Staj so Zejler a Kocor w Psowjach zetkałoj?
Před něšto časom dóńdźe ke mni naprašowanje slědźerja z Łaza. Chcyše wědźeć, w kotrej korčmje staj so Handrij Zejler a Korla Awgust Kocor zetkałoj. Cyle njewoprawnjene wšak tute prašenje njeje.
W jubilejnym lěće 1922 měješe Ota Wićaz, kiž sta so bórze z najlěpšim znajerjom žiwjenja a tworjenja basnika, swjedźenski přednošk na Maćičnym zarjadowanju w Budyšinje. Rěčeše w nim tež wo zetkanju basnika a hudźbnika: „Kak wysoko sebi Zejler tutoho přećela wažeše, widźimy z toho, zo jemu, hdyž běše so Kocor 1844 na prěni wopyt pola njeho připowědźił, hač do Psowjow napřećiwo dźěše.“ Arnošt Muka jeho tehdy ani njeskorigowa. Bě mjenujcy sam we wozjewjenju Jana Bjaroweje zběrki ludowych pěsni w Maćičnym časopisu 1894 mylnje pisał, zo bě tón z wučerjom w Psowjach. A naposledk čitamy tež w knize „Handrij Zejler a jeho doba“ – raz, zo bě Bjar wučer w Psowjach (str. 150), a dale zady, wučer we Łupoji (str. 235).
Njejsu swětło jenož do cyrkwjow přinjesli
W Róžeńčanskej swěčkarni hač do kónca swěčki z ruku dźěłali
Je nimo.
Spočatk decembra je so poslednja murja něhdyšeje swěčkarnje w Róžeńće zminyła. Pod wulkej łopaču bagra, kotryž je twarjenje w běhu krótkeho čas zwottorhał, zhubi so dźěl wjeski, lětdźesatki stawizny hnadowneje cyrkwje a Róžanta sobu postajacy.
Swěčki z tudyšeje manufaktury njejsu jenož swětło do Božich domow w Němskej, Ruskej, Israelu a Romje přinjesli, ale běchu tež posoljo ze Serbow do wulkeho swěta.
Swěčkarnja na něhdyšim Horjenjec statoku bě njeparujomny dźěl Róžanta, a wjesnjenjo su z njej derje žiwi byli a budu ju parować.
Zajimawe stawizny
Kóždy klawěr jónkrótny
23lětny w Berlinje rodźeny Serb Mijan Meškank je so w lěće 2021 za wukubłanje na twarca klawěrow rozsudźił. Teoretiske pruwowanje je hižo wuspěšnje złožił. Klětu w januarje wukubłanje wotzamknje. Milan Pawlik je so z nim rozmołwjał.
Što běše ći nastork, zo sy so za wukubłanje na klawěrotwarca rozsudźił?
M. Meškank: Dokelž po swojej maturje w lěće 2019 jasny powołanski směr njemějach, sym so w Berlinje na orientaciski studij podał. Wuski přećel dźěše tehdy na wukubłanje časnikarja do Šwicarskeje. Wón naspomni, zo běše so tež z wukubłanjom klawěrotwarca zaběrał a da mi adresu mjeńšeje manufaktury za klawěry w Hamburgu. Tam sej dojědźech, zo bych so na městnje informował. Kompleksne a cyle wšelakore wuměłsko-rjemjeslniske pola w powołanju su mje jara wabili, a tak sym so online přez platformu Zwjazka němskich klawěrotwarcow (BDK) wo wukubłanju informował a so pola wjacorych zawodow požadał. Skónčnje dóstach poskitk wot předewzaća Grotrian-Steinweg w Braunschweigu.
Klawěrotwarstwo je njewšědne powołanje. Kak běše wuběranski proces?
SERBSKA HUDŹBA 2024
Wot časa pandemije sem nastawa tójšto noweje serbskeje hudźby. Něhdźe štyri lěta hižo pjelnja so widejowe platformy kaž YouTube abo streamingowe portale kaž Spotify, Deezer a Apple Music z modernymi serbskimi zynkami. Tola kelko serbskeje hudźby bu w lěće 2024 konkretnje produkowaneje? To smy sej dokładnje wobhladali.
Je hordy na swoje korjenje a to pokazuje
David Chmelík je nowy wobhospodarjer słowjanskeho hrodźišća w Radušu a chce wjele idejow prawje bórze zwoprawdźić
Słowjanske hrodźišćo Raduš ma nowe mjeno. Wone rěka nětko oficialnje „Slavonic Castle“ a ma přidatnje hornjo- a delnjoserbske pomjenowanje. Přiwšěm móžemy dale mjeno „Słowjanske hrodźišćo“ wužiwać.
Wopon hrodźišća přewza nowy wobhospodarjer Chmelík wot swojich prjedownikow – stareje čěskeje zemjanskeje swójby Wlassaty Edle von Vlastidol, kotraž nětko w Badensko-Württembergskej bydli. Prawulkowuj, Carl Wlassaty Edler von Vlastidol, bě wosobinski adjutant pozdźišeho poslednjeho awstriskeho kejžora Karla I.
Dudak na watowym morju
Ćišć na kulturu a starodawnej rěči je wulki – Bretonojo so angažowani wobaraja
Muž z dudami steji na łubi parnika. Njepowalnje. A hraje wulětnikam melodije. Klinča eksotisce tule, na serwjerofriziskim watowym morju. Što hewak – wšako su to tradicionalne bretoniske pěsnje. Kak je so dudak sem zabłudźił, tak daloko preč wot swojeje domizny nad Atlantikom?
Dudak rěka Jean-Pierre Levesque. Je sekretar Instituta bretoniskeje kultury, kotryž je dobre lěto z čłonom Federalistiskeje unije europskich narodnosćow (FUEN). Na swojim instrumenće – bretoniskich dudach binioù kozh () – bě wón na ekskursiji we wobłuku kongresa FUEN w Hüsemje/Husumje hrał, hdźež běchu wobdźělnicy Sewjernych Frizow a jich swět zeznali.
Bretonojo so nadźijeja, zo dóstanu podpěru FUEN w swojich naležnosćach. A jich je tójšto. UNESCO hódnoći bretonšćinu jako chutnje wohroženu rěč. Z ličbami wopisane to rěka: „Bretonisce rěči dźensa 200 000 z cyłkownje pjeć milionow wobydlerjow Bretoniskeje. Lěta 1910 bě jich połdra miliona“, kaž Levesque wujasnja. Wjetšina z nich je starša hač 60 lět, a dorosta je mało.
Rěč njeje za přežiwjenje kultury jenički aspekt
Willi W. Barthold slědźi na polach germanistiki a sorabistiki
Z Washingtona do Łužicy, z germanistiki do sorabistiki – literarny wědomostnik dr. Willi W. Barthold je w swojim žiwjenju hižo tójšto njewšědnych rozsudow tworił. Zo so wón jako promowěrowany germanist ze serbskej literaturu zaběra, drje zda so spočatnje spodźiwne. Tajkeho nastawka dla, mjenujcy wo „šulerju“ Jurja Brězana, zeznach tež ja Bartholda. Seminar nowšeje němskeje literaturje w Erlangenje, hdźež bydlu, měješe tekst mjenujcy jako zakład za diskusiju wo stilistice powědacych tekstow. „Štó je tutón dr. Barthold?“, so prašach.
Skutkuje w słužbje zemrětych a žarowacych
Před mjeztym dźesać lětami je Marko Bulank-Paška w Halštrowje swoje pohrjebnistwo załožił a wot toho časa mnohim swójbam pomhał, so z lubowanym čłowjekom rozžohnować. Za tónle čas a za swój mały jubilej, kotryž wón 17. decembra swjeći, je dźensa jara dźakowany.
Na kóždeho z nas nječaka jeno smjerć, ale tež wokomik, hdyž dyrbimy so z lubowanym čłowjekom rozžohnować a jeho na poslednim zemskim puću přewodźeć. Štož je za kóždeho emocionalnje wuwzaćna situacija, je za Marka Bulanka-Pašku wšědny chlěb. Wón je z ćěłom a dušu pochowar. Jeho měrne a wurunane wašnje je někotremužkuli pomhał, ćežki čas žarowanja a rozžohnowanja zmištrować.
Ultimatiwnygift guidedo hód
podcast dopomnjenki
fota: freepik, AdobeStockZa kotry z našich namjetow so naposledk rozsudźiće – wam a wašim swójbnym přejemy kreatiwne, lóštne a žohnowane hody.dobra jědź
kniha z fotami
zhromadny wulět
Wšojedne hač pućowanje po Sakskej Šwicy abo čołmikowanje w Błótach – ničo so staršimaj tak jara njelubi kaž zhromadny čas z dźěćimi, wosebje potom, hdyž wone snano wjace doma njebydla. Łamajće sej tuž hłójčku, dokal by so wam ze staršimaj raz chcyło. Naposledk njeje wažne, kelko pjenjez do dara inwestujeće, ale zo překwapiće staršeju z cyle wosebitym dyrdomdejom. Snano by Lasertech raz něšto było? Napisajće staršimaj cyle jednorje dobropis za wulět. Najlěpje hižo do toho wo tym rozmyslujće, hdy chceće sej wulećeć, tak zo so dobropis mjez mnohimi druhimi njezhubi.
Rjane portretowe wobrazy dźěći so wšitkim staršim někak lubja. W socialnych syćach trenduja minjeny čas wideja młodostnych, wosebje w Americe, w kotrychž dadźa so cyle „serioznje” pola fotografa namolować. Za darik z wěstym schowanym humorom by tež tajka serija fotow zawěsće něšto była.
Retrospektiwa: Mój přebytk w Japanskej 2.
Nimo pućowanja dźěše mi na swojej jězbje wo to, zo dźěłowy swět w Japanskej sama dožiwju. We wobłuku serwisa sej spěšnje dźěło namakach. To bě mi najlěpša šula, zo móžach swoje rěčne kmanosće w japanšćinje polěpšić.
