W brazilskej metropoli Rio de Janeiro swjeća tele dny wjeršk lětušeje karnewaloweje sezony. Wot njedźele wubědźuje so dwanaće­ ­šulow samby wo titul dobyćerja. Po poslednim přećahu jutře wječor komisija najlěpšu šulu wuzwoli. Karnewal je zdobom hoberski hospodarski spektakl. W měsće je wosom milionow hosći, kotři přinjesu nimale miliardu eurow wobrota. Foto: dpa/Pilar Olivares

China šwika cła

wutora, 04. měrca 2025 spisane wot:
Peking (dpa/SN). China je podwojene cła USA na chinske wudźěłki raznje zasudźiła. Hdyž chcedźa zjednoćene staty wikowansku wójnu abo druhu wójnu wjesć, potom so China tomu hač do kónca staja, rjekny rěčnik wonkowneho ministerstwa Lin Jian w Pekingu. China naprawy USA wotpokazuje. Napřećiwne naprawy ludoweje republiki Chiny su trěbne, zo bychu swójske prawa a zajimy škitali, Lin rjekny. Ćišć, nuzowanja a hroženja njejsu prawy puć, z Chinu wobchadźeć. Peking radźi USA, so na puć dialoga a zhromadneho dźěła nawróćić.

Přepytuja njeskutk

wutora, 04. měrca 2025 spisane wot:
Mannheim (dpa/SN). Policisća su po smjertnej jězbje z dwěmaj mortwymaj w Mannheimje hač do pózdnjeho wječora bydlenje zajateho šofera w Ludwigshafenje w Porynsko-Pfalcy přepytowali. Po informacijach medijow su zastojnicy wšelake wěcy sobu wzali, kotrež chcedźa nětko wuhódnoćić. Tež a awće namakana cedlka policistow zaběra. Na njej su wołojnikowe skicy widźeć. 40lětneho muža chcychu dźensa přesłyšować. Muž bě wčerawšu róžowu póndźelu ze swojim awtom do ludźi zrazył. Při tym zemrěštaj 83 lětna žona a 54lětny muž.

Rozmołwy pod wulkim ćišćom

wutora, 04. měrca 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwada mjez USA a Ukrainu­ wuskutkuje so tež na rozmołwy mjez CDU/CSU a SPD k móžnemu wu­tworjenju noweho zwjazkoweho knježerstwa. Za dalšu pomoc na dobro EU wažne financne prašenja chcedźa tak spěšnje kaž móžno rozrisać – po móžnosći hišće do wjerška EU zajutřišim, štwórtk. Po prěnich sonděrowanjach minjeny pjatk su zastupnicy stron wčera wječor dale jednali. Tež dźensa běchu wuradźowanja předwidźane. „Nuznosć je z mojeho wida jara wulka“, rjekny předsyda CDU Friedrich Merz. Najebać časowy ćišć je tež předsyda SPD Lars Klingbeil zwólniwy, so hižo tutón tydźeń z CDU dojednać. Jutře móhli sej nawodźa stron ze zwjazkowym kanclerom Olafom Scholzom (SPD) dorěčeć, što štwórtk w Brüsselu předpołoža.

Na wjeršku EU chcedźa na zwadu mjez prezidentom USA Donaldom Trumpom a ukrainskim prezidentom Wolodymyrom Zelenskym reagować. Při tym póńdźe wo dalšu financnu a wojersku pomoc na dobro Ukrainy a wo zesylnjenje europskeho zakitowanja.

Kónc pomocy USA za Ukrainu

wutora, 04. měrca 2025 spisane wot:

Prezident Donald Trump nuzuje Kijew k měrowym jednanjam

Washington (dpa/SN). Knježerstwo prezidenta Donalda Trumpa wojersku podpěru USA na dobro wot Ruskeje nadpadnjeneje Ukrainy nachwilnje přetorhnje. Wukaz prezidenta je hnydom płaćiwy. Trump z tym potwjerdźi, zo je jemu měr najwažniši, rěka z Běłeho domu. Pomoc tuž skónča, zo móhli wšitke dotalne naprawy pruwować a pohódnoćić. Něšto dnjow po eklaće při wopyće ukrainskeho prezidenta Wolodymyra Zelenskeho wukazana kročel USA změje bjezdwěla dramatiske sćěhi za Ukrainu.

Nowina New York Times rozprawja po informacijach zastojnikow knježerstwa, zo chcedźa z pomocu hakle potom pokročować, hdyž je so Ukraina k měrowym jednanjam z Ruskej zawjazała. To potrjechi brónje a municiju w hódnoće jedneje miliardy eurow, kotrež su hižo po puću do Ukrainy abo kiž su skazane. Trump bě so do swojeho wukaza z wonkownym ministrom Marcom Rubiom, wiceprezidentom D. J. Vancom a zakitowanskim ministrom Pete Hegsethom dorozumił.

Wědomosć za lud

wutora, 04. měrca 2025 spisane wot:
Serbski institut (SI) z lěto a wjac wědomostnikami naše žiwjenje přewodźuje a analyzuje – na próstwy wo wjac praktiskeho wužitka su ludźo pokiw na wědomostnu swobodu dóstawali. Zwonka Serbow móžeš kóždy dźeń wo wědomostnikach čitać, kotřiž so na zakładźe swojich wuslědkow swobodneho slědźenja towaršnostnje angažuja, wšako je jich dźěło w našim kraju přewažnje z dawkow rjemjeslnikow a druhich ludźi financowane, kotřiž pjenježny fundament zjawnych institucijow tworja. So wě, zo je tež w SI tajkich přikładow, z forumom wo serbskim žiwjenju w dobje digitalizacije, kotryž zwučeny institutny dźeń naruna, so hišće bóle jako Serbam wužitna institucija profiluje. A to dwójce: Sprěnja přinošuje ke kooperaciji mjez angažowanymi praktikarjemi. A zdruha je nam při pytanju za praktiskimi rozrisanjemi poboku. Tón raz so wo digitalizaciji bjez livestreama diskutuje, wšako je direktny kontakt mjez ludźimi njeparujomny. Marcel Brauman

Porjedźenka

wutora, 04. měrca 2025 spisane wot:
We wobłuku dźěłarnički „Dyrdomdej, hra a rjekowstwa“ Serbskeho šulskeho towarstwa nawuknu wobdźělnicy hinak hač minjeny pjatk wozjewjene, „kak na lóštne wašnje bajku wuwiwać a powědać. Dale wuspytaja metody improwizaciskeho a objektoweho dźiwadła.“ Přizjewjenja su nadal móžne.

Nalětnje wjedro po zymnych nocach

wutora, 04. měrca 2025 spisane wot:
Offenbach (dpa/SN). Prěni tydźeń meteorologiskeho nalěća ma so po kalendru. Němska wjedrarnja w Offenbachu wočakuje we wulkich dźělach Němskeje słónčne a suche wjedro z miłymi temperaturami. Ćopłota přińdźe pak tež přichodne dny hakle poněčim. Wjedrarjo rěča wo „cyblowym wašnju“. Rozdźěl mjez rańšimi temperaturami po zymnych nocach ze zmjerzkom a nalětnjej ćopłotu samsny dźeń popołdnju je dosć wulki. Jutře docpěwa termometer z wjele słóncom jědnaće do 18 stopnjow. Při morju wostanje wětřikojte a chłódne. Štwórtk pokazuje so často słónčny z někotrymi mróčelemi. „Hač do kónc tydźenja móžemy sej słónčne a lěćne wjedro lubić dać“, wjedrarjo twjerdźa.

To a tamne (04.03.25)

wutora, 04. měrca 2025 spisane wot:

Agresiwne dźiwje swinjo je w pfalcskich winowych horach třoch ludźi zraniło. Skoćo je wčera popołdnju najprjedy 77lětneho na stanowanišću nadběhowało a jeho snadnje na noze zraniło. Krótko po tym zrani swinjo 66lětneho a toho 62lětnu přewodnicu tohorunja na noze. Zranjenych dowjezechu do chorownje. Zo bychu dalšim nadpadam zadźěwali, policisća njemdre swinjo zatřělichu, prjedy hač přiwołany hajnik dojědźe.

Tež wosmy pospyt lěta najwjetšeje hdy twarjeneje rakety w stawiznach swětnišćoweho slědźenja su krótko do wotlěta wotprajili. Countdown za start rakety „Starship“ na swětnišćowym dwórnišću w staće USA hižo běžeše, jako 30 sekundow do planowaneho wotlěta system zadźeržachu. Skónčnje pospyt doskónčnje wotprajichu. Přičiny su runje tak njeznate kaž nowy termin za start.

Křesćenjo w sejmje

póndźela, 03. měrca 2025 spisane wot:

Berlin (B/SN). W nowym Zwjazkowym sejmje Němskeje su tež křesćenjo zastupjeni, na přikład: W CDU/CSU čłonka Centralneho komiteja katolikow Mechthild Heil, pola AfD Beatrix von Storch, Maximilian Krah a Nicole Höchst, w SPD čłonka synody ewangelskeje cyrkwje Kerstin Griese, Lars Castellucci a Frank Schwabe, w Lěwicy Bodo Ramelow, ně­hdyši ministerski prezident Durinskeje, pola Zelenych Katrin Göring-Eckardt, Konstantin von Notz, Lamya Kaddor a Marlene Schönberger.

Wuhibki za wujednanje

Auschwitz (B/SN). W pólskim Bojkówje (Schönwald) njedaloko zaničowanskeho lěhwa Auschwitz wopominachu kónc ja­nuara wobydlerjo hromadźe z potom­nikami woporow a ze přežiwjenymi nacistisku njeprawdu, kiž bě so tam před 80 lětami stała. Předsydka towarstwa „Schönwalds Erben“, Cornelia Stieler je na kěrchowje při poswjećenju pomnika za wopory smjertneho pochoda w swojej narěči k spominanju a wujednanju namołwjała. Němscy nacionalsocialisća běchu w Auschwitzu milion ludźi morili.

Póstny čas

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND