VW pušći ludźi w Šwikawje

pjatk, 15. septembera 2023 spisane wot:

Zwickau (dpa/SN). Awtotwarc Volkswagen wottwarja sta městnow w swojej tworni elektroawtow w Šwikawje. 269 ­časowje wobmjezowanych dźěłowych zrěčenjow, kotrež so bórze skónča, nochcedźa hižo podlěšić. Tole je předewzaće po wčerawšej zawodnej zhromadźiznje zdźěliło. Hłowna přičina je „aktualne połoženje na wikach“. Hladajo na inflaciju a woteběrace premije za nakup kupuja ludźo dale a mjenje elektroawtow. W Šwikawje twarja jenož hišće elektroawta.

Rěča wo ponowjenju kolijow

Frankfurt n. M. (dpa/SN). Nuznje trěbne ponowjenje kolijoweje syće němskeje steji w srjedźišću dźensnišeho „kolijoweho wjerška“. Wobchadny minister Volker Wissing (FDP) je zastupnikow železnicy a twarskeje industrije na Frankfurtske wiki přeprosył, zo móhł z nimi najefektiwniše postupowanje wotrěčeć. Železnica chce přichodne lěta wažne wotrězki dospołnje ponowić a je za to měsacy dołho za­wrěć. Tole by wulke wobjězdki a wobšěrne změny jězbnych planow zawinowało.

Syn Bidena wobskorženy

Dobrowólni aktiwisća wobswětoškitneje organizacije „Earth Island Institute“ zběraja symbolisce plastowe wotpadki na předwječoru mjezynarodneho zetkanja skupin, kotrež so za čiste pobrjohi zasadźuja, w philippinskej stolicy Manila. Skupiny sej ­žadaja, masowe wužiwanje plasty a druhich kumštnych maćiznow po wšěm swěće skónčić, štož je mjeztym globalnu wob­swětowu katastrofu zawinowało a mori wšědnje zwěrjata w morju. pa/EPA/Francis R. Malasig

Durinsku CDU raznje kritizuja

pjatk, 15. septembera 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Po z pomocu AfD wobzamknjenym zniženju dawkow w Durinskej steji CDU w srjedźišću kritiki. SPD, Zeleni a Lěwica reagowachu rozhorjeni. Opozicionelna CDU bě wčera w krajnym sejmje zniženje dawka za nakup ležownosćow přesadźiła, dokelž běchu AfD, FDP a zapósłancy bjez frakcije přihło­sowali. Ministerski prezident Bodo Ramelow (Lěwica) nima ze swojej koaliciju Lěwicy, SPD a Zelenych w krajnym sejmje žanu wjetšinu a je zasadnje na sobudźěło opozicije pokazany. Dawk žadaja sej při nakupje ležownosće. Tón je w Durinskej sobu najwjetši a je nětko wot 6,5 na pjeć procentow zniženy.

Nutřkowna ministerka SPD Nancy Faeser CDU wumjetuje, zo „wohnjowu murju“ přećiwo AfD sama wotstronja. Generalny sekretar SPD Kevin Kühnert rěči wo „pakće z djabołom“. Stronska a frakciska předsydka AfD Alice Weidel porno tomu so wjeseli: „Wohnjowa murja je powalena. A to je hakle započatk.“

Nowe protesty

pjatk, 15. septembera 2023 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Z demonstracijemi na 250 městnach w Němskej chcyše sej klimu škitace hibanje Fridays for Future dźensa wot politiki wjace napinanjow w boju přećiwo woćoplenju zemje žadać. Po wšej zemi planuje hibanje zarjado­wanja a tak mjenowane klimowe stawki w šulach. Při tym žadaja sej skónčenje zmilinjenja wuhla, wolija a płuna. „Ni­hdy njebě jasnišo widźeć hač w tutym ­lěće: Dožiwjamy wšědnje přiwótřenje klimoweje krizy a runočasnje knježerstwo bjez klima-politiskeho plana“, rjekny aktiwistka Anika Rittmann nowinarjam.

To a tamne (15.09.23)

pjatk, 15. septembera 2023 spisane wot:

Betonowy pomnik na konju jěchaceje bywšeje zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel w Hornjej Pfalcy je so sypnył. Po ani dwěmaj lětomaj je so minjenu nóc 2,70 wysoka skulptura zwjezła, wuměłc Wilhelm Koch zdźěla. Wón bě skulpturu te­hdy z pomocu ćišćaka 3 D za muzej w Etsdorfje stworił a hižo bórze zwěsćił, zo so material pod hołym njebjom njehodźi. Pomnik bě stajnje zaso diskusije wo prašenju zbudźił, hač je wón „počesćenje abo skerje wusměšowanje“.

Cyłu nóc z ruku w lifće domjaceho schodu tčał je muž w bayerskim Glattbachu. Dokelž tčeše tež nuzowy knefl w zatłusnjenej ruce, njemóžeše rentnar wo pomoc wołać. Muž bě so nawječor z lifta ­sunył a z ruku mjez liftom a metalowej šćěnu wisajo wostał. Hakle přichodne ranje susod muža wuhlada. Snadnje zranjeneho starca dowjezechu do chorownje

Dobyte pjenjezy na wužitk wopomnišća darili

štwórtk, 14. septembera 2023 spisane wot:

Sakske pomnikowe myto za dźěći ­a młodźinu 2023 je lětsa 33 wučomnikow Budyskeho powołanskošulskeho centruma (BSZ) přijało. Sakski statny minister Thomas Schmidt je jim zašłu njedźelu na hrodźe Wolkenburg składnostnje swjatočnosće k dnjej wotewrjeneho pomnika myto spožčił.

Zastaranje lěkow dźěći zaručić

štwórtk, 14. septembera 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Naprawy přećiwo móžnemu njedostatkej lěkow za dźěći w bližacej so sezonje nazymnjenjow běchu ­tema dźensnišeho wuradźowanja pola zwjazkoweho ministra za strowotnistwo Karla Lauterbacha. Politikar SPD bě zastupnikow apotekow, lěkarjow a farmaceutiskeje branše na wjerškowe zetkanje přeprosył. Tam chcychu zastaranske połoženje analyzować a za móžnosćemi polěpšenja pytać. Lauterbach boji so nazymu „napjateho połoženja zastaranja“ dla.

Biden wostawa měrny

McLean (dpa/SN). Prezident USA Joe ­Biden nima hroženja republikanow nastupajo móžne jednanje k wotsadźenju přećiwo njemu za přičinu znjeměrnjenja. Wón „ma swój job činić“, rjekny Biden na kromje wólbneho bojoweho zarjadowanja w McLean, nakromnym městačku Washingtona w zwjazkowym staće Virginia. Wón ma so z prašenjemi zaběrać, kotrež wšědne žiwjenje wobydlerjow USA potrjechja. Čehodla chcyli jeho republikanojo ze zastojnstwa měć, wón njewě.

Berlin a Kijew partneraj

Brazilska ministerka za indigene ludy Sônia Guajajara rěči na awće wótřerěčaka stejo k indigenym žonam ze wšeje Brazilskeje, kotrež su so wčera k demonstraciji na kóncu tři dny trajaceho zarjadowanja k zesylnjenju politiskeje róle indigenych ludow w Brazilskej zhromadźili. Prawobydlerjo wojuja wosebje přećiwo ničenju swojeho žiwjenskeho ruma. Foto: pa/AP/Eraldo Peres

Salvini: Migranća akt wójny

štwórtk, 14. septembera 2023 spisane wot:
Rom/Lampedusa (dpa/SN). Zastupowacy ministerski prezident Italskeje Matteo Salvini je přichad tysacow migrantow z čołmami na małej italskej srjedźnomórskej kupje Lampedusa „akt wójny“ mjenował. „To njeje spontana epizoda. Wona je wočiwidnje organizowana, financowana a přihotowana“, rjekny politikar prawicarsko-populistiskeje strony Lega wčera wječor na zarjadowanju žurnalistam. Wot spočatka tydźenja je wjace hač 8 000 migrantow z čołmami kupu docpěło. Jeničce wutoru dojědźe tam wjace hač 5 000 ludźi. Swojeje bliskosće k Tuneziskej dla je Lampedusa hižo wjele lět centralny dypk migracije do Europy. Wot spočatka lěta je tam wjace hač 100 000 migrantow dojěło, loni bě jich połojca telko. Połoženje w dospołnje přepjelnjenym lěhwje ćěkancow je mjeztym dramatiske. Salvini rěči wo „organizowanej akciji k wosłabjenju knježerstwa“.

Baerbockpola pilotow

štwórtk, 14. septembera 2023 spisane wot:
Washington (dpa/SN). Wonkowna ministerka Annalena Baerbock je wukubłanje němskich pilotow zwjazkoweje wobory w zwjazkowym staće USA Texasu jako wažny přinošk za wěstotu Němskeje, ­Europy a NATO wuzběhnyła. Bjez wukubłanja na zhromadnym zwučowanišću NATO „njebychmy kmani byli, wěstotu w Europje dale zesylnić“, rjekny politikarka Zelenych při wopyće němskeho wukubłanskeho komanda w texaskim Wichita Falls. Tam wukubłuja wot lěta 1966 němskich wojerskich pilotow. Wot lěta 1981 zwučuja tam piloća druhich krajow.

nowostki LND