Zmužće so!
Za swojorazny festiwal wabili
Atentat na Hitlera so njeporadźił
20. julija bě tomu 75 lět, zo je połkownik Claus hrabja Schenk von Stauffenberg (1907–1944) spytał, přez atentat w rozkazowanišću Hitlera we Wjelčiznje (Wolfsschanze) w Narańšej Pruskej jeho morić. Z tym chcyše Stauffenberg puč wójska wuwabić a wójnu skónčić. Bohužel pak so atentat njeporadźi.
Z dobyćemi Sowjetskeje armeje a z přizemjenjom ameriskich a britiskich wojakow 6. junija 1944 w Normandiji rosćeše w byrgarskej opoziciji dopóznaće, zo je wójna přěhrata. Generalny połkownik Ludwig Beck (1880–1944), kiž bě wot 1933 do 1938 šef generalneho štaba Wehrmachty, steješe na čole opozicije. 1938 bě Hitler jeho wotsadźił, dokelž měnješe Beck, zo njeje němske wójsko sylne dosć za wójnu. Byrgarsku politisku opoziciju nawjedowaše bywši Lipšćanski wyši měšćanosta Carl Friedrich Goerdeler (1884–1945). Wón, Beck a jeju přisahancy chcychu po smjerći Hitlera mócnarstwo nacijow wotstronić, wojersku diktaturu wutworić a přiměr z USA a Jendźelskej wujednać.
Małe filmy sylnišo hódnoćić
Hrajne, krótko- a dokumentariske filmy wysokeje kwality měli přichodnje bóle na wsach zboka wulkoměstow Drježdźan, Lipska, Kamjenicy pokazować. To je zhromadna iniciatiwa Filmoweho zwjazka Sakska ze swojimi pjeć filmowymi festiwalemi, Dźěłoweje skupiny animaciski film a Němskeho instituta za animaciski film.
Wojerecy (AK/SN). Najwjetši partner iniciatiwy je Sakske ministerstwo za wědomosć a wuměłstwo, kotrež projekt lětsa ze 70 000 eurami a klětu z 100 000 eurami spěchuje. „Ludźo maja sej zhromadnje zaso wjace filmow wobhladać a wo nich diskutować kaž tež z filmowcami a awtorami do rozmołwy přińć. Filmy, kotrež husto jenož jónu na festiwalu pokazaja, maja tež na durhich městnach pokazać“, podšmórny předsyda Filmoweho zwjazka Sakska Joachim Günther minjeny pjatk na zahajenju projekta we Wojerowskej Kulturnej fabrice.
Wjetšina Běłoruskeje wuswobodźena
20. julija před 75 lětami docpě 1. a 2. běłoruska fronta w boju přećiwo němskej Wehrmachće wažny wuspěch. Jeje armeje překročichu rěku Bug a po tym sowjetsko-pólsku statnu hranicu. Měsac do toho, 23. junija 1944, běchu 1. baltiska, 1., 2. a 3. běłoruska fronta ofensiwu „Bagration“ za wuswobodźenje Běłoruskeje zahajili.
Dwanaće předstajenjow hišće budźe
Budyšin (SN/CoR). Nimale 23 000 přihladowarjow je 24. lětnje dźiwadło Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła (NSLDź) dotal na hrajnišćo pod hołym njebjom na Budyskim Hrodźe přiwabiło, a tež předstajenje dźens wječor je wupředate. Lětuša hra „Na krótšim kóncu Słónčneje aleje“ po romanje we wuchodnym Berlinje wotrostłeho awtora Thomasa Brussiga a wot intendanta a režisera Lutza Hillmanna po wašnju musicala zwoprawdźena inscenacija je po zdaću zaso do čorneho trjechiła. „Wopytowarjo nimale třiapołhodźinsku produkciju jara chwala. Ludźo su cyle zahorjeni, a to wězo tež nas wjeseli. ,Słónčna aleja‘ je po ,Olsenowej cwólbje‘ woprawdźe wulke zbožo“, rozłoži za medijowe dźěło zamołwita sobudźěłaćerka NSLDź Gabriele Suschke.
Wo Wendlandźe a Łužicy
Njedawno wotmě so druhi raz mjezynarodne zetkanje Syće młodych akademikarjow-sorabistow w Budyskim Serbskim instituće. Pjatnaće referentow je tam wo swojich slědźenjach rozprawjało. Někotre z nich chcemy w małym serialu předstajić.
Budyšin (jyh/SN). W lěće 2014 buchu „Towaršnostne nałožki a swjedźenje Łužiskich Serbow“ do němskeje lisćiny imaterielneho kulturneho herbstwa přiwzate. Kak pak so tute herbstwo jako resursa wužiwa a kak so dale dawa? Što to woznamjeni, „serbski“ być?
W swojim doktorskim dźěle na Leibnizowej uniwersiće Hannover přirunuje Jenny Hagemann, kak rozdźělnje bu słowjanske zasydlenje do dźensnišeho sebjezrozumjenja Hannoverskeho Wendlanda a Łužicy zapisane. Zdobom hodźitej so kónčinje hladajo na wuskutki energijoweje industrije přirunować – mjenujcy anti-atomowe hibanje tam a strukturna změna na zakładźe wudobywanja brunicy tu –, z kotrymiž matej wobchadźeć. Nimo toho stej wobaj regionaj na mjezy, kotrejuž wobydlerstwo je so w druhej połojce 20. lětstotka kruće změniło.
W Serbach hype wo festiwalnej skupinje wudyrił
Folklorny festiwal we Łužicy je mjez serbskej młodźinu bytostny zaćišć zawostajił. Wosebje ruska skupina Chróšćanskeho nócneho programa młodostnych přeco hišće zahorja.
Chrósćicy (SN/pdź). Nejromonach Fejofan rěka Pětrohródska band, kotraž wustupi na ranju festiwalneje njedźele wot něhdźe 1:30 hodź. na Zahrodnikec-Grutkec statoku. Za mnohich młodostnych běše tutón wustup wjeršk lětušeho festiwala. Z cyle nowym hudźbnym stilom drum’n’bass-folka zamó skupina publikum zahorić kaž žana druha nócneho programa „Chróšćan specialita“.
Jako jedna z prěnich bandow scyła kombinuje Nejromonach Fejofan ruske ludowe spěwy z modernej elektroniskej drum‘n‘bass-hudźbu. Słowjansku hudźbu tajkeho razu njeběše młodźina we Łužicy hač dotal hišće słyšała. Publikum běše fascinowany, hudźby a prezentacije hudźbnikow dla.
Poslednje hura?
Na zahrodźe hrodu koncertowali
Naročnu kulturu njemóžeš jenož na koncertnych žurlach w městach dožiwić. W Žornosykach hižo wjele lět dopokazuja, zo je to tež w cyle małej wsy móžno.
Žornosyki (CS/SN). Wjele wjace ludźi hač jeno 70 wobydlerjow bě wčera popołdnju w Žornosykach (Sornßig) pola Bukec, dokelž tam tójšto ludźi z Budyšina a Lubija a samo z Grodka přijědźe. Přičina bě koncert z melodijemi Johanna Straußa. Te předstajichu čłonojo orchestra Serbskeho ludoweho ansambla hromadźe ze solistku Susann Bartke, kotraž je hromadźe ze swojim mandźelskim Michaelom Bartke wobsedźerka hrodu a hosćićelka, a z tenorom Jensom Winkelmannom z Drježdźan. A samo dirigent Friedemann Schulz z jednym solom k poradźenju koncerta přinošowaše.
