Cyle wosebite slědy zawostajiła
Spočatk tydźenja roznjese so po Serbach powěsć, zo je 29. měrca w 74. žiwjenskim lěće zemrěła w Lipsku bydlaca serbska spisowaćelka Angela Stachowa. Z njej zhubimy awtorku, kotraž je předewšěm w 1970tych a 1980tych lětach serbsku literaturu z wurjadnymi powědkami wobohaćiła, wo kotrychž so často kontrowersnje diskutowaše. Pěkne a spodobne stawiznički njeběchu jeje wěc.
Angela Stachowa narodźi so 16. awgusta 1948 w Praze jako dźowka serbskeho spisowaćela a wučerja Jurja Měrćinka. Wona wotrosće w Budyšinje a złoži 1967 abituru na Serbskej rozšěrjenej wyšej šuli w Małym Wjelkowje. Runočasnje dósta fachowy list jako mechanikarka dalokopowěsćownistwa. Po tym zo bě lěto jako wolontarka w redakciji Noweje doby dźěłała, studowaše na Techniskej uniwersiće w Drježdźanach a zakónči studij jako diplomowa inženjerka ekonomije. Z lěta 1973 dźěłaše jako wědomostna asistentka na Karla Marxowej uniwersiće w Lipsku, doniž njesta so 1976 ze swobodnej spisowaćelku. Z toho časa bydleše w Lipsku. Wot 1990 do 1994 bě za PDS čłonka Němskeho zwjazkoweho sejma.
Wo knihach a kniharni (08.04.22)
Lětdźesatki dołho hižo kolesuju. Čim starši pak bywaš, ćim mjenje steji wukon w srjedźišću, ale swoboda tuteje formy pohibowanja. Jězdźić po pućikach, kotrež z awtom njedocpěješ, dojěć sej k městnam, za kotrež pěši čas njedosaha. Widźu koleso mjeztym jako wulkotny srědk za domiznowědne dalekubłanje a hustodosć mam synergijowe efekty mjez swojim lektorskim dźěłom a hobbyjom. Ně, njeměnju, zo móžu spěšnje manuskript k awtorce abo korektorej dowjesć, kotryž by z póštu dlěje trjebał a pjenjezy płaćił. Mi dźe wo tajke situacije, jako dwělowachmy za knihu „Worklecy něhdy a dźensa“, kak so mjeno hrabinki Moniki dokładnje pisa, kotraž je dała Worklečansku kapału natwarić. Kolesowa tura z pozastančkom při jeje rowje w Chrósćicach prašenje wuswětli. Abo jako pobrachowaše nam za němske wudaće „Sorbische Denkmale“ hišće aktualny foto pomnika z restawrowanej narownej taflu Michała Rostoka w Husce, kotryž bu w aprylu 2021 znowa poswjećeny, ale w běhu lěta hišće raz změnjeny. Da rěkaše kameru na kolesowy trening sobu wzać a sej raz na Hušćanski kěrchow dojěć.
Horicont ze serbskimi filmami rozšěrił
We wobłuku 34. mjezynarodneho Drježdźanskeho filmoweho festiwala, wotměwaceho so wot 5. do 10. apryla, je Serbsko-němska filmowa syć Łužycafilm hromadźe ze Sakskim filmowym zwjazkom wčera na 2. stajne blido do Drježdźanskeho hroda Lingnera přeprosyła.
Dr. Frank Stübner
Čłowjek za wuměłstwo
„Sym přeco hižo do Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła chcyła“, praji Sarah Cyžec. Wot septembra skutkuje 18lětna tam jako elewka – ma rěčny trening, zwučuje tesakować, bě režijowa asistentka, hraje sobu w hrě „Šěrcec Hanka“ a dźěła z nawodu činohrajneho studija na swójskim kruchu. Prěni raz steješe Budyšanka jako sydomlětna na jewišću, tehdy w chórje we wobłuku musicala, pozdźišo tež w kruchu „Prěki – durich – loborka“ serbskeho młodźinskeho dźiwadła. Dźiwadłowy powětr pak je wona hižo „přeco“ ponuchała, je takrjec za jewišćom wotrostła. Wšako spěwataj staršej w chórje Serbskeho ludoweho ansambla.
Hudźba hraje tež w žiwjenju Saryh Cyžec wěstu rólu – klawěr je na hudźbnej šuli nawuknyła, hraće na gitarje a ukuleli je sej sama přiswojiła. „Zajimuje mje něšto, potom to tež činju.“ Něšto nawuknyć młodostnej lochko padnje, kotraž je trojorěčnje – serbsce, bołharsce, němsce – wotrostła. Tak je po dowolu započała sej tróšku šwedšćiny přiswojić. A tež tekst za kruch wuknyć njeje žadyn problem. „Mam swójsku wuknjensku strategiju, a to tež funguje.“
Zaso olympiada
Znamjo solidarity z wójnskimi woporami w Ukrainje
Radebeul (AHe/SN). Znamjo solidarity z wójnskimi woporami w Ukrainje je minjeny pjatk towarstwo Radebeuler Couragepreis ze swojim předsydu Frankom Richterom w tamnišej cyrkwi za měr sadźiło.
W srjedźišću zarjadowanja, kotrež běchu hišće do wójny w Ukrainje planowali, stejachu zwjetša wobrazy wo wójnje molerja Waltera Wichmanna (1916–1970). Wón bě jako młody muž wojak na wuchodnej fronće a bě wot Wehrmachty zeskućene złóstnistwa w swojich mólbach wobdźěłał. Wone pokazaja zničene twarjenja a zadwělowanych ludźi, a tak fatalnje na telewizijne wobrazy dopominaja, kotrež wšědnje z Ukrainy widźimy.
Dźiwadła Sakskeje so schadźuja
11. sakske zetkanje dźiwadłow wotměje so lětsa w dźiwadle Plauen-Šwikawa. Wot 10. do 15. meje předstaja jednaće sakskich jewišćow wuzwolene inscenacije w městomaj Plauenje a Šwikawje.
Plauen/Šwikawa (SN/CoR). Wuměłstwowu a estetisku mnohotnosć sakskeje jewišćoweje krajiny chcedźa na 11. sakskim zetkanju dźiwadłow Budyske Němsko-Serbske ludowe dźiwadło, Lipšćanske dźiwadło, Sakske krajne jewišća, Eduarda von Wintersteinowe dźiwadło Annaberg-Buchholz, Lipšćanske dźiwadło młodeho swěta, Drježdźanske dźiwadło „Młoda generacija“, Gerharta Hauptmannowe dźiwadło Zhorjelc-Žitawa, Drježdźanske statne dźiwadło, Kamjeničanske měšćanske dźiwadło kaž tež dźiwadło Plauen-Šwikawa prezentować.
Na česć awtorow narodneje hymny
„Časo přichodny, zakćěj radostny“ – pod tute hesło staji stajnje zaso rady w swojej serbskej domiznje wustupowaca a w Berlinje bydlaca pianistka Heidemarija Wiesnerec swój serial wosebitych koncertow na česć awtorow serbskeje hymny Handrija Zejlerja a Korle Awgusta Kocora. Nažel pak wosta minjeny pjatk na žurli Serbskeho muzeja wjele stólcow prózdnych.
Lessing w Třećim reichu a „Thingplatz“ w Kamjencu
Kamjenc (BG/SN). Pod hesłom „Lessing w Třećim reichu“ su minjenu srjedu w Kamjenskej słodowni zajimawu wustajeńcu wotewrěli. Tema je wobchadźenje z herbstwom Lessinga w dobje mjez 1933–1945. Wo prašenju, kotru rólu twórba Lessinga w času nacionalsocialistow hraješe, bě kurator Matthias Herrman hižo w lěće 2006 přednošował. Fakt je, zo bě tež Josephej Goebbelsej jasne, zo njemóža Lessinga zanjechać. Wšako bě rodźeny Kamjenčan najwažniši zastupjer němskeho rozswětlerstwa, zasadźujo so w swojich twórbach za čłowjeskosć a tolerancu. Kotre městno pak zabra jeho skutkowanje w režimje, kotryž steješe za rasizm a industrijowe zamordowanje Židow, zbrašenych a politisce hinak myslacych? Nowa wustajeńca chce na tute prašenje wotmołwić.
