Žane zniženje dawka na milinu

štwórtk, 03. julija 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Wodźacy zastupnicy CDU/CSU a SPD njejsu so na to dojednali, zo dawk na milinu za wšitkich wobydlerjow kraja zniža. Tole je powěsćernja dpa po wčerawšim posedźenju koaliciskeho wuběrka z kruha wobdźělnikow zhoniła. Nastupajo milinu płaća najprjedy raz ­rjadowanja dale, kotrež bě zwjazkowe knježerstwo schwaliło. Kabinet bě wobzamknył, zo dawki za milinu w industriji, ratarstwje a lěsnistwje zniža. Zo njezniža dawk za wšěch wobydlerjow, je mjeztym šěroku kritiku zbudźiło. Zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) a financny minister Lars Klingbeil (SPD) staj tole z napjatym pjenježnym połoženjom zwjazkoweho etata wopodstatniłoj.

W koaliciskim zrěčenju běchu CDU/CSU a SPD zniženje dawka za milinu „za wšěch“ wobydlerjow zakótwili.

Zasadne prašenje je, kak falowace ­dochody stata zniženeho milinoweho dawkow dla wurunaja. Stat by dochody 5,4 miliardow eurow přisadźił. Tuž by koalicija na druhim městnje na njedobro ludźi lutować dyrbjała.

WHO: Alkohol raznje podróšić

štwórtk, 03. julija 2025 spisane wot:

Dale a wjace ludźi w Němskej za lěpši škit młodostnych před pićom

Genf/Berlin (dpa/SN). Swětowa strowotniska organizacija WHO zasadźuje so ­za wyše dawki na alkohol, tobak a jara słódke napoje. Wona namołwja kraje, zo płaćizny za tute strowoće škodźace wudźěłki hač do 2035 z pomocu dawkow wo znajmjeńša 50 procentow zwyša.

Z dochodami móhli zamołwići na přikład bój přećiwo schorjenjam wutroby, přećiwo rakej abo diabetes financować. Tute chorosće zawinuja mjeztym třećinu wšěch smjertnych padow na zemi. Iniciatiwa móhła přichodnych dźesać lět hač do tysac miliardow dolarow wunjesć.

Wjetšina wobydlerjow Němskeje přeje sej razniše zakonje, kotrež wosebje młodostnych před alkoholom škitaja. Tole je wuslědk naprašowanja instituta Forsa w nadawku chorobneje kasy KKH.

Tak je 65 procentow ludźi za to, zo tak mjenowane přewodne piće wot 14 lět wotstronja. Tuchwilu smědźa młodostni zhromadnje ze zamołwitym dorosćenym w zjawnosći piwo, wino a winowe napije kupić a pić. Na přikład zhro­madnu škleńčku sekta na narodninach abo piwo z nanom a maćerju w ho­sćencu.

Pomoc sej wažić

štwórtk, 03. julija 2025 spisane wot:

Nabožny tydźeń w prěnim prózdninskim tydźenju kóždolětnje wulku ličbu ludźi ­zaběra. Duchowni, pomocnicy w kuchni, kubłarjo a kubłarki, sobudźěłaćerjo farskich běrowow, młodostni – wšitcy tući wopruja swój swobodny čas, zo bychu ­dźěćom rjane a zabawne dny połne wjesela skićili. Je to česćomne dźěło, kotrež měli sej na kóždy pad wažić. Přetož bjez wšěch tutych pomocliwych rukow njeby nabožny tydźeń móžny był. W běhu pjeć zhromadnych dnjow rozestaja so dźěći intensiwnje, hrajkajo a bjez ćišća z nabožnej temu. To šulska wučba nabožiny w tymle wobjimje hustodosć njezdokonja.

Tohorunja wuskutkuje so nabožny tydźeń rěčnje pozitiwnje na serbsku dźěćinu. Jim zaruča so tak rěčny rum, w kotrymž swoju maćeršćinu dźeń wote dnja pěstuja. Tež za dźěći, kotrež chodźa zwonka serbskeho rěčneho ruma do šule, je to wul­kotna móžnosć přećelstwa nawjazać a rěčne kmanosće rozšěrić. Marta Měrćinkec

Sadźenki zachowaja namrěwstwo

štwórtk, 03. julija 2025 spisane wot:
W Rogeńskim parku hotuja so na přichod – wosebje hladajo na změnu klimy. Ta ­poněčim wobstatk historiskich štomow kóncuje, kotrež pochadźeja hišće z časa ­załožerja parka wjercha Pücklera (1785–1871). W bywšim zahrodnistwje plahuja ­tohodla štomiki, kotrež maja stare štomy narunać a namrěwstwo Pücklera zachować. Wo sadźenki stara so wosebje zahrodnikar Holger Temo z tamnišeje štomoweje uniwer­sity. Dobre nazhonjenja zběrali su mjeztym z madźarskimi dubami a z dalšimi ­štomami južneje Europy. Stare rostlinarnje bórze wottorhaja a z modernym kompleksom narunaja, w kotrymž změja lěpše wuměnjenja. Foto: Michael Helbig

Kónc tydźenja wjele wobchada

štwórtk, 03. julija 2025 spisane wot:

Mnichow (dpa/SN). Přichodny kónc tydźenja nadróžny wobchad na awtodróhach Němskeje zaso masiwnje přiběra. W Bremenje, Delnjosakskej, Hessenskej, Porynsko-Pfalcy, Posaarskej kaž tež na juhu Nižozemskeje započinaja so prózdniny. W Sakskej, Saksko-Anhaltskej a Durinskej su hižo prózdniny. Při rjanym wjedrje drje mnozy wulětnicy dróhi přidatnje zatykaja. Wosebje potrjechene su dróhi k morju, do horow a k jězoram. ­Tuchwilu je na awtodróhach Němskeje cyłkownje 1 200 twarnišćow.

Najwjetše haćenja hroža pjatk popoł­dnju, sobotu dopołdnja a njedźelu popołdnju. Štóž je fleksibelny, njech wu­žiwa měrnišu póndźelu abo wutoru za jězbu, po móžnosći nic za čas powołanskeho wobchada.

Na čarach do směra na juh hroža po dotalnych nazhonjenjach najsylniše haćenja. Strach haćenjow wobsteji před wšěmi tunlemi pod Alpami, ale tež na Brennerowej awtodróze z Awstriskeje do Italskeje, dokelž tam móst ponowjeja. Šoferojo po puću do Prahi njech so na to nastaja, zo na čěskim boku wjacore tunle awtodróhi D8 do směra na čěsku stolicu wuporjedźa.

To a tamne (03.07.25)

štwórtk, 03. julija 2025 spisane wot:

Wulka horcota je za železnicu techniske defekty a zapozdźenja zawiniła. Najčasćišo bědźachu so sobudźěłaćerjo ze sćehnjenymi wuhibkami a horcymi motorami. Sapace słónco bě wocl kolijow zezhibowało. Motory ćahow njejsu so dosć chłódźili a su wupadnyli. Nimo toho so podłu kolijow stajnje zaso kerčiny palachu, štož zawrjenje čarow zawinowaše – mjez druhim w Delnjosakskej, Saksko-Anhaltskej a w Hamburgu.

Přepjany, zo móhł do awta zalězć, bě muž w Jenje. Swědkojo prócowanja 33lětneho wobkedźbowachu a policiju informowachu. Jako zastojnicy přijědźechu, njebě muž přeco hišće dale. Policisća zwěsćichu, zo je wón z awtom hač tam dojěł a při zaparkowanju druhe awto wobškodźił. Alkoholowemu testej pak so muž zasakle spjećowaše. Skónčnje jeho sputachu a na stražu sobu wzachu.

Rěča wo dawku na milinu

srjeda, 02. julija 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Wodźacy zastupnicy CDU/CSU a SPD su dźensa w koaliciskim wuběrku wo móžnym zniženju dawka na milinu za priwatne domjacnosće wuradźowali. Zwjazkowy kancler Friedrich Merz je do zahajenja posedźenja nadźiju na rozrisanje zbudźił: „Jeli móžemy wjace za priwatne domjacnosće wuzbytkować, potom to činimy“, rjekny předsyda CDU w sćelaku ARD. Hłownje wuradźuja wo tym, kak zniženje dawkow za domjacnosće a industriju ze stron stata wurunaja.

EU předstaja klimowe zaměry

Brüssel (dpa/SN). Komisija EU dźensa swój namjet za zawjazowacy klimowy zaměr hač do lěta 2040 předstaješe. Kaž bě hižo do toho z naćiska znate, maja čłonske kraje EU produkciju maćiznow, kotrež klimje škodźa, přirunujo z lětom 1990 wo znajmjeńša 90 procentow znižić. Móžne su pak tež mjezynarodne projekty za zniženje wuhlikoweho dioksyda. EU chce po swójskich wuprajenjach hač do 2050 klimoneutralna być.

Pušćenje İmamoğla sej žadali

Wulke wentilatory wochłódźuja konje, jěcharjow a publikum při tuchwilnej horcoće na mjezynarodnym jěchanskim a ska­kanskim turněrje CHIO w Aachenje. Wopytowarjo, kotřiž nimaja lisćiki za městno pod třěchu, smědźa sej swoje pitne bleše ­darmotnje napjelnić. Wjeršk turněra budźe přichodnu njedźelu. Foto: dpa/Rolf Vennenbernd

Israel přiměrej w Gazy přihłosuje

srjeda, 02. julija 2025 spisane wot:
Washington (dpa/SN). Israel je po słowach prezidenta USA Donalda Trumpa trěbnym wuměnjenjam za 60 dnjow ­trajacy přiměr w Gazaskej wójnje při­hłosował. W tymle času chcedźa USA ze wšěmi stronami hromadźe dźěłać, zo ­bychu wójnu skónčili. To pisaše Trump na swojej internetnej platformje Truth Social. Zastupnicy Katara a Egyptow­skeje, kotřiž běchu so jara za měr zasadźowali, chcedźa namjet nětko islami­stiskej Hamas přepodać. „Nadźijam so za Bliski wuchod, zo Hamas deal při­wozmje. Přetož lěpje njebudźe, skerje ­hišće wjele hórje“, Trump piše. Wón ­wo­čakuje spočatk tydźenja israelskeho ­ministerskeho prezidenta Benjamina Netanjahuwa.

Macron a Putin telefonowałoj

srjeda, 02. julija 2025 spisane wot:
Paris (dpa/SN). Francoski prezident Emmanuel Macron a ruski prezident Wladimir Putin staj prěni raz po dwěmaj lětomaj zaso telefonowałoj. Élyséeowy palast po dwě hodźinje trajacej rozmołwje zdźěli, zo rěčeštaj hłownje wo iranskim atomowym programje a wo wójnje Ruskeje přećiwo Ukrainje. Hladajo na Ukrainu žadaše sej Macron bórzomny přiměr a zahajenje jednanjow mjez Ruskej a Ukrainu. Naposledk běštaj wobaj kónc lěta 2022 telefonowałoj. Krjeml je rozmołwu wobeju politikarjow mjeztym wobkrućił. Putin je francoskemu prezidentej rozłožił, zo ma Ukraina přičiny konflikta w Kijewje wotstronić. Nimo toho dyrbja wojersku situaciju w Ukrainje akceptować, kotruž tuchwilu Ruska dominuje.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND