z nowym wobrazowym słownikom

Što wšo so na swěće, ale tež doma před durjemi sta­wa, steji w srjedźišću no­weje wobrazo­weje knihi za dźěći wot dweju lět, kotruž je Bianka Wjeńcyna z němčiny přełožiła. Nowostka „Mój wulki wobrazowy słownik – Mój swět“ wot­krywa wam najwšelakoriše wobłuki, kotrež ze wšědneho dnja a samo ze swěta znajeće. Z pomo­cu knihi spřistupniće sej zapřijeća a pomje­no­wanja wo­so­bow, wěcow, předmjetow abo powołanjow a rozšěriće sej swój słowo­skład na lóštne a zabawjace wašnje. Hač w pěstowarni abo na burskim statoku, hač pola wohnjoweje wobory abo pola policije, hač na dwórnišću abo w přistawje – wšudźe ludźo pilnje dźěłaja. Tež w zwěrjencu je žiwjenje – wopicy wjesele skakaja a girafy dadźa sej słomu ze­słodźeć. Što pak činja delfiny w morju, a štó w lěsu wo zdónk klepa? Kniha z papjerca přetraje kóždužkuli dowolowu jězbu, na kotruž směmy so nadźijomnje tež lětsa zaso podać. A jeli nic, změjemy wjele chwile doma we wosebitym słowniku listować. Měrka Mětowa

W tak mjenowanych korona-prózdninach wuchowachmy małku lišku při puću. Hajnik bě nas mjenujcy zazwonił a wo to prosył, sej lišku w Sernjanach wotewzać. Tohodla zhromadnje ze skótnej lěkarku Saru Bjeńšec roz­sudźichmy, sej młodźatko sobu do Jaseńcy wzać. Tam čakaše na nas hižo Jan na swojim hońtwjerskim hrodźe, hdźež bě wón wšitko za dźiwje zwěrjo spřihotował. Skótna lěkarka je lišku přepytowała. Dobra powěsć: Wona bě strowa, ale chětro hłódna. Tak smy ju z pomocu šprycy z mlokom picowali.

Po někotrych dnjach namakachmy žonu, kotraž so wo liški a dalše dźiwje zwěrjata stara. Wona je so jara wjeseliła, zo móžeše noweho hosća witać. Tamne zwěrjata na jeje statoku su ludźo tež na­­makali a někotre z nich samo plahowali. Tam bydla liški, kački, husy, rysy (Luchse) a samo kenguruwy. Žona je jim wšěm žiwjenje wucho­wała. Cyle wo­­sebite zwěrjo je skludna liška, kotraž so kaž psyk zadźerži. Wona chcyše so na brjuše majkać dać. Žona pak nam rozkładźe, zo dyrbimy přiwšěm skedź­bliwi być. Wšako je liška dźiwje zwěrjo a hdys a hdys tola kusnje.

Projekt wo imaterielnym kulturnym herbstwje Delnjeje Łužicy běži

Dóstanješ-li wědomostny projekt we wob­jimje 1,5 milionow eurow spěchowany, da je tež wobjim dźěłowych pakćikow a wobdźělenych slědźerjow wulki. To płaći tohorunja za prěni serbski projekt strukturneje změny w Delnjej Łužicy ­z oficialnym titulom „Hódnoćenje imaterielneho kulturneho namrěwstwa Delnjeje Łužicy w němsko-serbskim konteksće“ (IKN). Wot lońšeho oktobra hač do kónca lěta 2021 běži projekt, kotryž zapřijima ze Serbskeho instituta, Delnjołužiskeje projektneje towaršnosće Domowiny (Dompro), Domizniskeho muzeja Dešno kaž tež zwonka institucijow wjace hač 20 sobuskutkowacych w pjeć hłownych dźěłowych cyłkach z wjacorymi dźělnymi projektami – wot projektoweho managementa přez wutwar zwjazkarstwa Łužiski muzejowy kraj, inwentarizaciju delnjoserbskeho kulturneho namrěwstwa hač k wuwiću strategijow za domizniske muzeje a nowych turistiskich poskitkow.

Hoberske předewzaće

Serbja maja hišće časćišo na swojich knižnych polcach stare nabožne knihi stejo. Z rěčneho wida su wosebje staro­žitnosće z časa do lěta 1840 zajimawe. Jedna tajka knižka, zwjazowaca dweju mužow, kotrajž staj nam z hinašich přičin znataj, je: „Neb. Kn. M. Krystijana Wajsy kraßne Modlerske knihi, sa jeno evangeliskeho kscheszijana ...“. Awtor němskeje předłohi Christian Weise (1642–1708) je dźensa hišće znaty w zwisku ze skutkowanjom jako rektor Ži­tawskeho gymnazija, hdźež załoži dramatiske dźiwadłowe předstajenja šulerjow a spisa za to mnoholičbne teksty. Běše studowany magister teologije. Jako nawoda tamnišeje radneje biblioteki (dźensniša Christiana Weisowa biblio­teka) je ju jara rozšěrił.