Prowokować město přituleć so
Před pjeć lětami bu serbsko-němska syć Łužycafilm jako informelny zwjazk wutworjena. We wobłuku wčerawšeje podijoweje rozmołwy zhladowaštaj załoženskaj čłonaj Cosima Stracke-Nawka a Rajner Nagel na dotalne skutkowanje cyłka a rozmyslowaštaj wo jeho přichodnych nadawkach.
Budyšin (SN/bn). „Na spočatku kóždeho filma steji ideja. Tajke myslički spěchować a je dale wuwiwać mam za jedyn z centralnych nadawkow syće. Dotal smy w tym nastupanju snano trochu naiwnje postupowali, předewšěm hladajo na awtorske prawa. Přiwšěm dóstawaš, swoje koncepty w tym kole předstajiwši, bjezposrědni a zdźěla brutalny wothłós. Dalši wažny nadawk syće je a wostanje, so w spěchowacych gremijach za serbske filmowstwo zasadźeć. Bjez praweho wucha na prawym městnje njehodźi so žadyn projekt zwoprawdźić. Zaměr dale je, publikumej skónčnje wječor pjelnjacy serbski hrajny film w kinje pokazać móc“, zjima Rajner Nagel.
Wojuja wo jewišća hornjołužiskeho kulturneho ruma
Posudk Mnichowskeje poradźowanskeje firmy actori wo přichodźe hornjołužiskich dźiwadłow žněje w Zhorjelcu kaž tež w Žitawje mócnu kritiku. „Předpołožene ideje za fuziju Noweje Łužiskeje filharmoniju z orchestrom Serbskeho ludoweho ansambla, dospołne rozpušćenje Zhorjelskeho hudźbneho dźiwadła a baleta, hromadupołoženje dźiwadłoweju spartow Budyšin a Žitawa a zaměstnjenje intendancy w Budyšinje skutkuja za nas přećelow dźiwadła runje tak zamylace kaž za potrjechenych“, podšmórnje předsydka towarstwa Přećeljo Žitawskeho dźiwadła prof. dr. Bärbel Fliegel.
Kak dźiwadładale financować?
Zhorjelski krajny rada Bernd Lange reaguje na protesty k posudkej
Njezjawny posudk wo łužiskich dźiwadłach zbudźa wótru kritiku. Andreas Kirschke je so ze Zhorjelskim krajnym radu a předsydu kulturneho konwenta Hornja Łužica-Delnja Šleska Berndom Langu (CDU) rozmołwjał.
Hižo w lěće 2010 sće za dźiwadło hornjołužiskeho kulturneho ruma ze stejnišćemi w Žitawje, Zhorjelcu a Budyšinje wabił. Kak aktualna naležnosć nětko je?
B. Lange: Lětsa su dźiwadła kulturneho ruma Hornja Łužica-Delnja Šleska pjenježnje zawěsćene. Kulturny rum spěchuje je z cyłkownje 9 396 000 eurami. Hižo lěta 2019 smy financowanje dźiwadłow wo 250 000 eurow zwyšili. Zo bychmy wobćežowanje towaršnikow zwyšenja tarifow dla wolóžili, přewostaja kulturny rum Zhorjelsko-Žitawskemu Gerharta Hauptmannowemu dźiwadłu hač do klětušeho wob lěto přidatnje 180 000 eurow. Přidatny lětny podźěl towaršnikow wučinja 440 000 eurow. Z lětnym stopnjowanjom maš ličić. Jeli krajne spěchowanje 1 450 000 eurow wotpadnje, móhli towaršnicy wot 2023 lětnje wjace hač dwaj milionaj eurow přidatnych kóštow měć.
Pućowar po hudźbje a po přirodźe
Tomáš Kadlubiec je nowy koncertny mišter Serbskeho ludoweho ansambla. Na swojej internetnej stronje wopisuje so sam jako „syn namjezneho šleskeho regiona, hdźež kultury Čěskeje, Słowakskeje a Pólskeje do jónkrótneje wšědneje, čiłeje woprawdźitosće hromadźe rostu“.
Na huslach hraje Kadlubiec hižo wot zažneho dźěćatstwa. Swoje prěnje wuznamjenjenje dósta tehdy dźesaćlětny jako dobyćer „Absolutneho myta wubědźowanja morawsko-šleskich statnych hudźbnych šulow za dźěći“ – wuspěch to, kotryž jemu žiwjenjoběh hudźbnika takrjec wuwědomi. Nimo klasiskeho wukubłanja na wiolinje hraješe wón „wot wšeho spočatka tež we folklornej skupinje Javorov“ swojeho ródneho města Třinec, štož bě za njeho dalša dobra šula a zawěsće wšo druhe hač njelěpšina hladajo na jeho nětčiše nadawki w Budyšinje.
Kubánku počesćili
Fuzija rěka wottwar městnow
Spěchowanske towarstwo Filharmoniske mosty w Zhorjelcu zhladuje přewšo kritisce na aktualny posudk wo dźiwadłach a kulturnych zarjadnišćach Hornjeje Łužicy.
Zhorjelc (AK/SN). Posudk Mnichowskeje poradźowanskeje firmy actori wo přichodźe hornjołužiskich dźiwadłow a dalšich kulturnych zarjadnišćow žněje dźeń a wjace kritiki. Zalutować a zawrěć hižo mnohe lěta kruće etablěrowane Zhorjelske hudźbne dźiwadło njeje akceptabelne. To podšmórnje předsyda Spěchowanskeho towarstwa Filharmoniske mosty Stefan Dedek w Zhorjelcu.
Nowe dopóznaća wo Krabaće
Čorny Chołmc (SN/JaW). Nowe dopóznaća wo wosobje Krabata Janje Šadowicu su we wobłuku slědźerskeho projekta w zamołwitosći Čornochołmčanskeho Krabatoweho młyna wotkryli. Kaž jednaćel młyna Tobias Čižik zdźěli, slědźitaj wot spočatka lěta Kulowski genealoga Hans-Jürgen Schröter a z Čorneho Chołmca pochadźaca Susann Wuškec wo jeho historiskich pozadkach a mytosu.
Hans-Jürgen Schröter hižo wjele lět intensiwnje wo Šadowicu slědźi, tež we wukrajnych archiwach, mjez druhim w Žumberaku, zwotkelž Krabat pochadźa. 2014 bě wón w seriji w Serbskich Nowinach „Na slědach Jana Šadowica“ swoje dopóznaća předstajił. Susann Wuškec dźěła w Drježdźanach jako turistiska wodźerka a je specialistka za srjedźowěkowske a sakske stawizny kaž tež za mytologiju, magiju a tworjenje bajow pola Serbow. Wobaj zaběrataj so zdobom z ležownostnymi mjenami Čorneho Chołmca we 18. lětstotku. Swoje dopóznaća k woběmaj temomaj předstajitaj Wuškec a Schröter 12. junija na Čornochołmčanskej nawsy. Wujasnić tam mjez druhim chcetaj, zwotkel ma Kozelski łuh (Koselbruch) swoje mjeno.
Nutrnosć a wustajeńca za wučerja a komponista
Budyšin (CS/SN). Wosebita wustajeńca w Budyskej tachantskej cyrkwi dopomina na žiwjenje a skutk kantora a komponista Christiana Gottloba Augusta Bergta, kiž by 17. junija 250. narodniny swjećił. Rodźeny Oederanjan nastupi 1802 jako Budyski tachantski organist a wukonješe zastojnstwo 35 lět. Snadneje mzdy dla, kotruž jemu město přilubi, přizasłužeše sej wot 1817 něšto pjenjez jako wučer na Krajnostawskim seminarje. Hač do swojeje smjerće 1837 wukubła wón tam dohromady 93 němskich a 44 serbskich młodych muži na kantorow-wučerjow za ludowe šule Hornjeje Łužicy. Nimo toho spisa tójšto kompozicijow. Lisćina jeho twórbow je wobšěrna a wjeloraka, wopřijima pak poměrnje mało kruchow za pišćele. Komponist orientowaše so ze swojimi skerje krótkimi twórbami předewšěm na potrjebje a kmanosćach swojich šulerjow. Swoje wučbne nazhonjenja zjima 1832 w knižce „Etwas zum Choral und dessen Zubehör“.
