Serbske korjenje jemu wažne byli

póndźela, 11. awgusta 2025 spisane wot:

Zašły pjatk rozžohnowachmy so z Lüderom Hoeftom, wučerjom na wuměnku a ludowym wuměłcom z Małeho Wjelkowa, kotryž bě 21. junija w starobje 80 lět zemrěł.

Serbske jejko, to bě jemu symbol. Wuhladach je před lětami na antenje jeho awta, a tak so zeznachmoj. K Serbstwu so wuznawać, to bě jemu wažne. Tohodla wobleče so hdys a hdys swoju mužacu drastu ewangelskich Serbow wokoło Budyšina, kotruž bě jemu mandźelska zešiła a wušiwała. Wosebje na wikach jutrownych jejkow, hdźež techniku škrabanja a stare regionalne mustry po swojim dźědźe Emilu Wowčerju-Wjelkowskim pokazowaše, so stajnje k swojim korjenjam wuznawaše a tež serbowaše. W Spěchowanskim kruhu za serbsku ludowu kulturu běštej jeho wutrobitosć a wjesoła mysl witanej. Přez lěta šěrješe na nalětnich wikach tež zwonka Łužicy wědu wo Serbach, hdźež druhdy jako braška wustupowaše. Ze sćerpnosću a wulkej lubosću sposrědkowa dźěćom hromadźe ze swojej mandźelskej w Radworskim horće prěnje techniske kmanosće za wóskowanje a škrabanje jejkow.

To a tamne (11.08.25)

póndźela, 11. awgusta 2025 spisane wot:

Syčomłóćawa je so zawčerawšim přez kerčiznu na party w zahrodźe dóstała. Dźesać tonow ćežku mašinu běchu dźěłaćerjo w Badensko-Württembergskej wjacore sta metrow wot zahrody zdalene na polu wotstajili. Kaž policija zdźěli, je so kolos potom bjez wodźerja pohibował a do zahrody zajěł. Na zbožo njeje so nichtó na party w Bad Überkingenje zranił. Tež dom njeje wobškodźeny. Syčomłóćawa bě so w kerčinje zašmjatała a w zahrodźe stejo wostała.

Konopej je minjeny pjatk njeznaty šofer na zwjazkowej dróze we wokrjesu Bad Kreuznach w Porynsko-Pfalcowskej zhubił. Šoferka njemóžeše konopejej wuwinyć a do njeho zrazy. Zraniła so wona při tym njeje. Jeje awto je so sylnje wobškodźiło, policija zdźěli a so swědkow nadźija.

CSD: Wosebite postajenja

pjatk, 08. awgusta 2025 spisane wot:
Budyšin (SN). Budyski wokrjes je w předpolu njedźelnišeho zarjadowanja CSD powšitkowne postajenja wozjewił. Tak płaća wjacore wobmjezowanja hladajo na drastu a wěcy, kotrež njeměli ludźo w měsće při sebi měć. Zakazana je drasta, kotraž ma wojerski charakter, kaž tež dospołnje čorna drasta. Ludźo njesmědźa swoje mjezwočo zakrywać. Wokrjes je wěsty areal města wot 8 do 23 hodź. jako tak mjenowanu strašnu conu woznamjenił. Do tuteje regionalne busy njepojědu. Štóž chce sej potajkim njedźelu z busom na dwórnišćo dojěć, měł sej do toho alternatiwnu móžnosć transporta pytać. Wažne je, zo njepłaća postajenja jenož za demonstrantow, ale za wšěch, kotřiž so w zašlahanej conje pohibuja. We wopodstatnjenju wokrjesa rěka, zo su tute naprawy trěbne, dokelž wuchadźa policija z wulkeho potenciala namocy. Zo bychu tón pomjeńšili a prawicarskej symbolice zadźěwali, su katalog naprawow zestajili. Za nadrobnosće scanujće QR-code.

Na slědach serbskich gymnaziastow

pjatk, 08. awgusta 2025 spisane wot:
K přihotowanskemu tydźenjej Serbskeho gymnazija Budyšin njesłušeštej lětsa jenož wuměna informacijow a wobsahowe dźěło, ale tež tematiska ekskursija do Warnoćic. Šulerjo čěšćiny běchu so hižo loni intensiwnje ze serbskimi gymnaziastami w powójnskim eksilu zaběrali. Tute dźěło hódnoćachu njedawno wučerjo kubłanišća pod nawodom wučerki dr. Jany Štilleroveje (naprawo) a wopytachu z njej wšitke dźesać stacijow wučbneje šćežki. Tole wopokaza so jako poradźeny zazběh do noweho šulskeho lěta. Wučerjo wjesela so nětko na zasowidźenje ze šulerjemi póndźelu a na nowopřichadnikow – kolegow kaž chowancow. Foto: Damian Dyrlich

Přepodaće dołho planował

pjatk, 08. awgusta 2025 spisane wot:

Magdeburg (dpa/SN). Saksko-Anhaltski ministerski prezident Reiner Haseloff je přepodaće zastojnstwa hospodarskemu ministrej Svenej Schulzemu, kiž je zdobom krajny předsyda CDU, dołho planował. Hižo před pjeć lětami bě wón rjekł, zo chce tuchwilnu wólbnu dobu za přechod wužiwać, rjekny 71lětny w Magdeburgu. Haseloff bě wčera připowědźił, zo k wólbam krajneho sejma 2026 jako načolny kandidat CDU hižo njenastupi.

Trump prosy na měrowy wjeršk

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump je „měrowy wjeršk“ z wjele lět znjepřećelenymaj republikomaj Armeniskej a Azerbajdźanom přihotował. Wón chce prezidentow wobeju krajow dźensa wječor w Běłym domje we Washingtonje witać. Planowana bě oficialna swjatočnosć, na kotrejž chcychu měrowe zrěčenje podpisać. Poćahi mjez krajomaj su napjate. Lěta 2023 dóńdźe k wojerskemu rozrisanju. Trump je přeswědčeny, zo wón kónčinje nětko měr přinjese.

Produkcija słabša

Z wodomjetakami je policija wčera w Jerusalemje akciju ultraortodoksnych židow skónčiła, kotřiž wažnu dróhu blokowachu. Młodostni protestowachu přećiwo zakonjej, z kotrymž chcyło israelske knježerstwo tež jich do wojerskeje słužby zwołać. W Israelu dyrbja mužojo tři lěta do wójska, žony dwě lěće. Prawosławni běchu dotal wuswobodźeni. Foto: dpa/Mahmoud Illean

Kandidat AfD z wólbow wuzamknjeny

pjatk, 08. awgusta 2025 spisane wot:

Ludwigshafen (dpa/SN). Brizantne to wuwiće w Ludwigshafenje: Wólbny wuběrk města je Joachima Paula, kandidata AfD za wólby wyšeho měšćanosty, wot wólbow wuzamknyło. Wuběrk wopodstatni swój rozsud z tym, zo na tym dwěluje, „zo kandidat zakonsce předpisane naroki spjelni“. Konkretnje dźe wo prašenje, hač so „požadar kóždy čas za swobodny demokratiski porjad w zmysle wustawy zasadźuje“. W Ludwigshafenje wola 21. septembra noweho wyšeho měšćanostu abo měšćanostku.

Zakład posudka bě pismo nutřkowneho ministerstwa, w kotrymž su wšelake wuprajenja Paula znosyli. Město bě posudk skazało. Wólbny wuběrk ma kmanosće jednotliwych kandidatow nastupajo zastojnstwo pruwować.

Trump a Putin so zetkataj

pjatk, 08. awgusta 2025 spisane wot:

Washington/Moskwa (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump sej do zeńdźenja z ruskim prezidentom Wladimirom Putinom hižo nježada, zo so Putin a ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj do toho zetkataj. Na prašenje žurnalista, hač měłoj so Putin a Zelenskyj do toho zetkać, wotmołwi Trump „ně“.

Wotpowědnje dotalnemu planowanju chcetaj so Trump a Putin přichodny tydźeń prěni raz wosobinsce zetkać, zo byštaj wo wuměnjenjach skónčenja wójny w Ukrainje wuradźowałoj. Wobě stronje stej měnjenja, zo je čas za tajki wjeršk zrały. Termin a městno hišće znatej njejstej. Trump nochcyše nowinarjam rjec, kak z ultimatumom přećiwo Ruskej a z připowědźenymi sankcijemi wobchadźa. Poprawom bě Trump Ruskej dźesać dnjow trajacy ultimatum nastupajo přiměr w Ukrainje stajił. Přećiwo Indiskej je wón mjeztym wysoke cła wukazał, dokelž kraj přeco hišće ruski wolij kupuje.

Warnuje před přeliwanjom kreje

pjatk, 08. awgusta 2025 spisane wot:

London/Gaza (dpa/SN). Britiski premierminister Keir Starmer wočakuje dalšu eskalaciju konflikta, dyrbjał-li Israel město Gazu dospołnje wobsadźić, kaž su to dźensa wobzamknyli. „Tuta naprawa njepřinošuje ani skónčenju konflikta ani wuswobodźenju zastajencow. Wona powjedźe k dalšemu přeliwanju kreje“, Starmer we wosobinskej zdźělence zwurazni.

Humanitarna kriza so wšědnje přiwótřa. „Štož trjebamy je přiměr, lěpšu humanitarnu pomoc, pušćenje wšěch zastajencow z rukow Hamas a rozrisanje konflikta po diplomatiskim puću“, Starmer rjekny. Hamas njesmě w Gazaskim pasmje přichodnje hižo žanu rólu přewzać. Israel a Hamas pak dyrbitej „puć zničenja“ skónčnje wopušćić a so „dowěrliwje“ do wuradźowanjow podać.

Israelski wěstotny kabinet bě dźensa rano wobzamknył, tež poslednje dźěle Gazaskeho pasma wobsadźić.

Pólske knježerstwo hotuje so z Karolom Nawrockim na ćežke časy

Waršawa. Pólska ma noweho statneho prezidenta. Předwčerawšim, srjedu, su we Waršawskim sejmje Karola Nawrockeho oficialnje spřisahali. 42lětny naslěduje Andrzeja Dudu, kiž njesmědźeše po dwěmaj wólbnymaj dobomaj znowa nastupić. Nawrocki bě so 1. junija w druhim kole prezidentskich wólbow snadnje přećiwo kandidatej knježerstwa, Waršawskemu wyšemu měšćanosće Rafałej Trzaskowskemu, přesadźił.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND