Kretschmer w New Yorku pobył

póndźela, 08. meje 2023 spisane wot:
New York (dpa/SN). Tež hdyž přebywaše sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) wutoru wječor w New Yorku, zo by wustajeńcu „Spočatk, styki, dopomnjeće – 300 lět Ochranow“ wotewrěł, tak hibaše so móhłrjec na domizniskim terenje. Wšako w Zhorjelcu rodźeny politikar 20 kilometrow zdaleny Ochranow nanajlěpje znaje. Hižo njedźelu wopyta wón město Betlehem w zwjazkowym US-staće Pennsylvania, kotrež je hłowne sydło ameriskich „Ochranowskich bratrow“. Wot januara tutoho lěta stej Sakska a Betlehem na wosebite wašnje zwjazanej. Zhromadnje stej so jako „sydlišći Ochranowskeje bratrowskeje wosady“ wo přiwzaće do swětoweho herbstwa UNESCO požadałoj. Z wopytom w Betlehemje chcyše Kretschmer historiski wuznam sydlerskich wosadow wuzběhnyć. Přewodźeli su jeho tež šulerjo Ochranowskeho gymnazija Zinzendorfa, kotřiž so z UNESCO-projektom zaběraja. Bratrowska wosada w Ochranowje je loni swoje 300lětne wobstaće woswjećiła a płaći jako wuchadźišćo Ochranowskich wosadow po cyłym swěće z wjace hač 1,2 milionomaj sobustawami.

Policija w Londonje kritizowana

póndźela, 08. meje 2023 spisane wot:

London (dpa/SN). Policija britiskeje stolicy dyrbi so po krónowanskej ceremoniji Charlesa III. hrubeho postupowanja přećiwo demonstrantam dla zamołwić. Tole je předsydka přisłušneho wuběrka parlamenta Caroline Russel rozhłosownikam připowědźiła. Temu chcedźa na dnjowy porjad sadźić, politikarka britiskich Zelenych zdźěli. Za čas krónowanskeje ceremonije je policija dźesatki přećiwnikow monarchije a škitarjow klimy w stolicy na zdźěla hrube wašnje zajała.

Wažny móst rozbuchnjeny

Lüdenscheid (dpa/SN). Tysacy ludźi su rozbuchnjenje dotrjebaneho mosta awtodróhi A 45 w Sewjerorynsko-Westfalskej w Lündenscheidće wobkedźbowali a woswjećili. 17 000 tonow ćežka a hač do 70 metrow wysoka twarska konstrukcija na za Němsku jara wažnej awtodróze je so z pomocu 150 kilogramow rozbuchliny wčera w běhu někotrych sekundow zwjezła. Zwjazkowy wobchadny minister Volker Wissing (FDP) a toho krajny kolega Oliver Krischer (Zeleni) staj rozbuchnjenje wobkedźbowałoj.

Erdoğan: Wužadar je „žlokanc“

Historiski to wokomik: Prěni króć smědźeštaj britiski kral Charles III. (naprawo) a jeho mandźelska Camilla minjenu sobotu z balkona Buckinghamoweho palasta přihladowarjam kiwać. Do toho běchu Charlesa za noweho britiskeho krala a Camillu ­za kralownu krónowali. Po tym jědźeše kralowski por w złotej korejće do swojeho palasta. Foto: dpa/AP

Wuswobodźenje wopominali

póndźela, 08. meje 2023 spisane wot:

Podstupim/Berlin (dpa/SN). Braniborski krajny sejm je dźens wuswobodźenje wot nacionalsocializma a kónc Druheje swětoweje wójny před 78 lětami wopominał. K tomu su ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD), prezidentka krajneho sejma Ulrike Liedtke a pólski wulkopósłanc Dariusz Pawlos w nutřkownym dworje krajneho sejma porěčeli. Tež w mnohich komunach su na centralnych zarjadowanjach wěncy kładli.

Srjedźišćo wopominanskich zarjadowanjow bě tež lětsa zaso Berlin. Policija je so hižo zwoprědka na mylenja a roze­stajenja nastajiła a wjace hač 1 500 zastojnikow zasadźiła. Do toho bě zarjadniske sudnistwo stolicy minjeny tydźeń postajeny zakaz ukrainskich chorhojow zběhnyło. Zamołwići z tym ­ličachu, zo dóńdźe wójny w Ukrainje dla k rozestajenjam mjez přiwisnikami a přećiwnikami Ruskeje.

Serbiski minister wotstupił

póndźela, 08. meje 2023 spisane wot:
Běłohród (dpa/SN). Štyri dny po smjertnych wutřělach na šuli w serbiskej stolicy Běłohrodźe je kubłanski minister Serbiskeje Branko Ružić wotstupił. Socialist bě po amoku spočatnje internetej, widejowym hram a „zapadnym hódnotam“ winu na njeskutku 13lětneho dawał. Opoziciske skupiny, organizacije za čłowjeske prawa a demonstranća běchu sej na to wotstup ministra žadali. Šuler bě z pistolu swojeho nana, wosom dźěći a stražnika zatřělił. Dwaj dnjej po tym je 21lětny we wsy njedaloko Běłohroda wosom ­wobydlerjow zatřělił.

Dalše ruske nadpady na Ukrainu

póndźela, 08. meje 2023 spisane wot:

Kijew/Odessa (dpa/SN). Ukraina je dźensa wo dalšich ruskich nadpadach we wjacorych dźělach Ukrainy rozprawjała, mjez druhim w stolicy Kijewje. Tam je so při nócnym wobtřělenju znajmjeńša pjeć ludźi zraniło, měšćanosta Witalij Kličko rozprawja. Dźěle trutow su na bydlenski dom padnyli. Po informacijach wojer­skeho zarjadnistwa stolicy su 30 njewobsadźenych lětacych objektow wottřělili. Tež w Odessy rěča wo ruskich nadpadach z raketami. Tam je so skład žiwidłow zapalił, zamołwići zdźěleja.

W bliskim času wočakowana ofensiwa ukrainskeho wójska k wróćozdobyću wobsadźenych kónčin zawinuje w ruskim wojerskim rozkaznistwje přiběrajcy paniku, rjekny zastupowacy zakitowanski minister Wolodymyr Hawrylow. Krjeml z tym liči, zo Rusojo poněčim rozměr ruskich stratow w Ukrainje spóznawaja. „Njemóžeš swojich wobydlerjow lěta dołho zjebać. Njemóžeš smjerć syna, mandźelskeho abo bratra schować.“ Za to dyrbi Moskwa prjedy abo pozdźišo konsekwency před swojim ludom přewzać.

Kraje zwyšeja ćišć na Berlin

póndźela, 08. meje 2023 spisane wot:

Nutřkowni ministrojo krajow žadaja sej wjace pomocy ćěkancow dla

Berlin (dpa/SN). Do planowaneho wjerškoweho zetkanja zastupnikow Zwjazka a zwjazkowych krajow k politice ćěkancam napřećo zajutřišim, srjedu, su mi­nisterscy prezidenća krajow swoje žadanje za lěpšej pjenježnej podpěru ze stron Zwjazka potwjerdźili. „Stronske mjezy přesahujo je so 16 krajow na to dojednało, zo měli sej Zwjazk a kraje nastawace kóšty dźělić, znajmjeńša 50:50“, rjekny sewjerorynsko-westfalski ministerski prezident Hendrik Wüst (CDU) Düsseldorfskim nowinarjam.

Wjerći so kaž mutlička

póndźela, 08. meje 2023 spisane wot:
Wotewrjene wucho za starosće a zajimy Serbow ma zapósłanc zwjazkoweho sejma Torsten Herbst (FDP), kiž našu łužisku kónčinu w Berlinje zastupuje. Njeje-li tam žanych terminow, je wón w regionje po puću. To je jara chwalobne, dokelž móže jenož tak ćeže ludźi spóznać. Na jeho wopyće w redakciji Serbskich Nowin minjeny pjatk mějach zaćišć, zo móžeš z nim na jednej runinje rěčeć. Problemy ludnosće, přede­wzaćow, komunow a Serbow su jemu znate a wón pyta za rozrisanjemi. Hač reforma mjenoweho prawa, serbske pućniki na zwjazkowych awtodróhach, elektrifikacija železniskeje čary mjez Drježdźanami–Zhorjelcom, ... , wšitke temy wón chětro chutnje bjerje. Hišće dźensa změje wón nastupajo wutwar A4 termin w zwjazkowym ministerstwje za wobchad. Škoda wšak, zo direktnje woleny kandidat kónčiny Karsten Hilse z AfD jenož hłupych přispomnjenjow dla w Berlinje napadnje. Kaž mutlička so wjerćeć, tak kaž Herbst, so Hilse nihdy ­nanihdy njebudźe. Bianka Šeferowa

„Knježerstwo ekspertow“

póndźela, 08. meje 2023 spisane wot:
Bratislava (dpa/SN). Komisariski minis­terski prezident Słowakskeje, Eduard ­Heger, je njedźelu swój wotstup připowědźił. Kaž zdźěli wón žurnalistam, bě wón prezidentku Zuzanu Čaputovu wo to prosył, jeho ze swojich zastojnstwow a nadawkow wuwjazać. Na samsnym dnju hišće připowědźi prezidentka potom, zo wutwori so hač do 30. septembra, hdyž wola w Słowakskej nowy parlament, knježerstwo zastojnikow a ekspertow. Tute ma dotalny wice-guwerner słowakskeje narodneje banki NBS, Ľudovít Ódor, nawjedować. Přičina za knježerstwowy drama leži w zašłosći. Hižo w lěću 2022 bě knježerstwo Hegera swoju wjetšinu w parlamenće zhubiło. W decembrje potom so knježerstwo přez wotum njedowěry powali. Wot toho časa wjedźe Heger nadawki knježerstwa po přikazu prezidentki z wobmjezowanymi kompetencami. Poprawom měješe Heger nadawk, prawje bórze nowowólby organizować. Tole pak zamó wón hač do kónc septembra wotstorčić. Dotalne knježerstwo płaćeše jako njewobmjezowany podpěrowar Ukrainy. Hač to po nowowólbach tak wostanje, je njejasne.

To a tamne (08.05.23)

póndźela, 08. meje 2023 spisane wot:

Z mikrofonom w ruce je rěčnica Judith Rakers dźensa w rańšim magacinje sćelaka ARD powěsće čitała. „Kaž runje słyšu, nimamy žadyn zwuk. Tohodla pokročuju nětko cyle po starym wašnju z tutym mikrofonom“, rjekny 47lětna a čitaše powěsće z wulkej rutinu dale. Přičina defekta bě prózdnja baterija w mini-mikrofonje při jeje šaće, „byrnjež technikarjo baterije do kóždeho wusyłanja wuměnili“.

Delfin w zaliwje rěki Trave w Baltiskim morju je wulka atrakcija a přiwabja syły wobydlerjow a turistow. W srjedźišću steja přewozne łódźe, kotrež delfin „delle“ přewšo rady přewodźe a při nich stajnje zaso z wody skaka. Po słowach rěčnika wodoškitneje policije, delfin łódźe a čołmy lubuje. Tež čołm policije je wón na tute wašnje hižo přewodźał. Prawdźepodobnje je „delle“ rój harjenkow přesćěhował a so tak do zaliwa rěki zabłudźił.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND