Zranjenaj zastojnikaj
Berlin (dpa/SN). W Berlinje-Wittenauwje dóńdźe wčera wječor k eksploziji na kromje policajskeje ležownosće. Při tym zraništaj so policist a jeho kolegowka. Detonacija sta so w času wšědneje wěstotneje kontrole při płoće policajskeho wotrězka 12. Přičiny rozbuchnjenja dotal jasne njejsu. Kriminalna policija městno njeskutka přepytuje. Dotal dopokazy za zwisk k silwesterskemu praskanju namakali njejsu.
Nowy pospyt jednanjow
Tel Aviv/Gaza (dpa/SN). Israel a Hamas chcetej z podpěru Katara, Egyptowskeje a USA měrowe jednanja w konflikće w Gazaskim pasmje znowa zahajić. Delegacija z Israela je so dźensa do Katara podała. Zastupjer Hamas wupraji swój optimizm, zo móhli rozmołwy tónraz wuspěšne być. Jednanja pak su komplikowane, dokelž matej wobě stronje wysoke žadanja: Israel žada sej lisćinu wšěch žiwych zastajencow wot Hamas, Hamas žada sej kónc wójny – to pak Israel wotpokazuje.
Žada sej wjac iniciatiwy
Přepytowarjo FBI njejsu dotal žadyn zwisk mjez smjertnej ataku z ...
Wopyt w Syriskej
Spjećuje so zajeću
Seoul (dpa/SN). Wčerawši pospyt, suspendowaneho prezidenta Južneje Koreje Yoona Suka Yeola zajeć, je zwrěšćił. Najprjedy je wojerska jednotka přepytowarjam knježerstwa přistup na jeho ležownosć zaraćiła. Pozdźišo tež wěstotna słužba prezidenta zastojnikam přistup znjemóžni. Zarjad, kotryž je za přepytowanja padow korupcije dla społnomócnjeny, zadźerženje Yoona wobžaruje a dalše kroki pruwuje, kaž powěsćernja Yonhap rozprawja. Wot sudnistwa schwaleny wukaz zajeća płaći hišće hač do póndźele.
Tysacy přiwisnikow běchu wot noweho lěta sem před hamtskim sydłom prezidenta protestowali a přepytowarjam přistup zaraćili. Tući chcedźa so Yoona nastupajo jeho njejapke wuwołanje wójnskeho prawa před měsacom woprašować, z kotrymž je wón kraj do statneje krizy zwjedł. Dotal pak je wón tři terminy za woprašowanje ignorował. Yoon chce nětko přećiwo postajenju zajeća postupować, kotrež ma za prawnisce njepłaćiwe a ilegalne.
Sabotaža?
Helsinki (dpa/SN). Zastojnicy finskeho wobchadneho zarjada Traficom přepytuja tuchwilu podhladnu rusku tankowu łódź Eagle S w zwisku z wobškodźenjom milinoweho kabla Estlink 2, loni 25. decembra w Baltiskim morju.
W detailěrowanej kontroli chcedźa wujasnić, hač su zamołwići na łódźi mjezynarodne standardy dodźerželi. Tankowa łódź, kotraž pod chorhoju Cookowych kupow jězdźi, ale k njeoficialnej ruskej floće słuša, je podhladna, zo je škody z kótwicu wotpohladnje zawinowała. W přepytowanjach mórskeho dna su fachowcy wjacore kilometry dołhu čaru kaž tež wobškodźenja na spódnim ćělesu łódźe zwěsćili. Sydom čłonam wobsadki su finscy zastojnicy za čas přepytowanjow ćežkeje sabotaže dla wupućowanje zakazali.
Žadaja sej krućiše kontrole na mjezach
Chce wěstotu w EU skrućić
Pólska předsydstwo rady Europskeje unije wot Madźarskeje přewzała
Waršawa/Brüssel (dpa/SN). 1. januara je Pólska na přichodne šěsć měsacow předsydstwo rady Europskeje unije přewzała. W tutej dobje chce předewšěm europskej wěstotnej a zakitowanskej politice nowe nastorki dawać.
„Dźe wo wěstotu, Europa!“ rěka hesło programa za wjednistwo rady EU, kotrež je pólske knježerstwo spočatk decembra we Waršawje wozjewiło. „Koncentrujemy so na sydom wěstotnych wobłukow: Wonkownu a nutřkownu wěstotu kaž tež wěstotu informacijow, hospodarstwa, energije, strowoty a zežiwidłow“, praji minister za europske naležnosće Adam Szlapka na předstajenju programa.
To a tamne (03.01.25)
Hwězdźiny Kwadrantidow rozswětluja prěnje nocy noweho lěta, dźensa nas wjeršk toho wočakuje. Wid na njebjo pak móhł w dźělach Němskeje mróčelow a sněha dla zamućeny być. Změjemy-li zbožo budźemy hodźinsce něhdźe sto meteorow wobkedźbować móc. Tute nastawaja z kosmiskeje mróčele procha a zawostajeja dołhe slědy. Najlěpje su wopołnocy widźeć, hdyž hwězdno „Bootes“ na sewjerozapadźe snadnje nad horicontom steji.
Hobbyjowy paleontologa Thomas Freiberg je spočatk decembra při nahłym pobrjoze Baltiskeho morja pola Hohwacht blisko Kiela něhdźe 20 centimetrow wulkeho mortweho kalmara našoł a jeho konserwował. Družina kalmarow z krótkimi pjericami so poprawom w Baltiskim morju njejewi. Najskerje je so zwěrjo přez mórske prudy we hłubinje do sewjernych kónčin zabłudźiło.
Dekolonizujmy so!
Dr. Cordula Ratajczakowa reaguje na přinošk „Su Serbja wopor kolonializma?“
Tež ja běch šokowana, jako čitach, zo sobudźěłaćerjej a sobudźěłaćerce Serbskeho instituta raznje prěja, zo su Serbja někajku formu kolonizacije dožiwili. Runja Timej Meškankej mam „wobraz měrliweje asimilacije do němcowstwa“, kotryž w interviewje 15. nowembra nastawa, za wopačny, za anachronistiske němske šerjenje z časow socializma a nacionalizma. Runja Grit Lemke widźu diskusiju wo „nutřkoněmskej kolonizaciji“ jako šansu – nic jenož, zo bychmy serbske stawizny, ale tež dźensniše serbskoněmske rěčne poměry lěpje rozumili a adekwatnje na nje reagowali. Zapřijeće „interna kolonizacija“ so hižo wot 1960tych lět we wědomostnym diskursu wužiwa. Koncept nutřkowneho kolonializma njestaja dóńt kolonizowanych indigenych ludow w Americe abo Africe z tym zapadnych ludźi na samsnu runinu, bazuje pak na podobnych principach: ludźi z namocu podrjadować, jim jich hłós a móžnosć samopostajenja wzać.
Dr. Měrćin Krawc přeje sej dalši wědomostny diskurs
W fokusu:ILO 169
Po serbskej debaće wo temje „Što smy: indigeni, awtochtoni abo něšto druhe?“ w měrcu 2024 smy jako Serbski sejm zastupjerjow Serbskeho instituta prosyli, argumenty a prašenja, kiž buchu na podiju jenož skrótka narěznjene, w dalšim dialogu rozrisać. Tole su bohužel wotpokazali a so město toho za monolog w formje interviewa rozsudźili. Tute postupowanje mam za jednostronske, wšako diskursej njetyje. Nadźijam so, zo rozmołwu prawje bórze pokročujemy. Snano nańdu Serbske Nowiny k tomu hodźacy so format?
Dyrbimy sej wuwědomić, zo změja wuslědki tuteje diskusije krute, haj historiske politiske wuskutki.
