Wotnětka wjace ruma za pasažěrow

wutora, 19. awgusta 2025 spisane wot:
Nowej tramwajce su minjeny pjatk w Choćebuzu do słužby wzali. Stej to jězdźidle z twornje marki Škoda w čěskim Plzenje. Dohromady sydom tramwajkow bě město skazało. Zhromadnje z Frankobrodom nad Wódru a Braniborskej nad Habolu su 47 tramwajkow skazali. Prěnjej tramwajce w Choćebuzu zasadźa nětko na liniji čo. 4 mjez Chmjelowom a Knorawu. Nowe jězdźidła maja přirunujo ze staršimi fabrikatami wjace ruma za sobujěducych, dohromady 158 ma tam městno za sedźenje abo staće. Pomolowali su wšě tramwajki čerwjeno-běłe, w barbach města. W přichodnych tydźenjach maja tež zbytne tramwajki jězdźić započinać. Foto: Michael Helbig

To a tamne (19.08.25)

wutora, 19. awgusta 2025 spisane wot:

Njeplanowany je regionalny ćah po puću ze Schwerina do Berlina njedźelu nawječor w městačku Neustrelitz pozastał. Přičina běchu defektne nuzniki w ćahu. Kaž wopodstatni Wuchodoněmska že­leznica, běchu so pasažěrojo w ćahu přiběrajcy hóršili. Tak bě personal w ćahu nućeny pozastać. Po krótkej přestawce poda so ćah dale do Berlina. Wo nuznej přestawce bě sćelak NDR jako prěni rozprawjał.

Na lětanišću we Wienje je policija dohromady 25 000 tabletow namakała, kotrež słuža powyšenju potency muži. ­Me­dikamenty je psyk policije w dwěmaj sportowymaj tošomaj wučuchał. Žona, kotrejž toši słušeštej, ma so nětko před sudnistwom wusprawnić. Jej wumjetuja, zo je wona tablety ilegalnje do kraja ­dowjesć chcyła. Ju móhli z wysokej pjenježnej pokutu pochłostać.

Podpěra swětowej cyrkwi

póndźela, 18. awgusta 2025 spisane wot:

Bonn (B/SN). Katolske biskopstwa, misionske rjady a pomocne skutki w Němskej su w lěće 2024 z 595 milionami eurow mjezynarodne projekty spěchowali, wuchadźa z financneje lětneje rozprawy swětoweje cyrkwje. Z 62 procentami so swětowa cyrkej, kiž přinošuje k přewinjenju narodnych hranicow a kulturnych wšelakorosćow, z darow, kolektow a cyrkwinskeho dawka spěchuje.

Za swobodu nabožinow

Köln (B/SN). Stefanowy kruh wobsteji z nadkonfesionalnych čłonow frakcije CDU/CSU Němskeho zwjazkoweho sejma. Wón sej za 380 milionow přesćěhanych křesćanow a druhe zhromadźenstwa wěriwych na swěće žada, zo bychu so we wonkownej politice bóle wobkedźbowali. Předsyda kruha Lars Rohwer: „Swoboda nabožinow je centralne čłowječe prawo, a z nim nima so wikować.“

Wučba nabožiny w Sakskej

Trump zetka Zelenskeho

póndźela, 18. awgusta 2025 spisane wot:

Washington/ Kiew (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump nochce po zetkanju z ruskim prezidentom Wladimirom Putinom hižo jenož přiměr w Ukrainje, ale hnydom měrowe zrěčenje w zmysle Putina wujednać. Za to so Trump dźensa, póndźelu, z ukrainskim prezidentom Wolodymirom Zelenskym we Washingtonje zetka. Zelenskyj přijědźe z wjele podpěraćelemi z Europy, mjez kotrymiž su zwjazkowy kancler Friedrich Merz, prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen a generalny sekretar NATO Mark Rutte.

Wólby mjez opozicionelnymaj

La Paz (dpa/SN). W Boliwiskej maja druhe wólby wo přichodnym nawodźe stata rozsudźić. Žadyn z požadarjow njeje w prěnich wólbach dosć hłosow dóstał, zdźěli wólbny zarjad, po tym zo su něhdźe 90 procentow wšěch hłosow wuličili. Jasne pak nětko hižo je, zo drje njebudźe přichodny prezident po dwěmaj lětdźesatkomaj hižo lěwicar, ale zo hotuje so kraj na změnu politiskeho nawodnistwa.

Nutřkownu politiku přiměrić

Ludźo w Pakistanje bědźa so z wuskutkami wulkeje wody, kotraž je pjatk wjesku Pir Baba a wokolne kónčiny w distrikće Buner překwapiła. Tysacy ludźi su tam swoje domske a nimale wšo wobsydstwo přisadźili. Tak tež młoda holca, kotruž je fotograf ­na powostankach doma jeje swójby nadešoł. Foto: pa/AP/ Muhammad Sajjad

Wows je trend

póndźela, 18. awgusta 2025 spisane wot:
Drježdźany/Plauen (dpa/SN). Burja w Sakskej plahuja wjace wowsa. Pšeńca a ječmjeń drje přeco hišće na polach dominujetej, ale plahowane mnóstwo wowsa je so w zašłych dźesać lětach wjace hač podwojiło, zdźěli Statistiski krajny zarjad Sakskeje. Lětsa plahuja wows na 17 600 hektarach, 2016 bě jich jeničce 8 400 hektarow. Trend wobkedźbuje tež Sakski krajny zwjazk burow (SLB). Wows je lěto a woblubowaniše žiwidło – wšojedne hač jako misli abo w formje napoja. „Wjeselimy so jara, zo hraje prastara rostlina zaso tajku wulku rólu“, měni eksperta za plahowanje rostlinow SLB, Andreas Jahnel. Wows je njekompliko­wana rostlina, kotraž tež suchotu derje znjese, Jahnel dale praji. Nimo čłowjeka tež wšelke zwěrjata kaž konje abo wowcy wows jako picu wužiwaja.

Lětsa wjele sadu

póndźela, 18. awgusta 2025 spisane wot:
Wiesbaden (dpa/SN). Lětsa wočakuja w Němskej nadpřerěznje bohate žně jabłukow. Tež slowkow a knykačkow je wjace na štomach, hač w přerězku zašłych dźesać lět. Tole zdźěli Zwjazkowy zarjad za statistiku. Po trochowanjach ­zarjada móhli burja lětsa po lěće 2022 znowa wjace hač milion tonow jabłukow nažnjeć. To by nimale 16 procentow ­wjace było hač 2024. Wuměnjenja běchu lětsa jara dobre, wšako běchu tempera­tury w nalěću dosć miłe a tež zmjerzki abo krupy w najwjace dźělach Němskeje měli njejsu. Jabłuka su po cyłej Němskej najčasćišo žnjaty štomowy sad. Plahowanska płonina je 32 700 hektarow wulka. Najwjace jabłukow plahuja w Badensko-Württembergskej a w Delnjej Sakskej. Samsne wočakowanja maja burja tež na žně slowkow a knykačkow.

Policija wjace kamerow zasadźuje

póndźela, 18. awgusta 2025 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Sakska policija zasadźuje dale a wjace tak mjenowanych bodycams. Na naprašowanje frakcije Lěwicy w krajnym sejmje zdźěli knježerstwo, zo su tajke kamery w prěnim poł­lěće 2025 dohromady 742 razow wužiwali – nimale runje tak husto kaž loni cyłe lěto (760). Z tym trend pokročuje, zdźěli nutřkowny politikar Lěwicy Rico Gebhardt.

Po informacijach nutřkowneho ministerstwa su zastojnicy z tutymi kamerami lětsa dohromady 91 hodźinow filmoweho materiala natočili. Tole je něhdźe sydom mjeńšinow při kóždym zasadźenju, štož je trochu mjenje hač loni. Mjeztym zo běchu kamery 2024 zasadźowali, zo bychu konkretne złóstnistwa natočili, buchu lětsa skerje zasadźenja nachwilnje nahrawane. Nowe zakonske rjadowanje mjenujcy policistam předpisuje, zo swoju bodycam hižo zaswěća, ručež ludźom z chłostanjom hroža. Tak maja zasadźenja z wysokim konfliktnym potencialom lěpje dokumentować. Njejsu-li nahrawanja trěbne, je zaso zhašeja.

Wužaduja knjejstwo islamistow

póndźela, 18. awgusta 2025 spisane wot:

Awtonomny region so wšědnym nadpadam na křesćanow w Syriskej wobara

Hassakeh/Berlin (SN/mb). Porno nowemu islamistiskemu knjejstwu w Syriskej knježi w regionje sewjerneje a wuchodneje Syriskeje pluralita a diwersita. Tule postaja demokratisce legitimowane samozarjadnistwo. Swobodu su sej 2012 najprjedy předewšěm Kurdojo wuwojowali, ale na njej maja mjeztym jara wšelake skupiny ludnosće swój w „zrěčenju towaršnosće“ zaručeny podźěl. Oficielnje rěkaja kónčinam „awtonomna administracija sewjerneje a wuchodneje Syriskeje“, kurdisce „Rojava“ (zapad). Najebać to wójsko Turkowskeje, čłona NATO, tutón syriski region přećiwo prawu ludow spochi nadběhuje, dokelž so swobody Kurdow boja, kotrychž w Turkowskej politisce a kulturnje potłóčuja.

Ukraina, Serbja a móc

póndźela, 18. awgusta 2025 spisane wot:
„Ruska je wulka móc, Ukraina nic“, praji Donald Trump. Tajku strózbu wěrnosć su tež serbscy prócowarjo kaž prěni předsyda Domowiny w nowšich a najnowšich stawiznach wospjet dožiwili: Wjetša njewotwisnosć wot Němskeje a wjac samozarjadnistwa serbskeho ludu we wušej kooperaciji ze słowjanskimi susodami njeběštej móžnej, dokelž njeje jim so poradźiło zwjazkarja zdobyć, kiž je mócniši hač Němska. A tak bědźamy so serbskich rjadownjow dla z němskej resp. sakskej kultusowej běrokratiju. Wjetšina ludźi w Ukrainje chce drje swój stat bóle ze swobodnym zapadom a mjenje z dotalnym diktatoriskim partnerom we wuchodźe zwjazać. Ale jenička móc, kotraž by to zaručeć móhła, je USA. Europjenjo hraja někak podobnu rólu kaž Češa w serbskim kubłanju, kotřiž drje hdys a hdys wučerja do Serbow sćelu, ale politiku Sakskeje napřećo Serbam njewobwliwuja. Na kóncu je serbski lud hišće žiwy, dokelž je so z realitu aranžował. Marcel Brauman

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND