Najebać poražku dźakowaše so něhdyša zapósłanča zwjazkoweho sejma Marja Michałkowa­ kandidatej a předsydźe CDU Budyskeho wokrjesa Steffenej Roschekej za wulki angažement. Foto: SN/Bojan Benić

Ralbičan šula bě mnohim wjesnjanam městno, swoje wólbne prawo wužiwać, kaž tu Fabian Pilc a mandźelska Nicole. Jimaj přihladujetej čłonaj wólbneho předsydstwa Helena Wjacsławkowa a Christina Domašcyna. Foto: Rafael Ledźbor

Macron pola Trumpa

póndźela, 24. februara 2025 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump wočakowaše dźensa francoskeho prezidenta Emmanuela Macrona w Běłym domje we Washingtonje. Centralna tema rozmołwow bě po informacijach prezidentskeho palasta w Parisu 3. róčnica ruskeho wojerskeho nadpada na Ukrainu. Hladajo na postupowanje Trumpa bě Macron minjene dny z europskimi statnikami na krizowym posedźenju wo reakciji EU wuradźował a po tym z Trumpom telefonował.

Wjerškowe zetkanje w Kijewje

Kijew (dpa/SN). Składnostnje třećeje róčnicy inwazije Ruskeje w Ukrainje wočakowachu w Kijewje dźensa prezidentku komisije EU Ursulu von der Leyen a druhich načolnych politikarjow. Hosćo chcedźa so na wot ukrainskeho prezidenta Wolodymyra Zelenskeho organizowanym wjerškowym zetkanju wobdźělić a swoju solidaritu zwuraznić. Zetkanje je wosebje wažne, po tym zo bě nowy prezident USA Donald Trump připowědźił, wojersku pomoc za Ukrainu skónčić.

Nasrallah wulce pochowany

Bamž po „dobrej“ nocy wotpočuje

póndźela, 24. februara 2025 spisane wot:
Rom (dpa/SN). Bamž Franciskus je minjenu nóc w chorowni „derje“ přetrał. 88lětny wótc katolskeje cyrkwje je spał a tuchwilu wotpočuje, rěčnik swjateho stoła dźensa rano zdźěli. Bamža hižo dźesać dnjow w chorowni Gemelli w Romje lěkuja. Nastupajo chorosć w zdźělence rěka, zo je prognoza lěkarjow njewěsta. Minjenu sobotu rěčachu wo „kritiskim stawje“ bamža. Nimo zahorjenja pućow dychanja lěkuja mjeztym tež insuficiencu jěrchenjow, kotruž maja pak pječa pod kontrolu. Žiwjenje bamža Franciskusa njeje hižo wohrožene, lěkarjo zwěsćeja. Kónc tydźenja měješe Franciskus problemy při dychanju. Na to běchu jemu z přidatnym kislikom pomhali.

Netanjahu: Hamas rozbić

póndźela, 24. februara 2025 spisane wot:

Tel Aviv/Gaza (dpa/SN). Israelski ministerski prezident Benjamin Netanjahu je dale rozsudźeny, islamistisku Hamas w Gazaskim pasmje dospołnje rozbić. „Hamas Gazaske pasmo nihdy wjace njewobknježi. Pasma wotbrónimy a bojowe jednotki rozpušćimy“, rjekny Netanjahu na swjatočnosći oficěrow wójska. Dobyće nad Hamas móže Israel přez jednanja docpěć. „Je pak hišće dalšich móžnosćow.“ Israel je po jeho słowach „kóždy čas zwólniwy“, wojersku ofensiwu přećiwo Hamas zahajić.

Netanjahu sej žada, zo maja wšitcy wojowarjo Hamas Gazaske pasmo wopušćić, a to „fyzisce“, wón na naprašowanje nowinarjow rjekny. Kotry kraj by wobrónjenych přiwzać móhł, Netanjahu njerjekny. „Mamy někotre dobre ideje.“

Lindner připowědźa swój wotstup

póndźela, 24. februara 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Předsyda FDP Christian Lindner po zwrěšćenju swojeje strony we wólbach zwjazkoweho sejma na pjeć procentowskej zawěrje politisku runinu wopušći. Tole je wón na internetnej platformje X připowědźił. Oficialne wobkrućenje FDP hišće njepředleži. „Smy so loni nazymu z połnym politiskim rizikom za naš kraj do boja podali. Nětko tole droho zapłaćimy“, Lindner wčera wječor po wozjewjenju wólbnych wuslědkow rjekny. Wón bě 2013 nawodnistwo strony přewzał, kotraž bě runje ze zwjazkoweho sejma zlećała a wodźeše liberalnych 2017 z 10,7 procentami wróćo do parlamenta. Strona je so wot toho časa dale a bóle na jeho wosobu wusměriła.

Změny připowědźa so tež pola SPD. Nawodnistwo strony namjetuje, nawodnistwo frakcije w zwjazkowym sejmje do rukow Larsa Klingbeila połožić. Tole je tuchwilny předsyda Rolf Mützenich zdźělił. Mützenich nawjeduje frakciju wot lěta 2019. Wuslědk wólbow pak žada sej „generacisku změnu na čole socialdemokratiskeje strony“, Mützenich piše.

Nawrót k rozumnosći

póndźela, 24. februara 2025 spisane wot:

Wčerawše wólby zwjazkoweho sejma běchu drje najwažniše wólby minjenych 20 lět w Němskej. Wolerjo su ze swojim hłosom jasnje zwuraznili, zo chcedźa hinašu politiku. Z kim so Friedrich Merz do noweho zwjazkoweho knježerstwa poda, njeje w tym zwisku ani tak wažne: Ludźo wočakuja jasne ćežišća noweho kanclera, w hospodarskej, energijowej, klimowej a měrowej politice.

Runje posledni dypk je ludźom jara wažny, kaž sylny wuslědk Lěwicy pokazuje. Merz móže dopokazać, zo je kmany, wójnsku politiku dotalneho knježerstwa změnić. Dołhodobnje w Europje bjez Ruskeje njepóńdźe. Dotal wšak ničo wotpowědneho wot Merza słyšał njejsym. Ludźo wočakuja w prěnim rjedźe nawrót k rozumnosći a kónc ideologisce barbjenych sonow. Zo měnja wolerjo to jara chutnje, pokazuje wuslědk AfD na wuchodźe. Hdyž Merz tole njespóznawa, móže sej AfD za štyri lěta pjenjezy za wólbne plakaty lutować. Marko Wjeńka

To a tamne (24.02.25)

póndźela, 24. februara 2025 spisane wot:

Lutowarničce dweju dźěsći pokradnył je paduch w jednoswójbnym domje w Dummersdorfje njedaloko Rostocka. Njeznaty skućićel bě so minjenu srjedu zadobył, jako njebě nichtó doma. Zaměrnje paduch w prěnim poschodźe domu wšitke kamory přeborka. Tam pokradny naručny časnik 50lětneho nana a – wobě lutowanskej swinjeći dźěsći. Policija nadźija so špatneho swědomja paducha.

Na mokrej łuce ze swojim transporterom tčacy wostałoj staj paduchaj w schwabskim Memmingenje. Swědcy běchu policiji zdźělili, zo su paduši wjacore nastroje z twarskeho kontejnera pokradnyli. Zastojnicy wuhladachu na to muža a žonu w awće na błóćanej łuce njedaloko kontejnera. Kradnjene nastroje w hódnoće 10 000 eurow stejachu na kromje łuki. Padustwo móžachu zastojnicy woběmaj přirjadować, w rozprawje rěka.

Trudla Malinkowa sydomdźesatnica

pjatk, 21. februara 2025 spisane wot:

Mnoho čitarjam SN je Trudla Malinkowa derje znata přez informatiwne nastawki, zajimawe knihi a putace přednoški, kotrež ćěmne blaki stawiznow wuswětluja. Pilnje a akribisce serbske kulturne a cyrkwinske stawizny přeslědźuje. Jeje dopóznaća potom rady a zahoriće šěro­kemu publikumje posrědkuje. Tak naš wid na wuwiće Serbstwa wudospołnja a tež wobnowja. Dnja 21. februara wo­swjeći Trudla Malinkowa swoje 70. narodniny.

Wospjet kabl wobškodźeny?

pjatk, 21. februara 2025 spisane wot:

Stockholm (dpa/SN). W Baltiskim morju bu prawdźepodobnje wospjet kabl wobškodźeny. Mjeztym su fachowcy přepytowanja zahajili, wobkrući šwedska pomórska straža. Kabl leži mjez Finskej a Němskej. Šwedski ministerski prezident Ulf Kristersson je mjeztym zdźělił, zo škody na infrastrukturje w Baltiskim morju chutnje bjeru, předewšěm hladajo na tuchwilne wěstotne połoženje.

Podźěl zwjazka za rentu niši

Berlin (dpa/SN). Podźěl zwjazka na financowanju renty je w minjenych 20 lětach woteběrał. Dawkipłaćerjo su w lěće 2004 hišće 24,2 procentaj toho sobu financowali. W lěće 2023 je so podźěl na 22,4 procenty znižił.

Wjace pjenjez w móšni

Berlin (dpa/SN). Přistajeni w Sakskej maja wjace pjenjez w móšni. Loni w štwórtym kwartalu je realna mzda wo přerěznje 1,4 procenty porno 2023 stupała, zdźěli krajny statistiski zarjad. Z tym je realna mzda sydom kwartalow za sobu stupała. Zwyšenje mzdow inflacije dla běše wuspěšne, statistikarjo w Kamjencu zwěsćichu.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND