Jendźelska
Kraj čaja, přibrjohow, hrodow a korčmow
Sroki a kulturne kubłanje za moju jendźelsku swójbu Moja hóstna swójba, Brazilčan Francisco a přistajena Amy Psaj Coco a Chewie
słušatej runje tak k swójbje. Sławna katedrala w městačku Ely Samozrozumliwje maja w Newmarkeće tež „konjacy klub“. Tež wujěchanje steješe na dnjowym planje.
12
3
6
5
4
1. dźěl
Hižo dołho planowach po zakónčenju studija poł lěta po swěće pućować. Nimo zeznaća njeznateje kultury a krajiny kaž tež nowych ludźi mějach pak runje tak dwaj zaměraj – so w jendźelšćinje wukmanić, kaž tež jěchanske kmanosće a wědu wo konjach rozšěrić. Poprawom chcych do Awstralskeje hić, štož pak pandemije dla móžno njebě. Ale namakach nowy cil – Jendźelsku. A tam njejsym poł lěta „jenož“ z lubej hóstnej swójbu žiwa była, ale pozdźišo tež za mjezynarodnje wustupowacy konjacy skakanski team dźěłała a móžach swój přebytk z tripom po južnej Jendźelskej zakónčić.
„Horce tydźenje“ we Worklecach
Lětuše prózdniny za dźěći běchu woprawdźe horce, znajmjeńša za te, kotrež su we Worklečanskim horće „K wódnemu mužej“ přebywali. Tam su mjenujcy cyle wosebitu ideju za prěnje prózdninske tydźenje měli. A kóždy tydźeń steješe pod wosebitym hesłom. Čitajće pak sami, što su dźěći dožiwili.
„Što je so ći w prózdninach w horće najbóle lubiło?“
Zala Ošikec: Za mnje najrjeńšo bě MONOPOLY twarić.
Marek Pěčka: Cyle super běše, zo tak wjele činimy. Najbóle je so mi twar MONOPOLYja lubił.
Emma Rabec: Twarić MONOPOLY bě wulkotne. Mysteriozny pakćik bě za mnje jara napjata wěc.
Mia-Sophie Grutkec: Wulět do Kamjenca běše najrjeńši. Postup na wěžu je so mi jara lubił.
Lucija Hozec: Rjenje běše, jako smy na Kamjenskej wěži wjeršk docpěli a tam pokład namakali.
Eduard Handrik: Mi je so wšitko wokoło detektiwa a twar Worklečanskeho MONOPOLYja lubiło.
Festiwal Meta-Solis
Něhdźe sto wopytowarjow zličichu na awgustowskim festiwalu Meta-Solis při Miłočanskej skale. Tam wobhladachu sej mjez druhim krótkofilmy, wobdźělichu so na workshopach a rejowachu k najwšelakorišim zynkam. Tak wustupichu Berlinske duwo Hara Crash, Berlinjanka Vida, serbskej DJjej Ida Bux a Knytl a Ignomus. Festiwal wotmě so mjeztym třeći raz. Jurij Bjeńš
Foto: Krystof CyžBrankatschki w Sundowneru hudźili a spěwali ...
Benedikt Šołta: ...
Niklas Wjela: Sym zaso do Wodowych Hendrichec jěł, dokelž su mnozy moji přećeljo tež tu. Hižo časćišo sym tu přebywał. Husto hrajemy blidotenis abo so w susodnej kupjeli kupamy. Dźěći z našeje skupiny přeco derje poskaja a we wubědźowanjach smy přeco dobri.
Foto: SN/Hanka Šěnec
Pjatk, 3. septembra 2021
SERBSKE NOWINY – KÓNCTYDŹENSKA PŘIŁOHA
„Seife“, kaž wšitcy prózdninske lěhwo we Wodowych Hendrichecach mjenuja, je tež lětsa zaso młodostnych wabiło. Rěčne lěhwo Serbskeho šulskeho towarstwa běše znowa wulki highlight. Dawid Žur (naprawo) chcyše wot třoch młodostnych wobdźělnikow wědźeć, što je so jim najbóle spodobało.
Truskalcowa torta k zastupej do šule
Fotomontaža: SN/Hanka Šěnec„Jipi, juchhej!“ Takle juska mała Ema po Młynkec zahrodźe. „Sym tak zbožowna!“ Nadobo Ema stejo wostanje, so cyle hłuboko dele schili a so do trawy čapnje. „Wěš ty, čehodla so tak wjeselu, luba Julie?“ Při tym zběhnje Ema wulke łopjeno rostliny pócćiwki (Ochsenzunge) dowysoka, pod kotrymž sedźi šlink z wosebje rjanej chěžku. Ema je ju ze žołtej a oranžowej barbu pomolowała. Tej barbje ma wosebje rady. Wona a Julie stej dobrej přećelce. Julie bydli pod łopjenom wulkeje rostliny, kotraž steji hnydom za drjewjanymi wrótkami do zahrodki. Hdyž Ema z pěstowarnje přińdźe, najprjedy za njej pohlada. A potom jej wšitko powěda, što je dožiwiła. Dźensa pak njemóže změrom sedźeć. „Julie!“, Ema woła, „jutře póńdu prěni króć do šule. Chcu z mamu hišće tortu pjec. Hmmm.“ Spěšnje běži do kuchnje. „Mama, sy hižo za tortu truskalcy šćipała?“ Ema skoči k maćerce, kotraž jej po włosach majka. „Ema, sym cyłe hrjadki truskalcow na zahrodźe přešła, njejsym pak ani jeničku truskalcu wjac namakała. Nochcemy tortu ze slowkami pjec?“ Ema zblědnje.
„Wulkotna, jónkrótna atmosfera a přiležnosć něšto ...
Na 15. mjezynarodnej rězbarskej dźěłarničce hotuja so na finisažu,byrnjež cyle dodźěłane njebyło
Wuměłče a wuměłcy 15. mjezynarodneje rězbarskeje dźěłarnički w Miłočanskej skale Při Krabatowym kamjenju hotuja so na finisažu. Tam chcedźa zajutřišim swoje twórby prezentować, kotrež su w minjenymaj tydźenjomaj nastali. Někotre skulptury a plastiki su hižo hotowe, na tamnych poslednje kontury hišće formuja.
Zakónčenje ryzy wuměłstwoweho dźěła pak njewoznamjenja, zo móža akterojo ruce do klina złožić. Nawopak – po dźěle je do dźěła, kaž tak rjenje rěka. „Hižo prawy podstołp (Sockel) nańć je často wulke wužadanje. Žana skulptura njeje dospołna, doniž njeje jasne, na čim steji. Nimo toho dyrbimy pruwować, kotry spódk a kotre městno je za nje najkmańše“, su sej wobdźělnicy přezjedni. Předewšěm drjewjane twórby dźě njemóža na prostej zemi stać – přewulki je strach, zo k zhniliznje dochadźa a zo počinaja so hriby zaměstnić.
Nowa wjeska dróhowc wostała
Nowy Łusč před 200 lětami prěni króć němsce naspomnjeny
Nowy Łusč je młode sydlišćo w Bóščanskej gmejnje. Lětsa su jeho wobydlerjo 200. róčnicu prěnjeho naspomnjenja swojeho němskeho mjena Neu-Lauske swjećili, a to 14. žnjenca. Do Bóščanskeje gmejny z dohromady 850 wobydlerjemi słuša wosom wsow a spočatk połstatych lět 20. wěka natwarjene Wětrowske sydlišćo jako najmłódše komuny. Wobsydnik Jasčanskeho knježeho dwora, Serbam napřećo njepřećelsce zmysleny dr. Georg Friedrich Wiesand, da 1828 na Horjanskich ležownosćach nowe sydlišćo serbskich roboćanow-chěžkarjow natwarić – Nowu Jaseńcu. Tale wjes mjezuje ze staroserbskej wsu Horu, kotraž bu 1301 prěni raz z mjenom tamnišeho knježka von Gor w zapisku ryćerjow Budyskeho kraja naspomnjena.
Za škit wikowarjow před rubježnymi ryćerjemi
Dźeń Hornjeje Łužicy swjećachu sobotu, 21. žnjenca, kaž hižo něšto lět we wšelakich městach a wsach z kulturnymi poskićenjemi, historiskimi pokazkami, ze zabawu a přednoškami. Wjetše swjedźenišćo bě Lubij. Wšako běchu tam runje před 675 lětami Hornjołužiski zwjazk šesćiměstow załožili – a to bě historiska přičina woswjećenja Dnja Hornjeje Łužicy.
W lěće 1346 a hižo do toho bě w našej domiznje jara njewěsty, zły čas. Wochudnjeni zemjenjo we Łužicomaj a w sewjernej Čěskej wohrožachu jako rubježni ryćerjo wobchad a wikowanske transporty na srjedźowěkowskich dalnodróhach, wurubjachu wozy wikowarjow, nadpadowachu tež wsy před městami a zapalachu chěže. Bohatych měšćanow, kotřiž zemjanskim rubježnikam při tym do rukow padnychu, wotwjezechu do swojich hrodow a žadachu sej wjele pjenjez za jich pušćenje.
„Smalaca reporterka“ po serbskich pućach
Interview z Gudrun Kubenz k 90. narodninam
Nimale tři lětdźesatki dźěłaše Gudrun Kubenz jako wobrazowa reporterka za nowinu Lausitzer Rundschau. Ze swojim Trabantom smaleše mjez wokrjesomaj Wojerecy a Grodk wot jednoho termina k dalšemu. Připódla wotkapny tež něšto za Nowu dobu. Jutře, 28. awgusta, swjeći wona w Bochumje dźewjećdźesaćiny. Serbski muzej je njedawno tójšto jeje serbskich motiwow do zběrki přijimał. Andrea Pawlikowa je so z fotografku rozmołwjała.
Słušeće do powójnskeje generacije emancipowanych žonow, sće wulke sony měła, do swěta chcyła, přiwšěm njeje Łužica Was pušćiła. Kak sće so tule z fotowej žurnalistku stała?
