Mjeno firmy „Sonocrete“ wobsahuje dwě wopřijeći. „Sono steji za sonochemiju, při čimž dźe wo wliw ultrazwuka na chemiske reakcije. Concrete je jendźelske słowo za beton“, rozłožuje jednaćel Ricardo Remus. Młody Choćebuski twarski inženjer je z koleginu dr. Christianu Rößler nowu metodu za to wuwił, zo by beton spěšnišo stwjerdnył. Dr. Rößler je wědomostna sobudźěłaćerka Weimarskeje Bauhaus-uniwersity a nawjeduje tam dźěłowu skupinu za mikroskopiju elektronow a cementowu chemiju. „Rewolucioněrujemoj zhotowjenje betona“, měni Remus.
Sernjany swjeća lětsa prěnje pisomne naspomnjenje wsy před 600 lětami. Rodźeny Sernjančan a dobry znajer stawiznow delanskich wsow Pawoł Rota je někotre stawizniske zajimawostki wo wsy zestajał, kotrež čitarjam Serbskich Nowin we wjacorych dźělach spřistupnjamy:
Zachowana pastyrnja
Wojnarjec Franc (prawje: Franc Ryćer, najmłódši z wojnarjec štyrjoch hólcow = 1901–1962) bě njewobydlomnu móličku ležownosć srjedź wsy za sebje (z mandźelskej) dosahacu spóznał, gmejnje wotkupił a rozpadanku wottorhawši sej na městnje 1928 wot Rochec twarcow mały domčk natwarić dał. Hewak by Sernjanska pastyrnja zabyta a nawjes trochu wjetša była. – Dopominam so hišće na po Druhej swětowej wójnje wobydlenu móličku pastyrnju we Łazku. Dźensa ma na jeje městnje Rawšec swójba mału zahrodku.
Prěni mjez chěžkarjemi
Mjez wjesnymi chěžkarjemi běchu korčmar, młynk a kowar často po swojim powołanju mjenowani, nic jako chěžkar abo ze swojim swójbnym mjenom. Woni mějachu tež trochu wjace pódy hač druzy chěžkarjo.
Před 100 lětami skónči so Prěnja swětowa wójna. W němskich wójskach – předewšěm w sakskim a pruskim – wojowachu tež tysacy Serbow na bitwišćach na zapadźe a wuchodźe Europy. Jeničce katolski serbski kraj je w surowym boju wulkomocow wjacore sta swojich synow zhubił. Hižo za čas wójny abo krótko po jeje kóncu rozsudźi so tuž tež wjele łužiskich gmejnow a wosadow, stajić swojim padnjenym pomniki, zo njebychu so jich mjena zhubili.
Jedyn z prěnich wojerskich pomnikow w Budyskim kraju a scyła prěni ryzy serbsce popisany postajichu nalěto 1919 na Radworskim kěrchowje při Křižnej cyrkwi. Wopomnjenski kamjeń sam, kiž njeje bohužel zachowany, běchu Radworčenjo hižo w zymje 1916/1917 zhotowić dali, jako wójna hišće howrješe. Kaž Radworski dopisowar w awgusće 1919 w Serbskich Nowinach rozprawješe, mějachu so nastupajo wuhotowanje po namjeće towarstwa „Domizny škit“ (Heimatschutz) z Drježdźan, kotrež bě naćiski wojerskich pomnikow zdźěłało a je po wšěm kraju rozšěrjało.
Pohladnicy powědaja wo dawnych časach, swědča wo podawkach a ludźoch. Alfons Handrik wotkrywa nam swět, na kotryž smy w minjenych lětach nimale pozabyli.
Nowy hród w Njeswačidle, kaž jón na pohladnicy z lěta 1905 widźimy, jenož hišće mało staršich ludźi znaje. Jónkrótny twar bu 23. meje 1945 přez zapalerstwo zničeny, po tym zo je hrózbne bitwy na kóncu Druheje swětoweje wójny přetrał.
Kulisa šule
za kuzłanje „Hogwarts“ z filma „Harry Potter
W elcome back! Minjeny raz
sym wam tu wo hudźbnym měsće Nashville rozprawjał, hdźež tučasnje studuju. Wězo njejsym tam jenož w swojej stwičce sydał, ale běch tež w dalšich kónčinach USA po puću. Tak pobych w nazymskich prózdninach z někotrymi přećelemi w Los Angelesu.
Byrnjež lětsa 22 křižerjow mjenje
hač loni sobu jěchało, běše znowa wjac hač 1 400 přewažnje serbskich młodostnych a muži po puću, zo bychu wjesołe poselstwo wozjewjeli. Mjez nimi bě 45 nowačkow. Někotrych z nich smy za młodźinsku přiłohu fotografowali. Jurij Bjeńš
We Wotrowje bě 6. apryla zaso raz tak mjenowany Mekka serbskich kaž tež němskich kicker-přiwisnikow. 9. raz organizowaše Marko Mět zhromadnje z młodźinskim klubom O2 Wotrow tutón woblubowany event. Tež lětsa wobdźěli so zaso šwarna ličba dwójkow – dohromady 56! Ralbičan Tomaš Bejma wobsadźi ze swojim kumplom Alexom Lutherom prěnje městno. Slěbro dźěše na dwójku Damian Cyž/Handrij Korjeńk a bronza na team Le Möw (Thomas Jentsch a Philip Kahn). Jurij Bjeńš
fota: jörg stephan
N aš 7. lětnik – skupina čěšćinarjow Serbskeho gymnazija Budyšin – poda so 11. apryla na ekskursiju do Čěskeje.
Z ćahom jědźechmy hač do Libereca a wottam z luksurioznym busom Regio-Jet hač do stolicy Prahi.
Lětsa je znowa nimale 1 500 křižerjow w dźewjeć serbskich a dwurěčnych procesionach poselstwo wo zrowastanjenju Jězusa Chrystusa wozjewjało. Mjez nimi běchu cyłkownje jedyn dejmantny, sydom złotych a dohromady 49 slěbornych jubilarow. Hinak pak hač loni – to mějachmy jutry zymne, wětřikojte a chětro jěre wjedro, a přiroda bě hišće šěra a zymska – běše lětsa mócnje zanošowane „haleluja“ křižerjow do wšěch směrow daloko słyšeć. Bjez dźiwa tuž, zo su procesiony nic jenož w Hornjej, ale po wšej Łužicy wjacore dźesaćitysacow turistow ze wšeho swěta přiwabili. Tak njewobhlada sej w Kulowje jenož skupina z Rostocka křižerjow, ale tež wjacore busy z Čěskeje su puć do Łužicy, mjez druhim Kulowa, Ralbic a Pančic-Kukowa našli, kaž tež do Budyšina.