Bus na tutym wobrazu jědźe njedaloko ukrainskeho Slowjanska w ...
Merz pomoc při financowanju čary přilubił
Drježdźany (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) ma wšelakorosć zwjazkowych krajow za wosebitu sylnosć Němskeje. Dźakowano jězbje po zwjazkowych krajach nazhonja zhromadnosće a wužadanja, kotrež maja so zmištrować, rjekny Merz na swojim wčerawšim nastupnym wopyće w sakskej Drježdźanskej statnej kencliji.
Merz chwaleše Saksku jako na tradicijach bohatu, ale zdobom modernu industrijnu městnosć. Wón potwjerdźi, zo je zwjazkowemu knježerstwu wutwar wobchadneje infrastruktury wosebje wažny. W tym zwisku witaše zwjazkowy kancler planowany twar noweje moderneje železniskeje čary z Drježdźan do Prahi kaž tež wutwar wobstejaceje čary z Drježdźan do Zhorjelca a dale do Wrócławja. Wosebje trasa do Prahi njeje hišće w dosahacej měrje financowana. Wo tym chcył Merz hišće raz w zwjazkowym knježerstwje w Berlinje rěčeć, wón přilubi.
Trump: Na Bliskim wuchodźe je měr
Gaza (dpa/SN). Přiměr mjez Israelom a islamistiskej Hamas w Gazaskim pasmje njemóže po měnjenju prezidenta USA Donalda Trumpa „ničo“ wohrožować. Tole rjekny republikan po puću do Južneje Koreje w prezidentskim lětadle Air Force One žurnalistam.
Hakle wčera běchu w Gazaskim pasmje nowe wobrónjene rozestajenja. Israel wumjetuje Hamas, zo je na juhu pasma israelskich wojakow nadpadnyła a jednoho z nich moriła. Na to běchu israelske wojerske lětadła objekty bombardowali a znajmjeńša sydom ludźi morili. Hamas zamołwitosć za nadpad prěje.
Trump zwurazni swoje zrozumjenje za zadźerženje Israela: „Israelčenjo su potajkim wróćo třěleli, a woni dyrbjeli tole tež činić, hdyž so tajke něšto stawa“, wón rjekny. „Mamy měr na Bliskim wuchodźe“, wón doda. Hamas je přilubiła, zo so „zadźerža“. Jeli to nječini, ju „cyle lochko wušaltujemy“. Tež nawodnicy Hamas w Kataru su jemu přisahali, zo namóc wotpokazuja, „hewak hrozy jim smjerć“.
Nětko Merz na rjedźe
Zo njeje so wo dostojny ramik za wopyt zwjazkoweho kanclera Friedricha Merza w Drježdźanach postarał, sakskemu ministerskemu prezidentej Michaelej Kretschmerej woprawdźe wumjetować njemóžeš. Samo čerwjeny přestrjenc su jemu na schodach statneje kenclije wupołožili – wosebita to česć, kotruž přisteji jenož wukrajnym hosćom a kralam. A tež holcy w serbskej narodnej drasće z chlěbom a selu njepobrachowachu, tónraz Monika Lukašowa z dźowkomaj.
Wšo tole dopokazuje, zo maja w Drježdźanach přeco hišće wulke nadźije do zamóžnosćow a kmanosćow zwjazkoweho kanclera a toho knježerstwa. Wočiwidnje pěstuja w Drježdźanach dale starodawnu tradiciju, kotruž tež w Serbach derje znajemy: Činić wšitko, zo by česćenemu hosćej wopyt w dobrym pomjatku wostał. Hač nam tole na kóncu při rozrisanju problemow w Sakskej pomha, to dyrbimy wočaknyć. Nětko je Friedrich Merz na rjedźe. Marko Wjeńka
Historisku měšćansku halu skónčnje ponowjeja
Zhorjelc (dpa/SN). Symboliski zakładny kamjeń połožili su wčera za ponowjenje Zhorjelskeje měšćanskeje hale – na dźeń 115 lět po jeje wotewrjenju. Přichwatał bě samo sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU). Twar w młodźinskim stilu ma přichodnje jako wjacezaměrowy dom słužić, kaž měšćanske zarjadnistwo zdźěla. Pod škitom pomnikow stejace twarjenje a wot lěta 2004 wopušćene twarjenje dóstanje za to moderny přitwar.
Po oficialnych informacijach inwestuja wjace hač 50 milionow eurow do hoberskeho twarskeho předewzaća. Zwjazk a swobodny stat Sakska sej košty dźělitej. Hižo spočatk lěta běchu twarić započeli. Lěta 2029 ma twar hotowy być. Modernizowany dom chcedźa za kongresy, zjězdy, koncerty a druhe kulturne zarjadowanja wužiwać. Wulka žurla změje městno za 1 400 wopytowarjow.
Miliony ludźi njemóža tepić
Wiesbaden (dpa/SN). 5,3 miliony ludźi w Němskej njemějachu loni po swójskim posudku dosć pjenjez, zo bychu swoje bydlenje porjadnje tepić móhli. Z tym je podźěl na 6,3 procenty woteběrał, Zwjazkowy statistiski zarjad we Wiesbadenje na zakładźe datow tak mjenowaneho mikrocensusa rozprawja. 2013 wučinješe podźěl hišće 8,2 procentaj.
Němska je z tym pod přerězkom Europskeje unije, hdźež rozprawještej loni 9,2 procentaj ludźi wo pjenježnych problemach při tepjenju. Najwjetše ćeže mějachu ludźo w Grjekskej a Bołharskej z 19 procentami. Najniši bě podźěl domjacnosćow z problemami ćopłe bydlenje nastupajo w Finskej (2,7 procentow) kaž tež w Słowjenskej a Pólskej (stajnje 3,3 procenty).
Pozadk wuwića su po lěće 2022 tež nadpada Ruskeje na Ukrainu dla raznje přiběrace płaćizny energije. Te postupichu w tym času wo 50,3 procenty. Samsny čas zwyšichu so powšitkowne płaćizny za přetrjebarjow wo 19,3 procenty. Němska je najebać energijowu krizu w samsnym času swoje fungowace a moderne jadrowe milinarnje zawrěła.
To a tamne (29.10.25)
Mjezu spěšnosće dyrbja přichodnje tež pěšcy w Słowakskej dodźeržeć. Tole wobsahuje nowe postajenje wobchadneho zakonika, kotryž je parlament w Bratislavje wčera wobzamknył. Potajkim njesmědźa so tam přichodnje ludźo pěši spěšnišo hač šěsć km/h pohibować. Nowy zakoń płaći wot 1. januara 2026. Zaměr je, zo ličbu zražkow mjez pěškami a skaterami kaž tež wužiwarjemi e-rolerow a scooterow zniža. Hač dyrbja ludźo z chłostanjom ličić, hdyž k čakacemu busej spěchaja, njeje znate.
Stary Airbus zwjazkoweje wobory je z pomocu nakładneho awta derje do Serengetijoweho parka w delnjosakskim Hodenhagenje dojěł. Poslednju dźesać kilometrow dołhu čaru su minjenu nóc derje zmištrowali, rěčnica parka zdźěli. Lětadło A310 běchu minjene tři dny rozebrane transportowali. Hač do pózdnjeho lěća 2026 ma z njeho hosćenc nastać.
Zahoritosć za kulturu a žiwjensku radosć dožiwili
Smjerdźaca (lmc/SN). Mjeztym, zo tón abo tamny w oktobru w dešćikojtej a zamróčenej domiznje přebywaše, běchu sej čłonojo Serbskeje rejowanskeje skupiny Smjerdźaca na słónčnu kupu Malta wućeknyli. Tam wobdźělichu so na mjezynarodnym folklornym festiwalu. Za 25 serbskich wobdźělnikow, mjez nimi šěsć hudźbnikow, so wón minjeny pjatk z pisanej paradu přez hłowne město Valletta a prěnim wustupom na jewišću zahaji.
Dohromady 16 skupinow – přewažnje z balkanskich regionow – so wobdźěli, mjez druhim ze Serbiskeje, Makedonskeje, Bołharskeje a Italskeje. Hižo prěni dźeń w starych měšćanskich hasach połnych pisanych drastow a žiweje hudźby běše krasny wuraz zahoritosće za kulturu a žiwjensku radosć.
Sobotu běše Smjerdźečan skupina w měsće Żejtun na wuchodźe Malty na wopyće. Hižo po prěnich krokach na jewišću běše rejowarkam a rejowarjam jasne: Wone je přehładke! Tak rejowachu bjez črijow dale. Wječor běchu woni w magiskej atmosferje wuskich, ze stami swěčkow wobswětlenych hasach po puću.
Zelenskyj: Ani kročałki wróćo
Kijew (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj je znowa potwjerdźił, zo njeje zwólniwy, teritorij Ukrainy Ruskej přewostajić. Žurnalistam wón potwjerdźi, zo ukrainscy wojacy na bitwišću „ani kročałki njecofaja“, zo bychu teritorij wotstupili. USA měli po jeho słowach razniše sankcije přećiwo Ruskej wobzamknyć. Měrowe jednanja njesměli so nimo toho w Ruskej abo Běłoruskej wotměć, sej Zelenskyj žadaše.
Dalše ćěło přepodate
Gaza/Dshenin (dpa/SN). Palestinska organizacija Hamas je ćěło dalšeho zastajenca sobudźěłaćerjam Čerwjeneho křiža přepodała. Bě to 16. z cyłkownje 28 mortwych zastajencow, kotrež chcyše Hamas w zwisku z měrowym zrěčenjom přepodać. Ćěło su do Israela dowjezli. Při wojerskim zasadźenju w kraju zapadnje Jordana su israelscy wojacy po swójskich informacijach třoch Palestinjanow zatřělili. Mužojo běchu wojowarjo, kotřiž su pječa nadpad na Israel planowali.
Wopomnišćo tež w Němskej
