Tójšto wo jěžiku zhonili
Hojernja w starych murjach hrodu
W Połčničanskej rehabilitaciskej klinice VAMED tež wopyt koncertow móžny
Kohož je boža ručka zajała, komuž je we hłowje krawiło abo štóž je na parkinson schorjeł, dóstawa w Połčničanskej hrodowej klinice profesionalnu a fachowu pomoc. Wotnowa rěka rehabilitaciski dom hrodowa klinika VAMED. W njej maja 335 łoži, wo pacientow kaž tež wo cyły areal z hrodowym parkom a wo wšelake posłužby znutřka a zwonka domu stara so něhdźe 620 ludźi. Jednaćel kliniki je Carsten Tietze. Wón Serbskim Nowinam zdźěli, zo je rehabilitaciska hojernja lětnje hač do něhdźe 95 procentow wućežena. Mjez pacientami su prawidłownje tež młódši a starši Serbja, wšako w Połčnicy přewažnje wobydlerjow z cyłeje Sakskeje a tak tež z Hornjeje Łužicy lěkuja.
Kaž w Lipsku a Berlinje je so nazymu 1989 tež druhdźe po cyłej NDR ...
Kaž w Lipsku a Berlinje je so nazymu 1989 tež druhdźe po cyłej NDR žadosć wobydlerjow za swobodnymi wólbami, demokratiju a prawostatnosću zesylniła. We Łužicy wuwi so swójska dynamika, kotraž ludźi wróćo zhladujo hišće dźensa fascinuje. Samo serbske narodne žiwjenje dožiwi tehdy dotal njeznatu móc. Tomu polěkowali běchu bjezdwěla tež struchłe podawki do toho. Předewšěm zakaz serbskeho studentskeho časopisa Tima Meškanka a Mikławša Zahona a napjatosće mjez Domowinu a katolskimi a ewangelskimi Serbami zawinowachu nowy rozmach. Žadanje za serbskej opoziciju bu dźeń a razniše. Prašanej běštej zmužitosć a nowe mudre myslenje.
Na přeprošenje kapłana Michała Nawki dóńdźe skónčnje 24. oktobra 1989, runje před 30 lětami, k prěnjemu zetkanju přihotowanskeje skupiny za Serbsku ludowu zhromadźiznu na Kulowskej farje. Wo wobsahach bazodemokratiskeho hibanja wuradźowachu z nim Borbora Ledźborec, ewangelski farar Jan Malink, Měrko Šołta, Bosco Neter a Stanisław Brězan.
Zaručić serbske słowo we wosadach
Serbske ewangelske towarstwo wobsteji lětsa 25 lět. Do jeho hłowneje zhromadźizny, kotraž wotměje so 31. oktobra w Hodźiju, je so Axel Arlt z předsydu Matom Krygarjom, kiž je zdobom městopředsyda Serbskeho wosadneho zwjazka, rozmołwjał.
Na kotre wuwiće zhladuje 18. junija 1994 załožene Serbske ewangelske towarstwo (SET) dźensa nastupajo čłonstwo?
M. Krygaŕ: Tučasnje mamy 48 čłonow, z nich je hišće nimale 15 wot wšeho spočatka pódla. Dwě třećinje aktualneho čłonstwa stej pozdźišo towarstwu přistupiłoj. Tele dobre wuwiće njebě tak samozrozumliwe. Móžemy poprawom optimistisce do přichoda hladać.
A kak je so skutkowanje wuwiło?
M. Krygaŕ: Sym wot lěta 2002 w předsydstwje. Smy pod nawodom Měrćina Wirtha přeco jara měrnje a jara konstruktiwnje dźěłali. Wosebje so mi spodoba, zo smy tam tež ideje zběrali a zwoprawdźili. Njemóžu so dopominać na někajke konflikty w předsydstwje abo towarstwje. To je přeco wěcownje wotběžało.
Běchu tež wužadanja ...
Přewšo napjaty poměr k předmjetej wuměłske kubłanje měłZhladowanje na lěta přewróta – 6
„Znowazjednoćenje Němskeje – són a woprawdźitosć“ rěka kapsna kniha z pjera Waltera Leonharda. Rodźeny Durinčan je 40 lět we Wětrowskej šamotowni dźěłał. Serbske Nowiny wozjewjeja jeho trochu wudospołnjene, wot Arnda Zoby a Friedharda Krawca z přećelnej dowolnosću nakładnistwa DeBehr zeserbšćene dopomnjenki.
Sym pak so přezahe wjeselił. Po studiju su mje w lěće 1969 jako wobornowinowateho do wójska zwołali. Jako ženjeny wojak dóstach połdra lěta měsačnje 80 hriwnow! Potrjechenych podpěrachu ze socialnymi wukonami. Woni njetrjebachu na přikład za bydlenje podruž płaćić.
600 lět Sernjany – zajimawe stawizniske powěsće wo delanskej wsy 17
Sernjany swjeća lětsa 600. róčnicu prěnjeho pisomneho naspomnjenja. Rodźeny Sernjančan a dobry znajer stawiznow delanskich wsow Pawoł Rota je někotre stawizniske zajimawostki wo wsy zestajał, kotrež čitarjam Serbskich Nowin we wjacorych dźělach spřistupnjamy:
Dwanaće lět Serbski zakoń
Srjedu, 23. měrca 1960, wječor wotmě so na žurli Korjeńkec hosćenca w Sernjanach swjatočnosć składnostnje 12. róčnicy schwalenja Zakonja wo zachowanju prawow serbskeje ludnosće. Zarjadowar běštej Domowinska skupina Sernjany-Róžant a sekretariat Kamjenskeje župy „Michał Hórnik“. Za wjesny parlament bě to zdobom wurjadne zeńdźenje; tež za Róžant a Smjerdźacu.
Žnjowy dźakny swjedźeń a party
Na zahrodźe dźěćaceho domu „Při baćonjacym hnězdźe“ w Myšecach je so 10. oktobra běrnjacy woheń palił. Maćerje a nanojo njejsu tuž hnydom domoj chwatali, ale su so z dźěćimi při wohenju zhromadźili. Za to mějachu dobru přičinu. Wšako wotměchu tam žnjowy dźakny swjedźeń. Za to běchu žłobikarske a pěstowarske dźěći něšto dobre k jědźi přihotowali. To wězo wšitkim derje słodźeše, wosebje dokelž běchu na čerstwym powětře. Tež ći, kotřiž běchu před něšto časom hišće w Myšecach do horta chodźili, běchu na swjedźeń přeprošeni. Woni běchu w septembrje za swój film „Dźěći w horće Myšecy“ wobydlerske myto Sakskeje w kategoriji telewizija dobyli. Na swjedźenju přepodachu połojcu mytowanskeho pjenjeza towarstwu Słónčna pruha z.t. Drježdźany. To je spěchowanski kruh za na raka schorjene dźěći a młodostnych. Zastupjerka towarstwa skupiny staršich Hornja Łužica knjeni Gnausch je so za dar 250 eurow wutrobnje dźakowała. Wjesołe popołdnjo njebě dawno hišće zakónčene. Nawječor ćehnjechu dźěći w lampionowym ćahu po wsy. Po tym sedźachu při lěhwowym wohenju abo rejwachu k hudźbje diskoteki.
Šulerjo wudadźa swoju prěnju knihu
Foće: SN/Hanka Šěnec, Měrka MětowaKotre přihoty a rozmyslowanja su trěbne, zo móhła zajimawa kniha nastać? Z tymle prašenjom zaběraja so šulerjo 7. lětnika Ralbičanskeje wyšeje šule wot kónca awgusta. A činja to samo praktisce we wobłuku projekta „Naša serbska kniha“ Ludoweho nakładnistwa Domowina. Woni smědźa spisowaćeljo swójskeje knihi być a wšitke kročele nastaća hač k wozjewjenju přewodźeć. W prěnich tydźenjach su we wučbje serbšćiny fabule pisali a we wuměłskim kubłanju k tomu hodźace so rysowanki zhotowili. Kónc septembra je takrjec manuskript w nakładnistwje předležał. Lektorka Weronika Žurowa teksty hišće raz korigowaše, wuhotowar Tomaš Šołta zestaja manuskripty na hišće prózdne strony knihi. Młodźi awtorojo su jeho při tym wobkedźbowali. W nakładnistwje pak njejsu sej jeno swoju prěničku wobhladali, ale zdobom wšitke wotrjady wopytali a zhonili, kotre medije tam wuchadźeja a kelko dźěła za tym tči. W redakciji Serbskich Nowin zeznajomichu so z dźěłom žurnalistow. Naš wječornik budźe přichodnje sobu za jich prěničku wabić.
Do Chrósćic pućowali
Zhromadnje lipu sadźili
W Rakecach bě jónu wulke knježe kubło. We wulkim hrodźe stej dźensa šula za rybarjow a Sakski krajny hamt za wobswět a ratarstwo zaměstnjenej. W něhdyšich hródźach a bróžnjach su mjeztym młodźinski klub, wulka biblioteka a domizniski muzej. Při Dwórnišćowej je gmejna před lětomaj hrodowu murju wobnowiła. Stara piwarnja, kotraž tam steješe, je nimale dospołnje rozpadnyła. Tohodla ju zwottorhachu. Na samsnym městnje je dźensa rjane wulke hrajkanišćo. Při tym staj njedawno Rakečanski wjesnjanosta Swen Nowotny a čłon předsydstwa Domowinskeje skupiny Komorow-Trupin-Rakecy Günter Holder lipu sadźiłoj. To je zamołwita za serbske prašenja Rakečanskeje gmejny Jaqueline Krawcowa jara witała. Dźěći Witaj-skupiny tamnišeje pěstowarnje předstajichu rjany serbski program. Dwě holcy stej so woblekłoj serbsku narodnu drastu. Lóštnje zaspěwachu dźěći „Smy lutki wjesołe“ a zarejowachu „Stup dale“. Jich pěseń a rejku přewodźeše hudźbny terapeut a motiwator za serbsku rěč a kulturu Lucian Kaulfürst na dudach.
