Přihotuja festiwal

štwórtk, 17. julija 2025 spisane wot:

Hórnikecy. Festiwal elektroniskeje hudźby swjeća wot pjatka hač do njedźele při Hórnikečanskej Energijowej fabrice. Čłonojo towarstwa Stroga jón tuchwilu přihotuja. Tak změja wjacore jewišća a rejwanišća. Dokelž widźiš wonkowne připrawy energijoweje fabriki jenož we wobmjezowanej měrje, płaća wopytowarjo hač do njedźele potuńšeny zastup. Wot wutory přichodneho tydźenja spóznaja wopytowarjo wšitko zaso na zwučene wašnje.

Plahuja bjez chemije

Bukojna. Derje wuwita rožka bjez chemije rosće wot lětušeho na polu w Bukojnje. Robert Hennig a Delphine Peroche měještaj ideju, zhromadnje z ludźimi, kotřiž so za ekologiju horja, ratarić. Woni něhdźe jedyn hektar wulke polo wotnaja. Pod projektowym mjenom „Kulterbse“, skrótšenka hesła ,,kulturne herbstwo być“, plahuja sad a zeleninu za swójsku potrjebu sobuskutkowacych. Loni su entuziasća płoninu wotpowědnje přihotowali a mjez druhim nazymsku rožku a zela wusyli. Štóž so za projekt zajimuje, njech so z mejlku pod přizjewi.

Čita w lěsu

Policija (17.07.25)

štwórtk, 17. julija 2025 spisane wot:

Wjele pjenjez zhubił

Łuty. Kaž policija hakle nětko zdźěli, bě wobydler Łutow minjene tydźenje z woporom wobšudnikow. Na internetnej stronje, kotraž seriozna skutkowaše, inwe­stowaše muž pjećcyfrowu sumu pjenjez do tak mjenowaneje kryptoweje měny. Pozdźišo so wukopa, zo su pje­njezy fuk. Wojerowska kriminalna słužba so z padom zaběra.

Zasadźenje wuža dla

Kamjenc. Mortweho hada dla su wutoru w Kamjencu policiju zasadźili. Wu­stróžana žona připołdnju zdźěli, zo je hada wuhladała. Jako zastojnicy dojědźechu, zwěsćichu, zo je to njestrašny wuž (Ringelnatter). Mortwe zwěrjo zrumowachu.

Awto do kolesa zrazyło

Mały Wjelkow. Ćežke wobchadne nje­zbožo stało je so wutoru w Małym Wjelkowje. Tam je 57lětna wodźerka Renaulta naprawo na zwjazkowu dróhu B 96 wotbočiła. Při tym njewobkedźbowaše wona kolesowarja, kiž bě do směra na Budyšin po puću. 72lětny muž so při zražce ćežko zrani, tak zo dyrbjachu jeho do chorownje dowjezć.

Wěstota je wulke wužadanje

štwórtk, 17. julija 2025 spisane wot:

We Wojerowskim swjedźenskim ćahu serbske nałožki sobu zapřija

Wojerecy (AK/SN). 26. Sakska krajna domchowanka 2025 wot 12. hač do 14. septembra we Wojerecach woswjeća na wobmjezowanej płoninje w nowym měsće. Přičina su krućiše žadanja wěstoty, kotrež nětko nadpada na hodo­wne wiki w Magdeburgu dla płaća. „Wobmjezujemy swjedźenišćo na nowe město z jewišćomaj na Łužiskim naměsće a na Einsteinowej kaž tež na centralny park a na centralne wopomnišćo“, praji nawoda běrowa Wojerowskeho wyšeho měšćanosty Olaf Dominick. Wobsahi a ličbu wobdźělnikow porno tomu njeskrótša. Podobnje kaž na druhich tajkich wulkich zarjadowanjach dyrbja na přikład zaručić, zo žane cuzy jězdźidła na swjedźenišću njebudu. Nimo toho maja wšitke dróhi a puće z ćežkimi jězdźidłami zahaćeć. „Swjedźenišćo budźe přewidniše hač te, kotrež planowachmy spočatnje“, praji Wojerowski měšćanosta Mirko Pink. Prěnja warianta je tež stare město sobu zapřijała. Zaručenje wěstoty mjenuje Pink „wulke wužadanje“.

Hač na wjeršk hroda pryskali

štwórtk, 17. julija 2025 spisane wot:

Zo bychu so ludźo před wohenjemi škitali, su před něhdźe połdra lětstotkom tež w Hornjej Łužicy wohnjowe wobory załožeć započeli. W našej lětnjej seriji chcemy někotre z nich předstajić a jich stawizny rozłožić. (6)

W Njeswačidle běchu ludźo stajnje hižo wot wulkeje wody a zahubnych wohenjow wohroženi. Zo móhli woheń syste­matisce hašeć, mějachu tam w měrcu 1880 hašenske mustwo, wobstejace z 13 muži. Wuhotowani běchu z uniformu a nahłownikom. Jako swojeho nawodu powołachu kowarskeho mištra Augusta Möhle. W slědowacych lětach stupa­še ličba dobrowólnych pomocnikow wo dalšich dwanaće na cyłkownje 25. Woni wukmanichu so w postupowanju při hašenju, tak zo wobhladuja 1888 jako lěto załoženja dobrowólneje wohnjoweje wobory w Njeswačidle. Samsne lěto dóstachu wobornicy za tehdyši čas modernu šprycu a zastupichu do Zwjazka łužiskich woborow. Šprycu će­hnjechu konje, klumpać dyrbjachu wobornicy sami. Ćišć dosahaše, zo móžachu wodu hač na třěchu hrodu pryskać.

Tři dny trajacy wjesny swjedźeń wuhotuja wot jutřišeho hač do njedźele w Sulšecach pola Kulowa. Wjele ludźi tam tele dny pomha a swjedźenišćo přihotuje. Mjez druhim tež wotpowědna dekoracija pobrachować njesmě. Po jutřišich rejach přeprošuja sobotu na WiesenBeats z třomi rejwanišćemi. Njedźelu popołdnju slěduje pisany program pod hesłom „Tajki cirkus“. Tón kaž tež wjesnu wjetu moderěruje Heiko Harig. Foto: Józef Bělk

Lěto a wjace klěšćow w Sakskej

štwórtk, 17. julija 2025 spisane wot:

Ličba schorjenych na boreliozy w našich kónčinach spochi stupa

Drježdźany/Radwor (SN/MiP). Něchtóžkuli z nas je sej njepřijomneho parazita w minjenych měsacach w swojej zahrodźe hižo raz zapopadnył: klěšća. Tež kóčki a psy sej jeho dundajo po łuce druhdy w swojim kožuchu sobu domoj přinjesu. Hižo při temperaturach wot 7 stopjenjow je přerěznje tři milimetry wulki, krej cycacy roztoč­ (Milbe) aktiwny. Změny klimy dla wón za čas zymy hižo njewotemrěje – něhdźe tři do pjeć lět je w našich kónčinach žiwy, tak informuje Přirodoškitny zwjazk Němskeje (NABU) na swojej internetnej stronje.

Za čłowjeka a zwěrjata je njepřijomne, zo přenjese klěšć dwě infekciskej chorosći: bakterijowe schorjenje boreliozy a wirusowe schorjenje FSME – meningoencefalitis zažneho lěća. Po cyłej Němskej rozšěrjena je wosebje prěnja mjenowana chorosć. Něhdźe kóždy trěći klěšć ma borelije we sebi.

Krótkopowěsće (17.07.25)

štwórtk, 17. julija 2025 spisane wot:

Ličby wjelkow wozjewili

Drježdźany. W Sakskej je tuchwilu šěsć wjelčich porikow a 35 wjelčich stadłow. Wo tym informowaše Krajny zarjad za wobswět, ratarstwo a geologiju wčera w swojej rozprawje monitoringa wjelkow. Ze 27 stadłami je Hornja Łužica nadal kónčina z najwjetšej wjelčej populaciju. Nimo toho su so wjelki w třoch nowych teritorijach zasydlili, předewšěm kołowokoło Lipska.

Kak z prawicarjemi wobchadźeć

Radwor. Wčera je so Radworska młodźina we wobłuku projekta „Stabilna serbska młodźina“ ze strategijemi přećiwo anti-serbskim a prawicarskim wuprajenjam kaž tež ze škitom swójskich zarjadowanjow zaběrała. Serbske młodźinske towarstwo Pawk je projekt zhromadnje ze sobudźěłaćerku Domowiny, Melanie Hajnkec, tvBunt a Kulturnym běrowom Sakska w Radworskim Słodeńku wuhotowało.

Čěscy Vietnamjenjo w filmje

Porjedźeja hrajkanišća

srjeda, 16. julija 2025 spisane wot:

Hamor. Nastroje k hrajkanju na komunalnych hrajkanišćach je Hamorska gmejna minjene tydźenje ponowić dała. Zakład bě kóždolětne přepruwowanje hrajkanišćow. Reparatury dyrbja cyłe lěto přewjesć, rjekny wjesnjanosta Hendryk Balko na zašłym posedźenju gmejnskeje rady. Na hrajkanišću we Wochozach su nětko nowy płót twarić započeli. Za to stare fundamenty wotstronichu a nowe wukidachu. Płót ma spočatk awgusta hotowy być.

Wuhotuja swjedźeń

Policija (16.07.25)

srjeda, 16. julija 2025 spisane wot:

Pohonč so zranił

Krěpjecy. Z njewšědnym njezbožom je so policija póndźelu připołdnju w Krěpjecach pola Halštrowa zaběrała. Tam bě konjacy zapřah po puću. Jako so kóń nadobo „zesamostatni“ a na pohonča hižo njeposłuchaše, padny 70lětny muž ze zapřaha. Wón bě so na hłowje zranił. Kaž policija zdźěli, kóń ze zapřahom dale běžeše. Štyrinohača pak pozdźišo zaso dosahnychu.

Dobre rozrisanje trěbne

srjeda, 16. julija 2025 spisane wot:

Wo dalšim wužiwanju něhdyšeho žłobika w Smjerdźacej wuradźowali

Smjerdźaca (JK/SN). Na wurjadne posedźe­nje běchu so čłonojo delanskeje gmejnskeje rady wčera w kulturnym domje w Smjerdźacej zešli. Hłowny dypk dnjoweho porjada bě dalše wužiwanje twarjenja něhdyšeje pěstowarnje a žło­bika w Smjerdźacej. Nastork za posedźenje bě próstwa Serbskeho šulskeho to­warstwa (SŠT), z gmejnu zrěčenje wo dalšim wužiwanju rumnosćow wotzamknyć. Tež kubłanske srjedźišćo LIPA rumnosće a teren pěstowarnje za naj­wšelakoriše zarja­dowanja kultury, sporta a zabawy za starych a młodych wužiwa.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND