Makedonjan po přeću tež kwasnu poliwku wari
Wjesnjenjo, ale tež ludźo zbliska a zdaloka załožeja rady do Slepjanskeho hosćenca „La corona – K hadźacej krónje“
Spěšnje je so před něšto časom wokoło powědało a ludźi šokowało, zo budźe woblubowany a přeco derje wopytany Slepjanski hosćenc „K hadźacej krónje“ zawrjeny. To je nimo a nichtó so hižo za přičinami, čehodla tam swěcu hasnychu, njepraša. Wšako knježi w lokalu ze žurlu a pensiju a z krasnej piwowej zahrodu mjeztym zaso čiłe žiwjenje.
Tež serbske jědźe na planje
Cyła swójba ruku w ruce dźěłała Ze zapiskow Richarda Zahrodnika, 6
Dźěćatstwo w narańšej ewangelskej kónčinje mjez Bukecami a Lubijom kónc 19. lětstotka wopisuje 1962 zemrěty Richard Zahrodnik. Originalny němskorěčny tekst ze swójbneho archiwa staj jeho prawnučk Friedhard Krawc a Arnd Zoba-Bukečanski zeserbšćiłoj.
Na žnjowe zasadźenje pola bura Wićaza w Njeznarowach (Eiserode) so rady njedopominam. Jeho pobožnosće dla rěkachu jemu „swjaty Wićaz“. Wón wědźeše ludźi znjewužiwać. Cyły dźeń tčach w smalacej lětnjej horcoće w bróžni pod třěchu a dyrbjach snopy přimjetować, zo bychu je składowali. Wšudźe w přepoćenej košli tčachu kochty. Smjerćmučny lehnych so wječor z rozkałanym a bolacym ćěłom do łoža. Nócne košle znali njejsmy.
Staršej njejstaj nas na dźěło pósłałoj. Z bratrom wobhladowachmoj to skerje jako samozrozumliwe, runja staršimaj dźěłać a pjenjezy zasłužić. Jako začuwach jónu mało lóšta, na Walowskim ryćerkuble rěpy přećahować, rjekny mi nan: „Wostaj jeno doma, móžeš w swojim žiwjenju hišće dosć dźěłać.“
Wuknu samostatnosć wosrjedź wjesneho žiwjenja
W Lipinach njedaloko Łaza drje maja najmjeńšu dźěsćownju we wokolinje
W Lipinach pola Łaza je mała dźěsćownja, kotraž je do žiwjenja wsy derje integrowana. Wobydlerjo tam bydlace dźěći a młodostnych do wjesneho cyłka přiwozmu a woni zarjadnišćo podpěruja. Na druhim boku so dźěćacy dom w nošerstwje Dźěłaćerskeho dobroćelskeho skutka (AWO) we wsy angažuje. Chowancy domu njenawróća so do swojich swójbow, ale kubłarjo a kubłarki přihotuja je na samostatne žiwjenje.
Kóždy sobu čini
Na hrjadkach a kerkach płody zrawja. Kirbsy swoje wulke łopjena rozpřestrěwaja. W folijowym domčku rostu tomaty a kórki. Lana (11), Kyra (12), Damian (7) a Finn-Luka (7) jim wodu přiliwaja a je hladaja. „Kóždy móže pomhać. Sad a zelenina našu jědź wobohaćeja“, praji Katrin Gerstmann, kotraž je wot lěta 2013 teamowa nawodnica w dźěćacym domje Dźěłaćerskeho dobroćelskeho skutka (AWO) z mjenom wjesny dom w Lipinach (Lippen). Dźěło w zahrodce słuša tam do ritualow zarjadnišća. Kóžde dźěćo a kóždy młodostny w starobje šěsć do 16 lět, kiž tam bydli, je zapřijate/zapřijaty.
Stary twar a młode žiwjenje
Jězby po swěće čaja – Hižo jako dźěćo čaj předawać chcyła, nětko to čini6
Šěsć lět dołho Elke Werner hižo w Drježdźanskim Nowym měsće w swojim wobchodźe Teerausch čaj předawa. Měrćin Wjenk je so z njej rozmołwjał.
Na internetnej stronje Wašeho wobchoda móžemy čitać, zo sće poprawom rěčne wědomosće studowała. Kak tomu, zo maće nětko čajowy wobchod?
E. Werner: Hižo za čas dźěćatstwa a młodosće w delnjej Frankskej přeco powědach, zo chcu něhdy jónu čaj předawać. Jako studentka přełožowanja za španišćinu a portugalšćinu sym w Heidelbergu w čajowym wobchodźe wupomhała. To so mi tak zalubi, zo so krótko po studiju ze swójskim čajowym wobchodom zesamostatnich, kotryž sym lubosće dla w Drježdźanach wotewriła.
A sće z kupcami spokojom?
Na swjedźenjachpěstuja lóštnu zabawu
Pomału so lětuše wjesne swjedźenje nachileja, po tym zo běchu so wone na někotrych blakach z mejemjetanjom po starodawnym wašnju zahajili. Přihot a přewjedźenje tajkeho tři dny trajaceho podawka wšak maja Ralbičenjo hišće před sobu. Woni hotuja so tuchwilu mjenujcy na swoje „babylěćo“ wot 7. do 9. septembra. Na wjedro wšak lětsa nichtó swarjeć njetrjeba, mějachmy a mamy dźě přeco hišće „kejžorske lěćo“. Tak běchu stany na wjesnych swjedźenjach, wosebje njedźelu popołdnju na zabawnym programje wjesnjanow, wšudźe kopate połne a wšitcy pěstowachu we wjesnej zhromadnosći lochku a lóštnu zabawu.
Wandrowstwo nima kónca
Ducy z dźěła domoj, pjatk popołdnju, widźu hižo zdaloka, zo běža třo mužojo do směra na Baćoń, na kromje dróhi. Bližo so skupince spóznaju, zo su to wandrowscy. Při tym dopominam so na knize „Franz im Glück – Meine Wanderjahre auf der Walz“ a „Z Francom po swěće“.
Franc Čornak w knihomaj mjez druhim piše, zo wjesela so wandrowscy, kotřiž so tež pućowacy mjenuja, hdyž jich něchtó narěči, sobu wozmje, jich k wobjedu, k wječeri abo samo na přenocowanje přeprosy. Zaborzdźu, zwjerću wokno awta dele a muži narěču. Woni so wočinjenemu woknu, dwaj na swoje kije so zepěrajo, kotremuž „Stenz“ rěkaja, dalši bjez kija, přiwobroća. „Chceće k Francej Čornakej do Chrósćic? Směm Was tam dowjezć?“, so jich prašam, widźo, zo su hižo dołho po puću. Mužojo so přećelnje dźakuja. Ně, k Francej woni nochcedźa, tónkróć znajmjeńša nic. Zdobom mi tež sobujězbu wotpraja. „Smy we wosebitej misiji po puću a njemóžemy tuž Waš poskitk přiwzać“, rjeknje Falk, kaž pozdźišo zhonju. Přikiwamy sej po dobrych přećach a hižo woni dale nóžkuja.
50lětne stawizny Zdźěrjanskeje cyrkwje we wustajeńcy a filmje ...
Nimale 500 ludźi bě minjenu njedźelu w Zdźěri, hdźež swjećeše starobiskop Joachim Reinelt zhromadnje z Radworskim wosadnym fararjom Benom Jakubašom Božu mšu składnostnje 50. róčnicy poswjećenja tamnišeje cyrkwje.
Nimo wot chóra Meja a Wulkodubrawskich muzikantow dostojnje wobrubjenych kemšow, jadriweho prědowanja biskopa z přeswědčiwej wotmołwu na prašenje „Što je zmysł Božeho domu?“ su předewšěm stawiznisce zajimowani tójšto zhonili. Woni mějachu tež hišće dalšej składnosći, wobhonić so wo stawiznach Zdźěrje a wo nabožnym žiwjenju we wsy. Domizniske towarstwo je we wosadnicy bywšeho hrodu za to z mnohimi fotami a dalšimi časowymi dokumentami wobhladanjahódnu wustajeńcu přihotowało.
Běch swědk podušenja „Praskeho nalěća“
21. awgusta před 50 lětami wójska Waršawskeho pakta do Čěskosłowakskeje zaćahnyli
Po wšěm swěće je so 1968 tójšto hibało a změniło – kaž běchu to na přikład Tet-ofensiwa we Vietnamje, studentske demonstracije w Italskej, Mexiku a druhich krajach, rasowe njeměry w USA, hippiejowe hibanje w zapadnej Němskej –, ale tež w mojim žiwjenju. We wonym lěće złožich maturu na Serbskej rozšěrjenej wyšej šuli w Małym Wjelkowje, 2. awgusta dóstach jězbnu dowolnosć a měsac pozdźišo smědźach nastupić studij wučerstwa za stawizny a rušćinu w Drježdźanach. Do toho pak podach so z towaršomaj z ćahom do Wysokich Tatrow.
Dowol w kraju „Praskeho nalěća“
Angažowany farar a wědomy Serbspěchuje přećelski poćah k ...
Zetkanje z rodźenym Nowowješćanom Cyrilom Pjechom w Berlinje
Mjez mnohimi ludźimi jeho błyšćace so šědźiwe włosy a čerstwe optimistiske wustupowanje hnydom napadnu. Takle bě to tež na přijeću wulkopósłanstwa Republiki Běłoruskeje składnostnje jeje narodneho swjatka w Ber- linskim hotelu Maritim. Cyril Pjech rozmołwješe so přećelnje z wulkopósłancom Denisom Sidorenkom.
Raj sonow wabi
Dypkownje k prózdninam wušła je nowa kniha Jěwy-Marje Čornakec „Łójerjo sonow“. Fantastiska stawizna, kotruž wuda Ludowe nakładnistwo Domowina, měri so na čitarjow wot 14 lět. Tuž steji nětk na knižnych polcach nowostka, kotraž čitarja do swěta sćinow wjedźe. Na zašmjatane wašnje ma so tam hódnota sonow wotkryć.
Hłowna wosoba Janik Šajatowić přewodźa čitarja přez 21 kapitlow na dohromady 173 stronach. Hižo prěnje sady skića čitarjej dohlad do swěta Janikowych sonow. Prjedy hač so sam předstaji, zwobraznja wón z wuzwolenym słowokładom raj sonow. Čisła kapitlow su z ilustraciju wozdobjene, dalšich wobrazow w knize njeje. Wulkotnje wuzwolena perspektiwa akterow bjerje čitarja sobu do jednanja w raju fantazije.
