wjelezboža

pjatk, 05. awgusta 2022 spisane wot:

Serbska wyša šula Ralbicy

fota: Matej Dźisławk, Lea Kralec, Jan Hrjehor (2), Mila HrjehorjecSerbski gymnazij Budyšin
Serbska wyša šula „Michal Hórnik“ Worklecy
Absolwentam
Wyša šula „Dr. Marja Grólmusec“ Slepo

fota: milenka rječcyna

A nětko pućuje Dana Šołćic w myslach po njebju: W prózdninach mam wjele chwile sonić. Sedźu w trawje na łuce. Wobhladuju sej módre njebjo z běłymi mróčelemi. Ale što je to? Nadobo steji wowca přede mnu! Wowca mi rjeknje: „Stań, Dana, dyrbiš do ­šule!“ Wona měješe samo budźak w klamje. ­Wotućich! Ow, njeběch hižo na rjanej zelenej łuce. Ležach doma we łožu. Běch sej wusnyła. Čehodla pak bě so wowca jewiła. Mam tola hišće prózdniny!

Wubědźowanja su cool wěcka

pjatk, 05. awgusta 2022 spisane wot:
Leandra Nowakec (12): Wječorna disko a wšěd­ne skupinske wubědźo­wa­nja so mi jara lu­bja. Lětsa je hłowny skupinski ­nadawk hudźbny widejo k serb­ske­mu spěwej wjer­ćeć, štož wjele wjesela wobradźa. Wo lěhwje sym wot swojich pře­ćelkow zho­niła, kotrež hižo loni tu běchu a wo ­tójšto wjeselu rozprawjachu.
Antonio Gruber (9): Mi so tu lubi, zo mó­žu swój prózdnin­ski čas z pře­ćele­mi doži­wić, so z nimi rozmołwjeć a zo to tu wšitko w serbskej rěči wotběži. Přijěł sym sem, dokelž staj mojej bratraj tež tu.
Marija Nukec (10): Sym tu, dokelž staj mojej bratr a so­tra tež tu a mi so tu jara lubi. Fajn je tež, zo je kóždy swójsku blešu dóstał, kotruž móžemy sej w kafeteriji přeco zaso znowa z wodu abo čajom napjelnić.
Hanka Fryčec (10): Sym hižo druhi raz w lěh­wje, zho­ni­ła sym wo nim wot swojich bratrow. Mjer­zace je lětsa, zo nje­mó­že­my ža­ne lěsne běhi přewjesć, dokelž njesměmy do lěsa. Za to pak činja mi skupinske dźěła a wubě­dźo­wa­nja jara wulke wjeselo, tež, hdyž njejsmy najlěpša skupina.
Patricia ­Dittrichec (11): Sym mjez­tym druhi króć tu a naj­lě­pje so mi zhromad­nosć w na­šej skupinje lubi.

Hnydom wot spočatka: woprawdźiteho mamuta, ewolucionarneho předchadnika nam dźensa znateho elefanta, w Protečanskej mamutowej zahrodźe nichtó namakać njebudźe. Tam mjenujcy tajkeho nimaja. Chiba jako maskotku noweje atrakcije w Halštrowskim wjesnym dźělu Protecy. Štož namakaš, su mamutowe štomy, kotrež swojemu mjenu wšu česć činja. Přetož wone móža jara wulke narosć a wysoku starobu docpěć. Zajimcy pak nachadźeja w nowej botaniskej zahrodźe tež wšelke botaniske žadnostki ze wšěch kóncow swěta. Tak mjez druhim 300lětny wolijowc z mjenom „Old Lady Olivia“, złotu cedru z Himalaje abo andiske jědle ze Chile a z Argentinskeje. Hakle krótko do wotewrjenja zesadźane buchu wysoke japanske Sawara-cypresy, kotrež dyrbja tohodla hišće z powjazami stabilizować. Jörg Kohout, mějićel štomownje ze samsnym mjenom, je ju z jedneje ze swojich pućowanjow po swěće sobu přinjesł a w štomowni plahował.

Pomniki a dopomnjenki zachować

pjatk, 29. julija 2022 spisane wot:

Kak ze stawizny wjeski Miłoraz wopisowacymi objektami wobchadźeja

Sewjernje Slepoho, mjez Lěšćanskim a Dźěwinskim pućom, nastawa Nowy Miłoraz. Hač do lěta 2024 ma přesydlenje wobstejaceje wsy Miłoraz wotzamknjene być. Wo to prócuje so předewzaće Łužiska energija a milinarnje (LEAG), kotrež wothłosuje so z Trjebinskej gmejnu, z wobdźělenymi wobydlerjemi a gmejnu Slepo, kotraž budźe nowa domizna za přesydlenu wjes Miłoraz. W Miłorazu, kotryž bu w lěće 1377 prěni raz naspomnjeny, namakamy dopomnjenske hódnoty a tójšto twarjenjow pod pomnikoškitom. „W lisćinje kulturnych pomnikow Swobodneho stata Sakskeje je 19 twarjenjow we wosom objektach zapisanych“, wuswětla referentka za zjawnostne dźěło kaž tež medijowa a wobydlerska społnomócnjena Sakskeho krajneho zarjada za hladanje pomnikow Sabine Webersinke. „Hladajo na kulturne pomniki jedna so wo wojerski pomnik, wo jednotliwe twarjenja kaž kładźite bróžnje, bydlenske domy w klinkerowym stilu a wo štyri burske statoki.“

Rentnar a što potom – wuměnkarsku swobodu wužiwać abo wužadanje přiwzać (37)

Ličby su abstraktne matematiske objekty, kotrež su so w stawiznach čłowjestwa z předstawow wo wulkosći a mnóstwje wuwili. Tola nic jenož matematika, tež fundament stawizniskeje wědy su daty a ličby. Woboje, matematika a stawizny, běštej a wostanjetej bytostna zaběra wuměnkarja, Eckharda Klimana.

Kolebka agilneho Wudworčana steješe před 70 lětami w Biskopicach. Wot 1953 bydleše swójba we Wudworju, hdźež zastupi Eckhard 1958 do šule we Worklecach. Po wuspěšnym złoženju abitury na Kamjenskej rozšěrjenej wyšej šuli studowaše wón pedagogiku a bě hač do wuměnkarskeje staroby wučer za matematiku we Worcynje, w Budyšinje a Pančicach-Kukowje. Z lěta 1974 je z Jadwigu Kmjećec woženjeny. Jimaj narodźištej so dwě dźěsći. Eckhard, kotryž je sej mjeztym serbšćinu poměrnje derje přiswojił, jara na to dźiwaše, zo buštaj wobaj synaj serbsce kubłanaj.

Z młodej mocu a dobrymi receptami

pjatk, 29. julija 2022 spisane wot:

Tereza Martinowa je z mandźelskim Worklečansku pjekarnju přewzała a ju wuspěšnje do přichoda wjedźe

We wjeskach našeje wokoliny mamy lědma hišće wobchody, kotrež ­poskićeja potrjebu za wšědny dźeń. Tu mamy sej wobstarać we wjetšich nakupowanskich srjedźišćach. Zwostali su we mnohich wjeskach hišće pjekarjo a tych sej wšitcy česća, wosebje na kóncach tydźenja a k wulkim a wjetšim swjatym dnjam. Potom tworja so před pjekarnjemi ­husćišo dołhe rynki čakacych kupcow. Mjeztym je sej tež kóždy ­„swojeho“ pjekarja wupytał a sej toho wudźěłki a poskitk chwali.

Ze swjedźenjom zahorili

pjatk, 22. julija 2022 spisane wot:

Lajske wuměłske ćěleso je přeprosyło na woprawdźity serbski lěćny kulturny wjeršk

Wulki swjatk ze swjedźenjom a přewšo wotměnjawym programom, dobrej naladu a sylnym přikleskom publikuma bě wupłód intensiwnych přihotow Serbskeho folklorneho ansambla Wu­dwor (SFAW) na swoje 42. lětne wobstaće. Pod hesłom „40 lět a žadyn kónc wotwidźeć njeje“ bě minjeny kónc tydźenja wšědnje wjacore sta hosći na Smolic statok do Hórkow na Mjezynarodny spěwny a rejwanski swjedźeń přichwatało, a je sej reje, spěwy kaž tež dźiwadło lubić dało.

Musical ze sylnym socialnym aspektom

pjatk, 22. julija 2022 spisane wot:

Projekt „Z TOBU – Bohu swjećene lěto“ je wšitkim zajimcam wotewrjeny, dźěćom, młodostnym a staršim ludźom

Na lětuši oktober cyłe swójby hižo z wulkej napjatosću čakaja. Wšako wotměje so w tym měsacu kulturny wjeršk: spěwohra „Z TOBU – Bohu swjećene lěto“ na jewišću Chróšćanskeje „Jednoty“. Milenka Rječcyna je so z iniciatoromaj Sabinu Lanzynej a Marcelom Hozu rozmołwjała.

Je Wamaj ideja za musical dlěje we hłowje chodźiła abo běše to skerje spontana mysl, zo dyrbi so na tutym polu zaso jónu něšto činić?

Rozsudy žiwjenja a zbožo čłowjeka

pjatk, 22. julija 2022 spisane wot:

Čłowjeska njedospołnosć a žadosć za zbožom natwarjeja na rozsudy čłowjeka w běhu žiwjenja. Rady bychu mnozy čas wróćo wjerćeli a so hinak rozsudźili. To je tež wobsah noweje powědki wo Krabaće w Čornym Chołmcu.

Połni wočakowanjow a z wěstymi předstawami čaka tójšto lubowarjow Čornochołmčanskich Krabatowych swjedźenskich hrow kóžde lěto na zahajenje hrajneje sezony w tamnišim Krabatowym młynje. Lětsa, po dwěmaj lětomaj bjez Krabata, su wočakowanje ćim wjetše. Na to běštej so tež cyłk lajskich a powołanskich wuměłcow kaž tež mustwo wokoło režisera Alexandera Siebecke nastajiłoj. Wužadanje bě wulke, na dobry wothłós hry lěta 2019 na­wjazać, a přihladowarjam skićić napjatu a zabawjacu stawiznu wokoło Krabata.

nowostki LND