Pytaja rumnosće za wustajeńcu
Budyšin (SN/MiR). Angažement za młodźinu w Budyskim wokrjesu spóznawaš na mnohe wašnje – na přikład pola Biskopičanskeje Syće za dźěło z dźěćimi a młodźinu (KiJu). Tam su pućowansku wustajeńcu „Młodźina skutkuje“ wuwili a chcedźa ju hač do kónca lěta po cyłym Budyskim wokrjesu wosebje młodostnym a wšitkim dalšim zajimcam předstajić.
Lěto a wjace klěšćow w Sakskej
Ličba schorjenych na boreliozy w našich kónčinach spochi stupa
Drježdźany/Radwor (SN/MiP). Něchtóžkuli z nas je sej njepřijomneho parazita w minjenych měsacach w swojej zahrodźe hižo raz zapopadnył: klěšća. Tež kóčki a psy sej jeho dundajo po łuce druhdy w swojim kožuchu sobu domoj přinjesu. Hižo při temperaturach wot 7 stopjenjow je přerěznje tři milimetry wulki, krej cycacy roztoč (Milbe) aktiwny. Změny klimy dla wón za čas zymy hižo njewotemrěje – něhdźe tři do pjeć lět je w našich kónčinach žiwy, tak informuje Přirodoškitny zwjazk Němskeje (NABU) na swojej internetnej stronje.
Za čłowjeka a zwěrjata je njepřijomne, zo přenjese klěšć dwě infekciskej chorosći: bakterijowe schorjenje boreliozy a wirusowe schorjenje FSME – meningoencefalitis zažneho lěća. Po cyłej Němskej rozšěrjena je wosebje prěnja mjenowana chorosć. Něhdźe kóždy trěći klěšć ma borelije we sebi.
Zetkawanja w skupinje pomhaja
Pod hesłom „Die Überlebenskünstler“ chcetej w Budyšinje skutkowacej angažowanej žonje socialny projekt zwoprawdźić. Před tydźenjomaj zahajištej akciju, zo byštej za to trěbne pjenjezy nazběrałoj.
Budyšin (SN/MiP). Projekt ma być skupinski poskitk za dźěći w starobje 6 do 11 lět w Budyskim wokrjesu, kotrež su direktnje abo indirektnje wot namocy w staršiskim domje potrjecheni. Fachowa poradźowarka za trawmatiske dožiwjenja Stefanie Kausche dźěła w Budyskej wotnožce sakskeho towarstwa Pomoc za wopory namocy. Socialna pedagogowka Boudine Mark pak skutkuje w interwenciskej poradźowarni přećiwo namocy w swójbje za dźěći a młodostnych we Wuchodnej Sakskej. Tuta je w nošerstwje Budyskeho towarstwa Dom za škit žonow.
Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš
„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.
Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je čitarjam trochu bliže rozłožował (70/ kónc).
Sydomdźesate wudaće Mediciny raz serbsce je zdobom poslednje. Hižo połtřeća lěta rozprawjam kóždy druhi tydźeń wo wšědnych a njewšědnych chorosćach. „Medicina raz serbsce“ rěka serial, kotrehož hłowny zaměr je, medicinsku wědu w serbskej rěči posrědkować. Sym sej wěsty, zo su swěrni čitarjo a swěrne čitarki mjeztym tójšto zajimawych zjawow a wurazow kołowokoło čłowječeho ćěła a strowoty nawuknyli. Nětko rozžohnuju so z poslednim artiklom, zhladowacym jara powšitkownje na medicinu.
Škit klimy je zdobom škit strowoty
„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.
Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je čitarjam trochu bliže rozłožował (69).
Změna klimy njeje dawno wjac jenož ekologiska kriza. Přiběrajcy wona tež zjawnu strowotu wohroža. Runja globalnym temperaturam stupa ćišć na chorownje, hladarnje a cyły strowotniski system. Dawno hižo warnuja lěkarjo a lěkarki: Změna klimy škodźi nam wšěm, wosebje pak zranliwym skupinam towaršnosće. Kaž Roberta Kochowy institut zdźěli, zemrě w lěće 2024 něhdźe 3 000 wobydlerjow Němskeje na sćěhi ekstremnych temperaturow. Wosebje běchu to starši ludźo abo tajcy z chroniskimi chorosćemi.
Chróšćanam woči přepytowali
Poskitk prewentiwneho přepytowanja wočow, předewzaća Mirantus Health, za wobydlerjow wjesnych kónčin, su ludźo minjeny pjatk w Chrósćicach derje přiwzali.
Chrósćicy (SN/MiP). „Z našim wóčnym mobilom smy poslednje měsacy w Sakskej, Braniborskej, Durinskej a Nižosakskej po puću byli a něhdźe 10 000 ludźom prewenciske přepytowanje wočow poskićili. To nam pokazuje: Potrjeba za našej posłužbu je wulka“, powěda Simon Zabel, projektowy nawoda w předewzaću Mirantus Health, minjeny pjatk dopołdnja w Chróšćanskej „Jednoće“. Hromadźe ze swojej koleginu Maxi Morgenstern je wón w małej žurli wjacezaměroweje hale přepytowanski labor zarjadował.
Kumštna inteligenca móže diagnostiku polěpšić
„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.
Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je čitarjam trochu bliže rozłožował (68).
Kumštna inteligenca nas dźeń a bóle zaběra. W šuli, na uniwersiće, na dźěle a we wólnym času – w dale a wjac wobłukach integruja inowatiwne nastroje a programy. Tež w strowotnistwje njeda so tomu zadźěwać. Mnozy z nas to witaja, wšako lubi kumštna inteligenca medicinsku rewoluciju, wot kotrejež móhli wšitcy profitować. Najwjetša sylnosć KI wokomiknje je, zo zamóže hoberske datowe mnóstwa w njesměrnje krótkej chwilce analyzować. Algoritmy, na kotrychž kumštna inteligenca bazuje, spóznawaja mustry a tworja wotpowědne sćěhi. Na přikład, hač je blečk na röntgenowym wobrazu strašny abo nic.
Wóčny mobil
Tež ze syndromom normalne žiwjenje móžne
„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.
Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je čitarjam trochu bliže rozłožował (67).
21. měrca rozprawjachu w dźěćacym rozhłosowym wusyłanju Dundak składnostnje Mjezynarodneho dnja down-syndroma wo wonej genetiskej chorosći, kotraž je tež jako trizomija 21 znata. Dźensa chcemy sej raz wobhladać, što to dokładnje woznamjenja a kotre podobne chorosće dawaja.
Konop chowa w sebi rizika a potenciale
„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.
Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je čitarjam trochu bliže rozłožował (66).
Před nimale lětom, dokładnje 1. apryla 2024, bu konop w Němskej zdźěla legalizowany. Aktualne studije Zwjazkoweje centrale za strowotniske rozswětlenje pokazuja, zo je konsum runje mjez młodostnymi a młodymi dorosćenymi wysoki. 8,3 procenty dwanaće- do 17lětnych su znajmjeńša jónu konop wuspytali. Pola 18- do 25lětnych wučinja podźěl samo 47,2 procentaj. W konopi nadeńdźeš wjace hač sto wšelakich cannabinoidow. Hłowna psychoaktiwna substanca je tetrahydrocannabinol, krótko THC. Tale maćizna so ze specielnymi receptorami w mozach zwjazuje a wobwliwuje centralny nerwowy system. To wjedźe k wopojenosći, euforiji a změnam zaznaća. Nimo THCja wobsahuje konop tež cannabidiol, krótko CBD. Tón njeskutkuje wopojacy, ale skerje wočerstwjacy.
