Kak widźomnichcemy być?
Někotre mysle tež ze serbskeho wida wo knize Emilije Smechowski „Wir Strebermigranten“(„My, super imigranci“)
We wobłuku swojeho masterskeho dźěła zaběram so z literaturu pólskich spisowaćelow, kotřiž su do Němskeje wotpućowali. Zajim leži při tym na načasnych twórbach. Wašnje pisanja a wobchad z identitu stej centralnej dypkaj rozestajenjow.
Zakład přepytowanjow twori debitowa kniha „Wir Strebermigranten“ Emilije Smechowski. Na esejistiske wašnje powěda žurnalistka, kotraž dźěła dźensa za najwjetši němski tydźenik Die Zeit, kak je 1988 w starobje pjeć lět ze sotru a staršimaj z Pólskeje do Němskeje přišła. Lěta 1981 ze stron komunistiskeho režima wuwołany wójnski staw, kotryž traješe dwě lěće, ale předewšěm hospodarska kriza a njespokojace žiwjenske wuměnjenja běchu rozsudej staršeju polěkowali. Tak dyrbješe so młoda Emilia zahe ze swojej domiznu, kašubskim městom Wejherowo, kotrež leži blisko Gdańska, rozžohnować.
Jako dźěćo so bojał wosoł być – jako profesor so z wosołom ...
W tutej kolumnje powěda šěsć redakciji SN znatych mjezynarodnych awtorow, wotměnjacy so pod pseudonymom „prof. Wink“, jónu wob měsac wo swojich nazhonjenjach a dožiwjenjach we wobłuku zetkanja kulturow, identitow, rěčow a narodnych mjeńšin.
Jako bě hišće hólčo, měješe prof. Wink problem. Boješe so hłupak być. Boješe so směšnosće, kiž přećelow k tomu pohnuwaše, jeho wusměšować a kotraž bě staršimaj składnosć jeho kritizować. Boješe so, zo jemu wosoł rěkaja.
Na swojich mnohich jězbach bě Wink tež jónu w regionje Kociewie. Je to etnokulturna kónčina w Pólskej něhdźe mjez Waršawu a Gdańskom, hdźež bě hósć italsko-pólskeje swójby. Derje wuspany stupi wón při schadźenju słónca na dwór a hladaše do konjencow. Tam, blisko rjanych jěchanskich konjow a derje hladanych ponyjow, wuhlada šěsć wóslikow. Na prěni napohlad wone ani rjane njeběchu ani wosebje inteligentne njewupadachu. Wone tam prosće stejachu.
Asemblaža Měrki Pawlikoweje „Žony zajimuja so em bóle za žaby, ...
Wojerowčenjotworja sej swój bydlenski wobswět
Wojerowske nowe město započachu 1957 jako bydlenske sydlišćo za dźěłaćerjow a twórcow płunoweho kombinata Čorna Pumpa (GKSP) natwarjeć, a spěšnje su so tehdy do łužiskeho města zasydleni na sobutworjenju a sobuwuhotowanju swojeho bydlenskeho wobswěta wobdźělili.
Srjedźišćo towaršliweho schadźowanja
a pěstowanja rěče a kultury
zjawnje přepodatyTo bě Serbam wosebity a dołho wočakowany wulki swjedźeń: oficialne přepodaće noweho Serbskeho domu na Budyskim Póstowym naměsće. We wobłuku 2. zjězda Serbow dnja 8. julija 1956 su jeho durje za přichodne towaršliwe zetkanje a za pěstowanje serbskeje rěče a kultury wotewrěli. Na tónle wokomik čakachu Serbja po cyłej Łužicy a z nimi tež mnozy Němcy, česćowacy sej zhromadnosć a bikulturnosć w Hornjej kaž Delnjej Łužicy.
Předšulska skupina „Žabki“ z dwurěčneho dźěćaceho ...
Worklečanske dźěći do Hrańcy pućowali
Wumolujće sami!
Foće: Katja Rauerowa
Słyš ptačatko, tam zwysoka ... Před něšto dnjemi je předšulska skupina Worklečanskeje pěstowarnje „K wódnemu mužej“ při najrjeńšim słónčnym wjedrje do Hrańčanskeje hródźe za dejki pućowała. W Nowej Wjesce před wjesnym a młodźinskim klubom smy prěni króć pozastali a zhromadnje pod hołym njebjom snědali. Spěwajo a dobreje myslički dale nóžkowachmy. Jako zachod hródźow docpěchmy, posydnychmy so hišće raz a napichmy so. Puć bě za tajke krótke nóžki dosć napinacy.
W prózdninach do LIPY
Njejsy ženje hišće w prózdninach w LIPJE był? Nó, da je najwjetši čas. Wšako su so minjene lěta w Smjerdźečanskim kubłanskim srjedźišću stajnje wo rjane dožiwjenja za čas šulskich prózdnin starali. Tež lětsa tomu zaso tak budźe. Zapisajće sej termin 23. do 27. awgusta, stajnje wot ranja w dźewjećich hač do popołdnja w třoch, a přizjewće so spěšnje. Zhromadnje ze Serbskim šulskim towarstwom (SŠT) su sej tam tójšto wumyslili, zo njeby so wam, lube dźěći, wostudźiło. Nimo sportowych a kreatiwnych zaběrow podaće so na pućowanje k Staremu hatej, do Łazkowskeho lěsa a do Róžanta. Jeli sće w starobje šěsć do dźesać lět, móžeće pódla być. W skupinkach po stajnje štyrjoch dźěćoch, změjeće krasne dny. Kóžda skupina změje swojeho zamołwiteho. Při rjanym wjedrje pojědźeće wšitcy zhromadnje do Kulowskeje lěsneje kupjele. Nětko dyrbiće jenož hišće z lutowarnički wućahnyć 75 eurow abo so prašeć, hač nan abo mać, wowka abo dźěd wam pjenjezy dadźa. A hižo móžeće so pola abo pod přizjewić. Alfons Handrik
Hórki
fota: Julian Šołta
W hnydom dwěmaj bydlenskimaj
kontejneromaj so Hórčanscy młodostni zetkawaja. Prjedy hač móžachu do njeju zaćahnyć, dyrbjachu tam chětro podźěłać.
Elija Žur je jako wuwučeny třěchikryjer swoje kmanosće
tež wokoło młodźinskeho kluba nałožował.
Kaž na nimale kóždej
serbskej wsy su tež w Hórkach młodostni jara angažowani
a wobydlerjam při serbskich nałožkach – kaž tule při meje-
stajenju – sobu pomhaja.
Nawodaj Hórčanskeho
młodźinskeho kluba Franc Matješk
a Julian Šołta (wotlěwa)
foto: Jakub langa
„Dele z konopeja“ rěkaše akcija
ministerstwa, z pomocu kotrejež su sej Hórčanscy młodostni dwaj bydlenskej kontejneraj kupili. Po tym so stajnje zaso gratu přimachu, zo bychu swój nowy
domicil sporjadkowali.
Serbske młodźinske kluby 6. dźělJakub Langa je w zašłych wudaćach hižo někotre serbske młodźinske kluby předstajił.
Tónkróć poby w Hórkach, zo by so z nawodomaj kluba Julianom Šołtu a Francom Matješkom rozmołwjał.
Witajtaj! Kelko čłonow tučasnje maće?
J. Šołta: Nas je tuchwilu 24 – mjez nimi wosom holcow.
Dožiwjenje Šwicarska
Fota: annamaria hadankecWo dyrdomdejach w času pandemije (1.dźěl)
W běhu swojeho praktiskeho lěta – we wobłuku studija skótneje mediciny – mějach jako winowatostny praktikum wulkotnu móžnosć w Šwicarskej, tróšku dowola a wotpočinka na swobodnych dnjach nazhonić.
Krótko po jutrach podach so z kófrom a wačokom z ćahom na puć do Hochdorfa pola Luzerna w srjedźnej Šwicarskej.
