Myto dobroćelej
Budyšin (SN). Budyski Lions-klub spožči lětuše Kaeublerowe spěchowanske myto postum bywšemu wjelelětnemu Budyskemu twarskemu měšćanosće a měšćanskemu architektej Peterej Hessemu. Z tym počesća wosobinu, kotrejež žiwjenski skutk ma bytostny wuznam za Budyske stare město. Wuznamjenjenje, kotrež je z 5 000 eurami dotěrowane, su wčera we wobłuku swjatočnosće mandźelskej lawreata Sonnhild Hesse přepodali. W zmysle počesćeneho přewostaji wona pjenjezy za restawrowanje pišćelow w cyrkwi we Wopakej.
„Peter Hesse bě na powšitkowne dobro skutkowacy muž. Zo wuznamjenjenje w jeho mjenje kulturnemu projektej tyje, wotpowěduje cyle jeho žiwjenskemu sebjezrozumjenju“, wuzběhny lawdator Michael Harig, bywši krajny rada a čłon Budyskich „Lawow“.
Kaeublerowe myto spožča so wosobinam abo cyłkam, kotrež su so na wosebite wašnje za Budyšin a wokolny region zasadźowali. Mjez dotal wuznamjenjenymi su na přikład band Silbermond kaž tež Christian Schramm, wjelelětny wyši měšćanosta Budyšina po politiskim přewróće lěta 1989.
Kamjenc dyrbi lutować
Kamjenc (SN). Měšćanska rada Kamjenca je so na swojim wčerawšim posedźenju z tuchwilnym etatom zaběrała. Komunam steji dale a mjenje pjenjez k dispoziciji. To tež zamołwići w Kamjencu začuwaja. Hospodarske połoženje Lessingoweho města drje bě dźakowano tam zasydlenym předewzaćam dobre. Prawdźepodobnje so tole změni. Tak wočakuja w přichodźe mjenje dochodow, dokelž přemysłowy dawk woteběra. To tež z wobličenjow a dawkoweho trochowanja z meje wuchadźa. Likwidita města pak je zaručena, dokelž su zamołwići minjenje lěta lutowali a sej rezerwu nadźěłali. Krótkodobnje móže město z toho čerpać, dołhodobnje pak je to njemóžne.
W zwisku z postajenjemi zakonjow komunalneho prawa k zawěsćenju etata su nětko naprawy zahajene. Tuchwilu so dźěłowe městna jenož znowa wobsadźa, jeli je to woprawdźe nuznje trěbne. Dale jenož projekty zwoprawdźeja, za kotrež dóstanu jara wysoke spěchowanje. K tomu słuša na přikład přetwar Lessingoweho muzeja. Zarjadnistwo města měšćansku radu wobstajnje wo dalšim wuwiću etata informuje.
Zwjazk so do přichoda nastaji
Wot klětušeho dźěła zaměrowy zwjazk Łužiska jězorina Sakska z nowymi wustawkami. Na zašłej zhromadźiznje zwjazka su za to trěbne změny wobzamknyli. Jedna z nich je tak mjenowany model spartow.
Budyšin (AK/SN). Zaměrowy zwjazk Łužiska jězorina Sakska planuje změny. Tak zawjedu dynamiski dawk, kotryž so na ličbje wobydlerjow a ličbje turistiskich přenocowanjow sobustawskich gmejnow orientuje. Z wjetšinu 17 wot 19 hłosow přihłosowachu zwjazkowi radźićeljo na jich posedźenju wutoru tydźenja nowym wustawkam zwjazka. Hamorska gmejna je přećiwo tomu hłosowała.
„Hladajo na wuběrne wuwiće ličbow přenocowanjow w zašłych lětach by podźěl dawka Hamorskeje gmejny wotpowědujo přiwzateho noweho systema financowanja wot tuchwilu štyri na w přichodźe 10,4 procentow lětnje stupał“, praji jednaćel zaměroweho zwjazka Daniel Just. Tomu Hamorski wjesnjanosta Hendryk Balko znapřećiwi. Wón na to pokaza, zo je gmejnska rada namjet wotpokazała: „Za nas woznamjenja to powyšenje wot 14 000 eurow na prawdźepodobnje pjećore toho na lěto“, praji Balko.
Zawodny plan bórze předleži
Miłoraz so z kartow zhubi. Na městnje wsy ma so w přichodźe brunica wudobywać. Zawodny plan, kiž wobjimuje přestrjeń Miłoraza we Wochožanskej brunicowej jamje, ma bórze přistupny być.
Slepo (AK/SN). Ramikowy zawodny plan předewzaća Łužiska energija a milinarnje (LEAG) za wobłuk Miłoraz we Wochožanskej brunicowej jamje budźe wot 30. junija do 29. julija zjawnje přistupny. W tutym času móža sej jón zajimcy na wobdźělenskim portalu Swobodneho stata Sakskeje w interneće wobhladać. Nimo toho plan samsny čas w Hamorskej gmejnje wupołoža. Hač do 28. awgusta móža ludźo pisomne stejišćo Sakskemu wyšemu hórnistwowemu zarjadej w Freibergu zapodać. Tole Slepjanska gmejna w aktualnym hamtskim łopjenu zdźěli.
Nětko wo etaće wothłosować
Drježdźany (SN). Sakske knježerstwo je so zhromadnje z frakcijomaj Zelenych a Lěwicy na naćisk etata za lěće 2025/2026 dojednało. Tole zdźělichu předsydźa frakcijow stronow wčera w Drježdźanach. W přichodnymaj lětomaj chce knježerstwo CDU a SPD dohromady 25 miliardow eurow wob lěto wudać. Při tym nochcedźa so znowa zadołžić, informuje powěsćernja dpa. Sakski krajny sejm ma namjetej přichodny tydźeń přihłosować.
Tež financowanje Załožby za serbski lud je nětko zrjadowane. Tuž so po wšěm zdaću přichodny tydźeń tež doba nachwilneho hospodarjenja skónči. W naćisku samym wostanje wysokosć spěchowanja lětsa samsne kaž loni, mjenujcy něhdźe 7,9 milionow eurow. Tež za klětu steji tam samsna suma. Kaž pak direktor załožby Jan Budar w rozmołwje z našim wječornikom zdźěli, tole njewoznamjenja, zo Sakska zwyšenje spěchowanja za klětu cofnje. „Je to skerje techniska procedura“, wón rozjasnjuje, wšako so zwyšenje spěchowanja hakle při zwoprawdźenju etata přesadźi. Tole woznamjenja, zo změje Załožba klětu něhdźe 1,6 mio. eurow wjace k dispoziciji.
Jubilejnu wopytowarku w centrumje witali
Stróža (SN). Wulke wjeselo w Domje tysac hatow w Stróži: Wčera je tam informaciski centrum za wopytowarjow UNESCO-biosferoweho rezerwata Hornjołužiska hola a haty 200 tysacteho wopytowarja witał. Wot lěta 2012 je centrum wotewrjeny. To njebě wčera jenož symboliski wokomik. Zdobom zhladuja zamołwići na wuspěšne lěto, dokelž móžachu lětsa wjac hosći w centrumje witać hač wšě lěta do toho.
Wopytowarki a wopytowarjo domu pochadźeja předewšěm ze Sakskeje, ale tež z druhich zwjazkowych krajow, předewšěm z Braniborskeje a Badensko-Württembergskeje, sej hosćo sem dojědu. Něhdźe štwórćina wopytowarjow přijědźe wospjet abo prawidłownje.
Jubilejnu wopytowarku Katharinu Karge z Halle su zastupjerjo zarjada biosferoweho rezerwata swjatočnje a z překwapjenku witali. Wona bě jara zahorjena. „Běch drje hižo wjackróć w regionje, ale dźensa sym prěni raz w Domje tysac hatow. Mje jara jima, kelko prócy so za wustajeńcu, za posrědkowanje informacijow a za wučbne šćežki nałožuje. To je genialne, z kelko wěcywustojnosću a wutrobu so informacije posrědkuja“, Katharina Kargowa zwurazni.
Bywše pućniki nětko originelny mozaik
Bluń (AK/SN). Mjez Zabrodskim jězorom a Blunjanskim jězorom nětko wuměłska twórba škitnu hětu při Blunjanskim nasypje pyši. Wona pokazuje Blunjanski jězor jako topografisku siluetu. Šulerjo dźěłoweho zjednoćenstwa za wuměłstwo Wojerowskeho Lessingoweho gymnazija mozaikowy wobraz z cyłkownje 27 prjedawšich pućnikow zhotowichu. Iniciatiwu nastorčił je zaměrowy zwjazk Łužiska jězorina Sakska. „Pozadk toho bě, zo smy naš informaciski system předźěłali. Při tym stare z nowymi taflemi narunachmy. Tuž nasta ideja, zo ze hižo njewužiwanych pućnikow projekt za wuměłstwo zahajimy“, rozłoži tele dny jednaćel zaměroweho zwjazka Łužiska jězorina Sakska Daniel Just na poswjećenju twórby. Wojerowski Lessingowy gymnazij je so projektej wěnował.
Start za nowy slědźerski campus
Nowy slědźerski campus „CircEcon“ w industrijowym parku Čorna Pumpa je w Europje jónkrótny projekt a je motor za wutworjenje a zasydlenje nowych předewzaćow w regionje.
Sprjewiny Doł (SN). Techniske uniwersity Drježdźany, Kamjenica a Freiberg kaž tež Wysoka šula Žitawa/Zhorjelc su wčera dopołdnja w industrijowym parku Čorna Pumpa zakładny kamjeń za natwar zhromadneho slědźerskeho campusa połožili. „Green Circular Economy“ (CircEcon) rěka po cyłej Europje jónkrótny projekt, w kotrymž chcedźa fachowcy wot lěta 2027 za klimu neutralne technologije hospodarjenja w kołoběhu (Kreislaufwirtschaft) wuwiwać. Campus je motor za wutworjenje a zasydlenje nowych předewzaćow w industrijowym parku w regionje. Z tym přisporja tež nowe dźěłowe městna.
Zelena rjadowniska stwa přeprošuje k wuknjenju
Zły Komorow (AK/SN). „Zelena rjadowniska stwa“ zapadnje měšćanskeho přistawa w Złym Komorowje přichodnje šulerjow, swójby, kolesowarjow a zajimcow k wuknjenju přeprošuje. Na płoninje we wulkosći 1 300 kwadratnych metrow je w minjenych šěsć měsacach z bywšeho kopanišća rjadowniska stwa nastała. Naprawu zwoprawdźi zaměrowy zwjazk Łužiska jězorina Braniborska. Wobjim twarskich wudawkow wučinja cyłkownje 490 000 eurow. 20 procentow je zwjazk jako swójski podźěl přewzać dyrbjał. Zbytne 80 procentow dóstachu zamołwići ze spěchowanskeho programa „Komunalne modelowe předewzaća za zwoprawdźenje ekologiskich naslědnych zaměrow w regionach strukturneje změny“. Regionalna skupina Zły Komorow přirodoškitneho zwjazka NABU rjadownju přichodnje zhromadnje ze zaměrowym zwjazkom wobhospodarja.
Kak wuknjemy maćernu rěč?
W časach, jako běchu šula a dalše wobłuki w Serbach sylnje germanizowali, widźachu mnozy posledni wućek předewšěm w swójbje a nabožnym žiwjenju. Wosebje rěkaše, zo hraja hłownje maćerje centralnu rólu při sposrědkowanju maćeršćiny. Tomu bjezdwěla tak je: Mać a tež swójba hrajetej při přiswojenju rěče wuznamnu rólu – tola nic jenož wonej. Runje tak wažne je za dźěćo wotpowědny wobswět abo miljej. Tole chcu skrótka rysować.
