Yücel w Kulturnej fabrice

štwórtk, 09. oktobera 2025 spisane wot:

Wojerecy. Deniz Yücel, němsko-turkowski žurnalist, publicist a bywši předsyda PEN-kluba Němskeje, je pjatk, 10. oktobra, z hosćom rjadu „Grit mit ...“. W 19 hodź. chce so we Wojerowskej Kulturnej fabrice z filmowču a wědomostnicu dr. Grit Lemkowej mjez druhim wo swojim zhladowanju „na najnowše stawizny Němskeje“ rozmołwjeć. Při tym budźe wosebje wo rasizmje rěčeć. Zarjadowanje móža zajimcy bjezpłatnje wopytać, pjenježne dary pak njewotpokazuja.

Na oktoberski swjedźeń

Koslow. Koslowske wjesne towarstwo „K Žorawej“ přeprošuje na swój lětuši oktoberski swjedźeń sobotu, 11. oktobra. Wot 18 hodź. zaklinči hudźba z diskoteku Pristolis a wjesna młodźina wita hosći z pisanym programom poskitkow na jewišću w swjedźenskim stanje. Nimo toho chcedźa zwěsćić, štó ma při tomboli najwjetše zbožo. Štóž hač do 19 hodź přińdźe, zapłaći tři eura za zastup. Po tym płaći zastup pjeć eurow.

Wotewru wustajeńcu

Policija (09.10.25)

štwórtk, 09. oktobera 2025 spisane wot:

Koči hajzl wina był

Wojerecy. Dokelž je w bydlenskim domje na Wojerowskej Schweitzerowej wutoru chětro smjerdźało, zawołachu wobydlerjo policiju. Zastojnicy zwěsćichu, zo bě zanjerodźeny koči hajzl wina. Wobsedźerka dyrbješe nuznik wurjedźić.

Kulow. Dźěćaca uniwersita je so wutoru prěni raz w Kulowskim Jakubetzowym wustawje wotměła. Tema zarjadowanja bě „Kak wulka je njeskónčnosć? Njeskónčnosć w matematice a druhdźe“. Prof. dr. Andrea Hoffkamp z fakulty za matematiku Drježdźanskeje techniskeje uniwersity bě sej do Kulowa dojěła, zo by dźěćom runje tak nazorne kaž zajimawe „čitanje“ poskićiła. Něhdźe 20 přitomnych mjez druhim zhoni, kak daloko je čłowjek něhdy ličić zamóhł, hdźe njeskónčnosć rólu hraje a čehodla ju trje­bamy. W interaktiwnym přednošku sej přitomni wotkrychu, što „rozumne“ a „njerozumne“ ličby su a zeznachu njeskónčne sumy kaž tež njeskónčnosć w geometriji. Skónčnje móžachu dźěći tež wosebitu app wuspytać. Prof. dr. Hoffkamp skedźbni w tym zwisku na „do­žiwjenski kraj matematika“ w Drjež­dźanach, hdźež móža dźěći tute a dalše zajimawostki kołowokoło matematiki zeznać. Lubina Popjelina

Dóstanu spěšny internet

štwórtk, 09. oktobera 2025 spisane wot:

We Łazu a Wulkich Zdźarach kładu škleńčnonićowy kabl

Łaz (AK/SN). Wobydlerjo Łaza a Wulkich Zdźarow maja so přichodne měsacy škleńčnonićowej syći přizamknyć. W nimale 900 domjacnosćach chce firma Glasfaser Plus w nadawku Telekom přizamk za spěšny internet instalować. „Hač do oktobra 2026 ma wšo hotowe być. Na Kobličanskej dróze we Wulkich Zdźarach su twarske dźěła hižo zahajene. W aprylu/meji 2026 měli so prěnje přizamki wužiwać móc“, Kai Gärtner wot Telekom na zašłym posedźenju Łazowskeje gmejnskeje rady rozłoži.

Škleńčnonićowe kable kładu para­lelnje k wobstejacej syći koporowych ­kablow. Nichtó pak njebudźe nuzowany, wot koporoweho kabla na škleńčnoni­ćowy změnić. Kaž Kai Gärtner wob­krući, njeje dotal postajene, hdy so syć kopo­rowych kablow hasnje. Po jeho słowach hodźa so na ležownosćach prózdne roły za kładźenje nowych kablow wu­žiwać.

Nowa pěstowarnja njebudźe

štwórtk, 09. oktobera 2025 spisane wot:

Juliana Macalina bě překwapjena, zo je wólby Njeswačanskeje wjesnjanostki w druhim přechodźe tak jasnje ­dobyła. Nětko chce so połnje swojemu nowemu zastojnstwu wěnować.

Njeswačidło (UM/SN). Nowowuzwolena wjesnjanostka Njeswačanskeje gmejny Juliana Macalina je po swójskim wuprajenju derje na swoje zamołwite skutkowanje přihotowana. „Runje hladajo na tuchwilnu situaciju z hospodarskim konsolidowanjom budźe přichodny čas jara napjaty. Njeswačanska gmejna ma potencial, so z tohole połoženja zaso wudrapać. Wo tym sym přeswědčena. Za to je najprjedy raz dobra komunikacija trěbna“, wona měni.

Najebać dešć je wčera tójšto ludźi nazymski swjedźeń swójbow Křesćansko-socialneho kubłanskeho skutka wopytało. W zelowej zahrodźe klóštra Marijina hwězda bě dwanaće stacijow spřihotowanych. Dźěći móžachu mjez druhim z kłokom a prokom třěleć, hriby zeznać, z běrnjacymi kołkami karty wuhotować (na wobrazu) kaž tež brěčku z jabłukow dźěłać. Z crossowymi mašinami pak špatneho wjedra dla njejsu jězdźić móhli. Foto: SN/Bojan Benić

Krótkopowěsće (09.10.25)

štwórtk, 09. oktobera 2025 spisane wot:

Zwěrjenc přewšo woblubowany

Zhorjelc. Přirodoškitny zwěrjenc w Zhorjelcu-Zgorzelecu je po zjawnym naprašowanju druhi najwoblubowaniši zwěrjenc po cyłej Němskej. Na prěnim městnje steji po woli ludźi park ptačkow w Marlowje w Mecklenburgsko-Předpomorskej. Zakład naprašowanja a analyzy su zjawnje přistupne hódnoćenja wopytowarjow na stronje google.

60 lět rěčna zawěra w Grodku

Grodk. 60lětne wobstaće Grodkowskeje rěčneje zawěry tele dny ze swjatočnosću a z wodźenjemi woswjeća. Najwjetša připrawa za wodowe hospodarstwo w Braniborskej bu w lěće 1965 wotewrjena. Po słowach braniborskeho wob­swětoweho ministerstwa přewza rěčna zawěra centralny nadawk hladajo na hospodarjenje z wodu we Łužicy a w Sprjewi. Přichodne lěta chce ministerstwo tam inwestować a připrawu moderni­zować.

Dan Brown Čechow puta

Policija (08.10.25)

srjeda, 08. oktobera 2025 spisane wot:

Po skłoninje dele zajěła

Lute chłóšćenki za hosći přihotowali

srjeda, 08. oktobera 2025 spisane wot:

Z kulinariskimi chłóšćenkami kaž rybowymi całtami, praženym filetom karpa, ­rybowym burgerom, hrochowej poliwku a samo dwěmaj rybowymaj poliwkomaj – jedna z njeju bě aziatiska warianta – su čłonojo Zjednoćenstwa Radworskeho ­kupoweho hata minjenu sobotu swojich hosći pohosćili. Zbliska a zdaloka samo z Kamjenicy su wopytowarjo přijěli, zo bychu Łužiske rybowe tydźenje w Radworju wopytali. Čłonka zjednoćenstwa Anke Scharf je so mjez druhim wo kurjeneho ­karpa starała. Cyłkownje 150 kuskow su tam na městnje přihotowali.

Foto: Bianka Šeferowa

140 družin tomatow na blidźe

srjeda, 08. oktobera 2025 spisane wot:

Dobre žně so tež na nazymskich wikach w Slepom wotbłyšćowali

Slepo (JoS/SN). Lětuše njewšědnje bohate žně jabłukow, ale tež najwšelakoriše družiny tomatow stejachu w srjedźišću nazymskich wikow minjeny kónc tydźenja w Slepjanskim Serbskim kulturnym centrumje. Přichwatałoj běštaj tam Lubijski pomologa Klaus Schwartz a Drježdźanska zahrodniska fachowča Birgit Kempe. Wobaj na wjele prašenje zajimowanych wopytowarjow wotmołwještaj.

Klaus Schwartz rěčeše wo „super žnjach“ jabłukow, kotrež lětsa dožiwjamy. „Na štomach wisaja ekstremne mnóstwa jabłukow. Ludźo přemało žněja, ale wjace hač je jěsć tež nichtó njemóže.“ Po měnjenju Klausa Schwartza je přede­wšěm w Delnjej Łužicy přemało městnow, hdźež móžeš swoje jabłuka na přikład na brěčku předźěłać. Tam, hdźež to funguje, su často přežadani. W Hornim kraju je połoženje po měnjenju fachowca lěpše. Na swojej plantaži w Lubiju ma wón wjace hač 700 družin jabłukow. 300 z nich je wón do Slepoho sobu přiwjez. Mnozy wužichu składnosć a tak fachowc za nich zwěsći, kotre jabłuka na swójskej zahrodźe maja.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND