Mitozej nowa atrakcija prazwěrjenca

štwórtk, 13. apryla 2017 spisane wot:

Nětko přepodatemu wopytowarskemu centrumej woblubowaneho wulětnišća slěduje w lěću dalši powabk

Štož kaž futuristiska twórba na kromje parkowanišća skutkuje, je nowe zachodne twarjenje, abo lěpje prajene wopytowarski centrum Małowjelkowskeho prazwěrjenca. Wotdaloka je hižo widźiš, a zda so, kaž by wopytowarja hišće bóle wabiło hač wulki sawrij při dróze do Słoneje Boršće. Architektonisce fascinowaca konstrukcija pak njepřeproša na wuprawu do přichoda. Skerje nawopak, ma być symboliska pokazka na spočatki žiwjenja na našej zemi.

Dlěje hač štwórć lětstotka wukonja Marek­ Buk powołanje sedłarja. Mjeztym­ je hižo dlěši čas samostatny. Někotre lěta měješe wón na zapadźe Němskeje sedłarnju, je pak so do ródneje­ wsy Wotrowa nawróćił.

Kóń je jónkrótne zwěrjo. Ćim rjeńšo je, z kwalitatiwnym a prawym gratom wěsće na nim sedźeć a jěchać. Se­dłar tajke konjace graty a sedła w ručnym dźěle zhotowja. ,,Sym so hižo za čas dźěćatstwa za powołanje zajimował, wšako bě dźěd sedłar a měješe swójsku dźěłarnju hnydom doma na dworje“, Marek Buk powěda. Hižo jako dźěćo je sej šulsku tobołu druhdy tež sam w sedłarni zwuporjedźał. Po zakónčenju šule wukubłanske městno za powołanje nańć pak njebě ani tak lochko. Dwě lěće je so Wotrowčan tehdy ze staršimaj wo nje prócował, doniž njezahaji w lěće 1989 wukubłanje w Kamjenskej Kothec se­dłarni. Powołanska šula pak bě w durinskim městačku Weida a bě jenička tajka za čas NDR, w kotrejž wukubłachu nimo sedłarjow tež hišće dalše rědke powołanja, kaž na přikład te garbarja.

„Dyrbjach hladać, kak swój puć namakam“

štwórtk, 13. apryla 2017 spisane wot:

Diakon Florian Mróz hotuje so na měšnisku swjećiznu sobotu do swjatkow

Serbscy katolscy wěriwi smědźa so lětsa­ zaso raz na podawk wjeselić, kajkiž tójšto lět wjace dožiwili njejsu: měšnisku swjećiznu serbskeho duchowneho, a to 3. junija, sobotu do swjatkow. Na nju hotuje so 27lětny diakon Florian Mróz.

We Wojerecach rodźeny Florian Mróz je w Kulowje w dwurěčnej swójbje wotrostł. Tam chodźeše tež do zakładneje a srjedźneje šule. Maturu złoži w lěće 2008 na Lessingowym­ gymnaziju we Wojerecach. Přizamkny so lěto ciwilneje słužby na Kulowskej farje. Lěta 2009 poda so na přihot­ studija teologije do Bamberga. Wot 2010 studowaše katolsku teologiju w Erfurće a zakónči studij w lěće 2015. Takrjec přetorhnjeny bě tón wot wukrajneho studija w južnotirolskim Brixenu. W tym času­ dźěłaše Florian Mróz jako kubłar w internaće, hdźež tež nabožinu poda­waše. Po zakónčenju studija teologije powołachu jeho w oktobru 2015 jako praktikanta do Budyskeje wosady swj. Pětra. Runje před lětom, 16. apryla 2016, přija Florian Mróz w Drježdźanach diakonsku swje­ćiznu.

Štóž w Brězowce serbsku narodnu drastu­ trjeba, tón dźe ke Krawcecom na Edelowej. Tomu hižo tak bě, jako chowaše Hanka Krawcowa hišće drastu we wul­kim kamorje. Dźowka Arite je pokład wot maćerje přewzała a za njón loni samo wosebitu stwu zarjadowała. Tak ma Brězowka nětko swójski drastowy­ fundus, a Arite Krawcojc-Marušowa so jenož­ wo njón njestara.

Małe staple z wušiwankimi pyšenych seklow, pisanych rubiškow, hawbow z cankami a cankatych bantow a dalšich drastowych dźělow kryja wulke blido. „To wšitko chcu hišće sporjedźeć, tam zady w tych šěsć kartonach čaka hižo přihotowana drasta na naše jejkadebjerki za Brězowske jutrowne wiki“, powěda mi Arite Krawcojc-Marušowa a pokazuje samočinjeny cankaty bant, z kotrymž njeje cyle spokojom. „Bohužel njeje kruty dosć, zo by – na hawbu přičinjeny – wobličo tak wobrubił, kaž ma być. A akuratna dyrbi drasta wězo wupadać, na to dźiwam, hdyž někoho hotuju“, wona podšmórnje.

Njebjelčan ma konjenc w Jaworje a jěcha 50

štwórtk, 13. apryla 2017 spisane wot:

Hdyž křižerjo njedźelu na konju zrowastanjenje Chrystusa wozjewjeja, budu mjez nimi znowa najwšelakoriši jubilarojo. Tak tež Maćij Kubaš z Njebjelčic, kiž lětsa 50. raz sobu jěcha.

Jutry 1968 – bě to 14. apryla a tuž nimale samsny datum kaž lětsa – słónco na njebju z křižerjemi derje měnješe a wša Boža­ stwórba ze zymskeho wotpočinka wotućejo so z nimi radowaše, zo je žiwjenje nad smjerću dobyło.

Tež Wotrowscy křižerjo běchu so připołdnju, po tym zo bě jich tam te­hdyši farar Pawoł Grofa wužohnował, na puć do Njebjelčic nastajili, zo bychu poselstwo wo zrowastanjenju Jězusa Chrystusa wozjewili. Zdawna je tak, zo zarjaduja so do Wotrowskeho křižerskeho procesiona tež křižerjo z Jawory, hačrunjež drje přisłuša wjes klóšterskej farskej wikariji. Mjez Jaworskimi křižerjemi napadny młody pachoł ze zelenym wěnčkom, kiž ze swojim tehdy hišće dźěćacym hłosom kěrluš po kěrlušu sebjewě-domje sobu zanošowaše. Pachoł bě Jaworčan Maćij Kubaš, šuler 8. lětnika Šule Ćišinskeho w Pančicach-Kukowje, a njebě ani hišće 14 lět.

Wopyt w Nowym Měsće nad Sprjewju

štwórtk, 13. apryla 2017 spisane wot:

Serbske nałožki a tradicije su žiwe, wobchadna serbšćina hižo nic

Nowe Město nad Sprjewju je ze swojimi něhdźe 400 wobydlerjemi najwjetši wjesny dźěl gmejny Sprjewiny Doł w Budyskim wokrjesu. Ke komunje z 1 931 wobydlerjemi słuša sydom wjesnych dźělow: Bórk, Bórkhamor, Nowa Wjes, Nowe Město, Sprjewiny Doł, Sprjejcy a Drětwja (Zerre).

Nowe Město leži na woběmaj bokomaj Sprjewje na kromje Nowoměšćanskeje hole, a to mjez Grodkom, Běłej Wodu a Wojerecami. Sewjernje wsy ćeče ze Slepjanskeje kónčiny přižórlaca­ so Struga do Sprjewje. Idyliska to krajina, kotraž wabi k wodychnjenju a kolesowanju, hdźež pak su kołowo­koło tež něhdyše wuhlowe jamy swoje stawizny zawo­stajili a so zdźěla grawo­ćiwje do pomjatka wobydlerjow zašćě­pili.

Štundarstwo a pismowstwo

pjatk, 31. měrca 2017 spisane wot:

Wuskutki pietizma w Serbach – Serial Serbskich Nowin w jubilejnym lěće reformacije3. dźěl

Po Lutherowej reformaciji cyrkwinskeje wučby, to měnja pietisća, je trěbna reformacija duchowneho žiwjenja, cyrkwinskeho kaž tež wosobinskeho. Wot kónca 16. lětstotka wuwi so pietizm k najsylnišemu ponowjenskemu hibanju w ewangelskej cyrkwi, kiž tež w Serbach sylne slědy zawostaji. Lutherowe žadanje, zo ma so biblija do srjedźišća stajić, měješe so w žiwjenju kóždeho jednotliwca zwoprawdźić, tak pietisća. To polěkowaše wěstemu indiwidualizmej, ćim bóle, dokelž sej pobožni bibliske wobsahi hustohdy jara emocionalnje přiswojichu: ronjachu sylzy z dźakownosće za wumóženje, chwalachu Boha po dołhosći ležo, modlachu so k njemu na kolenach.

Rozestajenja z duchownymi

Hdźež sej Sprjewica swój puć pyta

pjatk, 31. měrca 2017 spisane wot:

Wobrazowy zwjazk wo jónkrótnej krajinje z jeje serbskich stawiznach planowany

Wokoło 1720 nasta Sprjewiny móst južnje Delnjeje Hórki. Wulka woda jón lěta 1804 zniči. Hižo lětstotki wotboča při tejle ruinje Sprjewica. „Wona wotsala so tu prěni raz wot swojeje „maćerje“ Sprjewje“, praji hospodarski inženjer a zahority hobbyjowy historikar prof. dr. Eberhard Garbe z Wulkeje Dubrawy. Pod zwjazkowej dróhu B 156 bě sej sama rěčnišćo wutworiła. Sprjewica ćeče nimo hoberskeho duba nimo Wulkeho cyheloweho, Handrijoweho kaž tež Wulkeho Duboweho a Tomašoweho hata dale do Dobrošec. Pozdźišo dóstawa so dale přez Plusnikecy, Malešecy a Załhow (Salga). Wottam ćeče wona přez idylisku dubowu aleju.

Zhromadnje z diplomowym inženjerom Frankom Nürnbergerom ze Spitzkunnersdorfa kaž tež z fachowym lěkarjom za chirurgiju a hobbyjowym fotografom dr. Peterom Hennigom z Habrachćic dźěła Garbe na wobrazowym zwjazku wo stawiznach, krajinje a zajimawosćach podłu Sprjewicy. Hižo wjacore lěta wón čestnohamtsce intensiwnje slědźi. Hišće nazymu ma zwjazk w Hornjołužiskim nakładnistwje wuńć.

Žiwy dohlad do serbskich pobožnych kruhow, do jich wšědneho dnja, jich konfliktow z duchownymi a druhimi wjesnjanami zmóžnja w němskej rěči Mathias Mack, kiž je so we wjacorych knihach ze zbudźenjemi w Slepjanskej wosadźe spočatk 20. lětstotka zaběrał. Wokno do tohole dźensa nimale pozhubjeneho swěta pak wotwěra nam tež Měrćin Nowak-Njechorński, kiž sam ze štundarskich­ kruhow pochadźeše.

Takle wopisowaše Měrćin Nowak swoju wowku ze sćěhowacymi słowami:

Wotewrjenje wustajeńcy „Pjeć lětstotkow – Serbja a reformacija“ 26. měrca w 15 hodź. w Budyskim Serbskim muzeju

Předstajenje w LND wušłeje knihi „Pjeć lětstotkow – Serbja a reformacija“ 28. měrca w 19.30 hodź. na Budyskej Michałskej farje

Přednošk dr. Jensa Buliša 3. meje w 19 hodź. w Budyskim Serbskim muzeju: „Trotz Warichius und Wendenpapst – Die verblassenden Bilder des sorbischen Göda“

Wotewrjenje pućowanskeje wustajeńcy „Serbske cyrkwje mjez Lubijom a Luborazom“ 7. meje w 11 hodź. w Budyskej Michałskej cyrkwi

„Kofej w třoch“ pod nawodom Andreje Pawlikoweje 10. meje w 15 hodź. wo nabožnych objektach w zběrce Serbskeho muzeja. Zajimcy su namołwjeni, swójske nabožne předmjety sobu přinjesć.

Přednošk „Ochranow a Serbja“ dr. Lubiny Malinkoweje 23. awgusta w 19 hodź. w Budyskim Serbskim muzeju ze simultanym­ přełožkom

Swójbne popołdnjo a finisaža 27. awgusta: w 16 hodź. literarno-hudźbny program z basnicu Měranu Cušcynej a chórom Budyšin

Serbska debata

nowostki LND