„Wobrazy krajiny“w Choćebuzu
Wyši měšćanosta Choćebuz Holger Kelch (CDU) je minjeny pjatk w tamnišim Serbskim muzeju mjezynarodnu wustajeńcu „Wobrazy krajiny“ wirtuelnje zahajił. Je to poslednja stacija třikrajoweho projekta po muzejach w Budyšinje, Slovenj Gradecu a Celovecu.
Choćebuz (SN/CoR). „Akteram je so radźiło, we wěstej měrje nimale jónkrótny wuměłski projekt zwoprawdźić. Štož wopřijeće krajina na prěni pohlad po zdaću skerje připódla pokazuje, su žiwjenske zakłady čłowjeskeje eksistency. We Łužicy smy runje při tym, strukturnu změnu zmištrować, kotraž změnu krajiny wobsahuje. Chcemy łužisku krajinu tak wuhotować, zo tu bydlacym ludźom wšelakore pozitiwne perspektiwy do přichoda skići. Přichoda dla je poručomne druhdźe nastate nazhonjenja zapřijeć. K tomu móže wuměłstwo přinošować“, rjekny Holger Kelch w swojich witanskich słowach, „smy hordźi, zo projekt w našim dwurěčnym měsće Choćebuzu jako wjeršk zakónča.“
Knižna premjera hišće raz hinak
Swóńca/Bukecy (SN/bn). Knižne premjery jako wirtuelne zarjadowanja su zjaw, na kotryž je so publikum chcyjo nochcyjo mjeztym zwučił. Kak hodźi so tajka prezentacija hišće raz hinak zwoprawdźić, to dožiwi něhdźe 35 zajimcow minjenu sobotu na portalu Edudip. Wudawaćel Friedhard Krawc a Arnd Zoba předstajištaj wot njeju zeserbšćenu a zestajanu knihu Richarda Zahrodnika „Z mojeho žiwjenja – Stawizna hólca z Młynčka, kiž je wučer był“, po wujimkach před třomi lětami w Serbskich Nowinach hižo zdźěla wozjewjenu. Krótkemu, takrjec live z dobreje jstwy wusyłanemu zawodej přizamkny so poprawne čitanje, kotrež běštaj Krawc a Zoba z Micha- łom Cyžom do toho natočiłoj. Za němskich přihladowarjow bě přełožk spřihotowany, kotryž móžachu w formje teksta na dźělenej wobrazowce čitajo sćěhować.
Prěnja powójnska schadźowanka
23. apryla před 75 lětami wotmě so w Radworju prěnje zetkanje serbskich studentow a inteligency po Druhej swětowej wójnje – jutrowna schadźowanka. Błažij Nawka bě ju organizował. Na njej wopominachu padłych studowacych a předewšěm 3. februara 1943 w koncentraciskim lěhwje Dachau zahinjeneho kapłana Drježdźanskeje Dwórskeje cyrkwje Alojsa Andrickeho. Wón bě jako student teologije w Paderbornje hač do zakaza wšeho serbskeho přez nacijow posledni předsyda Towarstwa serbskich studentow.
Jutrowna schadźowanka zahaji so z Božej mšu, po kotrejž wotkrychu při pohrjebnej Křižnej cyrkwi wopomjatnu taflu za 2. pražnika 1914 rodźeneho Radworčana Alojsa Andrickeho. Po žiwjenskich datach steji na tafli wot Michała Nawki, wuja zamordowaneho, zbasnjeny tekst: „Měšnik Boha wjeršneho, wojowaŕ za čłowjestwo, martraŕ ludu serbskeho, Budźićeŕ bě młodźiny.“ Pod tym čitamy „Serbske studentstwo jutry 1946.“
Swjedźensku narěč při wotkryću tafle měješe Błažij Nawka, kiž hódnoćeše žiwjenje młodeho měšnika kaž tež jeho bój přećiwo nacionalsocializmej a doda dopomnjenki na swojeho kuzenka.
Spjećowarku do wědomja ludźi zwołać
Jako 24. „Žonjace městno Sakskeje“ přepoda Sakska krajna rada žonow minjeny pjatk před Radworskej serbskej šulu dwurěčnu wopomnjensku taflu, a to składnostnje sobotnych 125. narodnin dr. Marje Grólmusec. Zdobom zahajichu tak wopomnjenske lěto za 1944 zahinjenu spjećowarku, kotrež projektowa skupina wokoło jednaćelki wuchodosakskeho DGB Dany Dubil organizuje.
Sprjewine město nětko wobchodźomna wustajeńca
Budyšin (SN/bn). „Belarus – Protest – Kultur“ je hesło wosebiteje wustajeńcy, wuhotowaneje wot Drježdźanskeho towarstwa Kultur Aktiv a galerije nEUROPA a spěchowaneje wot społnomócnjeneje zwjazkoweho knježerstwa za kulturu a medije, kotraž pokazuje hač do 23. meje plakaty a fotografije dohromady 27 běłoruskich wuměłcow na wjacorych městnach sprjewineho města Budyšina. „Bjezkontakny koncept“ zajimcam zmóžnja, sej twórby we wukładnišćach Thespis-centruma, Serbskeje kulturneje informacije, Póstoweho naměsta, młodźinskeho kluba Kurti a dźěłarnje Dźěłań dźeń kaž tež na wabjenskich taflach Kamjentneho domu wobhladać. Pod www.kulturaktiv.org je wustajeńca wirtuelnje přistupna. Eksponaty běchu we wobłuku spjećowanja ciwilneje towaršnosće přećiwo režimej w Minsku nastali.
Dr. Marja Grólmusec
24. jutrownika 1896 narodźi so antifašistiska wojowarka do swójby Jana Grólmusa w Lipsku. Tam bě jeje nan, rodźeny Radworčan a Maćicar, direktor katolskeje šule. Marja studowaše na wučerku a stawizny, je na to w Lipsku, Berlinje a Offenburgu wučeriła a jako swobodna žurnalistka za demokratiju skutkowała.
Politisce bě Grólmusec najprjedy na katolsku stronu Zentrum wusměrjena a měješe dobre zwiski k politikarjej strony Josephej Wirthej, kiž bě we Weimarskej republice minister, w lětomaj 1921 a 1922 samo reichski kancler. Při nastupje Hitlera hłosowaše wón w Reichstagu jako jenički politikar Zentruma přećiwo zakonjej wo nuzowym stawje w Němskej a tak přećiwo diktaturje nacijow.
Jutře interna premjera w NSLDź
Serbja trjebaja zmužitosć, być hinaši
Rozmołwa wo filmje „Sorbenkind“ z Patriciju Kaube a Hansom-Jakobom Völkelom
Prapremjeru filma „Sorbenkind“ we wobłuku prěnjeho digitalneho foruma našeho wječornika je wulka ličba zajimcow sćěhowała. Moderator zarjadowanja Jakub Wowčer je připosłucharjam a přihladowarjam doma za wobrazowkami režiserku a producentku Patriciju Kaube a korežisera kaž tež zamołwiteho za zwuk Hansa-Jakoba Völkela ze zajimawymi prašenjemi zbližił.
Je to Waša dotal najwjetša produkcija?
P. Kaube: Haj, wona je po dołhosći najdlěša, kotruž smy dotal zwoprawdźili.
Móžeće skrótka rozkłasć, kak sće na ideju přišli, film produkować?
Zhromadnje Michała Rostoka wopominali
Huska (CS/SN). Něhdźe 60 ludźi wopominaše wčera w Husce serbskeho wučerja a přirodowědnika Michała Rostoka, kiž bě so před 200 lětami w Bělšecach narodźił. 40 lět skutkowaše wón jako wučer w Drječinje. Ze zahoritosću wěnowaše so slědźenju přirody. Njesprócniwje po swojej domiznje pućujo korespondowaše ze slědźerjemi zbliska a zdaloka. Snadnu mzdu wudawaše zwjetša za literaturu. Wobdarjenych šulerjow wón spěchowaše. Michał Rostok wosta njezmandźeleny a zemrě 1893. Na Hušćanskim kěrchowje su jeho pochowali.
Bywši stipendiaća chcedźa so zetkać
Staru chórowu tradiciju wožiwić, nowy kruh bywšich stipendiatow załožić a znowa chlěb poskićeć – Dr. Gregoriusa Mättigowa załožba chce z lětušimi předewzaćemi móst mjez zašłosću a přichodom tworić.
Budyšin (SN/CoR). Poprawom chcyše předsyda rady Dr. Gregoriusa Mättigoweje załožby dr. Uwe Koch medijowych zastupjerjow kaž tež sobuakterow wčera z čerstwym Mättigowym chlěbom z Kubšiskeje Richterec pjekarnje witać. Wirtuelneje medijoweje konferency dla pak to móžno njebě. „Prěni chlěb sym hižo pjekł a chcu kolegam z regiona zakładny recept kaž w lěće 2009 za indiwiduelne zhotowjenje přewostajić“, rozłoži Kubšiski pjekarski mišter Stefan Richter. 30 centow za chlěb dóstanje kubłanski fonds załožby za projekty.
