Afghaničana wotsunyć

pjatk, 14. februara 2025 spisane wot:
Mnichow (dpa/SN). Afghaničan, kiž je wčera w Mnichowje znajmjeńša 30 ludźi zdźěla ćežko zranił, ma płaćiwu dowolnosć w Němskej přebywać a dźěłać. To zdźěli bayerski nutřkowny minister Joachim Herrmann (CSU). 24lětny bě wčera ze swojim awtom do ćaha demonstrantow zajěł. Policija je muža zajała a sudnikej přepodała. Nadrobnosće su dźensa popołdnju na nowinarskej konferency posrědkowali. W Mnichowje wočakuja zwjazkoweho prezidenta Franka-Waltera Steinmeiera na městnje njeskutka na ćiche spomnjeće. Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) přilubi muža spěšnje do jeho ródneho kraja wotsunyć, štož zwjazkowa nutřkowna ministerka Nancy Faeser (SPD) potwjerdźi.

W Mnichowje Ukraina w srjedźišću

pjatk, 14. februara 2025 spisane wot:

Mnichow/Washington (dpa/SN). Wysokorjadni zastupnicy USA a Ruskeje chcedźa so po informacijach prezidenta USA Donalda Trumpa na kromje Mnichowskeje wěstotneje konferency k rozmołwam wo skónčenju wójny w Ukrainje zetkać. „Ukraina je tež přeprošena“, rjekny Trump we Washingtonje. Trump bě předwčerawšim z ruskim prezidentom Wladimirom Putinom telefonował. Wobaj staj zajimowanaj, měrowe zrěčenje wotzamknyć. Nadrobnosće dojednanja wo tym hišće znate njejsu.

Kanclerski kandidat CDU/CSU Friedrich Merz zhladuje starosćiwje na wuwiće w Ukrainje a warnuje před sćěhami namjetow Donalda Trumpa. Wot zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza (SPD) na spočatku wójny w Ukrainje wuwołana „změna časow“ přewobroći so nětko „do brutalneho poselstwa Američanow nam Europjanam“, rjekny Merz wčera w ZDF.

Na Mnichowskej konferency wočakowachu dźensa narěč wiceprezidenta USA D.J. Vancea. Tón je měrowe zrěčenje připowědźił, „kotrež drje mnohich šokuje“.

To a tamne (14.02.25)

pjatk, 14. februara 2025 spisane wot:

Kaž Jonas w bibliskich stawiznach: Wjelryba je 24lětneho čołmikarja na juhu ­Chile spóžrěła a sekundy po tym wu­plunyła. Nan muža je njesłyšany podawk z mobilnym telefonom dokumentował. Čołmikarjej njebě spočatnje ani wědome, što so z nim stała. Jako bě w ćmowej tlamje ryby, mysleše na smjerć. Hakle pozdźišo sej situaciju prawje wuwědomi. Na­jebać to chce dale čołmikować.

Starc je we wobchodźe w Nossenje z pistolu w ruce zasadźenje policije zawinował. Swědcy běchu muža wobkedźbowali a zastojnikow wołali. Tući muža kontrolowachu. Při tym so wukopa, zo je 74lětny hrajkansku pistolu za wnučka kupił a hnydom wupruwował, hač nastroj z papjerjanymi šlebjerdkami woprawdźe praska. Pistolu móžeše starc wobchować. Zdobom pak jeho policisća powučichu, kak ma so z njej w zjawnosći zadźeržeć.

Wopominaja wopory nalětow

štwórtk, 13. februara 2025 spisane wot:

Wjacore zarjadowanja a čłowjeski rjećaz k 80. róčnicy zničenja Drježdźan

Drježdźany (dpa/SN). Sakska krajna stolica wopomina dźensa zničenje města w Druhej swětowej wójnje. Składnostnje 80. róčnicy nalětow 13. a 14. februara 1945 chcychu wosebje sylne znamjo ­wujednanja a zhromadnosće sadźić. Pod hesłom „Zhromadnje kedźbliwi“ chcedźa sej wječor dźesaćitysacy ludźi ruce zawdać a čłowjeski rjećaz wokoło nutřkowneho města wutworić.

Započinał je so dźeń z kładźenjom wěncow na kěrchowach města. Při cyr­kwi Našeje knjenje su ludźo swěčki a kwětki stajili. Wječor zanjesetej Drježdźanska filharmonija a Statna kapała koncerty. Po wječornej Božej słužbje maja zwony zwonić, runje za čas prěnich nalětow 1945, tři měsacy do kónca wójny.

Nowe mjezwočo w kuratoriju

štwórtk, 13. februara 2025 spisane wot:

Budyšin (SN). Prezidij Domowiny je so na wčerawšim posedźenju w Budyskim Serbskim domje z předłohami za hłownu zhromadźiznu zaběrał. Tak běchu tež dźěłowe směrnicy Domowiny tema. Naćisk tutych nadawkow, kotrež su na program třěšneho zwjazka wusměrjene, su na webstronje Domowiny wozjewili. Zajimcy su přeprošeni, přispomnjenja abo namjety hač do kónca měsaca zapodać na: .

Prezidij je Julianu Kaulfürstowu jako zastupjerku z Hornjeje Łužicy do kuratorija Myta Ćišinskeho delegował. Domowina je z dwěmaj čłonomaj – z Hornjeje a Delnjeje Łužicy – zastupjena. Prezidij so dotalnemu zastupjerjej Manfredej Hermašej za wjelelětne skutkowanje w gremiju wutrobnje dźakuje. Z Delnjeje Łužicy dźěła Marion Stenselowa w kuratoriju.

Dale je prezidij dorostowy chór a rejowansku skupinu 1. serbskeje kulturneje brigady delegował. Chór budźe 28. apryla na swjatočnym spominanju za padnjenych pólskich wojakow w Chrósćicach spěwać. Rejowanska skupina pojědźe wot 2. do 5. meje na wubědźowanje do Prahi. Domowina přewza jězbne kóšty.

Scholz wo sebi přeswědčeny

štwórtk, 13. februara 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Dobry tydźeń do wólbow zwjazkoweho sejma trochuje zwjazkowy kancler Olaf Scholz swoje šansy na znowawuzwolenje na 60 procentow. Tójšto ludźi je hišće njerozsudźenych, rjekny politikar SPD časopisej Spiegel. To je wosebje při tutych wólbach tak. Po tuchwilnych woprašowanjach matej CDU/CSU z Friedrichom Merzom z 30 procentami najlěpše wuhlady, sćěhuje AfD z 20 procentami. Strona kanclera SPD wostanje z 15 procentami daloko za tym.

Granata w barje rozbuchnyła

Grenoble (dpa/SN). W juhowuchodnym francoskim měsće Grenoble su njeznaći granatu do bary ćisnyli, kotraž je tam rozbuchnyła. Po informacijach policije je so při njeskutku w socialnje kritiskej měšćanskej štwórći dwanaće ludźi zraniło. Měšćanosta Éric Piolle rěčeše wčera wječor wo „kriminelnym njeskutku njesměrneje namocy“. Terorowy nadpad policija wuzamkuje. Prawdźepodobnje dźe wo namócne rozestajenje mjez cwólbami wikowarjow drogow.

Kancler ze senatorom rěčał

Kickl sej dobyća wěsty

štwórtk, 13. februara 2025 spisane wot:
Wien (dpa/SN). Předsyda awstriskeje FPÖ Herbert Kickl je sej wěsty, zo najebać zwrěšćene koaliciske jednanja z konserwatiwnej ÖVP prjedy abo pozdźišo do kanclerskeho zarjada we Wienje zaćehnje. W padźe nowowólbow so wón na­dźija, zo so wobydlerjo Awstriskeje „skónčnje wo jasne poměry postaraja“. Přichodne tydźenje planowane nowe rozmołwy z politiskimi stronami po měnjenju Kickla ničo njewunjesu. Hladajo na zwrěšćene jednanja z ÖVP kritizuje Kickl nadměrne wočakowanja konserwatiwnych, kotřiž běchu sej šěsć ministerstwa žadali. Za FPÖ bě dospołnje njeakceptabelne, financne ministerstwo ÖVP přewostajić. Awstriski FPÖ přirunuja z němskej AfD, ÖVP je kaž němska CDU.

Sakski sejm po nowym puću

štwórtk, 13. februara 2025 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Sakski krajny sejm je kooperaciske zrěčenje mjez knježerstwom a opoziciju z wjetšinu schwalił. Za „konsultaciske a informaciske dojednanje“ hłosowachu nimo zapósłancow CDU a SPD tež Lěwica a Zeleni a nimale wšitcy zastupnicy Zwjazka Sahry Wagenknecht. Po nowym dojednanju chce knježerstwo opoziciju hižo zahe do nowych zakonskich předewzaćow zapřijeć a jich namjety wobkedźbować. Po tutym puću móhli tež projekty opozicije wjetšinu w sejmje dóstać. Zastupnicy CDU rěčachu wo „nowej politiskej kulturje“.

AfD ma dojednanje za „simulaciju ­demokratije“ a nochce so na mecha­nizmje wobdźělić, wšako stej CDU a SPD dźěło z AfD tak a tak wuzamknyłoj.

Trump a Putin telefonowałoj

štwórtk, 13. februara 2025 spisane wot:

Washington/Moskwa (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump je z ruskim prezidentom Wladimirom Putinom telefonował a je so z nim na hnydomne rozmołwy wo skónčenju wójny w Ukrainje dojednał. Tole je Trump na swojej internetnej platformje zdźělił. W Krjemlu su telefonat wobeju statnikow wobkrućili. Trump je po tym tež z ukrainskim prezidentom Wolodymyrom Zelenskym rěčał.

W tym zwisku je knježerstwo Trumpa prěni króć zjawnje předstajiło, kak sej deal k skónčenju wójny předstaji – a to we wjacorych dypkach w zmysle Ruskeje. Tak měła so Ukraina móžneho čłonstwa w NATO wzdać. Wojacy USA njesměli dźěl mjezynarodneje měroweje jednotki być. Trump rěčeše wo „dołhim a jara ­produktiwnym telefonaće“. Wobaj chcetaj so bórze zetkać. Po rozmołwje z Putinom telefonowaše Trump ze Zelenskym. Tón chce so jutře w Mnichowje z wiceprezidentom USA J.D. Vanceom zetkać.

Mjeztym žada sej Europska unija, zo smě so na rozmołwach wo přichodźe Ukrainy wobdźělić.

Wubědźowanje wažne

štwórtk, 13. februara 2025 spisane wot:
Njedawno přebywach we westfalskim ­městačku a so wjeselach, zo w tamnišim Rewe-wobchodźe produkty nadeńdźech, kiž wot našeho serbskeho wikowarja w Njeswačidle znaju. Wězo z jednym rozdźělom: Tam su přidatnje sortiment žiwidłow z wokoliny poskićili kaž wosebity bio-twarožk wjesneho producenta, mjeztym zo nam doma poskitki z Łužicy prezentuja. Tak posrědkuje předawanišćo zdobom regionalny flair – domoródnym a hosćom. Přiwšěm pak mam za wažne, zo so w Njeswačidle tež wo wubědźowanje staraja, zo njebychu regionalni poskićowarjo na wšě časy swoje garantowane městno měli. Wšako mam druhdy zaćišć, zo někotři ­testuja, kelko su kupcy zwólniwi, jenož ­tohodla přidatnje zapłaćić, dokelž njeje to wupłód „złeho“ koncerna, ale „dobreho“ susoda. Tute wubědźowanje pak jenož funguje, hdyž jemu wikowar platformu w swojim wobchodźe zaruča. Dalši argument za nas, serbske předawanišćo podpěrować. Marcel Brauman

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND