To a tamne (10.06.25)

wutora, 10. junija 2025 spisane wot:

Staru granatu je žona w Neuruppinje na sewjeru Braniborskeje z rěki wućahnyła. Wona bě z magnetom za swojimi klučemi pytała, kotrež běchu do wody padnyli. Při tym měješe naraz zerzawy kruch železa w rukomaj. Sobudźěłaćerjo zarjada za wotškódnjenje municije jón jako staru rusku tankowu granatu identifikowachu a wottransportowachu. Hač je žona tež swoje kluče namakała, njeje znate.

Stary tačelak w spěšniku ICE je na Hamburgskim dwórnišću Altona wjetše zasadźenje policije zawinował. Sobudźěłaćer železnicy bě wosamoćeny paket pjatk ­wuhladał. Na to policija dźěl dwórnišća wokoło ćaha zaraći. Dokelž spočatnje njewědźachu, hač njejsu w pakeće strašne maćizny, zawołachu fachowcow za znješkódnjenje. Woni paket přeswětlichu a tačelak namakachu. Policija ludźi namołwja, swoje wačoki stejo njewostajić.

Přirada so w Budyšinje zetkała

pjatk, 06. junija 2025 spisane wot:
W Budyskim Serbskim domje je so wčera přirada Němsko-čěskeho rozmołwneho foruma zetkała. Na posedźenju přirady wobdźělitaj so mjez druhim kopředsydaj přirady, bywši zapósłanc zwjazkoweho sejma Jörg Nürnberger (SPD, 1. wotlěwa) a wulkopósłanc Čěskeje republiki w Bratislavje Rudolf Jindrák (2. wotprawa) kaž tež předsyda Domowiny Dawid Statnik a direktor Załožby za serbski lud Jan Budar (srjedźa). Zapósłanc sakskeho krajneho sejma Marko Šiman (CDU, 1. wotprawa) bě na zarjadowanje přeprosył. Přirada je wčera mjez druhim wo němsko-čěskim fondsu přichoda rěčała. Wo dalšim wobsahu wuradźowanja Serbske Nowiny w běhu přichodneho tydźenja­ informuja­. Foto: SN/Bojan Benić

Zapósłancy sej dochody zwyšili

pjatk, 06. junija 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Dochody zapósłancow zwjazkoweho sejma jónu wob lěto wotpowědujo wuwiću mzdow w Němskej zwyša. Přećiwo hłosam AfD a Lěwicy je parlament wobzamknył, tute rjadowanje wobchować. Po zakonju dyrbi zwjazkowy sejm wothłosować, hač „wotškódnjenje zapósłancow“ po wuwiću přerěznych mzdow pozběhnje. Tuchwilu dóstanu zapósłancy sejma 11 227,20 eurow wob měsac, za kotrež dyrbja dawki płaćić. K tomu přińdźe 5 349,58 eurow bjezdawkoweje měsačneje pawšale za kóšty.

Musk hrozy Trumpej

Washington (dpa/SN). Zwada mjez prezidentom USA Donaldom Trumpom a miliardarom Elonom Muskom móhł sćěhi za swětnišćowy program USA měć. Musk je připowědźił, zo nochcyła jeho firma SpaceX swětnišćowu kapslu Dragon hižo dlěje wužiwać. Swětnišćowa łódź Dragon je tuchwilu jenička móžnosć, astro­nawtow do swětnišća dowjezć. Musk a Trump běštaj so dawkowych wukazow Trumpa dla zwadźiłoj.

Fabriku trutow nadběhowali

Sobudźěłaćerka Kijewskeho měšćanskeho zarjada dokumentuje škody, kotrež bě najnowši nadpad ruskich trutow zawostajił. Ruska bě ukrainsku stolicu minjenu nóc znowa z wjacorymi rojemi trutow nadběhowała, kotrež so městu we wulke ličbje a ze wšelakich směrow bližachu. Při tym je so pjeć wobydlerjow zraniło. Foto: dpa/Thomas Peter

Wolóženja za Ukrainu skónčene

pjatk, 06. junija 2025 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Europska unija je wikowanske lěpšiny na dobro Ukrainy skónčiła, z kotrymiž běchu wot Ruskeje nadpadnjeny kraj minjene tři lěta pod­pěrowali. Wotnětka płaća přechodne rjadowanja, doniž njejsu nowe wikowanske zrěčenje z Ukrainu wotzamknyli. EU bě po zahajenju ruskeho nadpada w lěće 2022 ukrainske wudźěłki wot cłow wuswobodźiła. Tak chcychu hospodarstwo kraja sylnić. Potrjechene běchu wosebje ratarske wudźěłki kaž pjerizna, jeja, cokor, wows, kukurica a měd.

Podpěra na dobro Ukrainy bě mjez ratarjemi hněw zbudźiła. Woni skoržachu na konkurencu přez tunje ratarske importy. Z městnami burja pomjezne přechody a składy tworow blokowachu.

Wadephul namołwja Israel

pjatk, 06. junija 2025 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Wonkowny minister Johann Wadephul je Israelej dalšu wojersku pomoc přilubił. Runočasnje žada sej wón spěšnu humanitarnu pomoc w Gazaskim pasmje a šwika twar nowych židowskich sydlišćow w Kraju zapadnje Jordana. „Němska rukuje za eksistencu israelskeho stata. Rukujemy pak tež za dodźerženje prawa ludow“, rjekny politikar CDU po zetkanju ze swojim israelskim kolegu Gideonom Saarom w Berlinje. Israel ma prawo, so nadpadam te­roroweje organizacije Hamas wobarać, Wadephul potwjerdźi. Tuž Němska Israelej dale brónje sćele. Štož pak tuchwilu na humanitarnej pomocy do Gazaskeho pasma dóńdźe, je přemało, wón rjekny. Wadephul zwjazuje to z „nuznej próstwu“, humanitarnu pomoc dopušćić. Wobzamknjenje israelskeho knježerstwa, 22 nowych sydlišćow w Kraju zapadnje Jordana dowolić, Wadephul jako „ludowe prawo ranjace“ wotpokazuje.

Škitne rumnosće za milion ludźi

pjatk, 06. junija 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Přiběracych konfliktow w Europje dla chce šef zwjazkoweho zarjada za škit ludnosće spěšnje wjace škitnych rumnosćow w Němskej zarjadować. „Nowe bunkry z wysokimi škitnymi narokami płaća wjele pjenjez, rjekny prezident zarjada Ralph Tiesler nowinarjam. „Trjebamy spěšne rozrisanje. Tuž chcemy tunle, dwórnišća podzemskich železnicow, hłuboke garaže a pincy zjawnych twarjenjow jako škitne rumnosće wužiwać. Wutworimy jara spěšnje milion městnow w tutych runosćach.“

Pozadk planowanja je starosć, zo ­móhła Ruska za něšto lět NATO nadpadnyć. „Wjele lět běchmy sej wěsći, zo nje­trjeba so Němska na wójnu přihotować. To je nimo. Dyrbimy z wulkej wójnu ličić.“

Washington (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) ma swój wopyt pola prezidenta USA Donalda Trumpa za dobry zakład planowaneho mjezynarodneho wjerškoweho zetkanja. „Nawróću so z dobrym začućom, zo mamy rozumny rozmołwny zakład mjez ameriskim prezidentom a němskim zwjazkowym kanclerom“, rjekny politikar CDU w sćelaku ZDF po wopyće w Běłym domje we Washingtonje. Hižo bórze chcetaj so ­wobaj na wjeršku G7 w Kanadźe a na wjeršku NATO w Den Haagu zaso widźeć.

Prezident Donald Trump je po słowach Merza přeprošenje na wopyt Němskeje přiwzał. „Pytamy za kmanym terminom“, rjekny Merz po rozmołwje w Běłym domje. „Smy jara wjele temow wobrěčeli. Wón zajimowaše so jara za Němsku, za swoju domiznu.“ Merz bě Trumpej kopiju historiskeho wopisma poroda toho dźěda Friedricha jako dar sobu přinjesł. Tón bě so 1869 w Kallstadtće w Pfalcy na­rodźił. Pozdźišo wupućowaše wón do USA a mjenowaše so Frederik. Kancler přepoda wopismo w złotym ramiku.

Župa počesći Njechorńskeho

pjatk, 06. junija 2025 spisane wot:

Budyšin (KL/SN). Čłonojo župneho předsydstwa „Jan Arnošt Smoler“ Budyšin wuradźowachu wčera wo přichodnych zarjadowanjach. Na nastork županki Lenki Thomasoweje zarjaduja 13. ju­nija wopomnjeće Měrćina Nowaka-Njechorńskeho při rowje w Hrodźišću. Dale chce župa „Jan Arnošt Smoler“ hromadźe z Domowinu přeprosyć wšitkich zajimcow składnostnje 125. posmjertnych narodnin Měrćina Nowaka-Njechorńskeho 1. julija 2025 do Serbskeho domu. Robert Lorenc ze Serbskeho instituta předstaji projekt inwentarizowanja namrěwstwa w ateljeju wuměłca. Pokazaja potom tež digitalne wodźenje po domje.

Na wuradźowanju wobdźěli so čłon župy w Zwjazkowym předsydstwje Domowiny, Jan Ryćer, zo by wužadanja a temy župneho předsydstwa zeznał.

Wot 13. do 15. junija 2025 wotměje so sympozij wo łužiskich powěsćach w Domje tysac hatow w Stróži. Towaršnosć Carl Gustav Jung a Budyska župa na njón přeprošujetej. Čłonojo dorozumichu so dale wo namjetach za Myto a čestne znamješko Domowiny, kotrež maja so do kónca junija zapodać.

Zbywacej dźělej mosta zwottorhaja

pjatk, 06. junija 2025 spisane wot:
W Drježdźanach so energisce na to hotuja, zbywacej dźělej Carolineho mosta, kiž bě so loni 11. septembra sypnył, zwottorhać. Wot wčerawšeho je Łobjo dospołnje za ­łódźe zawrjene: Tole bě hižo dlěši čas připowědźene a ze wšěmi zamołwitymi kaž tež z twarskim předewzaćom Hentschke dorěčane. Ludźo su namołwjeni, so mostej njebližić. Što to za zarjadowanja a za filmowe nocy na połobskich łukach wozna­mjenja, kotrež ludźo rady wopytuja, njeje dotal znate. Wěste porno tomu je, zo wottorhanje mosta swój čas traje. Pječa chcedźa w adwenće z tym hotowi być. Potom budźe tež kolesowarska šćežka zaso wužiwajomna. Foto: Jürgen Männel

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND