Paris (dpa/SN). Francoski prezident Emmanuel Macron hižo njewuzamkuje, zo sćele wojakow do Ukrainy. Ničo njeje wuzamknjene, zo bychmy tamu zadźěwali, zo Ruska w Ukrainje dobudźe, rjekny Macron k zakónčenju konferency darićelow na dobro Ukrainy wčera wječor w Parisu. Na zetkanju wjace hač 20 statnych a knježerstwowych šefow, mjez nimi zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza (SPD), njeběchu sej wo zasadźenju wojakow drje přezjedni, w dalšim wotběhu wójny pak njeje ničo wuzamknjene, Macron rjekny. Prezident na to pokaza, zo je so powšitkowna nalada mjez ludźimi nastupajo dodawanja bróni změniła. Mnozy, kotřiž su so před lětomaj přećiwo dodawanju bróni za Ukrainu wuprajili, dźensa rozmysluja, kak móhli brónje hišće spěšnišo do Ukrainy přińć. Macron je sej wěsty, zo dźe we wójnje w Ukrainje tež wo wěstotu a stabilitu Europy. Tuž měła Europa wšitko činić, zo by Ruska w tutej wójnje podležała. „Nochcemy pak so z ruskim ludom do wójny podać“, francoski prezident potwjerdźi.
Wiesbaden (dpa/SN). Němska steji po znowa woteběracym hospodarskim wukonje před ćežkimi měsacami. Nutřkokrajny bruttoprodukt BIP – suma wšěch nadźěłanych hódnotow w kraju – je w štwórtym kwartalu 2023 porno třećemu kwartalej wo 0,3 procenty woteběrał. Fachowcy hospodarstwa z tym liča, zo so na cyłkownym połoženju najprjedy raz ničo njezměni. Nadźija na spěšny konjunkturny rozmach w tutym lěće je so pominyła. Hospodarstwo Němskeje bě hižo loni z woteběracym hospodarskim wukonom 0,3 procentow do krizy přišło. Fachowcy wočakuja tež lětsa minus. Zwjazkowy minister za hospodarstwo Robert Habeck (Zeleni) bě njedawno přiznał, zo wudrapa so Němska pomałšo z krizy, hač běchu to wočakowali.
Optimizm čerpaja fachowcy w tutym lěće ze zadźerženja kupcow. Stabilne dźěłowe wiki, přiběrace mzdy a woteběraca inflacija drje ludźi pohnuwaja, zaso wjace kupować. Němska je jako hospodarske srjedźišćow dale „derje nastajena“, fachowcy měnja. „Njejsmy chory muž swětoweho hospodarstwa“, prezident Němskeje banki Joachim Nagel rjekny.
Wjace hač 70 kilometrow bjez lokomotiwnika po puću był je nakładny ćah w Indiskej. Wodźer bě zhromadnje ze swojim pomocnikom na dwórnišću na sewjeru kraja z ćaha wulězł, jako tón z dotal njeznatych přičin wotjědźe. Železnicarjo na to ludźi podłu čary warnowachu a wšě železniske přechody zawrěchu. Z pěskowymi měchami na horatym wotrězku móžachu ćah z 53 wagonami skónčnje zadźeržeć. Nichtó so njezrani.
Ze starymi jězdźidłami hač k polarnemu kruhej je 120 mustwow njedźelu z Hamburga wotjěło. Mjez wobdźělnikami su stare awta VW Käfer runje tak kaž historiski Porsche 911 abo stare motorske. Wobdźělnicy njesmědźa nawigaciske nastroje wužiwać, ale so na karty, kompas a hłójčku spušćeć. Mustwa přińdu z 18 krajow. Po jězbje přez dźewjeć krajow wočakuja jich 10. měrca zaso w Hamburgu.
Z pisanym ćahom su wobydlerjo, towarstwa, dźěłarnistwa, iniciatiwy a dobroćelske zwjazki wčera w Budyšinje přećiwo prawicarskemu ekstremizmej demonstrowali. Jich podpěraše Drježdźanska kapała Banda Comunale z hudźbu. Organizatorojo prajachu, zo je wjace hač 1 500 ludźi z města, regiona a samo z Drježdźan přichwatało, zo bychu protest přećiwo demokratiju wohrožacym wliwam w našej towaršnosći z njedźelnym wuchodźowanjom zwjazali. Mjez nimi bě tójšto Serbow.
Budyšin (SN/at). „Chcemy znowa znamjo stajić za wotewrjeny Budyšin a stejimy za solidaritu, swobodu, čłowjeske prawa“, rěkaše w namołwje zwjazkarstwa tvBunt. A tomu přichwatani wotpowědowachu.
Hłowny adresat mnohich protestnych plakatow bě strona AfD. Ale tež razna kritika na prawicarskoekstremistiskich machinacijach běše widźeć. Ludźo zwuraznichu swoje wjeselo, zo sami njejsu we wobaranju přećiwo pačenju towarstwa. To sy mjez druhim na plakaće w serbskej rěči čitał: „Rjenje, zo tu wšitcy smy.“
Vatikan (B/SN). Argentinski prezident Javier Milei je so na wopyće swojeho krajana bamža Franciskusa w Romje njewšědnje dołho a jara přećelnje z nim rozmołwjał. Bamž njeje wot časa swojeho wuzwolenja 2013 wjace Argentinsku wopytał. Domoródni so nadźijeja, zo wón wospjetnemu přeprošenju sćěhuje.
Dźěći we wójsku
Bonn (B/SN). Předsyda Němskeje komisije Justicia et Pax biskop Heiner Wilmer je k raznišemu wustupowanju přećiwo zasadźenju dźěći we wójnje namołwjał. „Wojujmy zhromadnje za swět, w kotrymž móže kóžde dźěćo wěsće a w měrje wotrosć!“ Něhdźe štwórć miliona dźěći a młodostnych pod 18 lětami we wójnje wojuje, wosebje w Africe, Aziji a Łaćonskej Americe, hačrunjež je to po UN-konwenciji za prawa dźěći zakazane.
Swětowy dźeń modlenja
Berlin (B/SN). Prěnjeho měrca modla so žony po wšěm swěće pod hesłom „Bant měra“, kotryž wšitkich zwjazuje. Hłowna zamołwitosć leži lětsa w rukach Palestiny. Maria Menz přihotuje hižo 25 lět dźeń modlenja w Sakskej. Lětsa wobwliwuje politiski konflikt mjez Palestinu a Israelom prócowanje modlerjow wo měr a sprawnosć.
Dostojnosć čłowjeka
Tel Aviv (dpa/SN). Israelski ministerski prezident Benjamin Netanjahu přilubja w Gazaskej wójnje dobyće nad islamistiskej Hamas „w běhu tydźenjow“, ručež je připowědźena wojerska ofensiwa w měsće Rafah na juhu Gazaskeho pasma zahajena. „Totalne dobyće“ je wotwidźomne, rjekny Netanjahu w sćelaku CBS w USA. Dojednany přiměr njeby ofensiwje zasadnje zadźěwał. Mjezynarodnje wojerske zasadźenje w měsće z milionom wobydlerjow raznje zasudźuja.
Konferenca za Ukrainu
Paris (dpa/SN). Francoski prezident Emmanuel Macron je dźensa mjezynarodnu konferencu darićelow na dobro Ukrainy zahajił. Na zarjadowanju wočakuja 20 statnych a knježerstwowych šefow, mjez nimi zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza (SPD). Dalše kraje su na zetkanju dwě lěće po zahajenju ruskeho nadpada na ministerskej runinje zastupjene. Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj chcyše so po puću widejoweje konferency wobdźělić.
Warnuje před skrótšenjemi