Žitawa/Großhennersdorf (SN/CoR). Kak dale z łužiskim a serbskim filmom? Po zahajenju 13. nysoweho filmoweho festiwala wutoru w Žitawskim Gerharta Hauptmannowym dźiwadle schadźowachu so wčera łužiscy filmowcy na cyło­dnjowskej dźěłarničce w zetkawanskim centrumje Großhennersdorf, zo bychu so intensiwnje z tymle prašenjom zaběrali. Lětuše tematiske ćežišćo Nysoweho festiwala su mjeńšiny, a tak wěnuja so Serbam z wjacorymi zarjadowanjemi. Wčerawša dźěłarnička bě zdobom druhe zetkanje loni na Choćebuskim filmowym festiwalu załoženeje syće za łužiski film. Mjez wjace hač dwaceći zajimcami běchu awtor znateju filmow „Struga“ a „Rublak“ Konrad Herrmann kaž tež zastupjerki Załožby za serbski lud.

Němsko-pólske žurnalistiske myto Tadeusza Mazowieckeho spožčili

Lipsk (SN). We wobłuku swjedźenskeho zarjadowanja mjeztym 9. němsko-pólskich medijowych dnjow su wčera w Lipsku­ lětuše němsko-pólske Myto Ta­deusza Mazowieckeho spožčili.

Prěnje městno w kategoriji ćišćanych medijow wobsadźi Emilia Smechowski za přinošk „Sym něchtó, kotrehož nje­widźiš“. Wozjewjeny bě wón minjeny kónc tydźenja w nowinje TAZ. Awtorka rysuje w nim problemy pólskeje swójby w Němskej. Smechowski kritizuje, zo staršej swoju pólsku identitu zatajataj a sej wot dźěći žadataj, so w nowej domiznje hišće bóle „němsce“ zadźeržeć, hač Němcy sami.

W kategoriji rozhłós počesćichu žurnalistku Tillu Fuchs za „New York New York abo nowosće ze stareje domizny“. W swojim přinošku zwjazuje wona ćěkanje nana ze Šleskeje po wójnje z aktualnym połoženjom ćěkancow w Europje w dźensnišim času.

Dobyćerjej w kategoriji telewizija „Dźiw přežiwjenja“ staj Marek Tomasz Pawłowski a Małgorzata Walczak. Jeju film powěda wo ćežkim a strašnym ži­wjenju w židowskim geće za čas něm­skeje okupacije.

Basnik a spisowaćel Beno Budar je so sam k sydomdźesaćinam wobdarił, runje­ tak pak tež swojich lubych doma a swěrnych čitarjow. Po 65. narodninach 2011, jako z knihu „Jub die­ Geige“ narodninskich hosći překwapi, činješe wón to nětko­ k 70. narodninam z druhim dźělom knihi samsneho titula.

266 stron wopřijacu brošuru wuda awtor­ w swójskim nakładźe z podpěru Isy Bryccyneje nastupajo wuhotowanje a titulnu stronu kaž tež Jurja Šěraka­ jako lektora. Z basnjemi, powědkami, pře­łožkami basnjow a ze zaso­powědanjom anekdotow a dožiwjenjow za čas wójny wot někotrych Serbow rysuje wón zdobom swoje wobličo, rozmyslowanja a nutřkowne začuća. Z wudaćom je Beno­ Budar wšo to nazběrał a zaso podał, štož je jeho w žiwjenju přewodźało, po­zbudźało, formowało, nutřkownje zesylniło, zradowało, ale tež z nuzy a ze starosćow torhnyło.

Dźiwadło Zhorjelc-Žitawa z prapremjeru inscenacije „Alois Nebel“

K wopytej inscenacije „Alois Nebel“ měł čłowjek z ćahom do Žitawy jěć. Hišće ćahi ze Zhorjelca sem jězdźa. Tomu pak w awta lubowacej Sakskej po wšěm zdaću wěčnje tak njebudźe – potajkim radšo kóždužkuli skićacu so składnosć wužiwać. Kruch je „železniski blues z horow Jesenika“, a jenož hišće nakromne wobchadźenje z tymle něhdy hordym wobchadnym srědkom je jedna z jeho štučkow. Krajinowje snano najrjeńša železniska čara Hornjeje Łužicy pak je hišće z dalšeje přičiny prawy zazběh do dźiwadłoweje inscenacije. Přetož za Hagenwerderom hač do Hirsch­feldy wjedźe wona na tamny bok Nysy. Jako čaru 1875 twarjachu, njemóžachu sej dowumyslić, zo wona po lěće 1945 na něšto kilometrach hranicu do Pólskeje přeprěči a zo je dwórnišćo Wostrowc nadobo we wukraju.