Wustajeja fota wo nałožkach

póndźela, 06. septembera 2021 spisane wot:
Składnostnje muzejoweje nocy su sobotu w Dešnjanskim Domizniskim muzeju ­njewšědnu fotowu wustajeńcu wo drastach a nałožkach w Delnjej Łužicy wotewrěli. Po wšěm swěće skutkowacy fotograf Bernd Choritz pokazuje ze swojimi motiwami wosebite wokomiki a sceny, kotrež móžeše při přihotach a přewjedźenju nałožkow na delnjołužiskich wsach zapopadnyć. Někotryžkuli wopytowar dyrbješe so sobotu hladajo na wulku žiwjensku radosć wobydlerjow při nałožkach smějkotać. Serbska hudźbna skupina Drjewjanki je přitomnych ze swojimi jaknymi serbskimi rejwanskimi a piwowymi spěwami na wuběrne wašnje zabawjała. Foto: Michael Helbig

Serbskosć w měsće žiwa

póndźela, 06. septembera 2021 spisane wot:

Prěnje Krabatowe wiki z kulturu a regionalnymi wudźěłkami zahorili

Wojerecy (AK/SN). Powěsćowu figuru Krabat a jeje historiski přikład Jana Šadowica chce město Wojerecy dołhodobnje krućišo zakótwić. Tole podšmórny wyši měšćanosta Torsten Ruban-Zeh (SPD) minjeny pjatk, jako zahaji prěnje Krabatowe wiki w tamnišim starym měsće. „Chcemy sej zhromadne dožiwjenje stworić, kotrež nas wjele lět přewodźa“, wón rjekny. Organizowali su wiki marketingowe towarstwo, Łužiska hala, Kulturna fabrika a wobydlerska iniciatiwa. Symbolisce přija šěsćlětna Leni Kölling wot wyšeho měšćanosty, wot Wolfganga Krausa jako Krabata a Dietera Klimeka jako Čorneho młynka k šulskemu zastupej sportowy wačok z překwapjenkami. Tež dalše dźěći na Krabatowych wikach tajki dar dóstachu. „Wiki z regionalnymi wudźěłkami su jara dobra ideja“, měnješe jeje mać Daniela Kölling. Na jewišću zawjeselichu mjez druhim dźěći Němčanskeje pěstowarnje „Pumpot“ a hudźbna šula Bischof z baladu wo Krabaće.

Jurij Šołta

póndźela, 06. septembera 2021 spisane wot:
1. septembra 1971 zemrě w Budyšinje w starobje 85 lět wučer, kantor, kulturny prócowar Jurij Šołta. Něhdyši serbscy šulerjo w Českej Lípje a Varsndorfje so wěsće na internatneho nawodu a wučerja nabožiny, kotrehož jenož pod mjenom „knjez kantor“ narěčachu, dopominaja. Jurij Šołta bě po wopyće Katolskeho wučerskeho seminara wot lěta 1907 wučer w ródnym Radworju, Zdźěri a Budyšinje. Tam jeho nacije 1938 jako nawodu Tachantskeje šule wotsadźichu. Wědomy Serb dyrbješe hač do kónca wójny w zakładnych šulach wučić, mjez druhim w Poršicach. Po nawróće z Čěskeje 1948 bu wón korektor w serbskej ćišćerni, je pak dale serbšćinu podawał. Wulke zasłužby měješe wo Budyske kulturno-nabožne žiwjenje. Bě dirigent chórow Nadźija a Jednota, nic mjenje hač 50 lět bě kantor Serbskeje cyrkwje, bě awtor hódnych přinoškow w nowinach a časopisach, bě sobuzamołwity za wudawanje nabožinskich a wědomostnych spisow. Za šulsku potrjebu wuda wón w lěće 1937 „Rozmołwnik k lochkemu nawuknjenju serbskeje rěče za najwšelakoriše poměry čłowjeskeho žiwjenja“, wersija w němskej rěči bě hižo 1920 wušła. Mikławš Krawc

13. awgusta 1961 hranicu zawrěli(4 a kónc)

pjatk, 03. septembera 2021 spisane wot:

Přiwótřenje zymneje wójny – přistup ZRN k NATO a załoženje Zwjazkoweje wobo­ry 1955 – dowjedźe k reakciji Němskeje demokratiskeje republiki (NDR), zo při­stupi Waršawskemu paktej a załoži Narodnu ludowu armeju (NLA) 1. měrca 1956. To pak ludowe hospodarstwo NDR sylnje wužadowaše. Wokoło lěta 1960 so ho­spodarske a nutřkopolitiske połoženje NDR přiwótři. Přewysoke, njerea­listiske předewzaća w hospodar­stwje a planach, přespěšne přetworjenje ratarstwa w běhu dweju měsacow nalěto 1960 na prodrustwa – hačkuli běchu za to štyri lěta planowane, wjedźechu k wosłabjenej ratarskej produkciji a tak k ćežam w zastaranju ludnosće z butru, zeleninu a mlo­kom.

W Zapadnym Berlinje dźěłaše nimale 65 000 staćanow NDR z Berlina a wokoliny, a wobydlerjo Zapadneho Berlina nakupowachu tunje zežiwidła we wuchodnym Berlinje. Nimale połojca w Błótach narosćenych kórkow, chrěna a dalšeje zele­niny předawachu burja w Zapadnym Berlinje. Sylne wotwabjenje młodych fachowych dźěłaćerjow, lěkarjow a technikarjow do ZRN kaž tež ćěkańca prodrustwownikow stej połoženje 1961 porno tamnym lětam chětro přiwótřiłoj.

Planuja prěni serbski poetryslam

pjatk, 03. septembera 2021 spisane wot:

Budyšin (SN/JaW). Serbski ludowy ansambl chce w nowej hrajnej dobje z wjacorymi nowosćemi publikum na swoje zarjadowanja wabić. Zdobom chce swoje zhromadne dźěło ze serbskimi institu­cijemi zesylnić. Tohodla wuhotuje SLA zhromadnje z Ludowym nakładnistwom Domowina 6. nowembra w Lejnje 1. serbski poetryslam. Składnostnje prezentacije 9. wudaća knihi „Paternoster“ je předwidźane, zo młodźi serbscy pi­sacy swoje teksty zjawnosći přednjesu a hudźbnicy ansambla prezentaciju ze swojej live-improwizowanej hudźbu wobrubja. „Zjawne předstajenje swójskich tekstow wužaduje sej tójšto zmužitosće wot pisacych samych a hišće wjace, hdyž hudźbnicy jich přednoški z improwi­­zowanej live-hudźbu přewodźeja“, wujasni intendant SLA Tomaš Kreibich-Nawka na wutornej nowinarskej konferency k za­zběhej noweje hrajneje doby w Budyšinje. „Wězo sej wotběh ze sobuskutko­wacymi dorěčimy. Prěnje rozmołwy smy hižo měli.“ Kaž intendant rozłoži, chce ansambl zhromadny rjad z LND prawi­dłownje wospjetować, planowane su štyri razy wob lěto.

Fotowa přehladka powěda wo žonach w Kamerunje

pjatk, 03. septembera 2021 spisane wot:

Korzym (SN/at). Młoda pygmejska mać je zadwělowana. Wona přisłuša etniskej mjeńšinje we wuchodnym Kamerunje, kotraž sydli w dešćowym lěsu. Dokelž tam wukrajne koncerny štomy trjebja, wuhnachu Pygmejow a zasydlichu jich blisko dróhow w pomocnych kwartěrach bjez wody, swěcy abo šulow a bjez pjenjez. W tajkej bědźe žona synka ćěši. Hnujace to foto we wustajeńcy „Kamerun z wočemi tysac žonow“, kotruž su wčera we wobłuku Łužiskeho festiwala w Korzymskej galeriji Flox wotewrěli.

Přehladka je pokłonjenje před sylnosću afriskich žonow a zarjaduje so do pró­cowanjow Hornjeje Łužicy wo partnerstwo z Afriku, předewšěm z jeje žonami. Widźeć su horde, njelochki wšědny dźeń zmištrowace wosobiny. Kaž iniciator prof. Matthias Theodor Vogt ze Zhorjelskeho Instituta za kulturnu infrastrukturu Sakskeje na wčerawšim wote­wrjenju wuzběhny, steja Kamerunjenjo nastupajo zajim za cuzu rěč němčinu a za naš kraj w Africe na třećim městnje. Tuž měli tamnišim žonam přichileni być.

Hudźbnu chłóšćenku natoča

štwórtk, 02. septembera 2021 spisane wot:
Po lětomaj přińdźe oratorij „Hrodźišćo“ Madleny Nasticcyneje, Měrćina Weclicha a Malty Rogackeho znowa na jewišćo. Pod wuměłstwowym nawodom Friedemanna Böhme zwučuje tele dny nimale 80 bywšich a nětčišich čłonow chóra 1. serbskeje kulturneje brigady w Budyskej měšćanskej hali „Króna“ za kónctydźenskej před­stajeni. Nimo chóra brigady tež orchester SLA, band Malty Rogackeho, rejwarki a rejwa­rjo Serbskeho folklorneho ansambla Wudwor a Jaroslav Pukač ze swojej fujaru­ sobu skutkuja. Pozadk předstajenja oratorija je, zo chce SLA předstajeni sobotu,­ 4. septembra w 19.30 hodź. a njedźelu, 5. septembra, w 16 hodź. w Budyskej „Krónje“ natočić a jako cejdejku wudać. Foto: Hanka Šěnec

Z mjeńšimi formatami won na wsy

štwórtk, 02. septembera 2021 spisane wot:

Wuměłcy Serbskeho ludoweho ansambla chcedźa so wědomje ludej přibližić a so sylnišo na serbske a dwurěčne wsy podawać, zo bychu ludźi lěpje docpěli.

Budyšin (SN/JaW). 15 premjerow a z nich štyri prapremjery planuje Serbski ludowy ansambl w nowej hrajnej dobje 2021/2022. To zdźěli nowy intendant Tomaš­ Kreibich-Nawka wčera w Budyšinje žurnalistam na nowinarskej konferency w bašće SLA.

„Jako nowy nawoda najprjedy chcu, zo zaso měr do domu zaćehnje. Trjebamy zawodnu klimu, w kotrejž so wšitke sobudźěłaćerki a wšitcy sobudźěłaćerjo derje čuja, štož budźe wulke wužadanje“, zwurazni Kreibich-Nawka, prašany za předstawami a wizijemi do přichoda. Te wšak wón tež ma, nochcyše pak so přejara wo swojich zaměrach wuprajić. Wšako wón hakle měsac ansambl nawjeduje. „Na kóždy pad chcu, zo so SLA zaso sylnišo ludej zbliži. Docpěć chcu to z mjeńšimi wuměłstwowymi formatami, kotrež móžemy tež na wsach pokazować. Chcemy wšak zaso bóle ludźi docpěć, kotřiž­ so hewak njebychu do Budyšina na předstajenje SLA podali. Skrućić chcu tak tež zwisk k stajnemu publikumej.“

Wjele wuspěcha

štwórtk, 02. septembera 2021 spisane wot:
Nowy intendant Serbskeho ludoweho ansam­bla Tomaš Kreibich-Nawka chce z mjeńšimi formatami ludźi na wsy docpěć. Wosebje jemu wo to dźe zwisk k ludnosći zaso wutworić a skrućić. Tak znajmjeńša je wón to wčera na nowinarskej konferency k zazběhej noweje hrajneje doby ansambla připowědźił. A mam mysličku za jara­ dobru. Hdyž ludźo k SLA njepřińdu, dyrbi wón k nim hić. Dobre wuspěchi žněje ansambl kóžde lěto z ptačokwasnym programom abo z předstajenjemi z lajskimi chórami, kaž bě to oratorij Korle Awgusta Kocora „Israelowa zrudoba a tróšt“ 2019 w Chrósćicach a Drježdźanach. Móžu sej derje předstajić, zo ludźo poskitk přiwozmu. Wšako sym hižo časćišo słyšał, zo bychu sej rady programy SLA wobhladali, ale tón na wsach zrědka wustupuje. Tuž nětko rěka pospytać a wobkedźbować. A štó wě, snano nastanje tež tak nowy rjad předstajenjow. Přeju nowemu wjednistwu ansambla wjele wuspěcha při pospyće. Janek Wowčer

Film předstajeny

srjeda, 01. septembera 2021 spisane wot:

Praha (SN/MiR). W Praskim běrowje Swobodneho stata Sakskeje su póndźelu wječor na Małej stronje čěskeje stolicy filmowy projekt „Kak klinči domizna?“ předstajili. Čłon předsydstwa Towarstwa přećelow Serbow Ondřej Šrámek je přitomnych, mjez kotrymiž bě sakska statna ministerka za kulturu Barbara Klepsch (CDU), do Serbskeho seminara witał, rozłožejo jim historiski pozadk­ twarjenja kaž tež zwiski Čěskeje z Łužiskimi Serbami. Zarjadowanje wotmě so w koopera­ciji z akciju „So geht sächsisch“.

nowostki LND