Konrad Herrmann Serbam nadal bliski

„Hač do dźensnišeho zajimuju so za žiwjenske wašnje a byće, za konflikty Serbow. Mam to za napjate a móhł sej dalši film wo tym předstajić. To je poćah, kotryž sej njetrjebam barbić. Je tu hižo přeco­ był.“ To praji Kornrad Herrmann, filmowc, režiser a filmowy producent. Z Budyšina pochadźacy wuměłc je 16. nowembra w Berlinje 70. narodniny swjećił. Zdobom zhladuje na 20lětne wobstaće swojeje firmy „Herrmannfilm“, kotruž ma jeho dźowka nětko na starosći. „Na to sym jara hordy a to bě mi nimo narodnin z přičinu, rjenje swjećić.“

W cyłym swojim filmowym tworjenju je so Konrad Herrmann žiwjenju, byću a traću Serbow wěnował. „Na to serbske sym přeco ze sympatiju a lubosću zhladował, a to tež dźensa hišće činju. Po­selstwo abo wizije mje wabja a poho­njeja.“

Běše něhdy holčka, kotraž rady k swojej kmótře chodźeše. Wona bjerješe dźěćo stajnje sobu na hermank. Dźiwaše pak jenož na tunje poskitki a wadźeše so z překupcami wo płaćiznu. Holčka pak wobdźiwaše twory, jasnu škleńcu, kotraž so w swětle wšěch barbow tučele frinkoleše, mjechke wowče kožuchi, wótre nože, krute deski a kuchinsku nadobu. Wšo to poskićachu předawarjo na wulkich blidach a chwalachu swoje twory w najwyšich zynkach.

Po 21 lětach skutkowanja we wosadźe so Chróšćanski zwóńk Jurij Kokla na wuměnk poda

Hižo zaso so lěto nachila. A znowa sej wuwědomjamy, kak spěšnje so koło časow wjerći. Rozhladujo so dožiwjamy, zo młodźi ludźo zamołwitosć na wšěch polach towaršnostneho žiwjenja přewozmu, mjeztym zo starši na wuměnk du. Tež w serbskich katolskich wosadach su tajke změny njewobeńdźomne. Wosebje před 21 lětami bě to w Chróšćanskej wosadźe widźomne. 1. septembra 1997 bu tam Clemens Hrjehor za fararja powołany. Dwaj měsacaj po tym, 1. nowembra, bu młody kapłan Měrćin Deleńk w Chrósćicach zasadźeny. Bolostnu ranu pak bě nahła smjerć dotalneho zwóńka zawostajiła. Nowy farar dyrbješe so tuž za nowym zwóńkom rozhladować, kiž „so po wustupowanju a charakteru za wołtar hodźi“. Wažne Clemensej Hrjehorjej bě, zo měł zwóńk tež dobre mjeno we wosadnym žiwjenju měć, na kotrehož móže so w kóždym padźe spušćeć. Dale dyrbjał wosadu znać a runočasnje jako domownik tež rjemjeslniske kmanosće měć. Jeho rozsud, přistajić 1. decembra 1997 Chróšćana Jurja Koklu, je so jako prawy a wunošny wopokazał.

Stajnje angažowany křesćan

Něšto směło wěrne być: Byrnjež w najwjetšej měrje škódne a strašne było; haj móhło samo k zakładnej kajkosći byća słušeć, zo na swojim dospołnym dopóznaću zahinješ – so sylnosć ducha po tym postaja, kelko „wěrnosće“ wón runje tak hišće wudźerži, jasnišo, w kotrej měrje wón ju sćeńšenu, zababjenu, wosłódčanu, scunjenu, skřiwjenu trjeba.

Friedrich Wilhelm Nietzsche

(1844 – 1900), „Za dobrym a złym – Předehra za filozofiju přichoda“

Zhromadny čas łakaše w škleńčanej chěži a wobdźiwaše bjezradnje sněhběłe poslešćo, kotrež bě so před swojimi bańkami rozpřestrěwało a krajina přewidnosće zdaše so po dołhim času domchowanja brěčkatych płodow, kaž jasna škrička pokoja a tola dospołnje cuza w tutej něžnej postawje zmjerzka.

Rěčka dyrdomdejskeje hole w dohodownych dnjach njepluskotaše, mortwy płót so w sćinje dźěćaceho krosnowanja před pućikom do kerčiny zasuka a wša žiwosć bu po zdaću přez ćopłe wichory nazymnika wuhnata – byrnjež so na frinkolacych hałuzach hodownika kruće dźeržeć spytała, so wona pod šatom sněženkow doskónčnje zhubi.