„Wšitcy naši čłonojorady spěwaja“

pjatk, 15. decembera 2017 spisane wot:

Rozmołwa z wuměłskej nawodnicu chóra Łužyca Lubinu Žurec-Pukačowej

Delnjoserbski měšany chór Łužyca je sej w swojim skutkowanju hižo dawno dobre mjeno zdobył. Lubina Žurec-Pukačowa ćěleso wuměłsce nawjeduje. Alfons­ Wićaz je so z njej rozmołwjał.

Waš chór hižo 25 lět wobsteji. Wot lěta 1998 jón wuměłsce nawjedujeće. Kak byšće spěwne ćěleso hódnoćiła?

L. Žurec-Pukačowa: Za mnje je to něšto wosebiteho. Spočatnje běchmy měšany chór, a někotre lěta tež žónski. Tak dyrbjachmy jeho repertoire přeco zaso přepisać abo změnić, wot štyrihłósnych na třihłósne spěwy. Krok po kroku so naše ćěleso zaso na měšany chór wuwiwaše. Mam za dobru wěc, zo smy pře wšě lěta tajke wuwiće přetrali. Přeco je dale šło. Mjeztym smy woprawdźite zhromadźenstwo. Myslu sej, zo tole na wustupach pytnješ. Wšitcy naši čłonojo rady spěwaja.

Kotre městno zaběra chór Łužyca w kulturnym žiwjenju města Choćebuza a scyła w Delnjej Łužicy?

Serbske motiwy sobu zapřijate

pjatk, 15. decembera 2017 spisane wot:

Fotowa wustajeńca w Zhorjelcu „IM MOMENT ...“

W Zhorjelcu pokazuja hač do 15. apryla 2018 wustajeńcu, kotaž je wopyta hódna: „IM MOMENT – Fotografie aus Sachsen und der Lausitz“. Lědma hdy je čłowjek w zašłym času tajku wot akterow-fotografow, po rukopisach wobšěrnu a tematisce daloko sahacu přehladku widźeć móhł.

Serbske wóčko chce na tajkej wustajeńcy tež fotografije serbskich abo jadro wo hornjołužiskich fotografach a fota ze serbskej tematiku wuhladać. To na spokojace wašnje móže. Mjez 300 twórbami něhdźe 40 ludźi su tež fotografije Christiana Borcherta, Rudolfa Hart­metza, Jürgena Maćija, Marcela Noacka a Matthiasa Rietschela.

Reichski hrabja Friedrich Caspar von Gersdorf bě jedyn z mało łužiskich zemjanow, kotřiž su samo w prěnim zwjazku marxistiskich „Stawiznow Serbow“ pozitiwnje naspomnjeni. Tam čitamy: „W lěće 1745 daše Gersdorf młode kubłanišćo wot Klukša do Delnjeho Wujězda přepołožić. Podobny wustaw nasta z pomocu Gersdorfa w Ćichońcy pola Budyšina. Na woběmaj seminaromaj so nahladna ličba młodych Serbow wukubła.“ Potomnicy Gersdorfskeho rodu, kotrychž po přewróće po Budyšinje přewodźach, su hódnoćenje swojeho rodu wu­zběhnyli. Woni běchu sej němske wu­daće „Stawiznow Serbow“ kupili.

Dokumentacijawo maćernorěčnych Delnjoserbach

pjatk, 15. decembera 2017 spisane wot:

Jako je w septembrje Šula za delnjoserbsku rěč a kulturu w Choćebuzu na swoje 25lětne wobstaće zhladowała, móžeše jara wuspěšnu bilancu sćahnyć. Na cyłkownje 3 520 kursach a dalšich zarjadowanjach zličichu 52 600 wobdźělnikow. To pak njeje dawno wšo, štož je kubła­nišćo nadźěłało. Tež skutkowanje něhdyšeje Centralneje serbskeje rěčneje šule „Kurt Krjeńc“ w lětach 1954 do 1990 w Dešanku dźensniše zarjadnišćo wuspěšnje dale wjedźe.

Do Božej’ nocy zwony du

pjatk, 15. decembera 2017 spisane wot:

… a hwězdźički so saja rjenje …“. Tak je naš wulki basnik na wulkotne wašnje zapopadnył začuća, kiž mamy w hodownych dnjach. Hižo wosebite pomjenowanja w našej rěči – patoržica, Boža nóc, Boži dźeń – k wosebitym začućam w tutym krasnym času přinošuja. A wosobinsce měnju, zo je kěrluš we Wosadniku „Ow Boža nóc, ow swjata nóc …“ po melodiji a wobsahu wo wjele hłubši a rjeńši hač „Stille Nacht, heilige Nacht“. A samo za „Jauchzet, frohlocket, auf preiset die Tage …“ z hodowneho oratorija Bacha mamy jako Serbja runje tak začućapołne „Stwórba Boža, templo swjaty …“, drje nic za hodowny čas, ale samsneje kwality a hłu­bokosće.

Dyrbimy přiznać, a činimy to rady, zo je nas němska kultura, runje, štož hody nastupa, wězo sylnje wobwliwowała. Druhe słowjanske ludy maja tež jara rjane hodowne spěwy a wašnja, kotrež su zdźěla tež pola nas znate. Myslu pak sej, zo smy jako Serbja tola bóle wot němskeho wobwliwowani. A to njeje ničo špatneho.

Musica nova sorabica

pjatk, 15. decembera 2017 spisane wot:

Radźene koncerty mjez tradiciju a modernu

W rjedźe „musica nova sorabica“, kotryž zarjaduje Załožba za serbski lud w kooperaciji z kulturnym rumom Hornja Łužica-Delnja Šleska a Serbskim ludowym ansamblom, zaklinčachu nazymu­ cyłkownje tři koncerty, kotrež so pod hesłom „tradicija + eksperiment“ na najwšelakoriše wašnje serbskej ludowej, abo lěpje traděrowanej, hudźbje w nowym šaćiku runje tak wěnowachu kaž dospołnje nowym kompozicijam. Wšitke zarjadowanja běchu poměrnje derje wopytane – wothłós znajmjeńša bě dobry.

Hejsa hody, hejsa hody du!

pjatk, 08. decembera 2017 spisane wot:

Adwentne wiki njejsu jenož komerc, ale spjelnjeja tež socialny aspekt

Dohodowny a tuž chětro potajno­sćiwy čas lěta je zahajeny. Wšudźe su rumpodichowe čapki widźeć, w mnohich městach a wsach wuhotuja nět­kole adwentne wiki, hdźež móžemy so za hodownymi darami rozhladować, tu a tam nopašk horceho wina wupić, ale tež ze znatymi a přećelemi pobjesa­dować.

Sofija Cyžec z Njebjelčic jako Ida Bux na rejwanskich nocach a festiwalach po puću

Na modowej přehladce Štefi Hanušoweje „Són z lódki“, kotruž mnozy spočatk nowembra na Budyskej nakupowanskej nocy Romantica před Serbskim domom dožiwichu, bě jako přewodna hudźba drum 'n' bass słyšeć. 21lětna Sofija Cyžec z Berlina steješe za měšenskim pultom a poskićeše balkanowu beatowu hudźbu, po kotrejž so modele na po­desće pohibowachu. To so mnohim přihladowarjam lubješe, serbsku DJane dźě wšědnje njewidźiš. Poprawom scyła nic, dokelž nimo Sofije dotal žana druha w Serbach jako tajka znata njeje. W Berlinje bydlaca a tam studowaca mjenuje so z wuměłskim mjenom Ida Bux. „Někajki wosebity woznam drje to nima, skerje je to připadne mjeno ze znateje internetneje pytanskeje mašiny, kotrež derje klinči“, mi Sofija rozkładuje.

We wysokej starobje hišće twori

pjatk, 08. decembera 2017 spisane wot:

Komponist Hinc Roj w Klětnom 90. narodniny swjećił

To so dźiwaš, kelko energije w tymle čłowjeku we wysokej starobje hišće tči. Zawčerawšim je serbski komponist Hinc Roj w Klětnjanskim hosćencu „Zum goldenen Tropfen“ 90. narodniny swjećił a gratulacije přiwuznych, přećelow, kolegow-komponistow, wjesnjanow a mnohich dalšich přijał. Wšitcy wupřachu jemu předewšěm strowotu. Ze sylnej wolu a energiju wšak so w Cymplu narodźeny jubilar hižo někotre lěta ćežkej chorosći wobara.

„Mocy dawa mi hudźba. Dyrbju komponować. To je moja nutřkowna ćěr a radosć“, wón rjeknje. A swoju radosć mě­ješe wón tež 3. decembra na koncerće w Kunnersdorfje, na kotrymž zaklinča na jeho česć jeho twórba „Toccata za klawěr op. 15“.

Produktiwny kaž hišće ženje

pjatk, 08. decembera 2017 spisane wot:

Serbski komponist Hinc Roj woswjeći zawčerawšim w Klětnom 90. narod­niny. Nimo gratulacijow přiwu­znych a přećelow přeja jemu tež kolegojo-komponisća wšitko najlěpše k čestnemu dnjej. Někotre přeća je Alfons Wićaz zezběrał:

Ulrich Pogoda, komponist: Hinc Roj je při wšěm brěmjenju wysokeje staroby hudźbnje produktiwny kaž hišće ženje. Přeju jemu, zhladujo na bohate tworjenje, napjate a wupjelnjene žiwjenje. Wjele jeho kompozicijow swědči wo konsekwentnym wuznaću k serbskim korjenjam. Wón wuwiwa swój wosobinski wuměłski wuraz ze strukturow a formow tradicionalneje klasiskeje hudźby. Ze swojimi sinfonijemi, instrumentalnymi koncertami, spěwami, chórowymi twórbami, swojej komornej hudźbu a swojimi mnohimi sakral­nymi kompozicijemi je jubilar nimale cyły spektrum klasiskeho muzikaliskeho swě­ta formow posłužował. Přeju jemu wjele zboža!

Serbska debata

nowostki LND