Wědu wo Serbach zbližiła

wutora, 04. apryla 2023 spisane wot:
Wědu wo serbskej rěči a kulturje šěrić, za to je bywša wučerka a wjelelětna županka župy „Handrij Zejler“ Brigita Šramina (zady srjedźa) we Wojerecach dale wěcywustojna partnerka. Wčera běše wona do tamnišeho kubłanišća za medicinske a socialne powołanja přeprošena. Wobdźělnicy su z njej serbsku hymnu w hornjo- a delnjoserbskej wersiji přirunali. Dale su wo ludowych nałožkach, mjez druhim ptačim kwasu, camprowanju a křižerjach, rěčeli, ale zdobom tež wo Krabaće. Tež wozdoby a dźěle narodneje drasty z wobsydstwa docentki a Domowinjanki Mathildy Šachtenec (zady nalěwo) buchu wobdźělnicam předstajene. Skónčnje móžachu so tute w debjenju jutrownych jejkow we wóskowej technice pospytać. Foto: Gernot Menzel

Ćěło so wučisći

wutora, 04. apryla 2023 spisane wot:

„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho ­trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.

Tuž wěnuje so student mediciny ­Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je ­čitarjam trochu ­bliže rozłožował (17).

Hdyž nosy zaso běža

wutora, 21. měrca 2023 spisane wot:

„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho ­trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.

Tuž wěnuje so student mediciny ­Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je ­čitarjam trochu ­bliže rozłožował (16).

Nalěćo nam kiwa. To wjeseli předewšěm tych, kiž sej rady słónčko a rozkćěwacu přirodu lubić dadźa. Alergikarjo maja skerje měšane začuća a nakupuja profylaktisce hižo jónu nósniki, spray za nós a krjepki za woči, hdyž so mučka rostlin přiběrajcy z powětrom roznošuje. Alergije su reakcije imunitneho systema na njeinfekciozne cuzomaćizny, kotrež w normalnym padźe ani chorosće, ani reakciju ćěła njewubudźeja. Mjenujemy je alergeny. Na kontakt z njestrašnym alergenom reaguje njetrjebawši ze za­horjenjom potrjechene ćěło. Wo pjeć ­typiskich přiznamjenjach zahorjenja – su to čerwjenjenje (rubor), zapuchłosć (tumor), bolosć (dolor), sćoplenje (calor) a wobmjezowanje funkcije (functio laesa) – sym hižo rozprawjał. Tele symp­tomy so tež při alergiskej reakciji jewja.

Šulerjo staciju nawjeduja

wutora, 14. měrca 2023 spisane wot:

Wojerecy (SN/at). 29 šulerjow 3. wukubłanskeho lěta medicinskeje powołanskeje fachoweje šule Klinikuma Łužiska jězorina Wojerecy přewozmje wot 18. měrca zamołwitosć za derjeměće pacientow a bjezporočne wotběhi na stacijomaj dermatologija a chirurgija. Z tym přihotuja so młodźi ludźo na praktiski eksamen a zdobom dožiwjeja přichodny wšědny powołanski dźeń cyle blisko.

Zastarowanje pacientow chirurgije a dermatologije je přewšo kompleksne, klinikum zdźěli. Dokelž su nadawki tam dosć wšelake, hodźitej so wonej staciji za přihot na eksamen wosebje derje. Šulerjam poboku su nazhonići fachowi hladarjo, lěkarjo a terapeuća, kiž na stacijomaj dźěłaja. Hač do 5. apryla maja šulerki a šulerjo šansu, cyłotne zastaranje pacientow a organizaciju stacije zaručić. Ze samostatnym dźěłom přiběratej wěstota a sebjewědomje za praktiske pruwowanje.

We wobłuku přihotowanskeho tydźenja tworja wot soboty wuměnjenja za samostatne dźěło. Loni hižo su započeli swoju wědu nastupajo hladanje, změnu wobwjaza a dokumentaciju pohłubšić.

Chorownje we wokrjesu zachować

wutora, 14. měrca 2023 spisane wot:

Zhorjelc (AK/SN). Zhorjelski wokrjes prócuje so dale wo to, chorownje w Žitawje, Habrachćicach (Eberswalde) a Běłej Wodźe zachować. Tole podšmórny krajny rada wokrjesa dr. Stephan Meyer minjeny pjatk w Zhorjelcu. „We wokrjesnym zarjadnistwje smy nětko projektowy management zarjadowali. Tam zaběraja so fachowcy intensiwnje z třomi mjenowanymi domami“, krajny rada wujasni.

Stephan Meyer je so na słužbnym wuradźowanju šefowych lěkarjow wobdźělił. Tohorunja je so wón ze zawodnej radu koncerna schadźował. „Cyłkownje dojednachmy so na to, zo je nuznje trěbne jednać“, Meyer wobkrući.

Na zańdźenym posedźenju w Zhorjelcu loni 14. decembra, je wokrjesny sejmik zasadnje rozsudźił, chorownje zachować. Tři domy maja nošne struktury w přichodźe zawěsćić. W Žitawje měł stacionarny centrum klinikuma Hornjołužiske hory swoje słužby poskićeć. Porno tomu ma so w Habrachćicach porodna stacija zachować. A w Běłej Wodźe koncentruja so na integrowany strowotniski centrum.

Akciske tydźenje žonow zahajene

srjeda, 08. měrca 2023 spisane wot:
Lětuše akciske tydźenje žonow w Budyskim wokrjesu su so wčera zahajili a traja hač do 8. meje. Wjace hač 40 wobdźělenych je wčera na žurli Jakubec wustawa w Kulowje pod titlom „Sama budźe žona“ wo sebjezwoprawdźenju zhoniło a film „Sym tež rady ja“ Budyskeje žónskeje iniciatiwy widźało. Z nazhonjenjow ze swójskeho žiwjenja je Silvia Scheibe (foto) sposrědkowała, kak zamóhła ze swójskej iniciatiwu woso­binske połoženje polěpšić. Wona je přitomne žony k pozitiwnemu zakładnemu ­nastajenju, so gratu přimać, pozbudźiła. Porěčała je zdobom Ina Körner, społnomócnjena za runostajenje Budyskeho wokrjesa. Foto: Gernot Menzel

Wjace infekcijow karnewala dla

póndźela, 06. měrca 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Po karnewalowych a póstniskich zarjadowanjach je Roberta Kochowy institut wjace natyknjenjow z koronawirusom registrował. Přiběracu ličbu incidencow wobkedźbuja wosebje „w regionach ze sylnymi póstniskimi aktiwitami“, rěka w kónctydźenskej rozprawje instituta. Po tym je so minjeny tydźeń cyłoněmski rozrost incidency na niskim niwowje pokročował. Wón wu­činja 14 procentow wjace hač tydźeń do toho. Wosebje raznje přiběrachu ličby w Porynsko-Pfalcy (36 procentow), Sewjerorynsko-Westfalskej (35 procentow) a Posaarskej (34 procentow) kaž tež w starobnej skupinje ludźi mjez 20 a 29 lětami. Ličby poćahuja so jenož na w laborje wobkrućene pady infekcijow z koronawirusom, institut zdźěla.

W Kölnskim centrumje karnewala wuchadźeja z wulkeje ličby natyknjenjow, kotrež njebuchu wozjewjene. Sydom­dnjowska incidenca wučinja tam wokomiknje 385 wozjewjenych padow na 100 000 wobydlerjow. Město z toho wuchadźa, zo je woprawdźita incidenca ­dźesać króć wyša. Po wšej Němskej po­dawaja incidencu ze 118.

Što je chrymst?

póndźela, 06. měrca 2023 spisane wot:

„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho ­trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.

Tuž wěnuje so student mediciny ­Pětr Dźisławk znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je ­čitarjam trochu ­bliže rozłožował (15).

Berlin (dpa/SN). Stupacych kóštow w hladanju dla maja přidatne wolóženja za hladanja potrěbnych, ale tež wyše přinoški přińć. Zo bychu financnu stabilitu hladanskeho zawěsćenja a předwidźanych přiměrjenjow wukonow zawěsćili, móhł přinošk k 1. julijej „moderatnje wo 0,35 procentowych dypkow“ stupać, kaž z naćiska zwjazkoweho ministerstwa za strowotnistwo wuchadźa. Tón powěsćerni dpa předleži. Do toho su redakciska syć Němska (RND) a dalše medije wo tym rozprawjeli. Zo bychu hladanja potrěbnych doma wolóžili, je po naćisku wotpohladane, hladanski pjenjez wot 1. januara 2024 wo pjeć procentow zwyšić. Tež wolóžace přiražki za hladanja potrěbnych w hladarnjach maja přiběrać.

Minister Karl Lauterbach (SPD) je hižo signalizował, zo su wyše hladanske přinoški trěbne, chcedźa-li polěpšenja financować. Tuchwilu přinošk za zakonske hladanske zawěsćenje 3,05 procentow bruttomzdy wučinja, za ludźi bjez dźěći 3,4 procentow. SPD, FDP a Zeleni ­běchu tež w koaliciskim zrěčenju připowědźili, zo chcedźa hladanski přinošk „moderatnje“ zwyšić.

Situacija podobna

póndźela, 27. februara 2023 spisane wot:
Hladanske zawěsćenje bě 1. januara 1995 płaćiwosće nabyło. Krok bě trěbny, dokelž su kóšty za nošerjow socialneje pomocy dźeń a dale postupili. Štóž bě doma přiwu­zneho hladał, njemóžeše hižo na dźěło chodźić. Tomu hrožeše strach do socialneje pomocy padnyć. To samsne płaćeše za wosoby, kotrež hladachu w hladarnjach. Dźěło hladarkow a hladarjow je jara wažne. Tute dopóznaće je sej towaršnosć hakle minjene lěta wuwědomiła, dokelž jich mzdy dachu předołho trěbne připóznaće parować. Z přiměrjenjom mzdow hladanskeho personala wróći so stary problem, kotryž bě swój čas scyła k wutworjenju hladanskeho zawěsćenja wjedł. Wosebje w hladarnjach su kóšty přewšo postupili. Husto hladanja potrěbni a jich swójbni trěbne pjenjezy wjace nimaja, zo móhli městno hišće zapłaćić. Wostanje znowa jeno socialna pomoc. System z přidatnym pjenjezom wukmanić je prawje. To w času podróšenjow pak tych z niskej mzdu abo rentu přidatnje poćežuje. Axel Arlt

nowostki LND