe běrokratiske prawidła njenastajić a wobstejace zakonje na europsku minimalnu runinu zwjesć. Němska w mnohich předpisach europske prawo přesahuje, čehoždla bywaja předewzaća dróše, pomałše a wobćežniše. „Takle dale njeńdźe.“ Twar noweje fabriki Infineon je přikład za to, zo hodźa so projekty spěšnje a eficientnje zwoprawdźić, hdyž wšitcy wobdźěleni profesionalnje dźěłaja a so wot přehnatych předpisow wuswobodźa. W Drježdźanach nastawa tuchwilu najmoderniša fabrika połwodźakow Europy z tysac nowymi dźěłowymi městnami.
Drježdźany (dpa/SN). Sakska přeje sej wobšěrniše wobdźělenje zwjazkoweho knježerstwa na financowanju cyłoněmskeje jězdźenki. „Jako swobodny stat podpěrujemy projekt jězdźenki a smy sobu zamołwići za jeho financowanje ze stron zwjazkowych krajow“, rjekny ministerka za infrastrukturu Regina Kraushaar (CDU) na naprašowanje medijow. Wona by jara witała, by-li Zwjazk trěbne wurunanje kompletnje přewzał. Tak móhła Sakska srědki za zjawny bliskowobchad we wjesnych kónčinach nałožować.
Swobodny stat podpěruje cyłoněmsku jězdźenku, kaž je tole w koaliciskim zrěčenju z SPD dojednane. Wuměnjenje za to je, zo Zwjazk znajmjeńša połojcu kóštow přewozmje, zo bychu straty wurunane byli. Mjeztym pak je wotwidźeć, zo nastawaja wobchadnym zawodam přidatne kóšty. Zo by poskitk dale stabilny był, dyrbja zawody płaćizny jězdźenki zwyšić, chibazo jim stat přidatne wudawki zaruna. Zwjazkowe knježerstwo pak wobstawa dale na stabilnej płaćiznje 58 eurow za jězdźenku znajmjeńša hač do lěta 2028. Připłatk z Berlina pak je jenož lětsa hišće zaručeny.
Powěsće medijow wědomje ignorować je dale a wjace ludźom w Němskej wažne. Tole wuchadźa z najnowšeho woprašowanja powěsćernje Reuters. Při woprašowanju rjekny 71 procentow dorosćenych, zo so powěsćow znajmjeńša druhdy aktiwnje zdaluja. Najčasćišo mjenowany motiw tajkeho zadźerženja su negatiwne wuskutki na dušine derjeměće. Loni bě 69 procentow powěsće wotpokazało.
Dny trajace pytanje za krokodilom w delnjosakskej prowincy je nimo. Zamołwići města Vechta su akciju skónčili. Do toho bě młody muž přiznał, zo njeje widejo z krokodilom sam zhotowił, kaž bě spočatnje twjerdźił. Kajke sćěhi to za njeho změje, njeje znate. Muž bě twjerdźił, zo je krokodila w basenku za dešćowu wodu wuhladał a filmował. Na to započachu za reptilom pytać. Na wideju bě něhdźe meter dołhi aligator widźeć.
Berlin (B/SN). Njeskutki přećiwo cyrkwjam su w lěće 2024 wo 21 proc. porno 2023 přiběrali, přećiwo mošejam wo 13 proc., kaž ze statistiskeho zapisa zwjazkoweho nutřkowneho ministerstwa wuchadźa. Powšitkowne nadběhi na nabožne zhromadźenstwa wučinjachu 11 proc. 7 504 njeskutki měrjachu so na politiskich reprezentantow, mjez nimi bě 5 554 antisemitiskich a 1 679 antiislamskich padow.
Prědowanja přepytował
Erlangen (B/SN). Prědowanja w mošejach Němskeje je islamski wědomostnik Jörn Thielmann přepytował. Wón zwěsći, „zo jedna so wo dospołnje akceptabelne wobsahi“, a wobžarowaše, zo medije a politikarjo njeregistruja, „zo na prědowanjach přitomnych wobstajnje k cyłotowaršnostnemu angažementej pohonjeja.“ W srjedźišću prědowanjow steja wšědny dźeń, spiritualnosć a towaršnostny angažement.
Za mnohotnosć wěry
Stockholm (dpa/SN). Minjene lětdźesatki woteběraca ličba atomowych brónjow na swěće móhła po posudźowanju měrowych slědźerjow prěni króć zaso přiběrać. Po wšěm swěće so składy jadrowych brónjow modernizuja, wobstejace brónje so polěpšuja a z nowymi wudospołnjeja, kaž měrowy slědźenski institut Sipri zdźěla. Dźewjeć krajow ma atomowe brónje: Ruska, USA, Wulka Britaniska, Francoska, China, Indiska, Pakistan, Sewjerna Koreja a Israel.
Dalše zajeća wukazał
Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump je napjatu debatu swojeje migraciskeje politiki dla hišće dale přiwótřił. Republikan je zarjadej za zapućowanje ICE kazał, zajeća a wotsunjenja wosebje w metropolach Los Angelesu, Chicagu a New Yorku, hdźež demokraća knježa, rozšěrić. Zastojnicy měli „wšitko činić“, zo bychu „najwjetše masowe wotsunjenje w stawiznach kraja“ zwoprawdźili, wón rjekny.
Macron poboku Grönlandskeje
Tel Aviv (dpa/SN). Po nowych smjertnych raketowych nadpadach Irana na israelske města je zakitowanski minister Israel Katz wjećbu připowědźił. „Hubaty diktator z Teherana je so k mordarjej wuwił, kotryž zaměrnje na israelskich ciwilistow třěla“, piše Katz internetnje. „Wobydlerjo Teherana tole zapłaća – a to bórze.“ Israel nadběhuje wot minjeneho pjatka objekty w Iranje, mjez nimi atomowe připrawy, zepěranišća wójska a wolijowe zawody. Mjez woporami su wodźacy zastupnicy wójska a atomowi wědomostnicy.
Při nowych raketowych nadběhach Irana na israelske města je znajmjeńša wosom wobydlerjow žiwjenje přisadźiło. 92 ludźi so zrani. Z tym je ličba morjenych ludźi w Israelu wot pjatka na 23 rozrostła. Po informacijach pomocnikow su štyri iranske rakety w Tel Avivje rozbuchnyli. Detonacije načinichu wěcnu škodu. W Petach Tikava pola Tel Aviva su třo wobydlerjo zemrěli, jako raketa do škitneje rumnosće zrazy, do kotrejež běchu sej wućeknyli. Ludźo su namołwjeni, w bunkrach škit pytać.