Pola Lipska jejka wóskowali

srjeda, 16. apryla 2025 spisane wot:
Tradiciju wóskowanja jejkow drje přewažnje we Łužicy pěstujemy. Tola w Neichenje blisko Lipska su so minjeny kónc tydźenja wuměnkarjo wjeski wuspytali – wězo pod profesionelnym nawodom. Tež wo křižerjach tam zhonichu. Horstka wuměnkarjow so zdźěla na tutón nałožk dopominaše, dokelž su raz we Łužicy pobyli a sej křižerjow wobhladali abo dokelž su w Hornjej Łužicy wotrostli. Foto: Julius Paška

Bjezalkoholiske piwarcam nadźija

srjeda, 16. apryla 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Bjezalkoholiske piwa su w Němskej dale a woblubowaniše. Loni su piwarnje kraja 700 milionow litrow produkowali a z tym dwójce telko kaž 20 lět lěto do toho. Tole rozprawja zwjazk piwarcow. Přičina rozprawy je „Dźeń němskeho piwa“ 23. apryla.

W předawarnjach wučinja podźěl ­njealkoholiskeho piwa ze swojimi 800 družinami mjeztym dźewjeć procentow wšeho poskitka. Tute piwo je po Pilzenskim (48 procentow) a tohorunja jara wuspěšnym swětłym piwje (jědnaće ­procentow) třeća najwoblubowaniša družina kupcow.

Načolny zwjazk piwarnjow z tym liči, zo kategorija njealkoholiskich dale rozrosće a zo budźe bórze kóžde dźesate piwo w Němskej bjez alkohola. Wosebje wažna při tym je wušiknosć piwarnjow. Z nowymi technikami su zawody kwalitu a słód njealkoholiskich piwow spochi polěpšili. Tuž su bjezalkoholiske družiny za piwarnje wažny nošer nadźije do přichoda, wšako ludźo dale a mjenje normalneho piwa pija. W Němskej su loni jenož hišće 6,8 miliardow litrow tutoho piwa předali. To je najniši staw po lěće 1993.

Lěkar 15 ludźi morił

srjeda, 16. apryla 2025 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Znajmjeńša 15 pacientow morił je Berlinski paliatiwny lěkar. Z toho wuchadźa statne rěčnistwo po dotalnych přepytowanjach. Medicinarja běchu w awgusće 2024 zajeli. Tehdy rěčachu wo štyrjoch woporach, kotrež bě lěkar ze smjertnej měšeńcu lěkow morił. Pozdźišo so ličba podhladnych smjertnych padow na staciji spochi zwyši.

To a tamne (16.04.25)

srjeda, 16. apryla 2025 spisane wot:

Swoju softair-pistolu na předawarja ćisnył je maskěrowany młodostny, jako w Osnabrücku kiosk napadny. Do toho bě so 43lětny předawar spjećował, rubježnikej pjenjezy dać. Na to młodostny pistolu za nim ćisny a ćekny. Policija jeho krótko po tym njedaloko wobchoda zaja. Zastojnicy zwěsćichu, zo bě młody muž minjeny čas wospjet spytał wobchody nadpadnyć.

Na kuplowanku ćaha a wagona skočił je muž na dwórnišću w badensko-württembergskim Rottweilu, po tym zo bě so po kurjenskej přestawce přepozdźe do ćaha wróćił. Durje běchu so hižo zawrěli a ćah wotjědźe. 27lětny, kotryž měješe swój wačok w ćahu, po nastupnišću běžeše a skónčnje na ćah skoči. Lokomotiwnik je tole widźał a ćah z nuzowym borzdźidłom zadźeržał. Policisća personalije muža zwěsćichu a přepytowanje přećiwo njemu zahajichu.

Radwor. Na tak mjenowany „mały format“ Serbskeho ludoweho ansambla (SLA) běchu wšitcy zajimcy minjenu so­botu do Radworskeho „Słodeńka“ pře­prošeni – krótki drje, ale lóštny to serbski wječork.

Hibićiwy komponist Jan Cyž bě sej 13 basnjow Tima Meškanka wupytał a na swoje wosebite a znate wašnje hudźbnje zwobraznił. Bjez dźiwa tuž, zo bě program wěnowany 60. narodninam Tima Meš­kanka a 70ćinam Jana Cyža.

Spěwar ansambla Pětr Cyž tute skomponowane basnje lóštnje interpretowaše a repetitor ansambla Paul Bernewitz jeho wustojnje na klawěrje přewodźowaše. Krasny bariton Pětra Cyža lubuju, zaklinči zwjetša jaskrawy, druhdy pak přenapinany a jakny. Snano je tutón mój zaćišć tež mała rumnosć Słodeńka zawinowała, ale koncert tajkeho razu je za intimne wokomiki koncipowany. Tuž radźu spěwarjej, wjace cunich zynkow zatwarić, druhdy konsonanty jasnišo wurjekować a swoju dźiwadźelnisku žiłku hišće bóle wučerpać.

Komisija: Rozsudźimy sami

wutora, 15. apryla 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Hladajo na debatu wo zwyšenju minimalneje mzdy w Němskej je zamołwita komisija swoju njewotwisnosć potwjerdźiła. Komisija minimalneje mzdy je stajny gremij tarifowych partnerow. Jeje čłonojo njejsu na žanežkuli wukazy wjazani, rjekny předsydka komisije Christiane Schönefeld. Pozadk su wuprajenja předsydy CDU Friedricha Merza hladajo na mzdu 15 eurow w lěće 2026. Wón chcył pak ju hakle 2027 měć.

Ukrainske truty Kursk trjechili

Moskwa (dpa/SN). Zapadnoruske město Kursk bě minjenu nóc po ruskich informacijach zaměr ukrainskeho nadpada z trutami. Znajmjeńša jedyn wobydler je žiwjenje přisadźił. Wjacore twarjenje so zapalichu. Minjene měsacy bě Ukraina wospjet ruske města njedaloko ukrainskeje mjezy z trutami nadběhowała. Při tym so stajnje zaso poradźi, tež daloko za ruskej mjezu města a zawody industrije trjechić a wulke škody zawostajić.

Hamas žadanje wotpokazuje

Madźarscy policisća su wčera před twarjenjom parlamenta w stolicy Budapesće wjacorych demonstrantow zajeli. Samsny čas su zapósłancy zakoń wobzamknyli, kotryž prawa ludźi LGBTQ wobmjezuje. We wustawje kraja je wotnětka zakótwjene, zo je ­čłowjek jenož jako žona abo muž definujomny. Druhe splahi njejsu hižo připóznate. Foto: dpa/Bernadett Szabo

Wójsko so schadźowało

wutora, 15. apryla 2025 spisane wot:

Sumy (dpa/SN). Po ćežkim ruskim raketowym nadpadźe na město Sumy w sewjerowuchodźe Ukrainy je guwerner wobkrućił, zo je so tam zarjadowanje ukrainskeho wójska wotměło. „Běch na to přeprošeny“, rjekny Wolodymyr Artjuch powěsćerni Suspilne. Tež wjesnjanosća kónčiny kritizuja, zo je so ukrainske wójsko w měšćanskej hali njedaloko ruskeje mjezy schadźowało. „To je wězo potencielny cil ruskeho nadpada a wohrožuje ciwilnych wobydlerjow.“

Při ruskim raketowym nadpadźe je wčera 35 ludźi žiwjenje přisadźiło. Nadpad bě mjezynarodne rozhorjenje zbudźiło. Fachowcy z toho wuchadźeja, zo je ruske wójsko wo zeńdźenju zhoniło a rakety na objekt w měsće wusměriło.

Blokuja srědki

wutora, 15. apryla 2025 spisane wot:
Washington (dpa/SN). Knježerstwo USA spěchowanske srědki miliardow dolarow za sławnu uniwersitu Harvard blokuje, dokelž so kubłanišćo jeje žadanju spjećuje. Uniwersita pječa byrgarske prawa rani a so dosć přećiwo antisemitizmej njeza­sadźa, knježerstwo zdźěla. Studenća uniwersity běchu přećiwo postupowanju ­Israela w Gazaskim pasmje protestowali. Washington sej wot uniwersity žada, tajkich studentow wot studija wuzamknyć.

Pistorius spjećuje so planam Merza

wutora, 15. apryla 2025 spisane wot:

Hannover (dpa/SN). Amtěrowacy zakitowanski minister Boris Pistorius (SPD) zhladuje skeptisce na plany přichodneho zwjazkoweho kanclera Friedricha Merza (CDU), po wothłosowanju z europskimi partnerami Ukrainje němske daloko sahace rakety typa Taurus přewostajić. Na konferency SPD w Hannoveru Pistorius wuprajenjam znapřećiwi, zo je pječa hižo přeco za tajku wojersku pomoc na dobro Ukrainy był, prajo: „To njejsym ženje rjekł.“ Pistorius ma dobre argumenty za raketu w rukach Ukrainjanow. „Je pak tež tójšto argumentow přećiwo tomu“, rjekny Pistorius, kiž budźe prawdźepodobnje tež w nowej koaliciji CDU/CSU a SPD zakitowanski minister.

Merz bě předwčerawšim, njedźelu, w sćelaku ARD swoju zasadnu zwólniwosć zwuraznił, Ukrainje rakety Taurus přewostajić. Rakety móhli teoretisce hač ­do Moskwy lećeć. Ruska je wospjet zwurazniła, zo by zasadźenje tuteje brónje jasne sćěhi za Němsku měło. Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) bě Taurus w rukach Ukrainjanow stajnje wotpokazał.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND