Hdyž po alkoholu heja brunči
„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.
Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je čitarjam trochu bliže rozłožował (56).
Mnozy z nas popřewaja sej na kermušu rady raz škleńčku wina, piwa abo palenca. Tón abo tamny tež dwě, tři abo hišće wjace. Hdyž nazajtra z brunčatej heju wotućiš, potom wěš, zo bě to dźeń do toho přewjele alkohola. Tajku konstelaciju mjenujemy kocora, hižo dołho znaty fenomen. Wón wopřijima wšelake symptomy: na přikład hłowybolenje, mjakliwosć, lačnotu, mylenja koncentracije, bolosće w žołdku a w myškach, poćenje, depresiwnu naladu a powšitkownu chorowatosć. Hdys a hdys přez zahorjenje slinokóžki žołdka tež k bluwanju dóńdźe. Kocor wukonliwosć čłowjeka masiwnje wobmjezuje.
Rodobańki žiwjenje wuchowuja
„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.
Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je čitarjam trochu bliže rozłožował (55).
Dźeń a husćišo jewi so w medicinje wuraz rodobańka. Tele wosebite bańki maja potencial, dotal njehojomne chorosće hojić. Loni na přikład poradźi so mjezynarodnej skupinje lěkarjow, třeći raz HIV-pozitiwneho pacienta z pomocu transplantacije rodobańkow hojić. Wězo je to jenož we wuwzaćnych padach wuspěšne, rodobańki pak lubja w přichodźe być wuspěšny lěk pře mnohe brachi. Rodobańki su bańki, kotrež njejsu so hišće tak daloko wuwiwali, zo móhli specifisku funkciju w specifiskim organje wukonjeć. Za to móža so takrjec přez dźělenje bańkow wulce rozmnožować a přez diferencowanje so na wobstatk nimale kóždeje włokniny wuwiwać.
Njeje to normalne zestarjenje
„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.
Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je čitarjam trochu bliže rozłožował (54).
Jednać, prjedy hač je přepozdźe
Dale a wjace dźěći a młodostnych je psychisce schorjenych a trjeba nuznje pomoc
W Němskej je ličba dźěći a młodostnych, kotřiž pomoc psychoterapeutow trjebaja, dale a wyša. Fachowcy zwěsćeja wjace padow młodych ludźi pod 18 lětami, kotrychž lěkuja. Ličba potrjechenych dźěći a młodostnych, kotřiž so do terapeutiskeho lěkowanja podadźa, trochuja woni tuchwilu na wjace hač 650 000.
Naprawy korona dla kaž mjez druhim zawrjene šule, homeschooling, dźělenje wot swójby a přećelow, dźělenje towaršnosće mjez šćěpjenymi a nješćěpjenymi – wšo to je nastaću psychiskich problemow předewšěm pola dźěći a młodostnych drje polěkowało. Dźensa je powšitkownje znate, zo běchu tele naprawy w šulach, kubłanišćach a hladanišćach kaž tež we wólnočasnym wobłuku přejara přiwótřene.
Krej darić njeboli
„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.
Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je čitarjam trochu bliže rozłožował (53).
Krej je transportna a regulaciska kapalina, bjez kotrejež njeby žiwjenje móžne było. Něhdźe pjeć do šěsć litrow kreje dorosćeny čłowjek ma. Hrubje so praji, zo móže połdra litra zhubić, prjed hač je žiwjenje akutnje wohrožene. Potom pak je nuza wulka. Medicina dźensa hižo wjele zdokonja, tola čłowječu krej z někajkej kumštnej substancu narunać njeje móžno. Tuž ma so ludźom, kotřiž su wulke mnóstwa kreje zhubili, tak spěšnje kaž móžno cuza krej dawać. To mjenujemy transfuziju kreje. Něhdźe štyri miliony transfuzijow w Němskej wob lěto přewjeduja. W jednym tajkim měšku za transfuziju je přerěznje něhdźe 300 mililitrow kreje respektiwnje wobstatkow kreje. Móžemy sej potajkim wuličić, zo je za zdźerženje tutoho systema wulke mnóstwo darjeneje kreje trěbne.
Hdyž žaha pali
„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.
Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je čitarjam trochu bliže rozłožował (52).
Kontrolna instanca za koordinaciju pohibow
„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.
Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je čitarjam trochu bliže rozłožował (51).
Za nimale kóždeho studenta mediciny drje je předmjet neuroanatomija wužadanje. Neurony su čuwy, neuroanatomija zaběra so potajkim z natwarom čuwoweho systema. K tomu słušatej nimo njeličomnych čuwow, kotrež so po cyłym našim ćěle pletu, wosebje centralnej organaj rjapowc a mozy. Po mojim měnjenju njeje w čłowječim ćěle komplikowanišeho organa hač su to mozy. Wšitko w nim podobnje wupada, byrnjež jednotliwe dźěle přewšo rozdźělne byli. Kóždy wotrězk mozow ma cyle specifisku funkciju. Při pospyće sej je wuwědomić, sym sam tójšto čuwow přisadźił. Jeničce jedyn wotrězk mozow zdaše so mi stajnje mjenje abo bóle logiski: małomozy.
Mylenja jědźenja (3)
„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.
Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je čitarjam trochu bliže rozłožował (50).
Mylenja jědźenja (2)
„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.
Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je čitarjam trochu bliže rozłožował (49).
Mylenja jědźenja (1)
„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.
Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je čitarjam trochu bliže rozłožował (48).
Jědźenje je jedna ze zakładnych potrěbnosćow čłowjeka. Kóždy z nas dyrbi jěsć, zo by přežiwił. Přiběrajcy zaso na to dźiwamy, što jěmy. Wšako zwyši njestrowe zežiwjenje riziko schorjeć. Runje tak rozsudne kaž wuzwolenje ćěłu tyjacych zežiwidłow je mnóstwo jědźe wažny faktor za strowotu. Wot časa koronapandemije incidency mylenja jědźenja zaso stupaja, wosebje pola młodych ludźi. Woni maja zdźěla wulke problemy prawe mnóstwo namakać. Oficielny register diagnozow naliča nam tři mylenja jědźenja: anoreksiju, bulimiju a binge-eating. Anoreksiju wopisujemy w němčinje wobchadnorěčnje tež jako „Magersucht“. Je-li tomu woprawdźe tak, ma so situacija jako akutna posudźować.
