Teheranjenjo měli ćeknyć
Washington (dpa/SN). Hladajo na wójnu mjez Israelom a Iranom je prezident USA Donald Trump wobydlerjow milionoweje metropole Teherana namołwjał ćeknyć. „Wšitcy měli město hnydom wopušćić“, piše Trump na platformje Truth Social. W iranskej stolicy bydli dźewjeć milionow ludźi. Mjeztym su USA dalši lětadłonošak do regiona pósłali a dźesatki lětadłow do Europy přepołožili, kotrež zamóža druhe lětadła w powětře natankować.
Ruska zaso Kijew nadběhowała
Kijew (dpa/SN). Při ruskich nalětach na ukrainsku stolicu Kijew je so minjenu nóc po oficialnych informacijach tójšto ludźi zraniło. Měšćanosta Vitali Kličko rěči wo 16 zranjenych. Ruska bě stolicu z trutami a raketami nadběhowała. Po informacijach medijow su ruske wojerske jednotki wjacore ukrainske zepěranišća na wuchodźe a juhu kraja přewinyli a hibaja so dale do směra na zapad. USA su pječa dalšu wojersku techniku z Ukrainy do Bliskeho wuchoda přepołožili.
Komuny žadaja sej wurunanje
Nimale 86 lět po nadpadźe hitlerskeje Němskeje na Pólsku su wčera ...
Dnowna woda wohrožena
Berlin (dpa/SN). W dale a wjace kónčinach Němskeje hrozy nuza dnowneje wody. Tole je centralny wuslědk najnowšeho přepytowanja Zwjazka za wobswět a škit přirody BUND, kotruž su wčera wozjewili. W połojcy wšěch wokrjesow wjace dnowneje wody přetrjebaja, hač móže přiroda ze spadkami zaso narunać. Wosebje potrjechene njejsu jenož znate suche kónčiny kraja, ale tež sylnje wobsydlene kónčiny kaž Porynska abo regiony w Delnjej Sakskej.
Studija zdobom dopokazuje, zo klimowa kriza problem přiwótřa. 94 wokrjesow je akutnje wot pobrachowaceje dnowneje wody potrjechenych. Tule je mnóstwo wody minjene lěta widźomnje woteběrało. Najwyša je potrjeba pitneje wody.
Zelenskyj namołwja zapad
Kijew (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj žada sej po najnowšich zahubnych nalětach Ruskeje energiske mjezynarodne zasahnjenje přećiwo Moskwje. „Tajke nadpady su ryzy terorizm. Cyły swět, USA a Europa dyrbjeli jako ciwilizowane towaršnosće skónčnje na teror reagować“, piše Zelenskyj internetnje. Ruski prezident Wladimir Putin z wójnu přećiwo Ukrainje pokročuje, „dokelž móže sej wón tole dowolić.“
Zelenskyj chcyše na wjeršku G7 w Kanadźe poprawom z prezidentom USA Donaldom Trumpom wo nowych sankcijach přećiwo Moskwje a wo dalšej wojerskej podpěrje na dobro Ukrainy rěčeć. Po wotlěće Trumpa pak su wšitke planowane terminy z nim wotprajili.
Trump wjeršk G7 dočasnje wopušćił
Kananaskis (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump je wójny mjez Israelom a Iranom dla wjerškowe zetkanje G7 w Kanadźe wopušćił. Po wječeri z druhimi statnymi a knježerstwowymi šefami w schadźowanišću w kanadskich horinach Rocky Mountains je wón z lětanišća w Calgaryju do Washingtona wotlećał. Běły dom bě hodźiny do toho njewočakowano zdźělił, zo dyrbi so Trump wójny dla dočasnje do Washingtona nawróćić. „Dyrbju wróćo. To je jara wažne“, rjekny Trump, a dźakowaše so „wulkotnemu hosćićelej Kanadźe“. Do toho rěkaše, zo je Iran po nalětach Israela k rozmołwam wo swojim atomowym programje zwólniwy a zo chcył so Trump „wo to starać“.
Zwjazkowe knježerstwo ma zrozumjenje za dočasny wotlět prezidenta USA krizy na Bliskim wuchodźe dla: „Po intensiwnych a dobrych wuradźowanjach wo swětowym hospodarstwje, wikowanju a surowiznach ma zwjazkowe knježerstwo zrozumjenje za wotlět prezidenta USA z kruha G7“, zdźěli rěčnik knježerstwa Stefan Kornelius medijam.
Kretschmer za mjenje běrokratije
Drježdźany (dpa/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) ma wottwar běrokratije za přewšo wažny nadawk. Němska dyrbjała zwólniwa być, njetrjebawše běrokratiske poćežowanja spušćić, kotrež na mnohich městnach wuwiće haća. Tole zwurazni Kretschmer na wopyće twarnišća noweho zawoda koncerna połwodźakow Infineon w Drježdźanach. „Njewěm, hač so nam to w małym wobłuku poradźi abo hač trjebamy generelne rozrisanje.“
Kretschmer namjetowaše w tym zwisku moratorij, přichodne lěta žane nowe běrokratiske prawidła njenastajić a wobstejace zakonje na europsku minimalnu runinu zwjesć. Němska w mnohich předpisach europske prawo přesahuje, čehoždla bywaja předewzaća dróše, pomałše a wobćežniše. „Takle dale njeńdźe.“ Twar noweje fabriki Infineon je přikład za to, zo hodźa so projekty spěšnje a eficientnje zwoprawdźić, hdyž wšitcy wobdźěleni profesionalnje dźěłaja a so wot přehnatych předpisow wuswobodźa. W Drježdźanach nastawa tuchwilu najmoderniša fabrika połwodźakow Europy z tysac nowymi dźěłowymi městnami.
Hišće wušo hromadźe dźěłać
Sakska: Podźěl Zwjazka zwyšić
Drježdźany (dpa/SN). Sakska přeje sej wobšěrniše wobdźělenje zwjazkoweho knježerstwa na financowanju cyłoněmskeje jězdźenki. „Jako swobodny stat podpěrujemy projekt jězdźenki a smy sobu zamołwići za jeho financowanje ze stron zwjazkowych krajow“, rjekny ministerka za infrastrukturu Regina Kraushaar (CDU) na naprašowanje medijow. Wona by jara witała, by-li Zwjazk trěbne wurunanje kompletnje přewzał. Tak móhła Sakska srědki za zjawny bliskowobchad we wjesnych kónčinach nałožować.
Swobodny stat podpěruje cyłoněmsku jězdźenku, kaž je tole w koaliciskim zrěčenju z SPD dojednane. Wuměnjenje za to je, zo Zwjazk znajmjeńša połojcu kóštow přewozmje, zo bychu straty wurunane byli. Mjeztym pak je wotwidźeć, zo nastawaja wobchadnym zawodam přidatne kóšty. Zo by poskitk dale stabilny był, dyrbja zawody płaćizny jězdźenki zwyšić, chibazo jim stat přidatne wudawki zaruna. Zwjazkowe knježerstwo pak wobstawa dale na stabilnej płaćiznje 58 eurow za jězdźenku znajmjeńša hač do lěta 2028. Připłatk z Berlina pak je jenož lětsa hišće zaručeny.
To a tamne (17.06.25)
Powěsće medijow wědomje ignorować je dale a wjace ludźom w Němskej wažne. Tole wuchadźa z najnowšeho woprašowanja powěsćernje Reuters. Při woprašowanju rjekny 71 procentow dorosćenych, zo so powěsćow znajmjeńša druhdy aktiwnje zdaluja. Najčasćišo mjenowany motiw tajkeho zadźerženja su negatiwne wuskutki na dušine derjeměće. Loni bě 69 procentow powěsće wotpokazało.
Dny trajace pytanje za krokodilom w delnjosakskej prowincy je nimo. Zamołwići města Vechta su akciju skónčili. Do toho bě młody muž přiznał, zo njeje widejo z krokodilom sam zhotowił, kaž bě spočatnje twjerdźił. Kajke sćěhi to za njeho změje, njeje znate. Muž bě twjerdźił, zo je krokodila w basenku za dešćowu wodu wuhladał a filmował. Na to započachu za reptilom pytać. Na wideju bě něhdźe meter dołhi aligator widźeć.
Njeskutki přiběraja
Berlin (B/SN). Njeskutki přećiwo cyrkwjam su w lěće 2024 wo 21 proc. porno 2023 přiběrali, přećiwo mošejam wo 13 proc., kaž ze statistiskeho zapisa zwjazkoweho nutřkowneho ministerstwa wuchadźa. Powšitkowne nadběhi na nabožne zhromadźenstwa wučinjachu 11 proc. 7 504 njeskutki měrjachu so na politiskich reprezentantow, mjez nimi bě 5 554 antisemitiskich a 1 679 antiislamskich padow.
Prědowanja přepytował
Erlangen (B/SN). Prědowanja w mošejach Němskeje je islamski wědomostnik Jörn Thielmann přepytował. Wón zwěsći, „zo jedna so wo dospołnje akceptabelne wobsahi“, a wobžarowaše, zo medije a politikarjo njeregistruja, „zo na prědowanjach přitomnych wobstajnje k cyłotowaršnostnemu angažementej pohonjeja.“ W srjedźišću prědowanjow steja wšědny dźeń, spiritualnosć a towaršnostny angažement.
Za mnohotnosć wěry
