Blečk wotpočinka a inspiracije
Romska kamilka wonja, ručež so z ruku jeje skromnych łopješkow dótknu. Aroma skutkuje kaž přeprošenje, po zahrodce so rozhladować. A tónle wotpohlad chce Njebjelčanka Beata Čornakowa zajimcam nětko zmóžnić. Milenka Rječcyna je so z njej rozmołwjała.
Njedźelu, 14. junija, měješe so po cyłej Sakskej dźeń wotewrjeneje zahrodki wotměć. Tón bu koronapandemije dla wotprajeny, w Kamjencu pak su so entuziasća rozsudźili jón jako „dźeń wotewrjenych durčkow do zahrodki“ přewjesć, a to w Lessingowym měsće a na wokolnych wsach. Tež Wy so na nim wobdźěliće. Čehodla?
Agilna wuměnkarka stara so swěru wo zawostajenstwo Měrćina ...
Rentnar a što potom – wuměnkarsku swobodu wužiwać abo wužadanje přiwzać (25)
Někotři njemóža so toho časa dočakać, tamni zaso nochcedźa scyła na njón myslić – na zastup do renty. Kajke maja wuměnkarjo wjesela abo starosće, to ze seriju „Rentnar a što potom?“ bliže wobswětlamy.
Dnja 6. julija 1990, krótko po swojich 90ćinach, zemrě moler, grafikar, publicist a spisowaćel Měrćin Nowak-Njechorński. Do smjerće prošeše wón Róžu Pinkawinu, kotraž měješe jara přećelski poměr k njemu, so wo to starać, zo měli jeho dźěła zjawnosći spřistupnić. Wo to so wona, kiž je mjeztym dawno na wuměnku, hač do dźensnišeho swěru stara.
Z KAMERU PO CYŁEJ ŁUŽICY A DO SWĚTA 2. dźěl
Pod nadpismom „Z kameru po Łužicy
a do swěta won“ wěnuje so w nowej
seriji Serbskich Nowin filmowc
dr. Toni Bruk stawiznam serbskeho
filma. Mjez druhim rozprawja wón
w swojich wuwjedźenjach wo wosebitosćach a njewšědnosćach před a za kameru kaž tež wo wuwiću serbskeho
filma hač do přitomnosće.
Mnozy Serbja, předewšěm čłonojo serbskich wuměłskich kołow, měnjachu, zo je načasu serbski film, abo to, štož jónu z njeho budźe, institucionalizować. Spočatk 1970tych lět załožichu tuž dr. Alfred Krawc (předsyda), Jan Hempel, Konrad Herrmann a Toni Bruk „Serbsku dźěłowu skupinu za film a telewiziju“, z kotrejež wurosće w běhu někotrych měsacow Koło serbskich filmowcow.
Wjeselo dźěći ju spokoja
W Ludowym nakładnistwje Domowina je minjeny tydźeń nowa kniha za dźěći wušła. Zestajerka Lydija Maćijowa je lóštne hrónčka za porsćiki nazběrała, kotrež nětko ludźom spřistupnja. Jako wona do nakładnistwa přińdźe, zo byštaj jej lektorka Janina Mikławškowa a jednaćel Syman Pětr Cyž nowostku přepodałoj, je Dźěćiznak składnosć wužił a jej někotre prašenja stajił.
Pójće zaso na farmu!
Dźěćaca a młodźinska farma we Wojerecach wot minjeneje srjedy zaso hosći wita. Skupinki z pěstowarnjow abo dalšich kubłanišćow smědźa so za wšelake poskitki přizjewić, zo bychu jim tam w tuchwilu wužadacym času wotměnjawu zabawu zmóžnili. Přiwšěm měli so wopytowarjo na to nastajić, zo dyrbja tež na farmje hygieniski koncept dodźeržeć. Cyle zjawnje wšak farma hišće přistupna njeje.
Ute Große
Foto: Ute GroßeSpěwaca kokoška
Žona z wobdźiwajomnej energiju
Na wopyće pola cyrkwinskeje stawiznarki dr. Lubiny Malinkoweje
Majestotnje witatej će w barokowym stilu twarjena wěža Rakečanskeje ewangelskeje wosadneje cyrkwje a žołtobarbny farski dom. Na zornowcowym ramiku wonkownych duri čitaš lětoličbje 1603 a 2014 a mjez nimaj „Pfarramt“. Tu bydli wot 2018 cyrkwinska stawiznarka dr. Lubina Malinkowa z mandźelskim, fararjom dr. Robertom Malinkom, a ze štyrjomi dźěćimi.
„Mi so w tutym domje jara lubi. Stawizny w nim dychaja“, praji 37lětna młoda žona. Na tajkej podobnej, ze stawiznami napjelnjenej farje w Hrodźišću pola Wósporka je wona hižo ze staršimaj, bratromaj a sotromaj bydliła a rjane dźěćatstwo dožiwiła. Wědomostnica powěda mi wo času, jako bě nan z Hrodźišćanskim wosadnym fararjom. Tam nimo wjesnjanosty a někotrych staršich ludźi nichtó serbsce njerěčeše. „My doma konsekwentnje serbowachmy. Staršej čitaštaj nam dźěćom serbske powědki, kaž na přikład z knihi ,Brunčki‘ z lěta 1909 a z knihi ,Serbske baje‘. Smy serbske ludowe spěwy a kěrluše spěwali.“ Zhromadnje z wjesnymi dźěćimi twarjachu budki, łažachu po štomach a so po wsy honjachu.
Hudźbnica dźeń a znaćiša
32lětna Carolina Eyckec je na hudźbnym polu mjeztym wulce požadana. Němsko-serbska hudźbnica po cyłym swěće koncertuje, jeje Youtube-kanal ma 100 000 abonentow, jeje wideja buchu 10 milionow razow hladane. Instrument, teremin, na kotrymž wona hraje, pak jenož mało ludźi znaje. W rozmołwje z Vivien Simmel powěda hudźbnica, spěwarka, komponistka a spisowaćelka mjez druhim wo zhromadnym dźěle ze Samyjom Deluxe.
Carolina, móžeš nam prošu něšto wo swojim wosebitym instrumenće rjec?
C. Eyckec: Rady, teremin bě 1920 ruski fyzikar Lew Sergejewič Termen (pozdźišo Leo Theremin) wunamakał. Je to jedyn z prěnich elektroniskich instrumentow, wobstejacych z jednoreho kašćika a dweju antenow. Zo by na tereminje zwuk produkować móhł, njetrjebaš so jeho ani dótknyć. Wotstawk ćěła a rukow k antenomaj tajki zwuk twori. Z prawej ruku reguluješ wysokosć zwuka, z lěwej, hač ma teremin wótře abo mjelčišo klinčeć.
Pytnješ wone zwuki?
C. Eyckec: Ně, pytnješ jenož swoje ćěło. Kóžda mała změna zynk wobwliwuje.
INDISKA
1. dźěl: Indiska
1. dźěl: Indiska
Z ćěšenkom po Aziji (1/4)
Jako so namaj loni w januarje synk Barnabas narodźi, bě za mnje a mandźelsku hižo jasne, zo chcemy w staršiskim času rjany zhromadny čas we wukraju dožiwić. Dołho w syći rešeršowachmoj, wopytachmoj přednoški a čitachmoj nastawki, kak to z ćěšenkom najlěpje zmištruješ. Kusk dlěje hač poł lěta po tym běše prěni cil našeje dyrdomdejskeje jězby jasny: Indiska!
T ak dowjeze nas třoch mój bratr spočatk nowembra do Berlina. Wottam wotlećachmy z třomi wačokami přez Kijew do New Delhija. Při cyłej našej jězbje pomhaše nam jara Felix Fleischer, pola kotrehož su hižo mnozy Serbja swój dowol zwonka Europy planowali – za to jemu hišće raz wulki dźak.
Jenož w Radworju meju mjetali Radworčenjo su lětsa jako jeničcy ...
Pjatk, 5. junija 2020
