Nowy plan měra za Ukrainu

póndźela, 24. nowembera 2025 spisane wot:

Genf/Kijew (dpa/SN). Při wuradźowanjach Ukrainy a USA su so po informa­cijach z Kijewa a Washingtona na nowy a polěpšeny plan měra dojednali. Wobě stronje stej sej přezjednej, přichodne dny z intensiwnym dźěłom pokročować a so při tym tež z europskimi partnerami wothłosować, rěka w zhromadnej deklaraciji k rozmołwam w Genfje. Wonkowny minister USA Marco Rubio rěčeše wo hoberskim wuwiću, kotrež dopokazuje, zo hodźa so problemy přewinyć. Nadrobnosće plana njejsu wozjewili.

Prěni naćisk bě kritiku žnjał, dokelž bě w dalokej měrje na njedobro Ukrainy. Ruska žada sej wjacore ukrainske kónčiny, kotrež Ukraina dotal hišće zakituje. Tež druhe žadanja Ruskeje wotpokazuja.

Žort abo refleksija?

póndźela, 24. nowembera 2025 spisane wot:
Što je schadźowanka? Z tutym prašenjom su so akterki a akterojo lětušeje 151. schadźowanki intensiwnje zaběrali. Snano je nětko, něšto dnjow pozdźišo, kóždy za sebje prěnju wotmołwu namakał. Snadź je schadźowanka w poslednich lětach kusk swój poprawny zmysł zhubiła. Žortować je lochko, je přijomne a zabawne – ale schadźowanka njebě ženje za to myslena, přijomna a jednora być. Lětsa su sej młodostni zwažili, chutne temy narěčeć. Hakle hdyž začuwaš temy jako chutne, započinaš wo nimi rozmyslować. Zo někotři měnja, zarjadowanje abo jednotliwe programowe dypki běchu přechutne, je nimale hižo znamjo za to, zo je schadźowanka swój prěnjotny zaměr – skićić nic jenož zabawu, ale rum za kritiske temy, refleksiju a rozestajenje – spjelniła. Wosebje napadny bě dlěši programowy dypk poetkow. Mnozy prajichu: „Předołhi, přećežki, přewjele – njemóžeš to prawje předźěłać.“ Snadź to samo trjechi. Ale snano runje tute njepřijomne začuće pokazuje, zo su słowa poetkow do čorneho trjechili. Lisa-Maria Cyžec

Söder přećiwo prašenju dowěry

póndźela, 24. nowembera 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Namjet zwjazkoweho kanclera Friedricha Merza (CDU), stajić prašenje dowěry, zo by sej w zwadźe wo rentu jednotu koalicije wunuzował, ma předsyda bayerskeje CSU Markus Söder za wopačny puć. „To je dospołnje wopačne zhladowanje. Prašenje dowěry njeje žadyn element k sylnjenju dowěry, ale je zwjetša jenož prěnja kročel k pohubjeńšenju“, rjekny Söder w sćelaku ARD.

Koalicija CDU/CSU a SPD wadźi so wo nowym rentowym zakonju. Młodźi zapósłancy w CDU/CSU naćisk zakonja wysokich kóštow dla kritizuja a hroža, zo w zwjazkowym sejmje přećiwo njemu hłosuja. Bjez nich njeby koalicija žanu wjetšinu měła. Kritika měri so přećiwo tomu, zo wostanje niwow renty dale stabilny.

To a tamne (24.11.25)

póndźela, 24. nowembera 2025 spisane wot:

Dwójce přez wjerch je so paduch do ­wupožčowarnje hrow w hessenskim Schönecku přełamał. 34lětny bě so we wobchodźe schował, jako sobudźěłaćerjo wječor durje zamknychu. W nocy pokradny wón pjenjezy z kasy a zminy so přez wjerch. Při tym pak so přełama. Na to zalěze znowa do mjezywjercha a so tam chowaše, doniž njebě policija pa­dustwo doprotokolowała. Popołdnju so ­sobudźěłaćerjo njemało stróžichu, jako ­paduch znowa z wjercha do wobchoda ­padny. Tónkróć jeho policija zaja.

Pomjerznjeny dešćik je lětanišćo Köln/Bonn wčera popołdnju nachwilnje zlemił. Čara za wotlět a přizemjenje lěta­dłow bě zalodźena. Sobudźěłaćerjo dyrbjachu lód wotstronić, štož zawinowaše zapozdźenja. Tež na druhich lětanišćach mějachu ćeže, jako dešć na zmjerznjenu zemju padaše.

Zwjazkowa rada so schadźowała

pjatk, 21. nowembera 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa rada je so dźensa z lutowanskimi naprawami zaběrała, kiž maja přinoški ludźi za zakońske chorobne kasy spočatk lěta po móžnosći stabilne dźeržeć. Zastupnistwo zwjazkowych krajow ma rozsudźić, hač wot zwjazkoweho sejma wobzamknjeny zakoń schwali abo hač ma so posrěd­kowanski wuběrk z tym zaběrać. Dalše temy ­běchu financowanje cyłoněmskeje jězdźenki, prawa policije při wotwobaranju trutow a tak mjenowana aktiwna renta.

Skućićela Němskej přepodadźa

Hamburg (dpa/SN). Pozdatneho hłowneho zamołwiteho za nadpad na płunowód Nord Stream w Baltiskim morju drje přichodny štwórtk z jastwa w Italskej do Němskeje přiwjezu. Jeho zaměstnja najprjedy raz w Hamburgskim jastwje. Po tym předstaja jeho sudnikej w Karlsruhe. Němska chce muža po němskich zakonjach zasudźić. Berlin z toho wuchadźa, zo je muž skupinu Ukrainjanow nawjedował, kiž su płunowód 2022 rozbuchnyli.

Adwentne wiki wotewrjene

Na ležownosći, hdźež wotměwa so tuchwilu swětowa klimowa konferenca UNO w brazilskim Belémje, je so wčera paliło. ­Woheń wudyri na wustajenišću, hdźež so jednotliwe kraje w pawiljonach prezentuja. Přičina bě techniski defekt. Spočatnje ­sobudźěłaćerjo spytachu, so z ručnymi wohnjohašakami płomjenjam wobarać. Wohnjowa wobora woheń skónčnje podusy. Foto: dpa/Douglas Pingituro

Žony lěpje před namocu škitać

pjatk, 21. nowembera 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa justicna ministerka Stefanie Hubig přihotuje dalše naprawy, zo by žony lěpje přećiwo namocy ze stron partnera, bywšeho partnera abo cuzych škitała. „Ličby zwjazkoweho kriminalneho zarjada pokazuja hórku realitu w našim kraju: Namóc w domjacnosćach přiběra“, rjekny politikarka SPD powěsćerni dpa. Po jeje informacijach je ličba namócnych njeskutkow w domjacnosćach minjene pjeć lět wo 18 procentow stupała.

Zwjazkowy kriminalny zarjad je dźensa w Berlinje swoju rozprawu wo na­mocy w domjacnosći a wosebje přećiwo žonam předstajił. Po tym bě lěta 2024 cyłkownje 187 000 žonow doma wot ­namocy potrjechenych.

Wjeršk bjez wodźacych krajow

pjatk, 21. nowembera 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) wotleći dźensa wječor na swoju prěnju wuprawu do Afriki. Najprjedy wobdźěli so wón na wjerškowym zetkanju hospodarsce najsylnišich krajow G20 w Johannesburgu w Južnej Africe a po tym na wjeršku EU a Afriki w Angoli.

Wočakowanja na wjeršk G20 mjeztym dale woteběraja. Po USA, Ruskej a Chinje staj nětko tež statnej šefaj Argentinskeje a Mexika swoje wobdźělenje wotprajiłoj. Chinski prezident Xi a ruski prezident Wladimir Putin staj hižo dlěje připo­wědźiłoj, zo do Johannesburga njepři­jědźetaj, ale sćeletaj zastupnikow. USA z prezidentom Donaldom Trumpom na čole chcedźa zetkanje wodźacych industrijnych a prohowych krajow swěta kompletnje bojkotować.

Trump wopodstatni swój bojkot z trajacym přesćěhanjom a morjenjom běłych wulkoratarjow w Južnej Africe, bjez toho zo by tole dopokazać móhł.

Trump ilegalnje postupował

pjatk, 21. nowembera 2025 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Zwjazkowa sudnica je rozsudźiła, zo bě zasadźenje narodneje gardy w stolicy USA Washingtonje ilegalne. Zamołwići su swoje zakonske móžnosće překročili, piše sudnica Jia Cobb. Knježerstwo prezidenta USA Donalda Trumpa njeje jednotki bjez přikaza regionalnje zamołwitych aktiwizować směło. Cobb je wukazała, zasadźenje narodneje gardy skónčić. Wukaz płaći pak hakle za tři tydźenje. W tym času ma knježerstwo chwile, rewiziju zapodać.

Narodna garda je rezerwowa jednotka za nuzowe pady kaž přirodne katastrofy. Trump zasadźuje wojakow mjeztym we wjacorych městach, dokelž nimaja tam zamołwići po jeho měnjenju połoženje hižo pod kontrolu.

Zelenskyj měrowy plan dóstał

pjatk, 21. nowembera 2025 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). Ukrainski prezident ­Wolodymyr Zelenskyj je po informacijach swojeho běrowa plan měroweho rozrisanja wójny z Ruskej dóstał. Tutón bu oficialnje w USA zdźěłany. Zelenskyj bě so w Kijewje z delegaciju USA zetkał, medije rozprawjeja. „Smy so dojednali, na dypkach měroweho plana dale dźěłać, zo bychmy wójnu dostojnje skónčić móhli.“ Ukraina chcyła kóždy namjet podpěrać, kotryž je na dobro „woprawdźiteho měra“, Zelenskyj po zetkanju rjekny.

Po informacijach medijow je w měrowym planje zakótwjene, zo njestanje so Ukraina z čłonom NATO, zo swoje wójsko pomjeńši a zo wot Ruskeje wobsadźene kónčiny wotstupi. Plan wopřija cyłkownje 28 dypkow, kiž maja dołhodobny přiměr po tři lěta trajacej wójnje zaručić.

USA přinošuja ze swojeje strony „spušćomne wěstotne garantije“. Ruska so zawjazuje, zo sej dalše ukrainske kónčiny nježada a zo kóždežkuli agresiwne plany přećiwo Europje a Ukrainje spušći.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND

Nowe poskitki knihow LND namakaće w lětušim wudaću Nowinkarja!

Nowinkar 2025