Kriminalny pad Praskeho Jesulatka – Na serbskich slědach po Praze ...
W serialu „Na serbskich slědach po Praze“ wjedźe Pražan Marek Krawc čitarjow na městnosće w čěskej stolicy, kotrež maja za nas Serbow wulki wuznam. Dźensa: Praske Jězusdźěćatko
1. žnjenca 1961 zběhny policajski zastojnik rano na słužbnym zarjedźe Veřejné Bezpečnosti (bywša čěskosłowakska policija) w Praze słuchatko a zasłyša znjeměrnjeny hłós. W cyrkwi swj. Marije Dobyćerskeje bu kradnjene, a to wšelake liturgiske předmjety, mjez nimi drohotne Praske Jesulatko ze wšěmi debjenkami. Cyle wosebity pad za Majora Jaroslava Zahrádku a wyšeho poručnika Josefa Hyrmana, kotrajž podaštaj so bjez komdźenja na městno njeskutka, zo byštaj jeničkeho swědka Pavela Galla přesłyšowałoj.
Z BOOKiijom w knize slědźić
Hdźe hnězdźa łastojčki? Štó so we wišninje chowa, a što chowa wjewjerčka? A čeje stopy nańdźeš w sněze? To zhonja dźěći w nowostce „Powědaj mi wo počasach“, kotraž je tele dny w Ludowym nakładnistwje Domowina wušła. Bianka Wjeńcyna je knihu z němčiny přełožiła. W njej dźěći Paula, Jonas, Marie a Noah přeradźeja, što so w nalěću, lěću, nazymje a zymje wšitko stawa, što rosće a što móža wšitko činić. Knižka je kóždemu počasej wotpowědnje pisanje ilustrowana. Dale je z klapkami wuhotowana, za kotrymiž so tajke
a hinaše překwapjenki chowaja, kotrež hodźa so ze słuchopisakom BOOKii wuslědźić. Ludowe nakładnistwo Domowina, Měrka Mětowa
Tajka překwapjenka
Před hródźu steji wulke stadło howjadow, mjez nimi jenički byk, za to pak wulka ličba jałojcow. Herta je chětro pomałka. Wona jako poslednja na pastwu stupi. Mała Madlenka so dźiwa. Herta je jej najlubša. Přeco hdyž Madlenka k pastwje přińdźe, so wona na brjóh sydnje a stadłu přihladuje. Herta so potom k njej bliži. A Madlenka dawa jej najčerstwiše stwjelčka trawy. Tola dźensa so Madlenka dźiwa, Herta je hinaša. Jeje wulkej čornej woči stej raz cyle wočinjenej a raz dlěje začinjenej. Jenož přez mikawčki widźiš, zo wona njespi. „Čehodla poprawom sy tajka pomałka. A što je z twojim brjuchom? Tón je tak tołsty – boli će tón?“ Herta pak kaž hewak mjelčo dale trawički mlaska. „Dokal da chceš?“, so ju Madlenka praša. Herta bliži so k štomam, kotrež steja na boku pastwy. Při tym přeco zaso wróćo na Madlenku hlada. „Haj, ja přińdu!“, jej Madlenka praji. Po puću za nju tu a tam młódne stwjelca trawy šćipa.
„Lotka a Sophia“ swjećitej narodniny
Před lětom započa so za Lotku a Sophiju wulki dyrdomdej na internetnym kanalu Youtube, hdźež su mjeztym mnohe rjane a lóštne přinoški wozjewjene. Swěrnej přećelce zwjeselatej dźěći po cyłej Łužicy. Wulka party z fanami wirusa dla drje wupadnje, za to pak su waše kreatiwne ideje prašane. A tak je za was, lube dźěći, w Dźěćiznaku wobrazk za wumolowanje spřihotowany.
Wjele wjesela přejetej a hač do bórze prajitej Lotka a Sophia!
Sophia Budarjec
Za nowu sezonu w zahrodce wšitko spřihotowane
Matijas Pěčka plahuje wšelake družiny rostlinow. Tak ma na přikład trajne družiny kaž pisane gerbery abo lilije w jednej z cyłkownje štyrjoch rostlinarnjow. Rostliny dźě trjebaja wšelake wuměnjenja kaž zymne abo ćopliše temperatury, zo bychu so derje wuwili. W kóždym škleńčanym twarje su tuž hinaše poměry. Kwětki předawa w swojim wobchodźe, hdźež móžeš sej je na krasne kwěćele wjazać dać.
W nalěću njemóžemy často dočakać, zo móhli sej syrotki, narcisy, tulpy abo kropački kupić a do sudobjow kaž tež do zahrodki nasadźeć. Tež w rostlinarnjach Matijasa Pěčki tajke rostu a na to čakaja, zo skónčnje tam swoje městno dóstanu, hdźež móža je ludźo wobdźiwać. Trochu barby po ćmowych zymskich měsacach dźě je kóždemu spodobanje.
Matijas Pěčka je tohorunja pokazał, kak maja so studentki wusyć. Za to spřihotowa wón kašćik z pódu.
Wjele zboža Benej Budarjej k 75ćinam
Rano stańši z łoža hižo jeho słowa w rozhłosu słyšu. W šuli čitamy w serbšćinje jeho twórby runje tak kaž w stawiznach. A popołdnju słyša dźěći we wjele swójbach stawiznički z jeho pjera. Sam pak je žiwy skerje w měrnym kućiku našeho serbskeho kraja. Rěču wo mištrje serbskeje literatury Benu Budarju, kiž swjeći dźensa 75ćiny. Rodźeny 19. nalětnika 1946 w Kulowje chodźeše tam do šule, dale w Dobrošicach, Konjecach a Ralbicach. W lěće 1964 złoži maturu na Serbskej rozšěrjenej wyšej šuli w Małym Wjelkowje. Po tym studowaše sorabistiku a slawistiku w Lipsku, hdźež bě tež čłon Sorabije. Za čas studija rusistiki přebywaše lěto w Ruskej. 1970 woženi so z Ludmilu Nawkec, kotruž bě hižo na rozšěrjenej wyšej šuli zeznał a kotraž bě tež w samsnym času kaž wón w Lipsku była. Jimaj narodźištej so dwě dźěsći. Budar dźěłaše jako lektor w Ludowym nakładnistwje Domowina w Budyšinje kaž tež pozdźišo jako redaktor a šefredaktor Płomjenja.
Blidowy ličak swětowa nowosć był
K stotym narodninam prof. Nikolausa Joachima Lehmanna z Kamjeneje
„NJ bě dźěćo swojeho časa, w samsnej měrje tež přećiwo swojemu časej a zwjetša daloko před swojim časom.“ (Dolly Lehmann)
Jedyn z najwuznamnišich informatikarjow něhdyšeje NDR pochadźa z małeje serbskeje wjeski blisko Radworja Kamjeneje. Lětsa 15. měrca bě tomu runje sto lět, zo je so NJ (iniciale bě sej jako maturant w Budyšinje dał a wobchował) do tamnišeho rězakec domu narodźił. Dobra přiležnosć, w Serbskich Nowinach dźensa na tule wosobinu dopominać. Rěč je wo profesorje Nikolausu Joachimje Lehmannje / Mikławšu Joachimje Wićazu.
Enormny spektrum ze stajnje znowa překwapjacej rěču
„Weltbetrachter. Neue Lyrik. Eine Anthologie aus Sachsen“ rěka zběrka, wopřijimaca 180 basnjow, kotrež su wot lěta 2010 do 2019 nastałe. Wudawaćelej Róža Domašcyna a Axel Helbig poćahujetaj so z titulom na twórbu „Weltbetrachter“ Wulfa Kirstena, kotraž lyriku jako esencu, komprimowanje a rozwjazanje hranicow mjez žiwjenjom a swětom pokazuje. W předsłowje formulujetaj Domašcyna a Helbig doraznje čiłu wjelorakosć poezije a jeje kmanosć, skutkować jako seismograf.
Smolerjec kniharnja
30 lět kruta instanca za rozšěrjenje serbskeje literatury
Dokładnje štyri dny po 30. róčnicy swojeho załoženja 4. měrca 1991 smědźeše Budyska Smolerjec kniharnja po štyri měsacy trajacej přestawce lockdowna dla znowa swoje durje wotewrěć a nawodnica Annett Šołćic kupcow zaso wosobinsce do raja serbskich knihow witać. Cordula Ratajczakowa je so Budyšanku rozmołwjała.
Knjeni Šołćic, Wy sće wot spočatka pódla, sće wšitke 30 lět předawarni Ludoweho nakładnistwa Domowina swěrna wostała a dźeń wote dnja kupcam a serbskej knize słužiła. Stawizny tohole domu potajkim bjez Was předstajomne njejsu. Kak tutu zwjazanosć wosobinsce začuwaće?
Flirtować wuknyła
W tutej kolumnje powěda šěsć redakciji SN znatych mjezynarodnych awtorow, wotměnjacy so pod pseudonymom „prof. Wink“, jónu wob měsac wo swojich nazhonjenjach a dožiwjenjach we wobłuku zetkanja kulturow, identitow, rěčow a narodnych mjeńšin.
