Foće: Anja NowakowaŠulerjow Worklečanskeje zakładneje šule ...
Na mejemjetanju dźiwadło hrali
Tež w Malešanskej pěstowarni „K wódnemu mužej“ su swoje lětuše mejemjetanje z rjanym swjedźenjom zwjazali. Hižo do toho běchu sej kubłarjo hłójčku łamali, što móhli wosebiteho činić. Z dźěćimi nazwučowachu hru „Pola wohnjoweje wobory je kofej zymny“, kotruž hižo z předčitanja znajachu. Jako překwapjenka wobdźěli so na inscenaciji Malešanska wohnjowa wobora z dorostowej skupinu. A dźěći pokazachu, kak so woheń haša. Při najrjeńšim wjedrje přewjedźechu mejemjetanje, při kotrymž bě Franz najspěšniši. A wón wuzwoli sej Emmi za mejsku kralownu. Z kuču jědźechu dźěći po wsy. Borbora Kralowa
Pettersson a Findus nětko tež serbsce „Pettersson a Findus“ je w ...
Pettersson a Findus nětko tež serbsce
„Pettersson a Findus“ je w Šwedskej a daloko za jeje mjezami woblubowany dźěćacy rjad awtora Svena Nordqvista. Hłownaj rjekaj staj starc Pettersson a jeho kocor Findus. W přełožku Diany Šołćineje kniha „Findus a hara z honačom“ nětko tež w serbskej rěči předleži.
Kocor Findus je wušikny worakawc na wšěch polach a ma swoje krute městno na dworje. Te wězo spušćić nochce. Pettersson pak rjaneho dnja noweho wobydlerja – honača – sobu domoj přinjese. Naraz wjerći so wšitko wokoło noweho wobydlerja, a Findusa hižo zańč nimaja. Wšitcy chwala sej honačowe spěwanje, ale Findusej wot toho „škrěčenja“ skoro wuši wotpadnu. Dyrbi tuž jednać a wumysli sej lesć, kak by swojeho přećiwnika wotbyć móhł. Kak drje so stawizna kónči, zhoniće w nowej dźěćacej knize. W delnjoserbšćinje je wona pod titulom „Findus a kokot-spiwarik“ wušła. Měrka Mětowa
Na pčołki překuzłane
Młódše dźěći zmijoweje a pumpotoweje skupiny Budyskeje pěstowarnje „Jan Radyserb-Wjela“ su po měsće pućowali. W parku su tójšto wo přirodźe zhonili.
Wučer Syman Šołta bě z nami po puću a pokaza wosebitu chójnu. Ow, a hriby smy namakali! Njejsmy pak tam ani jednu žiwu pčołku abo čmjełu wuhladali. Za to měješe naš přewodźer tajke w nachribjetniku. Te bě wón něhdźe hižo mortwe zezběrał. A tak móžachmy sej pčołki, čmjeły, wosy a šeršenje cyle dokładnje zbliska wobhladać.
Knjez Šołta je nam powědał, kak su pčołki žiwe a kotre nadawki wone maja. Ale što so nětko stawaše? Wón je nas na pčołki překuzłał. Nětko lětachmy wokoło kubłarkow a pytachmy nektar. Zakuzłanje pak wón z hrónčkom zaso zběhny. Nětko mějachmy zaso noze a běchmy bjez křidleškow. Ducy do pěstowarnje smy šlinki wobkedźbowali a kiješki zběrali. Leńka Ješkec
„Dźensa dźemy pućować …“
... takle wjeselachu so dźěći Krabatoweje skupiny Njebjelčanskeje pěstowarnje „Barbojte kamuški – Jan Skala“ rjaneho dnja w róžowniku.
Při słónčnym wjedrje podachmy so na nalětnje pućowanje. Puć wjedźeše nas do směra Grósolca (Großholz). Při lěsku na přikrywach sedźo trochu wotpočnychmy a słuchachmy ze začinjenymi wočemi na zynki přirody. Potom dźěchmy dale k něhdyšemu młynej, hdźež nas knjez Bjedrich wočakowaše. Wón pokaza nam wšelake ptače chěže a kukawy, kotrež su na mnohich městnach jeho ležownosće rozdźělene. Samo za wjewjerčki ma kašćik z worjechami. Na wobrazowych taflach je nam tójšto ptačich družin rozkładł.
Wuměłski nawoda je rejwarjam zbožo
Słowak Kornel Kolembus přihotuje so z Wudworskim ansamblom na folklorny festiwal
Srjedu popołdnju zetkaja so holcy wulkeje skupiny Serbskeho folklorneho ansambla Wudwor (SFAW) na farskim dworje w Chrósćicach, zo bychu w Hórnikowym domje probowali. Přihotuja so na Mjezynarodny folklorny festiwal „Łužica“. 23lětny Ambrož Handrik ze Serbskich Pazlic, městopředsyda SFAW, je wšitko přihotował, zo móhli tam holcy a po nich hólcy-rejwarjo zwučować. Zhonju, zo je loni kónc septembra 44lětny słowakski rejwarski pedagoga a bywši rejwar Serbskeho ludoweho ansambla Kornel Kolembus wuměłski nawod Wudworčanow přewzał. Jemu poboku je jeho partnerka, Ukrainjanka Yuliya Kasyan, kotraž je dwanaće lět w SLA jako solistka rejowała.
„Wjeselu so, zo móžu z młodymi rejwarkami a rejwarjemi zwučować. We Wudworskim ansamblu tči dobry potencial. Tam su talenty. Chcu z nich najlěpši amaterski folklorny ansambl Łužicy sčinić“, mi Kornel Kolembus do proby powěda.
Dawa dohlad do bohateho tworjenja Hańže Bjeńšoweje
K stotym posmjertnym narodninam spisowaćelki Hańže Bjeńšoweje (rodźena 27. nalětnika 1919) předpołoži jeje syn Handrij knihu „Nitka Witka a druhe stworjenčka“. Na 164 stronach z rjanymi fotami – mjez druhim wosrjedź knihi stronje z wobrazami ze žiwjenja awtorki – dóstawa čitar z wuběrom powědančkow a basnjow dohlad do bohateho tworjenja Hańže Bjeńšoweje. Wudawar njeje Ludowe nakładnistwo Domowina, ale něhdyši zhotowjer w LND Handrij Bjeńš w samonakładnistwje. Za titul wuwza wón mjeno marionety, kotruž běštaj spisowaćelka Bjeńšowa a klankodźiwadźelnik Měrćin Krawc stworiłoj.
„Smy nětko hranicu móžneho docpěli“
Rozmołwa do XIII. mjezynarodneho folklorneho festiwala Łužica z Markom Kowarjom a Benom Šołtu
Wot 1995 so kóždej dwě lěće Mjezynarodny folklorny festiwal „Łužica“ wotměwa. Wot spočatka je nětčiši jednaćel Domowiny Marko Kowar hłowny zamołwity organizator za tutón kulturny wjeršk. Zdobom zamołwja Beno Šołta lětsa zjawnostne dźěło a wabjenje. Alfons Wićaz je so z nimaj rozmołwjał.
Kak je k tomu dóšło, prěni króć folklorny festiwal přewjesć, a kotry zaměr bě z tym zwjazany?
W swojich wobrazach pokazuje Lejna Theurichowa wulku lubosć k ...
Wustajeńca w Serbskej kulturnej informaciji w Budyšinje
Lejna Theurichowa njeje w Serbach žana njeznata. Swoje slědy zawostajiła je kulturnopolitisce – jako bywša předsydka załožboweje rady –, ale tež molersce. Na mnohich wustajeńcach serbskich ludowych wuměłcow bě wobdźělena. Serbska kulturna informacija w Budyskim Serbskim domje je jej hač do kónca junija rum za wustajeńcu „Doma a druhdźe“ přewostajiła. Byrnjež so hižo na přeprošenju zwěsćiło, zo „ moluje Lejna Theurichowa najradšo swoju domiznu, Łužicu, moluje pisane krajiny a přirodu jako akwarel abo z wolijom“, je jeje wobłuk šěršo zapołoženy. Skerje jako přidawk k wobrazam podawa wona we witrinje swoje „Pućowanske dopomnjenki“. Skicy, wosebje rysowanki, přeradźeja wuměłču, kotraž zamóže wokomiki zapopadnyć. A to po wšěm zdaću nakromne, štož wjele wo wuměłči praji.
Wulkotna poetiskosćwe wurazach
Zběrka basnjow čěskeho poeta Milana Hrabala w němskim přełožku wušła
Čěski basnik a přećel Serbow Milan Hrabal z Warnoćic je w Serbach jara znaty a woblubowany. Wón bě hač do kónca swěrny wobdźělnik Swjedźenjow serbskeje poezije, kotrež je Zwjazk serbskich wuměłcow organizował. Organizatorisku zamołwitosć za nje měješe Benedikt Dyrlich. Z wobdźělnistwom na tutych swjedźenjach, na kotrychž so basnicy ze wšelakich krajow wobdźělachu, je so Hrabal spřećelił z Łužicu a kulturnym žiwjenjom Serbow. Takle zeznajomi so z bohatosću serbskeje poezije. Wjele basniskich twórbow serbskich awtorow-basnikow je do čěšćiny přełožił. Najznaćiši tajki jeho produkt je antologija „Jazyk, jímž porozumíš větru“ (Rěč, z kotrejž wětřik rozumiš), kotraž je w lěće 2007 z ilustracijemi Isy Bryccyneje w Praskim nakładnistwje PROTIS wušła. Zdobom je Róža Domašcyna zestajiła a přełožiła rjad Milana Hrabalowych basnjow z čěšćiny do němčiny, wušłych lěta 2017 w nakładnistwje Leipziger Literaturverlag knižnje pod titulom „Eine schimmernder Wabe Glimmer“.
